باید اذعان داشت که امروز فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینه ضعف هرچه بیشتر رسانه‌های رسمی و دولتی را سبب شده است. لذا به عینه شاهدیم شبکه‌های مجازی درحال ربودن گوی سبقت و جذابیت از رسانه‌های رسمی هستند.

در ادامه یادداشت پنجم خرداد ۱۴۰۰ روزنامه آرمان ملی به قلم داود زارعیان کارشناس ارتباطات و فناوری اطلاعات می خوانیم: سیاستگذاری جهانی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، اگرچه طی نیم قرن گذشته شاهد رشد چشمگیری بوده اما از سال ۱۹۹۴ این سیاست به صورت جدی در دنیا پیگیری شده و ایالات متحده آمریکا رهبری اجرای این سیاست را به دست گرفته تا روند توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر پایه فناوری اطلاعات دنبال شود. در ادامه این روند از سال ۲۰۰۵ با شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی و افزایش سرعت و دسترسی به اینترنت، این روند بیش از قبل سرعت گرفته و امروز شاهد حضور هزاران شبکه اجتماعی در فضای مجازی هستیم.

در این فضای رقابتی میان شبکه‌های اجتماعی در حوزه فناوری اطلاعات، به یکباره شاهد حضور کرونا و بروز شرایط خاصی در جهان بوده‌ایم که به صورت جبری و برپایه محدودیت‌های گسترده فیزیکی، فضای مجازی را مجبور به سرعت گیری بیشتر کرد؛ چرا که دیگر بحث تمایل به استفاده از اینترنت مطرح نبوده و شاهد جبری سراسری در جهان برای پیگیری مسائل آموزشی، تجاری، پزشکی، و حتی دیپلماتیک و امنیتی با به کارگیری از ابزار فناوری اطلاعات بوده‌ایم. اما در دوران کرونا یکی از بخش‌هایی که به صورت چشمگیری رشد پیدا کرده و مورد استفاده قرار گرفته موضوع «اطلاع‌رسانی» بوده که از سوی شبکه‌های اجتماعی و خبرگزاری‌ها در فضای مجازی مورد توجه عامه مردم قرار گرفته است. ایران نیز از این مساله مستثنی نبوده؛ با یک تفاوت که آن کاهش ضعف و قدرت رسانه رسمی و دولتی در مقابل شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی خصوصی بوده است.

امروز دیگر تنها جریان‌های سیاسی و رسمی صاحب رسانه و منبع اطلاع‌رسانی نیستند و همه می‌توانند به سهم خود نقش یک رسانه را در چرخه اطلاع‌رسانی داشته باشند. باید اذعان داشت که امروز فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینه ضعف هرچه بیشتر رسانه‌های رسمی و دولتی را سبب شده است. لذا به عینه شاهدیم شبکه‌های مجازی درحال ربودن گوی سبقت و جذابیت از رسانه‎های رسمی هستند و این مساله هرچه بیشتر به سمت نسل جدید حرکت می‌کند و خود را نمایان‌تر می‌سازد. چرا که نسل‌های قبل به واسطه سطح توان استفاده از فناوری اطلاعات یا داشتن سلایق سنتی نسبت به استفاده از رسانه‌های رسمی و دولتی، کمتر وارد حوزه فناوری در عرصه شبکه‌های اجتماعی می‌شوند ولی این مساله درمورد نسل جدید کاملاً برعکس است. در همین رابطه ما در بحث انتخابات از سال۱۳۸۴ و سپس در سال‌های ۸۸ ، ۹۲ و ۹۶ به طور رسمی از توان ارتباطات و فناوری اطلاعات بهره برده‌ایم؛ به‌طوری که در سال  ۸۴ علاوه بر رسانه ملی از توان شبکه پیامکی استفاده کرده‌ایم. در سال ۸۸ از پیامک و برخی پیام‌رسان‌های اینترنتی و سال ۹۲ از پیامک و شبکه‌های اجتماعی و در سال ۹۶ به طور گسترده از توان شبکه‌های اجتماعی در روند انتخابات بهره برده‌ایم.

این رشد بهره‌گیری از توان ارتباطات و فناوری اطلاعات اگرچه چشمگیر است اما همچنان در فصل انتخابات شاهد استفاده بیشتر مردم از رسانه رسمی و سنتی هستیم. اما از سوی دیگر نقش شبکه‌های اجتماعی در فـضــای مجــازی در آگــاه‌ســازی و اطلاع‌رسانی برای افزایش مشارکت عمومی روبه افزایش است. به عنوان مثال اگر به طرحی که وزارت ارتباطات درباره دادن اینترنت رایگان یک ماهه به تمام مردم ایران ارائه کرده، توجه کنیم، متوجه نقش و جایگاه شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در تاثیرگذاری عمومی خواهیم شد. اگرچه حتی این بسته یک ماهه هم به مردم داده نشود با توجه به هزینه پایین اینترنت در سبد مصرف خانوار بازهم مردم برای ارتقای آگاهی خود و اطلاع از وضعیت انتخابات از اینترنت استفاده می‌کنند.

مهم هزینه اینترنت و یا دادن یا ندادن بسته یک ماهه رایگان نیست، مهم اطلاعات و آگاهی‌ای است که در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی رد و بدل می‌شود و جامعه حاضر نیست از این اطلاعات خود را محروم کند. لذا باید انتظار داشت که میزان دسترسی و سرعت استفاده از اینترنت در کشورمان بیش از پیش مورد توجه باشد و همین مساله موجب انگیزه و افزایش تلاش مسئولان ذی‌ربط برای بهبود هر چه بیشتر امکانات در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات خواهد شد.