معرفی یکی از شاعران و خوشنویسان سده یازدهم هجری
عرشی اکبرآبادی؛ هنرمندی خوش نویس و خالق مثنوی شاهد
عرشی اکبرآبادی یکی از شاعران و خوشنویسان سده یازدهم هجری به شمار میرفت که توانست با هنر و استعدادی مثالزدنی آثاری همچون منظومه مهر و وفا، شکرستان، دیوان شعری و شاهد عرشی از خود به یادگار بگذارد.
فرشته جهانی
عرشی اکبرآبادی یکی از شاعران و خوشنویسان سده یازدهم هجری به شمار میرفت که توانست با هنر و استعدادی مثالزدنی آثاری همچون منظومه مهر و وفا، شکرستان، دیوان شعری و شاهد عرشی از خود به یادگار بگذارد.
هرچقدر آثار مکتوب و دست نوشته های منظوم و منثور که از گذشتگان باقی مانده، احیا، معرفی و شناسایی شود، بیشتر می توان به پشتوانه و سرمایه معنوی زبان و ادب فارسی بالید و مباهات نمود؛ چراکه هر کدام از این آثار آیینه ای است که شیوه اندیشه و پنداشت گذشتگان را جلوه گر می سازد. با وجود احیا و شناسایی مجموعه فراوانی از این مواریث فرهنگی، هنوز راه نرفته بسیار و آثار ناشناخته و گمنام فراوان است از جمله این آثار ناشناخته، آثار ادیبان و شاعران ایرانی هستند، آنهایی که با خلق آثار بی بدیل نقش بزرگی در اعتلای فرهنگ کشور ایفا کرده اند. بنابراین ضرورت دارد، این آثار گرانسنگ و نویسندگان آن در کانون توجه قرار گیرند و پژوهشگران آنها را به نسلهای امروزی معرفی کنند. یکی از این شاعران برجسته که کمتر مورد توجه قرار گرفته و در خصوص زندگانی و اوضاع و احوال وی آگاهی چندانی در دست نیست، عرشی اکبرآبادی است که در ادامه به معرفی وی میپردازیم:
زندگینامه
میرمحمد مؤمن متخلّص به عرشی از خانوادهای ایرانی در کرمان بوده که پدرش، میر عبدالله وصفی، در زمان جلالالدین اکبر گورکانی به هند کوچ کرد و عرشی در هند متولد می شود، البته از تاریخ دقیق تولد وی اطلاعی در دست نیست.پدرش، میر عبدالله وصفی در زمان جلالالدین اکبر گورکانی به هند کوچ کرده و پس از پیوستن به دربار این پادشاه به جهت تبحّر و استادی در خوشنویسی، لقب مشکین قلم از او دریافت میکند. هنر خوشنویسی را عرشی از پدر میآموزد.
عرشی خود را میراثدار پدرش، عبدالله وصفی، میداند و میگوید:
پدر چون رفت آن عالم گشاید به فرزند خلف میراث آید
عرشی از معاصران شاه جهان گورکانی بود و از طرف وی به نادرالعصر ملقب و در میان مریدان به عرش الله مشهور بود. داراشکوه بن شاهجهان او را به تعلیم فرزند خود، سلیمان شکوه برگزید اما پس از چندی وی از خدمت کناره گرفت و به گوشه گیری پرداخت.
خدمت به اعتلای فرهنگ ایران زمین
از آثار این شاعر نامدار می توان به کلیات دیوان مشتمل بر قصاید، غزلیات، ترجیعات، قطعات، رباعیات، ساقینامه و مفردات اشاره کرد، همچنین مثنوی مهر و وفا در بحر هزج مسدس محذوف (مقصور) با حدود ۲ هزار و ۲۰۰ بیت، شکرستان که به تقلید از گلستان سعدی و بهارستان جامی تألیف شدهاست.
شکرستان مثنویی، عرفانی است که عرشی به پیروی از مثنوی مولوی و در حدود سه هزار بیت سروده است. فصلبندی کتاب در برخی از نسخه های آن بدین گونه است: حکایات امامان، حکایت مرشدان و پیشوایان دین، سیرت پادشاهان و وزیران، آداب صحبت، عارفان حق و عاشقان شاهد مطلق و لطایف و ظرایف و خاتمه. عرشی در باب چهارم کتاب شکرستان با عنوان عاشقان شاهد مطلق به بررسی انواع عشق با ذکر حکایت می پردازد.
