کتاب مدیریت دانش: کنکاشی در عوامل شکست نوشته‌ی پیمان اخوان، به بررسی مفاهیم پایه و عوامل کلیدی موفقیت و شکست در مدیریت دانش می‌پردازد.

در حالیکه به آسانی می‌توان تجربه‌های موفق پیاده‌سازی مدیریت دانش را در بین منبع‌های مختلف جستجو و پیدا کرد، اما به دلایل مختلف، سازمان‌ها تمایل چندانی به بازگویی تجربیات شکست خود در زمینه‌ی مدیریت دانش ندارند. این در حالی است که برای مدیران و سازمان‌هایی که قصد استقرار مدیریت دانش را دارند، بازخوانی تجربیات ناموفق مدیریت دانش در سازمان‌های مختلف و آگاهی از عوامل اصلی شکست، در کنار شناخت و تقویت عوامل موفقیت، می‌تواند فعالیت‌های مدیریت دانش را در مقابل شکست، از پیش واکسینه نماید.

نویسنده در این اثر با همین اعتقاد مسائل را شرح داده است تا در کنار شناسایی مفاهیم علمی و اساسی، تجربیات شکست در دنیای واقعی کسب و کار نیز به کار گرفته شود و عوامل پنهانی که در عمل، مجریان مدیریت دانش با آن‌ها مواجه می‌باشند و شاید بنا به دلایلی از بازگویی آن‌ها ابا دارند نیز آشکار گردند.

پیدایش اقتصاد باز و رشد بخش‌ خصوصی و نیز افزایش ارتباط میان بازارها و ملل مختلف، سبب ایجاد فضای رقابتی شدید در صنایع و زمینه‌های متفاوت کسب و کار گردیده است. در دنیای کنونی که دانش و فناوری حاصل از آن می‌تواند ضامن و تعیین کننده‌ی موفقیت در رقابت باشد، سازمان‌ها در میان منابع مختلف به دانش نگاه ویژه‌ای دارند. بر این اساس در سال‌های اخیر مفاهیم مدیریت دانش به عنوان ابزاری توسعه یافته که این مهم را محقق می‌سازد، مورد توجه بسیاری از پژوهش‌گران و صاحب‌نظران حوزه‌ی مدیریت قرار دارد.

در بخشی از کتاب مدیریت دانش: کنکاشی در عوامل شکست می‌خوانیم:

تا سال 2000 مرکز بین‌المللی نیروهای نظامی سوئد و ستاد مشترک نیروها از پایگاه داده‌ای به نام هیمدال استفاده میکردند. این پایگاه داده برای ثبت تعداد قابل توجهی از درس‌ها و تجربیات آموخته شده از ماموریت‌های بین‌المللی طراحی شده بود. هدف اصلی، نگه داشتن یک پایگاه داده متمرکز بود که به کارکنان نیروهای نظامی سوئد اجازه دسترسی به آن را میداد. متاسفانه، کارکنانی که درگیر ماموریت‌های در حال انجام بودند، به سبب محدودیت‌های امنیتی به هیمدال دسترسی نداشتند.

یک معضل اصلی در این پروژه عدم پذیرش ورود اطلاعات توسط کاربران در پایگاه داده، به عنوان یک وظیفه تعریف شده سازمانی بود. کاربران قادر به وارد ساختن اطلاعات به پایگاه داده بودند اما آن‌ها نمی‌توانستند ارتباط اطلاعات گذاشتن در پایگاه و سودمندی حاصل از این سامانه را در کارهای روزمره خود درک کنند. این وضعیت دلیل اولیه برای بسته شدن هیمدال و خروج آن از دستور کار بود. افزون بر این مشکلاتی در حیطه واسط کاربر و نیز قابلیت استفاده هیمدال نیز به صورت کلی وجود داشت. جنبه‌های مختلف داده‌های وارد شده در هیمدال طوری طبقه‌بندی می‌شد که زمینه مناسبی برای نمایش اطلاعات غیر مرتبط در هنگام جستجو در پایگاه داده ایجاد میگشت.

