کتاب توسعه شیوه تأملی در نخستین سال‌های زندگی نوشته‌ی آلیس پیج اسمیت و آنا کرافت، بعضی از روش‌هایی را که مربیان کودکستان‌ها، می‌توانند به‌وسیله‌ی آن‌ها درباره‌ی عملکرد خود تفکر و تأمل کنند، مورد بررسی قرار می‌دهد.

مخاطبان کتاب توسعه شیوه تأملی در نخستین سال‌های زندگی (Developing Reflective Practice in the Early Years)، مربیانی هستند که در مکان‌هایی همچون مراکز کودکان، مهدکودک‌ها و مدارس، با کودکان زیر 8 سال کار می‌کنند؛ مربیانی که انتظار می‌رود واجد شرایط لازم بوده و روش‌های تربیتی و مربیگری را آموزش دیده باشند.

در یک مطالعه اخیر، پژوهشگران متوجه شدند که کودکان پیش‌دبستانی، بیشترین پیشرفت را با شرکت در فعالیت‌هایی که آن‌ها را وادار به تفکر عمیق می‌کنند، به‌ دست می‌آورند. تحقیقات نشان داده است در محیط‌هایی که «تفکر مشترک دائمی» بین بزرگسالان و کودکان ترویج داده می‌شود، بیشترین پیشرفت زبانی، اجتماعی، رفتاری و شناختی در کودکان حاصل می‌گردد.

شیوه‌ی تأملی یک ‌جنبه‌ی ضروری کار با خردسالان است. روز‌ به‌ روز از مربیان کودکان انتظار بیشتری می‌رود که به روش‌های مختلف درباره‌ی طرز کار خود، فکر کنند تا بدین‌ وسیله بتوانند در حرفه‌ی تخصصی‌شان ارتقا بیابند. البته سنتی قدیمی در میان مربیان خردسالان رایج است و آن نظارت بر آموزش کودکان از نزدیک، جهت افزایش و تقویت یادگیری و پیشرفت آنان می‌باشد. با این‌ حال، به‌ نظر می‌رسد در قرن بیست‌ و‌ یکم، شیوه‌ی تأملی آماده است که در کودکستان‌ها تجلی بیشتری پیدا کند، به این معنا که به انتظار مهم همه‌ کسانی که با مسئله‌ی آموزش و پیشرفت خردسالان سر و کار دارند، تبدیل گردد.

آشنا کردن مخاطبان، با تغییراتی که می‌بایست توسط کودکستان‌ها اعمال شوند، یکی از ویژگی‌های مهم این کتاب است. هدف اثر حاضر این است که متخصصان خردسالان در مکان‌های مختلف، از جمله: مراکز کودکان، مهد کودک‌های روزانه و نیز پرستارانی که در منازل از کودکان مراقبت می‌کنند، به تجارب و آموزش کودکان اهمیت داده و انتظارهای مطرح شده در سیاست‌های ملی و محلی را برآورده سازند.

آلیس پیج اسمیت (Alice Paige Smith) و آنا کرافت (Anna Craft) مؤلفان این کتاب، چندین روش مختلف را برای ترویج شیوه‌ی تأملی در نخستین سال‌های زندگی، مورد بررسی قرار می‌دهند. آن‌ها به‌ هنگام بررسی آنچه که از مربیان خردسالان انتظار می‌رود و پیشنهاد استراتژی‌های عملی، یک رویکرد عمل‌ گرایانه را اتخاذ می‌کنند.

کتاب حاضر به سه بخش تقسیم می‌شود. در بخش اول، مفهوم مربی متفکر، مورد توجه قرار می‌گیرد. در بخش دوم، اینکه شیوه‌ی تأملی چگونه کار با کودکان را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهد، بررسی می‌شود و در بخش سوم، شیوه‌ی تأملی پیشرو و خصوصیات مختلف کار در یک جامعه همفکر، مورد توجه قرار می‌گیرند.

