سازمان ملی تعلیم و تربیت وظیفه بسترسازی مناسب برای تعلیم و تربیت کودکان در سنین پیش از دبستان را برعهده گرفته است تا با دوری از آموزش‌های سلیقه‌ای و پراکنده، مهدهای کودک را به بستری برای آموزش‌های استاندارد و یکپارچه تبدیل کند.

در ادامه گزارش ۱۴ دی روزنامه ایران آمده است: بیش از ۲ میلیون کودک در مهدهای کودک سراسر کشور نگهداری می‌شوند. از آنجایی که این مقطع از زندگی در شکل‌گیری شخصیت و هویت افراد جامعه به‌عنوان سازندگان آینده کشور اهمیت بالایی دارد نیاز به نهادی تخصصی، فراگیر و تخصصی برای تعلیم و تربیت کودکان از همان سال‌های نخست زندگی‌شان به‌شدت احساس می‌شد. نیازی که با مطالبه عالمانه رهبر معظم انقلاب به ثمر نشست. حالا سازمان ملی تعلیم و تربیت وظیفه بسترسازی مناسب برای تعلیم و تربیت کودکان در سنین پیش از دبستان را برعهده گرفته است تا با دوری از آموزش‌های سلیقه‌ای و پراکنده، مهدهای کودک را به بستری برای آموزش‌های استاندارد و یکپارچه تبدیل کند. ماه‌ها از تشکیل این سازمان می‌گذرد و حالا تغییر در خروجی مهدهای کودک به یکی از مطالبات تبدیل شده است.

روز گذشته یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش طی حکمی مجتبی همتی فر را به‌عنوان سرپرست سازمان تعلیم وتربیت کودک منصوب کرد. همتی‌فر در روزهای آینده برنامه‌های خود را برای عرصه تعلیم و تربیت کودکان عرضه خواهد کرد اما در آخرین روزهای حضور حاجیان‌زاده در مسئولیت ریاست این سازمان از او درباره وضعیت فعالی و کارهای انجام شده در این عرصه پرسیدیم چرا که آنچه مشخص است خروجی قابل مشاهده‌ای در فضای مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها از زمان تأسیس این سازمان دیده نشده است که البته بخشی از این موضوع به روزگار کرونا و محدودیت‌های والدین و مراکز در فعالیت بازمی‌گردد.

علیرضا حاجیان‌زاده رئیس سابق سازمان تعلیم و تربیت کودک، با بیان اینکه تحول اساسی در تعلیم و تربیت کودکان از سال آینده آغاز خواهد شد، به «ایران» می‌گوید: تحول اساسی در نظام تعلیم و تربیت کودکان در سنین پیش از دبستان که رهبر معظم انقلاب بر آن تکیه داشتند و مردم نیز انتظار دارند، با یک برنامه‌ریزی عمیق از سال آینده آغاز خواهد شد. محتواهای استاندارد و متناسب با ارزش‌های انقلاب اسلامی و روش‌های جدید استاندارد تا پایان سال ۱۴۰۰ قابل عرضه است. محتواهای جدید در سال تحصیلی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ رسماً مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت. البته در حال حاضر هم محتواهای جدید برای سال تحصیلی جاری در قالب ۲۲ بسته تربیتی یادگیری مورد تأیید، به مهدهای کودک معرفی شده است.

وی ادامه می‌دهد: درحال حاضر ۱۶هزار مهد کودک دارای مجوز از سازمان بهزیستی، حدود ۵ هزار مهدکودک بدون مجوز وتحت پوشش نهادهای مختلف و همچنین حدود ۳۰ هزار پیش دبستانی، تحت پوشش این سازمان نوپا که هیچ سابقه قبلی نداشته، قرار گرفته‌اند. قاعدتاً چنین سازمانی با گستردگی موضوعی و همچنین گستردگی مراکز تحت پوشش نیازمند برنامه‌ریزی صحیح محتوایی و روش‌های استاندارد است. به همین دلیل در شرایط فعلی در تدارک زیرساخت‌های اولیه برای راه‌اندازی سازمان و برنامه‌ریزی‌های محتوایی و روش‌های استاندارد هستیم.

تربیت مربی ماهر و زبده

رئیس سابق سازمان تعلیم و تربیت کودک با تأکید بر اینکه از سال ۱۴۰۱ شاهد تغییرات سازنده‌ای خواهیم بود، بیان می‌کند: از ابتدای سال ۱۴۰۱ براساس استانداردهای درنظر گرفته حتی مجوزهایی که در گذشته برای مهدهای کودک صادر شده، تجدید خواهد شد. برای مهدهایی که روش‌ها و محتواهای آموزشی خود را با استانداردهای ابلاغ شده منطبق کرده باشند یعنی علاوه بر استفاده از محتواهای در نظر گرفته شده، استفاده از خدمات مربیان و معلمان آموزش دیده و متناسب‌سازی مهدهای کودک‌ از جهت مکان، فضا و تجهیزات با برنامه‌ریزی جدید را در دستور کار قرار دهند مجوزهایشان از سال ۱۴۰۱ تجدید خواهد شد.

