یکی از پرچالش‌ترین مسایل در ۲۱ ماه اخیر؛ حضور یا عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس بود. آموزش مجازی علیرغم تمام تلاشی که معلمان انجام داده‌اند، نتوانسته جای آموزش حضوری را بگیرد به همین دلیل مقامات دولتی با صدور دستوالعمل‌هایی دستور بازگشایی مدارس را صادر کردند.

رسانه های ایران ۳۰ آبان ۱۴۰۰ خورشیدی نگاه ویژه‌ای به بازگشت دانش‌آموزان به مدارس داشته اند. به گونه‌ای که اصولگرایان، اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان هر کدام گزارش، یادداشت و مصاحبه هایی در این خصوص منتشر کردند که در ادامه بخشی از این گزارش ها رصد می شود.

رسانه‌های اعتدالگرا

حضور دانش آموزان الزامی است!

روزنامه ایران در گزارشی به جزییات بازگشایی مدارس بعد از ۲۱ ماه تعطیلی پرداخت و نوشت: سرپرست وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: «دانش‌آموزان همه مقاطع تحصیلی از یکم آذر در کلاس‌های حضوری مدارس حاضر می‌شوند، حضور دانش‌آموزان در این کلاس‌ها الزامی است.»  آموزش و پرورش اعلام کرده است که برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس نظارت‌های میدانی خواهد داشت. با این همه سختگیری هنوز برخی از خانواده‌ها  نگران سلامت فرزندانشان در مدرسه هستند. از یک‌سو، خانواده‌ها نگران افت تحصیلی و خانه‌نشینی طولانی‌مدت دانش‌آموزانشان هستند و در سوی دیگر این نگرانی وجود دارد که با باز شدن درهای مدارس سلامت دانش‌آموزان به دلیل شیوع بیماری کرونا به خطر بیفتد. همین موضوع باعث شده برخی مدیران مدارس با اما و اگرهایی درباره بازگشایی مدارس سخن بگویند و تأکید کنند که شرط اصلی بازگشایی‌ها رضایتنامه امضا کردن خانواده‌ها باشد. موضوعی که یکی از مدیران ابتدایی مدارس کرج به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «مدرسه ما از ابتدای مهر ماه باز بود. برخی خانواده‌ها اصرار داشتند آموزش فرزندانشان حضوری باشد. البته خودم رضایت ندارم چرا که معاون مدرسه هر روز چند بار با تب‌سنج بچه‌ها را چک می‌کند، اما فقط تب بچه‌ها نیست. دانش‌آموز با اسنپ می‌آید و ما نمی‌دانیم او ناقل است یا خیر؟ یا در پروتکل‌های بهداشتی تأکید شده است که در و پنجره کلاس‌ها باز باشد. دانش‌آموزان با کاپشن و دستکش سر کلاس می‌نشینند و اگر سرما بخورند ما باید پاسخگو باشیم. ما نمی‌توانیم کارت واکسن را اجباری کنیم اما برخی همکارانم این کار را کرده‌اند. البته برخی همکارانم هم از خانواده‌ها رضایتنامه گرفتند. البته خودم مادر یک دانش‌آموز کلاس دهمی هم هستم که مدرسه پسرم از ما رضایتنامه گرفت. از نظرم این کار تخلف است چرا که اگر دانش‌آموز بیمار شود مسئولیتش با خانواده است. برخی مدیران مدارس جلسات مختلفی را با خانواده‌ها داشته‌اند و به آنها گفته‌ایم که گروه‌بندی می‌کنیم و آموزش را ترکیبی ادامه می‌دهیم. البته مدرسه با مدرسه متفاوت است.»