در منظومه مهر و وفا میخوانیم:
منم عرش سخن در دور آدم به عرشالله شده مشهور عالم
به عهد ثانی صاحبقرانم به شعر و خط در این عالم عیانم
کسی کو صدر آمد اندر این قصر خطاب من نوشته نادرالعصر
خطابم نادرالعصر است امروز شده کلکم، سخن را جلوهافروز
شاهد عرشی از دیگر آثار این نویسنده نامدار به شمار می رود که مثنوی عرفانی است و در ۱۰۶۹ هجری سروده شده است. از شاهد عرشی نام و یادی در بیشتر آثار تراجم احوال و کتابهای تاریخ ادبیات نیامده و این اثر مجهولالقدر و گمنام باقی مانده است. در این اثر می خوانیم:
عرشیا صد آفرین بر جان تو تازه بادا همچو گل ایمان تو
دامن طبعت ز لطف مولوی پر شد از لولوی بحر معنوی
مولوی خورشید عرفان آمده لفظ چشم و معنیش جان آمده...
مولوی باد بهار معنوی است زیب بخش گلشن این مثنوی است
مثنویام یافت زیب از لطف او همچو گل ز ابر بهاری آبرو
این کتاب به وسیله احمدرضا یلمه ها، تصحیح شده است. یلمهها در خصوص این کتاب گفته است: کتاب "شاهد عرشی" اثر تقلیدی موفقی از مثنوی مولوی است، عرشی اکبرآبادی برای مولوی ارزش بسیار زیادی قایل شده و بارها اثر خود را تقلیدی از مثنوی مولوی دانسته در کتاب شاهد عرشی به تفسیر آیههای قرآن، تفسیر احادیثی از پیامبر(ص) و داستانهای عرفانی با موضوع تقوا، توکل، تفضل عشق بر عقل، فقر و... پرداخته شده است. وی به کارگیری ترکیبات تازه، ایجاد تصاویر شعری و قوه خیال شاعری را از دیگر ویژگیهای عرشی اکبرآبادی برشمرد و میگوید، اساس کار عرشی، قدم نهادن در راهی است که مولانا آن را به خوبی طی کرده است.شاعر با توصیفاتی که از عشق، شوق، غم، روح، عارفان حق و اصطلاحات کاملاً عرفانی همچون تجرید، تفرید، کشف و ... داشته، خواسته کلام خود را رنگ و بوی عرفانی ببخشد. تفاسیری که از آیههای قرآن در اثنای ابیات میبینیم، وصف نی، اشاره به حکایات و قصص عرفانی، اولیا و ... همه و همه سخن از تقلید و استقبال از شیوه مولانا در سرودن مثنوی است. سراینده با آوردن این مضامین می خواهد، توانایی شعری خود را اثبات کند و میتوان با مقایسه با دیگر تقلیدهایی که از مثنوی مولانا انجام پذیرفته تا حدودی این مثنوی را اثری موفق دانست.
عرشی تحت تاثیر شاعران دشوارگوی سبک هندی بود اما مثنوی او، بسیار روان و قابل فهم است. هرچند شیوه کار شاعران سبک هندی، دشوارگویی و به کارگیری تعبیرات پیچیده است اما مثنویهایی که در قالب سبک هندی سروده میشود، برخلاف غزلهای این سبک، بسیار ساده و روان است.
تذکره «مقالات الشعرا» از دیگر آثار عرشی محسوب می شود که با تصحیح علیرضا قروه و توسط انتشارات مجلس شورای اسلامی به چاپ رسید. مصحح این اثر می نویسد: آثار زیادی از شاعران گمنام ایرانی و هندی در این تذکره وجود دارد که با مطالعه این کتاب با اسامی و آثارشان آشنا می شویم. برخی از این شاعران ایرانیانی هستند که به هند مهاجرت کرده اند و احوال و آثار، ابیات و خاطراتشان در این تذکره نقل شده است.