فهرست مطالب
فصل نخست: مدیریت دانش (مفاهیم و رویکردها)
مقدمه
مفاهیم: داده، اطلاعات، دانش، خرد
تعریف دانش
انواع دانش
دانش نهان و آشکار
دانش فردی و جمعی (سازمانی)
دانش پایه‌ای، پیشرفته و خلاقانه
مدیریت دانش
تعریف مدیریت دانش
زمینه‌های شکلگیری مدیریت دانش
فرآیندهای مدیریت دانش
خلق دانش
تدوین دانش
انتقال دانش
کاربرد دانش
اجزای اساسی مدیریت دانش
تعریف اهداف
تشخیص دانش
کسب دانش
ایجاد ساختار برای دانش
ذخیره دانش
توزیع دانش
کاربرد دانش
سنجش
عوامل توانمندساز مدیریت دانش
قابلیت‌های دانشی فردی
قابلیت‌های دانشی سازمانی
مدل‌های مدیریت دانش
مدل تلیوس
مدل مشارکت در یاددهی و یادگیری
مدل فرآیند دانش
مدل بینش: از اطلاعات به بصیرت و دانایی
مدل راه‌حل دانش
مدل دانش ضمنی
مدل حلزونی دانش
فصل دوم: عوامل موفقیت مدیریت دانش
مقدمه
بررسی مفاهیم موفقیت مدیریت دانش
ده اصل موفقیت مدیریت دانش از نظر هریس و همکاران
اصل اول: مدیریت دانش یک انضباط و رویه است.
اصل دوم: تنها یک قهرمان کافی نیست.
اصل سوم: تغییر فرهنگ به صورت خودکار اتفاق نمیافتد.
اصل چهارم: یک برنامه مدیریت تغییر طراحی کنید.
اصل پنجم: تفکر راهبردی را حفظ کنید.
اصل ششم: یک موضوع را انتخاب کنید، در آن عمیق شوید، آن را به‌روز سازید.
اصل هفتم: در محدودیت‌ها معلق و متوقف نشوید.
اصل هشتم: انتظارات را تعیین کنید.
اصل نهم: مدیریت دانش را با سامانه موجود یکپارچه سازید.
اصل دهم: کاربرانی را که خود به تنهایی با سامانه کار میکنند آموزش دهید.
شش گام برای مدیریت دانش موفقیت‌آمیز از منظر کال (2005)
مدل سه عاملی موفقیت مدیریت دانش
عوامل موفقیت مدیریت دانش در سطح ملی
پیشنهادهایی برای مدیران اجرایی و افراد حرفه‌ای در مدیریت دانش (جونز و همکاران، 2003)
فصل سوم: شکست مدیریت دانش (مفاهیم و عوامل)
مقدمه
شکست مدیریت دانش در یک نگاه اجمالی
موردکاوی شکست/ شرکت کالیبرو
دسته‌بندی موانع مدیریت دانش
موانع بالقوه شخصی
موانع بالقوه سازمانی
موانع بالقوه فنی
تجزیه و تحلیل شکست مدیریت دانش در مطالعه موردی چندگانه
- نتیجه اول: طبقه‌بندی عوامل شکست مدیریت دانش به 4 دسته
- نتیجه دوم: عوامل شکست در مراحل چرخه حیات پروژه مدیریت دانش
موانع مدیریت دانش در تجزیه و تحلیل اطلاعات ساختارمند و بیساختار
موانعی که بر سر راه مدیریت اثربخش دانش وجود دارند
موردکاوی شکست/ شرکت اچ اس
چالش جدید و مشکلات رو در روی اچ اس
موردکاوی شکست/ بررسی سامانه‌های مدیریت دانش در نیروهای نظامی سوئد
موانع مدیریت دانش از دیدگاه وبر
موردکاوی شکست/ شرکت ارتباطات از راه دور
موردکاوی/ شرکت ایتالیایی
موانع اجرای مدیریت دانش در مقابل عوامل موفقیت
مدل مکعب موانع مدیریت دانش
موردکاوی شکست/ بانک فا کای سنگاپور
مورد کاوی شکست/ یک شرکت حمل و نقل در ایران
چارچوب مفهومی شکست مدیریت دانش
موردکاوی/ موسسه تحقیقات دانش سنگاپور
سایر پژوهش‌ها در باب شکست مدیریت دانش و پیشگیری آن
برخی موانع پیشروی مدیریت دانش در سطح ملی
موانع پیش رو در پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان‌های ایرانی
جمع‌بندی عوامل شکست
ارائه شبکه علّی شکست مدیریت دانش
راهکارهایی برای پیشگیری از شکست مدیریت دانش
مراجع