تردید در بازگشت دانش‌آموزان به مدارس؛ یک سال و ۹ ماه بعد

روزنامه همشهری در گزارشی نوشت: تمام مدارس از فردا باز می‌شوند؛ با این حال دودستگی خانواده‌ها برای نحوه حضور فرزندانشان سر کلاس درس چالش‌های متعددی را برای مدیران و معلمان مدارس رقم زده است. براساس دستورالعمل‌ها و ترتیبات مصوب ستاد ملی مبارزه با کرونا، هم اکنون ۲ ماه است که بعضی مدارس در برخی مناطق شهری و روستایی بازگشایی شده‌اند. از باز شدن برخی مدارس دیگر هم حدود یک‌ماه می‌گذرد و قرار است آخرین دسته از مدارس باقی‌مانده هم اول آذرماه میزبان دانش‌آموزان باشند تا بخش اعظمی از فرایند آموزش همچون پیش از شیوع کرونا، به‌صورت حضوری و در ارتباط چهره‌ به چهره معلم و دانش‌آموز در محیط مدارس پی گرفته شود. با وجود این اما هنوز هم خبری از اقناع عمومی برای آموزش حضوری نیست و خیلی از خانواده‌ها همچنان در دوراهی فرستادن یا نفرستادن فرزندان خود به کلاس درس سرگردانند. این تردید که این روزها حتی پررنگ‌تر از شیوع کرونا بر نظام آموزش کشور سایه افکنده، از سوی کارشناسان و صاحب‌نظران در بافت‌های مختلفی تعبیر و تفسیر می‌شود. عده‌ای این پدیده را ناشی از ترس کرونا و عده‌ای دیگر آن را نتیجه تقابل ۲نهاد خانواده و مدرسه که در دوران کرونا تشدید شده، می‌دانند. گذشته از اینکه چه عاملی سبب بروز چنین تردیدی در خانواده‌های ایرانی شده، نتیجه آن از رمق افتادن کلاس‌های حضوری است که به‌زعم کارشناسان آموزشی تبعات نامیمونی برای نظام آموزش کشور در برخواهد داشت.

رسانه‌های اصولگرا

ممنوعیت‌های مدارس پس از بازگشایی چیست؟

خبرگزاری تسنیم به بازتاب سخنان حسن محمدی معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش شهر تهران درباره بازگشایی مدارس و رعایت پروتکل‌های بهداشتی پرداخت و نوشت: حسن محمدی معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش شهر تهران می‌گوید: برگزاری کلاس‌های مهارتی و تربیت‌بدنی در اولویت قرار گرفته است، کلاس‌ ورزش دانش‌آموزان با رعایت پروتکل بهداشتی و با حداکثر ۱۵ نفر در فضای باز برگزار خواهد شد.بوفه‌های مدارس اجازه بازگشایی ندارند، استفاده از آبخوری‌های سنتی ممنوع است و در مدارس اجازه سرو غذای گرم برای دانش‌آموزان  و معلمان وجود ندارد، امیدواریم با رعایت این نکات، شرایط بهداشتی قابل کنترلی در مدارس داشته باشیم. واحد سلامت و تندرستی آموزش و پرورش شهر تهران وضعیت را بررسی و تذکرات لازم به مدیران مدارس ارائه خواهد شد. محمدی در پاسخ به این پرسش که آیا بازگشایی مدارس با توجه به آلودگی هوا از فردا انجام می‌شود؟ گفت: کمیته اضطرار آلودگی هوا شب گذشته در اطلاعیه‌ای ممنوعیت فعالیت‌ فیزیکی در فضای باز را اعلام کرد و فعالیت‌های ورزشی مدارس تابع دستورالعمل‌های کمیته اضطرار است اما در مورد بازگشایی مدارس، چون بازگشایی و فعالیت مدارس به صورت محدود است، مشکلی وجود ندارد.   از نیمه  شهریور که بازگشایی مدارس مطرح شد، وضعیت فضای فیزیکی مدارس، داشتن تهویه و زیرساخت مناسب برای حضور دانش‌آموزان در کلاس درس را به صورت میدانی بررسی کردیم و بیش از ۳ هزار بازدید با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی صورت گرفته است.