حاجیان‌زاده با اشاره به اهمیت آموزش‌های لازم برای مربیان و کارکنان مهدهای کودک، اضافه می‌کند: در حال حاضر کارگروهی تحت عنوان تهیه نظام نامه تعیین صلاحیت مربیان و کارکنان تشکیل و مطالعاتی انجام شده است. مقدمات لازم فراهم آمده و به محض آماده شدن محتوای متناسب با استانداردهای پیش‌بینی شده، شیوه نامه‌ها ارائه می‌شود.

وی می‌گوید: درمورد آموزش‌های اساسی بلندمدت تصمیم داریم با استفاده از ظرفیت مراکز آموزش عالی مانند دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه مربی کودک ماهر و زبده آموزش داده و به مهدهای کودک روانه کنیم. این یک کار اساسی زیربنایی و بلندمدت است اما در کنار آن آموزش‌های بدو خدمت و ضمن خدمت در حال طراحی است که آموزش آن از سال آینده آغاز خواهد شد. همه مربیانی که در مهدهای کودک و پیش دبستانی‌ها حضور دارند باید این دوره‌ها را بگذرانند تا تعیین صلاحیت شوند و گواهینامه دریافت کنند.

رئیس سابق سازمان تعلیم و تربیت در توضیح استانداردسازی و نظارت در مهدهای کودک اظهار می‌کند: معتقدم در دو زمینه باید نظارت صورت بگیرد. نخست مهدهای کودک‌ در زمینه نگهداری کودکان از نظر بهداشت، سلامت و رفتار عاطفی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. چون این بچه‌ها که در سنین پایین به مهدهای کودک‌ سپرده می‌شوند باید در شرایط نرمال بهداشتی و عاطفی یعنی همان شرایطی که در خانه حکمفرماست نگهداری شوند. بخش دوم استانداردهای ما جنبه‌های تربیتی و مهارتی است که کودکان باید مهارت‌های اجتماعی، رفتاری و خوبی‌هایی که در دین اسلام به آنها اشاره شده مانند راستگویی، محبت واحترام به دیگران را در مهدهای کودک‌ بیاموزند. همچنین آنها باید از انجام بدی‌هایی که در دین از آنها به‌عنوان سیئات یادشده، منع شوند.

اولویت آموزش زبان فارسی در مناطق دوزبانه

وی می‌افزاید: آموزش مهارت‌های ذهنی، حرکتی و معنوی نیز از دیگر اولویت‌های ما محسوب می‌شود که کودکان باید آنها را بیاموزند تا برای ورود به آموزش‌های رسمی مقطع ابتدایی آماده شوند. خصوصاً در مناطق دوزبانه بحث آموزش زبان فارسی را مد نظر قرار داده‌ایم. با احترام به زبان مادری تأکید داریم کودکان قبل از ورود به دبستان از سنین ۵ سالگی زبان فارسی را بیاموزند تا در مدرسه دچار مشکل نشوند.

حاجیان‌زاده عنوان می‌کند: در حال حاضر با اینکه در شروع کار هستیم، ساختار ستادی تقریباً به جنبه نهایی رسیده و در حال چینش نیروها از نظر برنامه نظارتی هستیم. نظارت مستقیمی که باید در مهدهای کودک‌ اتفاق بیفتد در استان‌ها، شهرستان‌ها و مناطقی که ساختار استانی با وجود ارائه پیشنهاد از سوی این سازمان، هنوز به تصویب سازمان استخدامی کشور نرسیده توسط کمیته‌ای با عنوان کارگروه انتقال مهدکودک‌ها از بهزیستی به آموزش و پرورش صورت می‌گیرد.

این کارگروه با ریاست مدیرکل آموزش و پرورش استان و ترکیبی از معاون ابتدایی استان و کارشناسان مشارکت‌ها و عناصری که در حال حاضر مسئولیت‌هایی را در استان برعهده دارند و همچنین تشکل‌های مربوط به مهدهای کودک، وظایف محوله را انجام می‌دهند. اما وظیفه نظارتی اصلی را با نیروهای آموزش دیده از سوی سازمان انجام خواهیم داد. امیدواریم در سال آینده همزمان با تولید محتواهای استاندارد و صدور مجوزهای جدید، ترکیب نیروی انسانی هم در استان‌ها شکل بگیرد تا سیستم نظارتی براساس نظام نامه نظارتی اتفاق بیفتد.

حدود ۶ میلیون کودک به مهدکودک نمی‌روند

رئیس سابق سازمان تعلیم و تربیت کودک با اشاره به اینکه حدود ۶ میلیون کودک در خانه‌ها و در میان اعضای خانواده خود نگهداری می‌شوند، عنوان می‌کند: از ۸ میلیون کودک زیر ۶ سال در کشور، بیش از ۶ میلیون کودک در خانه‌ها به سر می‌برند. از این‌رو یکی از دغدغه‌های ما در سازمان تعلیم و تربیت مسأله توانمندسازی خانواده‌ها است. کودکانی که به مهدهای کودک‌ نمی‌آیند و البته ماهم اصراری بر حضور آنها بخصوص در سنین زیر سه سال در مهدهای کودک نداریم با توانمندسازی خانواده‌هایشان می‌توانند از آموزش‌های لازم بهره‌مند شده، توانمندی‌های موردنیاز را کسب کنند. از این‌رو ارائه آموزه‌های کارآمد و مؤثر برای کمک به توانمندسازی و نقش‌آفرینی خانواده‌ها در تعلیم و تربیت کودکان از اولویت‌های این سازمان محسوب می‌شود.