در بخشی از کتاب توسعه شیوه تأملی در نخستین سال‌های زندگی می‌خوانیم:

چگونه کودکانی را که با آن‌ها کار می‌کنید، می‌شناسید؟ با چه کسی درباره‌ی آن‌ها صحبت می‌کنید: با والدین‌شان، با همکاران‌تان، با مربیان خارج از کودکستان و یا با خودشان؟ آیا شما پیشرفت کودکان را به‌شیوه‌ای هنجاری ارزیابی می‌کنید یا در فعالیت کودکان شرکت کرده و پیشرفت‌شان را به‌ شیوه‌ای مستمر، مورد ارزیابی قرار می‌دهید؟ آیا شما به کودکان اجازه می‌دهید که خودشان تعیین کنند که به‌ چه چیزهایی علاقه دارند یا آن‌ها را وادار می‌کنید که در طول روز، کارهای مشخصی را انجام دهند؟ آیا شما تلاش می‌کنید که به دیدگاه‌های آن‌ها پی ببرید یا این‌که به تجربه‌های خودتان، اتکا می‌کنید؟ اتکا به تجربه‌های خویش در میان مربیان، نارایج نیست.

برای مثال، معلمان بیشتر به چیزهایی که خود به کودکان آموخته‌اند اهمیت می‌دهند تا به دانش قبلی کودکان. این بدان معناست که فرصت‌های آموزشی متعددی در حال از دست رفتن هستند. اگر به هنگام ارزیابی دانش کودکان در پایان دوره‌ی آموزشی، اطلاعاتی را که آن‌ها پیش از ورود به کودکستان داشتند در نظر نگیریم، چگونه می‌توانیم میزان موفقیت استراتژی‌های آموزشی‌مان را بسنجیم؟

اگر از کودکان، سوالی درباره‌ی اطلاعات قبلی‌شان نپرسیم، آن‌گاه خودمان باید حدس بزنیم که چه چیزهایی را می‌دانند. شانس اشتباه‌ کردن ما در این مورد، بالاست. برای مثال، پسر من، رابی، هم به یک کودکستان ویژه می‌رفت و هم در یک گروه بازی محلی، عضو بود. در کودکستان، به آن‌ها یاد می‌دادند که چگونه با استفاده از لیوان، آب بنوشند. ولی رابی این کار را قبلاً در گروه بازی یاد گرفته بود، زیرا همه‌ی اعضای گروه برای آب خوردن از لیوان استفاده می‌کردند.

فهرست مطالب
سخن ناشر
مطالبی در مورد مؤلفان
پیش‌گفتار
سپاسگزاری
مقدمه
بخش اول: یک مربی متفکر چه کارهایی انجام می‌دهد؟
مقدمه بخش اول
1. تأمل درباره‌ی عملکرد به چه معناست؟
2. توسعه‌ی شیوه‌ی تأملی
3. بحث پیرامون مسأله رهبری: نقش‌ها و مسئولیت‌های متخصص خردسالان
بخش دوم: شیوه‌ی تأملی، چگونه کار با کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
مقدمه بخش دوم
4. رشد اجتماعی و عاطفی کودکان
5. شامل‌سازی و نقش کودکستان‌ها در این رابطه: نگرش شما چیست؟
6. خلاقیت و نقش کودکستان‌ها در این رابطه
7. گوش‌دادن به خردسالان: اظهارات، معانی و برداشت‌های متعدد
بخش سوم: شیوه پیشرو: جامعه‌ی متخصصان متفکر
مقدمه بخش سوم
8. کار چند گروهی: حرف یا واقعیت؟
9. شیوه‌های تأملی خانواده محور: دیدگاه‌های والدین و مداخله‌ی زودهنگام
10. پیشرفت حرفه‌ای از طریق شیوه‌ی تأملی
11. تأمل و ایجاد یک جامعه همفکر
پی‌نوشت: شیوه‌ی تأملی دموکراتیک در کودکستان‌ها
نمایه