دریافت رضایت‌نامه برای بازگشایی مدارس قانونی است؟

باشگاه خبرنگاران جوان به گفت وگو با محمد حسین کفراشی مدیرکل ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش پرداخت و نوشت: همانطور که دانش آموزان در شرایط عادی برای حضور در مدرسه نیاز به رضایت نامه از سوی خانواده‌ها نداشتند در زمان فعلی بازگشایی مدارس هم‌چنین موضوعی نیاز نیست. تنها در شرایط اعزام به اردو دریافت رضایت‌نامه از دانش‌آموزان انجام می‌شود و در غیر این صورت چنین کاری قانونی و حتی قابل استناد از سوی مدرسه نیست چراکه مدرسه با دارا بودن شرایط تعیین شده مجوز بازگشایی مدارس پیدا می‌کند بنابراین دانش آموزان اجازه حضور دارند. کفراشی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه خانواده‌ها و دانش آموزان در صورت رعایت نشدن شیوه نامه‌های بهداشتی امکان انعکاس این موضوع را از طریق سامانه رسیدگی به شکایات دارند یا خیر، گفت که هرگونه شکایاتی درباره مدرسه از طریق سامانه ظرف مدت ١٠ روز پیگیری و پاسخ آن داده می‌شود.

نگران بازگشایی مدارس هستم

خبرگزاری مشرق به بازتاب سخنان کمال حیدری معاون بهداشت وزارت بهداشت پرداخت و نوشت: یکی از دغدغه‌های من، بحث بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها است. اگر واقعاً نظارت نکنیم و دستورالعمل‌ها را جدی نگیریم، هر آن ممکن است شرایط بدی را تجربه کنیم. الان شرایط کرونایی کشور بسیار خوب است و اگر با اهمال کاری این شرایط را از دست بدهیم، شیرینی این لحظات را مجدداً با افزایش آمار کرونا به کام خودمان تلخ خواهیم کرد. باید یاد بگیریم با کرونا زندگی کنیم و از همین رو، سعی کنیم دستورالعمل‌ها و پروتکل‌ها را رعایت کنیم. ما در همه جلسات ستاد ملی کرونا، یکی از وظایفی که داریم، طرح مباحث پیشگیری و احتمالات است و همچنین ارائه راهبردهایی است که در کمیته علمی کشوری مقابله با کووید ۱۹ بازگو می‌شود. بنابراین، به صراحت گزارش این نگرانی را به ستاد ملی کرونا ارائه داده‌ایم. کلاس‌ها باید با حداقل ظرفیت و رعایت پروتکل‌ها اعم از تهویه، ماسک و…، تشکیل شود. وظیفه اصلی رعایت پروتکل‌ها با وزارت آموزش و پرورش است، ما هم نظارت عالی داریم و اگر تخلفی صورت بگیرد، برخورد خواهد شد. مدارس باید با اطلاع رسانی به بازرسان بهداشتی ما نسبت به حضور دانش آموزان در کلاس‌های درس اقدام کنند.

نمی‌خواهیم فرزندان‌مان به کلاس بالاتر بروند!

خبرگزاری فارس در گزارشی نوشت:  مدارس کشور با آمدن کرونا شرایط بسیار متفاوتی را تجربه کردند؛ کلاس‌های درس حضوری به تعطیلی کشیده شد و دانش‌آموزان از آموزش باکیفیت محروم شدند. هر چند که وزارت آموزش و پرورش با همکاری صدا و سیما، آموزش‌های تلویزیونی را آغاز کرد و معلمان هم تلاش کردند تا آموزش در بستر فضای مجازی را ارائه دهند اما باز هم کیفیت حلقه مفقوده‌ای بود که دغدغه خیلی از خانواده‌ها شد. والدین در این زمینه دست به کار شدند و خودشان تا آنجایی که توانستند به فرزندشان در یادگیری کمک کردند اما مسأله اینجاست که هیچوقت والدین جای معلم را نمی‌گیرند؛ اصلا اگر قرار بود که والدین، خودشان به فرزندشان درس دهند که دیگر مدرسه و معلم و سیستمی به نام آموزش و پرورش شکل نمی‌گرفت. خانم میرزایی مادر یک دانش‌آموز کلاس دومی به خبرنگار فارس گفت: سال گذشته پسرم به پایه اول می‌رفت و این در حالی بود که فقط یک جلسه آن هم یک ساعت معلمش را دید؛ بعد از آن مدارس تعطیل شد؛ حالا تصور کنید دانش‌آموز کلاس اولی چگونه با معلمی که فقط یکبار دیده، انس بگیرد و چگونه معلم از طریق شبکه شاد که مدام هم با مشکلاتی همراه بود، به فرزندان‌مان آموزش داد. پسرم اصلا حاضر نبود فیلم‌های ارسالی معلمش را ببیند و من و پدرش که البته بیشتر من به این دلیل که در خانه بودم، مسؤولیت آموزش را به عهده داشتم؛ واقعا روزهای سختی بر ما گذشت و فکر می‌کنم آنطور که باید، فرزندم درس‌هایش را یاد نگرفته است.

