مطالعات جدید نشان می‌دهد سالمندانی که در شب کمتر از ۴.۵ ساعت یا بیش از ۶.۵ ساعت می خوابند و اختلالات خواب را تجربه می‌کنند، بیشتر در معرض زوال شناختی قرار دارند.

 پایگاه خبری نوروساینس گزارش داد، مطالعات مختلف تاثیر خواب با کیفیت و خوب شبانه را بر جنبه‌های مختلف سلامت روحی و فیزیکی ثابت کرده اند و نشان دادند نداشتن خواب کافی بسیاری از بیماری‌های متابولیک از جمله دیابت را تشدید می‌کند و از طرفی با زوال شناختی و آلزایمر مرتبط است.

مطالعه جدید محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشینگتن علاوه بر تایید موارد قبل و تاثیر سوء کم خوابی بر بدن نشان می‌دهد، خواب زیاد نیز می‌تواند بسیار مضر باشد.  

در این مطالعه ۱۰۰ فرد میانسال تا اواخر دهه ۷۰ سالگی مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه ۸۸ نفر هیچ نشانه‌ای از زوال عقل نداشتند و ۱۲ نفر داری این نشانه‌ها بودند. از میان ۱۲ نفر یک مورد علائم خفیف و ۱۱ مورد علائم پیشرفته‌ای داشتند.

در این مطالعه از داوطلبان خواسته شد در طیف وسیعی از تست‌های شناختی و روانشناسی شرکت کنند.  میزان خواب با دستگاه EEG اندازه‌گیری شد. این آزمایش ها سه سال پس از بار اول نیز تکرار شد. عوامل دیگر تاثیرگذار بر آلزایمر از قبیل سن، ژنتیک و شیوه زندگی نیز مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان می‌دهد تاثیر طول مدت خواب بر عملکرد شناختی به اندازه تاثیر سن است. سن مهمترین فاکتور در ایجاد زوال شناختی است.

این مطالعه مانند مطالعات قبلی نشان می‌دهد کم‌خوابی به افزایش پروتئین بتا آمیلوئید در مغز منجر می‌شود که عامل اصلی آلزایمر است.  ولی آنچه که محققان را شگفت زده کرده این است که خواب بیش از ۶.۵ ساعت نیز می‌تواند با افزایش احتمال زوال شناختی در سالمندان مرتبط باشد. این در حالی است که قبلا توصیه شده بود سالمندان بین ۷ تا ۸ ساعت در طول شب بخوابند.

البته نمی‌توان با قطعیت گفت خواب بیش از ۶.۵ ساعت به زوال شناختی می‌ انجامد و شاید عوامل دیگر نیز در این امر دخیل باشند. این مطالعه نیازمند بررسی بیشتر است و بیش از گذشته بر خواب با کیفیت شبانه تاکید دارد.

برخی از مهمترین فواید خواب کافی

خوابیدن تعداد سلول‌های مغز را افزایش می‌دهد
خوابیدن باعث می‌شود امکان تولید میلین توسط سلول‌های مغز افرایش یابد. میلین ترکیب نوعی فسفولیپید و پروتئین است که مانند عایق عمل می‌کند و مانند غلافی در اطراف تمام سلول‌های عصبی قرار می‌گیرد. میلین برای عملکرد صحیح سلول‌های عصبی ضروری است و کمبود آن به بروز بیماری‌های خطرناکی مانند ام اس منجر می‌شود.
میلین کاربردهای مختلفی دارد؛ ولی یکی از مهمترین وظایف آن، تسریع در ارسال پیام‌های عصبی است. خواب باعث افزایش تعداد سلول‌های عصبی و احیای سلول‌های قبلی می‌شود.

خواب کافی سبب کاهش دردهای مزمن می‌شود
مطالعات جدید نشان می‌دهد خواب کافی و باکیفیت یکی از مهمترین روش‌های کاهش درد است و به همین دلیل پزشکان در دوره نقاهت بیماری یا عمل جراحی، استراحت کامل را توصیه می‌کنند.

خواب کافی قدرت استدلال و تفکر را افزایش می‌دهد
کیفیت خواب یکی از مهمترین فاکتورهای نحوه تفکر و استدلال منطقی است. توصیه شده است هنگام مواجهه با مشکلات پیچیده که نیازمند اتخاذ راه حل و تفکر است، استراحتی کوتاه داشته باشید و تاثیر فوق‌العاده آن را ببینید.

خواب کافی و با کیفیت التهاب بدن را کاهش می‌دهد
التهاب مهمترین دلیل بروز بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت، آرتریت و پیری زودرس است. تحقیقات نشان می‌دهد سطح پروتئین التهابی در افرادی که در شب کمتر از ۶ ساعت می‌خوابند، نسبت به افرادی که خواب کامل دارند، بیشتر است. فشار خون ناشی از التهاب از دیگر مضرات اختلال خواب است.

خواب کافی سبب کاهش وزن و بیماری‌های متابولیک می‌شود
بدن در حالت خواب کالری می‌سوزاند، کم خوابی یا اختلال خواب یکی از مهمترین دلایل چاقی و اضافه وزن است.

برخی دیگر از خواص خواب با کیفیت عبارتند از :
خواب کافی نقش مهمی در درمان بیماری ام اس دارد
خواب کافی باعث تقویت حافظه می‌شود و از برخی اختلالات ژنتیکی جلوگیری می‌کند.
خواب کافی و با کیفیت در دوران جوانی و میانسالی، مهمترین عامل تقویت حافظه در پیری است.
خواب کافی قدرت بدنی را افزایش می‌دهد
کم‌خوابی احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را دو برابر و سکته مغزی را چهار برابر افزایش می‌دهد.
کودکان و نوجوانانی که خواب منظم و کافی ندارند، از نظر رفتاری ناهنجار می‌شوند. این کودکان در مدرسه رفتار مناسبی ندارند و معمولا برای هم سن و سالان و اولیای مدرسه مشکل ایجاد می‌کنند.
کم‌خوابی و خستگی مهمترین عامل مشاجره و اختلاف زوجین است.
خواب ناکافی سیستم یادگیری را مختل می‌کند.
اختلال خواب سبب افزایش فشار خون و ضربان نامنظم قلب می‌شود.
خواب آلودگی یکی از مهمترین علل تصادفات رانندگی است.
خواب ناکافی سبب مرگ زودرس می‌شود.
اختلال خواب و خواب ناکافی مهمترین علت پیری پوست است.
اختلال خواب قابلیت قضاوت را از بین می‌برد.
کاهش حافظه، افسردگی، چاقی و دیابت نوع ۲ برخی از دیگر مضرات کم‌خوابی هستند.

نتایج این مطالعه در نشریه The Conversation منتشر شده است.