در کتاب تصویرسازی آموزشی در ژاپن به قلم پدرام حکیم زاده، تصویرسازی‌های کتاب کودکِ برخی از هنرمندان معاصر این کشور، همراه با اهداف و نقش‌های آموزشی آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در آثار این کتاب دو گرایش قابل تشخیص است: گرایش سنتی و بومی و گرایش به مکاتب غربی. در نوع اول، عشق به طبیعت، طراحی شهودی، تجسم رویدادهای زندگی، استفاده از رنگ‌های درخشان، درخت، گل، خانه‌ها و باغ‌های ژاپنی، شالیزارها و کوه‌ها را می‌بینید. گویی تصویرگری خیال و ناخودآگاه خود را همچون یک شعر زیبای هایکو بر بوم سفید جاری کرده است.

هنرمندان تصویرگر ژاپنی در سده اخیر با حفظ مضامین، مفاهیم، رنگ، ترکیب‌بندی و زاویه دید و سایر عناصر بومی و سنتی، فضایی نو برای کودکان و جامعه امروزی خلق کرده‌اند. تصویرسازی ژاپنی، میراث همان تاریخ و همان مردم عاشق طبیعت است.

هنرمند، یک شکوفه گیلاس را بسان با ارزش‌ترین موهبت آسمانی، در کارش ستوده است و لطافت، تازگی، رنگ و بوی آن را به ساده‌ترین و زیباترین شکل به کودکان امروزی ساکن در شهرهای شلوغ و آپارتمان‌های بی‌روح نمایانده است. در این آثار، فانتزی را می‌بینید، ولی نه از نوع والت دیزنی، بلکه فانتزی اصیل ژاپنی با مفاهیم و رنگ و لعاب و احساس بومی که شخصیت‌های آثار اماکیمونو را به یاد می‌اندازد.

در گرایش دوم، تأثیر مکتب‌هایی چون امپرسیونیست و اکسپرسیونیسم را همراه با عناصر و روحیات ژاپنی می‌بینید. تصویرگر ژاپنی، هنر غرب را در راستای عناصر خانگی در اثرش پرورانده و به هنری ناب، خلاق و اصیل رسیده است.

در بخشی از کتاب تصویرسازی آموزشی در ژاپن می‌خوانیم:

برای تصویرسازی یک کتاب داستان می‌توان از هنرمندهای گوناگون استفاده کرد. هر یک از این هنرمندان بر اساس سبک و نگاه خود موقعیت تازه‌ای از فضای داستان را پدید می‌آوردند به نمایش می‌گذارند. در تصویرسازی برای واقعیت‌های علمی هرچند نگاهی خلاق و پویا لازم است اما همراه آن دقت و توجهی نکته بینانه نیاز است تا واقعیت‌های علمی همچنان که هست، به تصویر در آیند.

به بیان دیگر می‌توان از خیال و تصور استفاده کرد اما در بسیاری از مواقع باید بر اساس تعاریف علمیاتی علمی، اقدام کرد. بنابراین نتیجه‌ی کار هنرمندان مختلف باید دارای همگونی‌های خاصی باشد. گاه تصویرگری علمی با هدف و ساده‌سازی، یک مفهوم صورت می‌گیرد، به خصوص در توصیف یک دستگاه پیچیده، فیزیولوژی با آناتومی اعضا می‌توان ضرورت این هدف را به خوبی درک کرد.

ممکن است با ابزارهای پیشرفته‌ی امروز امکان عکس برداری نیز فراهم باشد اما در ک مو ضوع نیاز به طرح ساده‌ای دارد که بتواند با حذف زوائد، کار و نقش یک جزأ خاص از دستگاه با عصب را در یک بافت آشکار سازد. این جا است که ابزارها و فنون تصویرگری به کمک می‌آیند تا با تنوع رنگ، برجسته سازی و... تصویری با هدف کمک به درک موضوع علمی و نوشته معنا پیدا کند.

از سوی دیگر ابزارها و تکنیک‌های ویژه می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های تولید و چاپ شود و کتاب را از دسترس عموم مخاطبان دور سازد. پس تصویرگری با استفاده از خطوط ساده و طرح‌های روان جایگاه ویژه پیدا می‌کند و این همت بلند تصویر گران را می‌طلبد، مؤلفان و تصویرگرانی چون «دکتر محمد بهزاد» و «دکتر حسین گل گلاب» که در دهه‌ی 20 کتاب‌های علوم طبیعی فرانسوی را برای فراگیری ایرانی دوره‌ی متوسطه به فارسی برگرداندند و چون امکان چاپ عکس و تصویرهای اصلی کتاب نبود، تصاویر را به سادگی ترسیم کردند.

فهرست مطالب
کلیاتی درباره ژاپن
آیین شینتو
طبیعت در هنر شرق دور
طبیعت چیست؟
زیباشناسی در ژاپن
مصورسازی در ژاپن
تصویرگران ژاپنی
ویژگی‌های آموزش و پرورش ژاپن
ملاحظات
ارتباطات
جمعیت
تاریخچه آموزشی
ساختار آموزشی
آموزش پیش‌دبستانی
آموزش پایه
آموزش ابتدایی
عضلات آموزشی
اصلاحات آموزشی
توسعه آموزشی
همکاری‌های آموزشی
اصول و اهداف آموزشی
اولویت‌ها و علایق آموزشی
معنای تصویر سازی و انواع آن
سبک‌های هنری تصویرگری
ویژگی‌های تصویر گر خوب
تصویرگری علمی و کارکردهای آن
بررسی اجمالی تصویرگری کتاب‌های درسی ژاپن
تصاویر کتاب‌های درسی ژاپن
فهرست منابع