باید مسیر یادگیری دانش آموز و بازار کار و صنعت در کنار هم قرار گیرد

خبرگزاری مهر به گفت وگو با یوسف نوری وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش پرداخت و آورد: تلاش خواهد شد صنعت و بازار کار را طوری دخالت دهیم که مسیر یادگیری دانش آموز و بازار کار و صنعت در یک سیستم تعریف شده، در کنار هم قرار گیرند. آنچه در حال حاضر شاهد هستیم، این است که میان توسعه اقتصاد کشور و نظام تعلیم و تربیت رابطه‌ای معنادار وجود ندارد. بر اساس اسناد بالادستی نظام تعلیم و تربیت کشور، هر دانش آموز هنگام خروج از آموزش و پرورش باید از مهارتی قابل کاربرد در بازار کار برخوردار باشد. تلاش خواهد شد صنعت و بازار کار را طوری دخالت دهیم که مسیر یادگیری دانش آموز و بازار کار و صنعت در یک سیستم تعریف شده، در کنار هم قرار گیرند و به شکلی روتین دانش آموزان مستعد و علاقمند راه خود را در بازار صنعت و تجارت پیدا کنند.

جزئیات بازگشایی مدارس از ابتدای آذرماه

روزنامه خراسان به بازتاب سخنان رضا صابری معاون مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی پرداخت و نوشت: در مدارسی که ظرفیت دانش آموزان بیش از ۱۵ نفر در هر کلاس درس باشد، باید دانش‌آموزان به گروه‌های الف و ب تقسیم‌بندی شوند و بر این اساس شرایط حضور دانش‌آموزان برای روزهای فرد و زوج مهیا خواهد شد. دانش‌آموزان بدون ماسک وارد مدرسه نمی‌شوند، فاصله‌گذاری اجتماعی با گروه‌بندی دانش‌آموزان و همچنین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس لحاظ می‌شود، به خانواده‌ها هم توصیه می‌کنیم دانش‌آموزان را حتماً با ماسک به مدرسه بفرستند، بدون ماسک هیچ دانش‌آموزی وارد مدرسه نخواهد شد. وی بر واکسیناسیون دانش‌آموزان و فرهنگیان تأکید کرد و گفت: خوشبختانه خراسان رضوی از نظر واکسیناسیون فرهنگیان وضعیت مطلوبی دارد به طوری که بیش از ۹۵ درصد واکسن کرونا را دریافت کردند و تا پایان آبان‌ماه اکثر دانش‌آموزان گروه های سنی ۱۲ تا ۱۸ سال واکسن را دریافت می‌کنند. بیش از ۵۰ درصد دانش‌آموزان گروه‌های متوسطه نظری دوز دوم واکسن و حدود ۸۵ درصد دوز اول واکسن را دریافت کردند. اگر خانواده‌ها و مدیران مدارس رعایت کنند جای نگرانی نداریم. وی شرط حضور دانش‌آموزان در مدرسه را دریافت واکسن ندانست و اظهار کرد: اگرچه به همه دانش آموزان و همکاران توصیه می‌شود خود را واکسینه کنند اما این گونه نیست که بخواهیم برای حضور دانش‌آموز در کلاس درس شرط زدن واکسن را بگذاریم. معاون مدیرکل آموزش و پرورش استان گفت: تاکنون مدارس متوسطه نظری که نزدیک به ۱۱۰۰ مدرسه در استان می‌شوند شرایط بازگشایی را دارند. همچنین بیش از ۲۲۰۰ مدرسه متوسطه اول داریم که در ابتدای آذرماه شرایط لازم را برای فعالیت خواهند داشت. تمام مدارس مقطع ابتدایی که بیش از ۸۰۰ هزار دانش آموز دارند، باید آمادگی خود را برای فعالیت حضوری از ابتدای آذرماه اعلام کنند.

