کتاب ارزیابی شرکت‌ها با سودآوری آن‌ها در شرکت‌های برگزیده بورس نوشته‌ی کاظم خرازی، به مواردی از جمله صورت‌های مالی برای مقاصد عمومی، تاریخچه مختصری از بورس ایران، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و مدیریت سرمایه در گردش می‌پردازد.

همیشه ‌شکوفایی ‌و ‌پویایی ‌یک ‌بنگاه ‌اقتصادی ‌مرهون ‌بهره‌برداری ‌از ‌دامنه ‌وسیعی ‌از ‌اطلاعات ‌می‌باشد. ‌لذا ‌اطلاعات ‌و ‌داده‌ها ‌نیز ‌به‌ عنوان ‌یک ‌ثروت ‌ملی ‌می‌باشند ‌و ‌تجارب ‌همیشه ‌نشان‌ دهنده ‌این ‌است ‌که ‌چه ‌در ‌اقتصاد ‌خرد ‌و ‌چه ‌در ‌اقتصاد ‌کلان‌، ‌اطلاعات ‌مالی ‌نقش ‌اساسی ‌و ‌بنیادی ‌داشته ‌و ‌مدیران ‌نیز ‌با ‌هر ‌درجه ‌از ‌توانایی ‌و ‌کفایت‌، ‌نیازمند ‌اطلاعات ‌برای ‌تصمیم‌گیری‌، ‌هدایت‌، ‌کنترل ‌و ‌برنامه‌ریزی ‌هستند. ‌لذا ‌در ‌این ‌رابطه ‌سیستم ‌حسابداری ‌به‌ عنوان ‌یک ‌سیستم ‌اطلاعاتی‌، ‌تامین‌ کننده ‌قسمت ‌عمده‌ای ‌از ‌نیازها ‌بوده ‌چون ‌که ‌معمولا ‌مدیریت مطلوب ‌و ‌کارآمد ‌بدون ‌استفاده ‌از ‌دانش ‌حسابداری ‌و ‌بدون ‌اتکا ‌به ‌اطلاعات ‌مالی‌، ‌غیر ‌ممکن ‌و ‌یا ‌لااقل ‌کم ‌نتیجه ‌خواهد ‌بود ‌و ‌نهایتا ‌اینکه ‌این ‌سیستم ‌حسابداری ‌منجر ‌به ‌تهیه ‌و ‌تنظیم ‌صورت‌های ‌مالی ‌می‌باشد ‌که ‌استفاده‌ کنندگان ‌اعم ‌از ‌داخلی ‌و ‌خارجی ‌را ‌در ‌اخذ ‌تصمیمات ‌منطقی ‌و ‌آگاهانه ‌یاری ‌می‌رساند‌.

البته ‌در ‌سال‌های ‌اخیر ‌تعاریف ‌حسابداری ‌نسبت ‌به ‌قبل ‌تفاوت ‌اساسی ‌داشته ‌و ‌بیش‌تر ‌این ‌تعریف‌ها ‌ضمن ‌اهمیت ‌دادن ‌به ‌ویژگی ‌مربوط ‌بودن ‌و ‌قابل ‌فهم ‌بودن ‌اطلاعات ‌مالی، بر ‌قابل ‌استفاده ‌بودن ‌آن ‌درتصمیم‌گیری‌های ‌مالی ‌و ‌اقتصادی ‌تاکید ‌دارند‌. ‌به ‌هر ‌حال ‌برای ‌این‌که ‌بتوان ‌فعالیت‌ها ‌و ‌عملکرد ‌یک ‌واحد ‌اقتصادی ‌را ‌تجزیه ‌و ‌تحلیل ‌نمود ‌باید ‌در ‌مرحله ‌اول ‌اطلاعات ‌و ‌داده‌های ‌مالی را ‌انتخاب ‌و ‌در ‌مرحله ‌بعد ‌روابط ‌بین ‌این ‌ارقام ‌و ‌اطلاعات ‌را ‌مشخص ‌نمود‌، ‌که ‌این ‌دو ‌مرحله‌، ‌اتفاق ‌نظر ‌را ‌فراهم ‌می ‌کند ‌و ‌اطلاعات ‌مالی ‌نیز ‌همیشه ‌در ‌هنگام ‌تجزیه ‌و ‌تحلیل ‌و ‌در ‌مقام ‌مقایسه ‌معنی ‌و ‌مفهوم ‌واقعی ‌پیدا ‌می‌‌کنند‌.

از ‌جمله ‌روش‌هایی ‌که ‌برای ‌تجزیه ‌و ‌تحلیل ‌وضعیت ‌و ‌عملکرد ‌یک ‌شرکت ‌پیشنهاد ‌می‌شود، ‌استفاده ‌از ‌روش ‌نسبت‌یابی ‌می‌باشد‌، ‌چون ‌که ‌این ‌عمل ‌درک ‌اطلاعات ‌را ‌تسهیل ‌نموده ‌و ‌تقریبا ‌راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ حل ‌مناسبی ‌برای ‌تصمیم‌گیری‌ها ‌می‌باشد‌. ‌یک ‌تحلیل‌گر ‌باید ‌فقط ‌آن ‌نسبت‌هایی ‌را ‌انتخاب ‌و ‌محاسبه ‌نماید ‌که ‌اطلاعات ‌مفید ‌و ‌مناسبی ‌را ‌در ‌مورد ‌شرکت ‌ارائه ‌نماید‌. ‌زیرا موفقیت ‌در ‌تجزیه ‌و ‌تحلیل ‌مالی ‌نیز ‌کاملا ‌به ‌انتخاب ‌صحیح ‌نسبت‌های ‌مالی مناسب ‌توسط ‌تحلیلگر ‌بستگی ‌دارد.