مطالب مرتبط
- درباره وحشی بافقی
- عماد خراسانی؛ شاعری بزرگ که از شهرت گریزان بود
- درباره صادق هدایت
- درباره کمالالدین اسماعیل اصفهانی
- درباره فرخی سیستانی
- مولانا؛ شاعری کمال گرا و عارفی دانشور
- سئوالات زبان و ادبیات فارسی آزمون استخدامی
- وصف بانوی «سووشون» از زبانِ دیگران
تگها
- ادبیات فارسی
- غزلیات
- قصاید
- گلستان سعدی
- بهارستان جامی
- رباعیات
- مفردات
- خوشنویسان
- عرشی اکبرآبادی
- معرفی عرشی اکبرآبادی
- زندگی عرشی اکبرآبادی
- زندگینامه عرشی اکبرآبادی
- در باره عرشی اکبرآبادی
- اشعار عرشی اکبرآبادی
- آثار عرشی اکبرآبادی
- منظومه مهر و وفا
- شکرستان
- دیوان شعری و شاهد عرش
- هنر خوشنویسی
- عبدالله وصفی
- نادرالعصر
- عرش الله
- ترجیعات
- قطعات
- ساقینامه
مطالب پربیننده
- چگونه تشخیص دهیم یک تصویر با هوش مصنوعی ساخته شده؟
- آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی
- کاهش وزن علمی و بدون برگشت
- چگونه میتوان از اینستاگرام، تیکتاک و گوشیهای همراه فاصله گرفت؟
- کمبود چه مواد غذایی باعث افزایش ابتلا به افسردگی میشود؟
- چطور مامان بابای خودمان باشیم؟
- مادران تلفنهمراه خود را به کودکشان بدهند یا خیر؟
- چرا مردان در بیان احساسات خود موفق نیستند؟
- آیا در برزخ، شفاعت وجود دارد؟
- "همای سعادت" اسطوره یا واقعیت؟!
- گیاهانی که استرس خانه و محل کار را کاهش میدهند
- سیگارهای الکترونیک یک جایگزین توهم زا
- سونامی سالمندی، بحران پیش روی کشور
- درباره خانه عباسیان، شاهکار معماری ایران در کاشان
- درباره قنات بلده فردوس؛ بیبدیل در دل کویر
- درباره شغاب، گورستان دلاوران در بوشهر
- کاخ خسرو کرمانشاه؛ شکوهی به جا مانده از دوران ساسانی
- درباره پل ساسانی دزفول، کهنترین پل آجری جهان
- چگونه سینمای ایران به رکورد فروش ۱۰۰۰ میلیارد تومان رسید؟
- لذتبخشترین نماز
- درباره تذهیب و انواع آن
- چقدر برای شریک زندگیمان وقت بگذاریم؟
- مواد غذایی موثر در بهبود علائم یائسگی
- حضرت زهرا (س) و تاکید روی آموزش علم
- هشدار؛ چه پیامکهایی را باز نکنید
- اسانسهای دافع اضطراب را بشناسیم
- حضرت زهرا (س)، الگوی بیبدیل یک زن مسلمان
- درمان تورم کف و قوزک پا
- معرفی غذاهای سنتی ایرانی در شب یلدا همراه با تصاویر
- نحوه آموزش صبر و بردباری به کودکان
- قوانین کلاس و مدرسه
- قالب آماده و زیبای پاورپوینت(15)
- ۵ فیلم که همه زنان ایرانی باید تماشا کنند
- شعار سال ۱۴۰۱ «سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین»
- قالب زیبای پاورپوینت برای ارائه پروپوزال و دفاع رساله دکترا
- قالب پاورپوینت کادر دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی و طرح دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی زیبا
- رنگ چشم هایتان درباره شما و اجدادتان چه می گوید؟
- قالب پاورپوینت گرافیکی جالب
- نمونه تدریس درس اول هدیه آسمان پنجم
- اندکی درباره درسپژوهی
- کتاب پسری که جادویی شد
- همه زائران سلطان
- قالب پاورپوینت
- معرفی کتاب
- دوستی با کتاب
- پورنوگرافی چیست و چه اثری بر مغز و رابطه جنسی دارد؟
- قالب پاورپوینت گرافیکی
- درباره محسن رضایی
- معرفی کتاب
- کتاب راهنمای کامل Interaction access
- درباره امیر کبیر
- کتاب پیوند زخم خورده
- کتاب آموزش علیه آموزش
- درباره فخرالدین عراقی
- خلاصه کتاب سواد بصری
- درباره محسن مهر علیزاده
- تورم به کدام سو میرود؟
- طغیان سرخک