رسانه‌های اصلاح‌طلب

مدارس و چالش‌های حضوری و غیرحضوری

روزنامه اعتماد یادداشتی به قلم محمد داوری منتشر کرد و نوشت:  بازگشایی مدارس باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی باشد که مهم‌ترین آنها بازگذاشتن در و پنجره‌های کلاس‌ها، ماسک زدن دانش‌آموزان و تناسب فضا یعنی هر چهارمترمربع برای یک دانش‌آموز و حفظ فاصله فیزیکی است. اگر باور داریم که هنوز آمار مرگ و میر و ابتلا به بیماری کرونا جدی است و اگر این واقعیت دارد که هنوز نیمی از مردم واکسن نزده‌اند، باید در مورد بازگشایی مدارس این پرسش را مطرح کرد که آیا به سطحی از اطمینان رسیده‌ایم که می‌خواهیم ۱۵ میلیون دانش‌آموز و یک میلیون فرهنگی را روانه مدارس کنیم که در واقع ۱۶ میلیون خانواده را عملا در معرض خطر و تهدید قرار دهیم!؟ صرف‌نظر از بعد بهداشتی و تهدید سلامت بیش از ۷۰درصد جمعیت کشور، با حضوری شدن کلاس‌ها مساله دیگر سردرگمی مدارس در نحوه برگزاری است، چراکه بیشتر مدارس پرجمعیت هستند و در صورتی که بخواهند دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کنند باید کلاس‌ها را تقسیم کنند و دانش‌آموزان هر کلاس به دو یا سه گروه تقسیم شوند که در این صورت باید یا معلم یک درس را سه نوبت تکرار کند یا به ‌صورت فشرده هر جلسه سه درس را ارایه دهد یا اینکه همزمان هم حضوری باشد هم آنلاین یا برخط. لذا به نظر می‌رسد حضوری شدن کلاس‌ها که باتوجه به طولانی شدن آموزش غیرحضوری و تبعات منفی آن ضروری به نظر می‌رسد، اجرای آن به این سادگی نباشد. مثلا در مناطق سردسیر چگونه با بازگذاشتن پنجره‌ها می‌شود کلاس برگزار کرد یا در کلاسی که کل مساحتش ۴۰ متر نمی‌شود و باید ۱۰ نفر را پذیرفت چگونه می‌شود از پذیریش ۳۰ دانش‌آموز دیگر جلوگیری کرد؟   

‌نگاه غیرتوسعه‌ای به آموزش‌وپرورش

روزنامه شرق یادداشتی به قلم محمدحسین شریف‌زادگان منتشر کرد و نوشت: آموزش‌وپرورش نماد گویای توسعه‌یافتگی هر کشور است. کشورهایی که تصمیم گرفتند توسعه اقتصادی و اجتماعی پیدا کنند، در همان ابتدا آموزش‌وپرورش خود را به نحوی سامان دادند و مدرن کردند که اهداف آن همسو با توسعه آینده کشور باشد. توسعه ژاپن و کره جنوبی از آموزش‌وپرورش آغاز شده است. در رقابت جنگ سرد بین آمریکا و شوروی سابق در دهه ۶۰ میلادی، آمریکایی‌ها دریافتند که آموزش در شوروی در حال پیشی‌گرفتن از آنها بود و به‌سرعت با اصلاحات سطح آموزش خود را ارتقا دادند، زیرا می‌دانستند آموزش‌وپرورش زیربنای توسعه است. امروزه همه کشورهای توسعه‌یافته دارای آموزش‌وپرورش توسعه‌یافته‌اند و هیچ کشور کمترتوسعه‌یافته‌ای پیدا نمی‌کنید که آموزش‌وپرورش پیشرفته‌ای داشته باشد. 