باید ‌توجه ‌داشت ‌که ‌صورت‌های ‌مالی‌، ‌خلاصه ‌معاملات و ‌رویداد‌ها‌ی ‌گذشته ‌را ‌نشان ‌می‌دهد ‌در ‌حالی ‌که ‌تصمیم‌گیری ‌مربوط ‌به ‌مسائلی ‌می ‌شود ‌که ‌با ‌آینده ‌در ‌ارتباط ‌است ‌و ‌در ‌تجزیه ‌و ‌تحلیل ‌مالی ‌نیز ‌فرض ‌بر ‌این ‌است ‌که ‌گذشته ‌زمینه‌‌ساز ‌آینده ‌بوده ‌لذا ‌تلاش‌هایی ‌که ‌در ‌گذشته ‌انجام ‌شده ‌مورد ‌بررسی ‌قرار ‌گرفته ‌و ‌نتایج ‌بدست ‌آمده‌، ‌راهنمایی ‌است ‌برای ‌اخذ ‌تصمیمات ‌آینده. ‌چراکه ‌هدف‌های ‌حسابداری ‌و ‌گزارشگری ‌مالی ‌از ‌نیازها ‌و ‌خواسته‌‌های ‌اطلاعاتی ‌استفاده‌‌‌ کنندگان ‌سرچشمه ‌می‌گیرد‌.

در بخشی از کتاب ارزیابی شرکت‌ها با سودآوری آن‌ها در شرکت‌های برگزیده بورس می‌خوانیم:

بورس اوراق بهادار به معنی بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن سهام شرکت‌ها یا اوراق دولتی تحت ضوابط و مقررات خاصی مورد معامله قرار می‌گیرد. بورس اوراق بهادار محل جمع‌آوری نقدینگی موجود یا پس‌اندازهای راکد برای سرمایه‌گذاری بلند مدت است. سرمایه‌گذاری تعاریف متفاوتی را در خود جای داده است و در معنای اقتصادی آن عبارت است از مخارجی که صرف افزایش یا ذخیره سرمایه می‌گردد. اما مفهوم فراگیر آن در بازار اوراق بهادار به صورت زیر آمده است:

((سرمایه‌گذاری تصمیم است که بر اساس آن سرمایه‌گذار مصرف کنونی خود را در ازای به‌دست آوردن مصرف بیش‌تر در آینده به تأخیر می‌اندازد)).

سرمایه‌گذار با خرید یک ورقه اوراق بهادار ریسک می‌پذیرد و بازده به‌دست می‌آورد. پس می‌توان چنین اذعان نمود که مهم‌ترین عوامل مؤثر در تصمیم‌گیری برای خرید اوراق بهادار بازده و ریسک در مقایسه با سایر فرصت‌های تصمیم‌گیری برای خرید اوراق بهادار بازده و ریسک آن در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری است. یک سرمایه‌گذار منطقی از میان اوراق بهادار، اوراقی را انتخاب می‌کند که در صورت داشتن ریسک مساوی، سود بیش‌تری داشته باشد و یا در صورت داشتن بازده‌های مساوی، اوراقی را انتخاب می‌کند که ریسک کمتری را دارا باشد.

از مهم‌ترین نکاتی که یک سرمایه‌گذار باید در انتخاب یک ورقه سهم مد نظر قرار دهد. می‌توان به مواردی هم‌چون قابلیت نقدینگی، تعداد سهام در دست عموم، ترکیب سهام‌داران، سودآوری، ثبات نسبی سودآوری، نسبت سود تقسیمی هر سهم، ارزش ویژه هر سهم، ساختار مالی شرکت و صنعت مربوطه، اقتصاد کلان و عوامل سیاسی و اجتماعی اشاره نمود.

فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول
تاریخچه مختصری از بورس در جهان
تاریخچه مختصری از بورس ایران
دوره نخست (1357-1346)
دوره دوم (1367- 1358)
دوره سوم (1383-1368)
دوره چهارم (از سال 1384 تاکنون)
بورس
فصل دوم
موجودی مواد و کالا
ارزشیابی موجودی کالا
صورت‌های مالی برای مقاصد عمومی
مبانی ارزیابی موجودی‌ها
گردش موجودی کالا
دوره گردش موجودی‌ها
فصل سوم
دوره وصول مطالبات
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
دوره واریز بستانکاران
فصل چهارم
هزینه‌های قابل قبول مالیاتی
هزینه‌های توزیع و فروش و اداری و عمومی
سرمایه در گردش
مدیریت سرمایه در گردش
فصل پنجم
پیشینه
مطالعات داخلی
مطالعات خارجی
منابع و مآخذ
منابع
منابع فارسی
منابع غیرفارسی