کتاب موسیقی در آئین‌های محلی کرمانشاهان، به تالیف روناک احمدی‌پور، پژوهشی در باب ادبیات و موسیقی فولکور است. فرهنگ کردی از پرمایه‌ترین و ناب‌ترین بخش‌های فرهنگ ایرانی است و بازشناسی آن سبب تقویت هویت و وحدت کشورمان می‌شود. در این کتاب نقش موسیقی و سازهای کردی در برپایی جشن‌های بومی - محلی کرمانشاه، در عروسی‌ها، عزاداری‌ها و... مورد بررسی قرار گرفته است.

کردها از دیرباز فرهنگ و سنن خود را کمابیش مصون از تهاجم اقوام مختلف نگاه داشته‌اند. تحقیق در مورد آداب و رسوم مردم کرد بدون در نظر گرفتن موسیقی آنان، امری ناتمام است؛ زیرا مردم کرد، طی سالیان متمادی جهت کار، استراحت، عروسی، اعیاد و... موسیقی را به کار برده‌اند و این هنر با روحیات کرد تباری عجین گشته است. بخشی اعظم موسیقی کردی، میراثی است که از گذشتگان به ما رسیده و سینه به سینه منتقل شده است. همان‌طور که مطرح شد، موسیقی کردی را در سرتاسر مناطق کردنشین ‌می‌توان به دو گروه موسیقی بدون ساز کردی و موسیقی با ساز کردی طبقه‌بندی کرد.

یکی از وجوهات فرهنگ، فرهنگ شفاهی و از جمله موسیقی‌های محلی در آداب و رسوم و مناسبات اجتماعی است که از تاثیرات مادی و معنوی برخوردار است. در واقع موسیقی هر سرزمینی، بازتاب واقعیت زندگی مردمان آن دیار است.

روناک احمدی‌پور در کتاب موسیقی در آئین‌های محلی کرمانشاهان، ابتدا از پیدایش موسیقی و نظراتی که در این باب عرضه شده، سخن می‌گوید و سپس به فرهنگ، قوم و تاثیر موسیقی در فرهنگ جامعه اشاره می‌کند. پس از آن ضمن معرفی تاریخچه کرمانشاه، به آلات موسیقی کردی و کاربرد هریک از آنها و نیز به ادبیات غنی این خطه اشاره می‌کند.

در بخش دوم کتاب ضمن بررسی اعیاد و مراسم ملی و مذهبی همچون شال درکی، غولک بنما، خان بازی و ... به رقص کردی و انواع آن از جمله گُریان، پشت پا، چَپی و ... و همچنین عروسی و مراسم مرتبط با آن مثل دس گیرانی، پا واکردن و ... اشاره شده است. تاریخچه لالایی‌های کردی و نمونه‌هایی از مضامین آن همراه با ترجمه اشعار، موضوع دیگری از این فصل است. در آخرین فهرست از این بخش به آیین‌های سوگواری همچون پِرسانه و نخونم و .... و تعزیه‌خوانی در کرمانشاه پرداخته شده است.

در کتاب موسیقی در آئین‌های محلی کرمانشاهان به مبانی نظری تاثیر موسیقی در فرهنگ جامعه پرداخته شده؛ چرا که از دیر باز موسیقی ارتباط تنگاتنگی با محیط پیرامونی افراد داشته است و به نحوی ‌می‌توان موسیقی را بازنمای آهنگین زندگی و تجربه زیسته افراد قلمداد کرد.

هرکاری با انگیزه ای آغاز می شود و هر انگیزه ای حاصل جوششی است که در نهاد آدمی به غلیان در می آید. قصه‌ی کتاب ابرار، قصه‌ی کسانی است که سینه هایشان برای هوایی تازه می تپد. قصه آدم های کوچکی است که آرزو دارند برج بلندی بسازند تا دیگرانی از جنس خودشان خورشید را با سرانگشت اشتیاق لمس کنند و دست روزگار، آن ها را طوری پروریده است که دل در گرو علم و ادب و هنر و فرهنگ داشته باشند.

در روزگاری که شناساندن مفاخر فرهنگ و ادب این سرزمین رسالتی انکار ناپذیر به شمار می آید، گرد آوردن و پرداختن به اثری که از دل برآید جز با نشر و گسترش آن امکان نمی یابد و ما برای قدم نهادن در این راه عزم خود را جزم کردیم. در این راستا، کتاب ابرار همواره تلاش خواهد کرد تا بهترین مطالب را برگزیند؛ آن ها را با بهترین کیفیت در اختیار اهلش قرار دهد و در بازارزدگی اهل فرهنگ بر شعار خود - درست کاری در انجام کار درست - پای بفشارد.

فهرست مطالب
سخن ناشر
مقدمه
موسیقی
موسیقی محلی
آیین
آیین‌های بومی-محلی
فرهنگ
قوم
تأثیر موسیقی در فرهنگ جامعه
پیشینه‌ی واژه کرد
گذشته و هویت تاریخی نژاد کردها
تاریخچه کرمانشاهان
پیشینه نام کرمانشاه
باورها در مورد نام کرمانشاه
فرهنگ کردی و موسیقی
آلات موسیقی
آلات رایج در موسیقی کردی
دف
کاربرد دف در فرهنگ کرد
دهل
کاربرد دهل در فرهنگ کرد
طبل ( تاس، جام، یک تپله)
کاربرد طبل در فرهنگ کرد
دو تاس ( دو تپله)
کاربرد دوتاس در فرهنگ کرد
تنبور
کاربرد تنبور در فرهنگ کرد
سرنا
کاربرد سرنا در فرهنگ کرد
دوزله (دونی)
کاربرد دونی در فرهنگ کرد
شمشال
کاربرد شمشال در فرهنگ کرد
موسیقی آیینی
نمونه ابیات هووره
نمونه ابیات مویه
آیین‌های بو‌می‌و محلی کرمانشاهان
اعیاد و مراسم ملی و مذهبی
شال درکی (شال‌اندازی)
غولک بنما آتش افروز
زنان لطیفه گو
خابازی
عید فطر
عید قربان
رقص کردی
موسیقی کردی و رقص
انواع رقص کردی
عروسی
نامزدی دزورانی دس گیرانی
حنابندان و به گرمابه بردن عروس
پاگشا کردن (پاوا کردن)
روابط مفهو‌می‌در لالایی‌های کردی
نمونه‌هایی از مضامین لالایی‌های کردی:
نمونه‌ای از لالایی‌ها:
ترانه کار
شعر هنگام زدن مشک دوغ
شعر هنگام دوشیدن گاو
مراسم برداشت محصول
جشن خرمن
آیین سوگواری
هفته در شاهنامه
چله در شاهنامه
پرسانه
نخونم
آیین تعزیه خوانی یا شبیه خوانی در کرمانشاه به روایت شبیه خوانان و افراد مطلع
جمع‌بندی
تصاویر
فهرست منابع
منابع فارسی
منابع کردی
منابع انگلیسی
از کتاب ابرار بخوانید...
رمان و داستان کوتاه
پژوهشی و دانشگاهی
کودک و نوجوان