قصد داریم کلاس‌های نیمسال بعد را به صورت حضوری برگزار کنیم

خبرگزاری ایسنا به گفت وگو با رسول جلیلی سرپرست دانشگاه صنعتی شریف پرداخت و نوشت: با توجه به اینکه شرایط واکسیناسیون در کشور در وضعیت مطلوبی قرار دارد و دولت و وزارت علوم اصرار دارند که کلاس‌های دانشگاه‌ها حضوری شوند، باید فعالیت‌های آموزشی مجازی را به صورت حضوری از سر بگیریم. در این دو سال کرونایی، هیچ کلاسی تعطیل نشده، هیچ نیمسالی لغو نشده و هیچ دانشجویی از فعالیت درسی خود محروم نشده است، ولی هم اکنون و بنا به ضرورت و اقتضائات و اینکه چرخ اقتصادی کشور باید در همه ابعاد، به حرکت درآید، قصد داریم دانشگاه‌ها را برای ازسرگیری آموزش حضوری بازگشایی کنیم. امیدواریم از ابتدای نیمسال بعد کلاس‌ها را کاملا به صورت آموزش حضوری برگزار کنیم. البته این امر مشروط بر این است که پیک جدیدی از کرونا شیوع پیدا نکند و امکاناتی که برای همگرایی با استانداردهای ستاد ملی مبارزه با کرونا، در دانشگاه وجود دارد را بتوانیم فراهم کنیم. با توجه به این استانداردها، ظرفیت خوابگاه‌ها نصف می‌شود و هزینه تغذیه در خوابگاه‌ها، هم به واسطه کرونا که باید پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود و هم گرانی مواد اولیه، بسیار افزایش پیدا کرده و گران شده است. هنوز عده‌ای از دانشجویان توجیه نیستند که باید برای ازسرگیری آموزش حضوری به دانشگاه بازگردند. از طرفی دیگر، تعدادی از خانواده‌های دانشجویان نیز تمایل ندارند فرزند آنها به دانشگاه بازگردد. این در حالی است که در مقابل، عده‌ای از خانواده‌ها تمایل دارند به دلیل سختی‌های این دو سال گذشته، فرزند آنها به دانشگاه بازگردد. به این جهت، به تدریج یاید دانشجویان و خانواده آنها را راضی کنیم که به محیط دانشگاه بازگردند. یعنی باید اعتماد آنها را جلب کنیم که به کلاس‌های حضوری بازگردند. البته پروتکل‌های بهداشتی همچنان باید رعایت شوند.

جمع‌بندی

سرانجام تکلیف آموزش حضوری ۱۵ میلیون دانش‌آموز در مدارس کشور مشخص شد و قرار است که یکم آذر ۱۴۰۰ خورشیدی تمام دانش‌آموزان بعد از ۲۱ ماه تعطیلی راهی مدرسه شوند با این وجود هنوز نگرانی‌هایی برای بازگشایی مدارس وجود دارد. به نظر می‌رسد، مهم‌ترین دلیل آن آماده نبودن کامل مدارس برای مواجهه با شرایط کرونا است. در این راستا رسانه‌های اعتدالگرا در عناوینی همچون تردید در بازگشت دانش‌آموزان به مدارس به این موضوع پرداخت. این رسانه‌ها به چالش‌های متعدد خانواده‌ها، مدیران و معلمان مدارس توجه کرده‌اند و معتقدند که ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس باید نظارت‌های میدانی هم وجود داشته باشد.

رسانه های اصولگرا هم به گفت وگو با مسوولان وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت پرداخته‌اند و بر این باور هستند که باید برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس دستورالعمل‌ها جدی صادر کرد و بر اجرای آنها نظارت شود. آنها در گزارش‌ها و تحلیل‌های خود به دغدغه‌های والدین و پایین آمدن سطح کیفی تحصیلی دانش‌آموزان با آموزش مجازی نگاه ویژه‌ای داشته‌اند.  از طرف دیگر رسانه‌های اصلاح‌طلب در گزارش‌های خود بر ضرورت توجه مدارس و چالش‌های حضوری و غیرحضوری آنها پرداختند.