همه‌گیری جهانی ویروس کرونا به عنوان یک سندرم حاد تنفسی از دسامبر ۲۰۱۹ به عنوان تهدید سلامت جسم، بعد از گذشت بیش از یک سال و نیم به بروز برخی مشکلات روحی و روانی از جمله افسردگی و تغییرات منفی روحی آحاد مختلف جامعه بخصوص دانش آموزان منجر شده است.

به گزارش ایرنا، حضور دائمی در قرنطینه های خانگی، دوری از دورهمی های خانوادگی، مهمانی، مراسم مختلف و تعطیل شدن حضوری کلاس های درس حالا ضمن اینکه با رویکرد حفظ جان انسان ها بوده  اما روی دیگری نیز دارد و اینکه سلامت روح و روان اقشار مختلف بخصوص دانش آموزان را به خطر انداخته است.  

دوری از محیط مدرسه به عنوان کانون ارتباطات اجتماعی مثبت و تاثیرگذار علاوه بر ایجاد مشکلاتی آموزشی، دانش آموزان را به افرادی پرخاشگر و افسرده تبدیل کرده است، اتفاقی که به طور قطع پیامدهایش در سال های آینده خود را بیش از حال نشان خواهد داد.

تعطیلی حضوری مدارس و رشد درصد افسردگی

رئیس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان گفت: غیرحضوری بودن کلاس ها به عنوان یکی از عوامل ایجاد اختلال در فرایند یاددهی و یادگیری، موجب ایجاد افسردگی و پرخاشگری در دانش آموزان می شود.

سید منصور مرتضوی، نداشتن ارتباط چشم در چشم دانش آموز و معلم علاوه بر ایجاد اختلالات یادگیری مانعی برای برقراری ارتباطات عاطفی بین دانش آموزان با یکدیگر و معلم می شود.  

وی ایجاد ارتباط عاطفی برای دانش آموز پایه اول، دوم و سوم دبستان را بیش از سایر پایه ها ضروری و مهم عنوان کرد و گفت: یادگیری تنها از طرق واژگان ممکن نیست، شنیدن صدای معلم و حرکات زبان بدن وی می تواند در یادگیری نقش بسزایی داشته باشد حال آنکه فقدان این مهم منجر به اختلال در یادگیری و به مرور زمان موجب ایجاد احساسی بد در ذهن دانش آموزان نسبت به درس می شود.

رئیس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان بیان کرد: ایجاد افسردگی بین دانش آموزان فقط شامل مدارس ایران نیست بلکه با توجه به شرایط یکسان شیوع کرونا در دنیا این مشکل در تمام کشورهای دنیا رخ داده است.

وی در عین حال به شبکه شاد به عنوان رسانه ای با قابلیت های زیاد اشاره کرد و اظهار داشت: ۲۵ هزار نفر می توانند در این شبکه ارتباط زنده برقرار کنند.

مرتضوی ادامه داد: استفاده از بستر شبکه شاد برای ایجاد ارتباط بین دانش آموزان و شرکت در کلاس های درس راهی برای بازنماندن از تحصیل است در حالی که از نظر جنبه روانشناختی ارتباط های اجتماعی در زمان شیوع کرونا کمتر شد و به عبارتی حس رقابت را نیز کاهش داد.

حذف هیجان در فضای مجازی به سلامت روان آسیب می زند

وی گفت: حذف هیجان در فضای مجازی به آموزش و سلامت روان دانش اموزان آسیب وارد می کند.

مرتضوی ادامه داد: چون بازخورد اقدامات دانش آموزان در کلاس درس در شرایط حضوری بیشتر دیده و احساس می شود و رقابت سالم را شکل می دهد اکنون با توجه به مجازی شدن کلاس های درس حس رقابت در بین دانش آموزان کمرنگ شده که خود موجب بی تفاوتی و افسرگی می شود.

رئیس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان افزود: در همه جای دنیا حذف ارتباطات اجتماعی و حذف تعامل، افسردگی را به جامعه تزریق می کند و به دنبال افسردگی، سرانه امید به زندگی کاهش می یابد و خودزنی، خودجرحی و خودکشی نیز افزایش یافته است.

وی به حذف بازی های تیمی، فعالیت های گروهی و حضور در برنامه ها در مدارس اشاره و تصریح کرد: حذف این موارد در جامعه دانش آموزی دنیا، افسردگی ایجاد کرده و درصد افسردگی در دانش آموزان رو به افزایش است.

مرتضوی گفت: افسردگی در جمعیت دانش آموزان کرمان به استناد آزمون های سلامت روان و غربالگری آسیب های اجتماعی متناسب با نرم (متوسط) جهانی است.

این مسئول با بیان اینکه از سه طریق می توان غربالگری سلامت روان دانش آموزان را در شرایط شیوع کرونا انجام دهیم افزود: گروه مخاطب ما در غربالگری اول والدین، معلمان و دانش آموزان هستند.

وی با اشاره به طرح سئوالات هدفمند در زمینه غربالگری سلامت روان دانش آموزان گفت: والدین گزینه خوبی برای پاسخ دادن به این سئوالات هستند اما در بسیاری موارد معلمان به دلیل نداشتن ارتباط با دانش آموزان نمی توانند اطلاعات دقیقی به ما بدهند.

مرتضوی بیان کرد: تا زمانی که واکسیناسیون عمومی و گسترده اتفاق نیفتد باید با خودمراقبتی و استفاده از ماسک و پرهیز از حضور در تجمعات سلامت جسم و با جایگزین کردن تفریحات سالم و غیره در پیشگیری از افسردگی تلاش کنیم.

مدیران مدارس پیگیر سلامت روانی و جسمی دانش آموزان باشند

مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان نیز تاکید کرد: مدیران مدارس پیگیر سلامت روانی و جسمی دانش آموزان دانش آموزان در زیست بوم کرونا باشد.

احمد اسکندری نسب با بیان اینکه حفظ سلامت جسمی و روانی دانش آموزان در شرایط فعلی خط قرمز ما در آموزش و پرورش استان است تاکید کرد: مدیران مدارس پیگیر سلامت روانی و جسمی دانش آموزان دانش آموزان در زیست بوم کرونا باشند.

وی از اجرای طرح کوچ (کنترل وزن دانش آموزان) در مدارس استان در سال تحصیلی جاری خبر داد و گفت: این برنامه تحولی با هدف حفظ سلامت دانش آموزان در حال اجراست چرا که دانش آموزان سفیران سلامت جامعه هستند و نقش موثری در ترویج و رعایت شیوه نامه های بهداشتی دارند.

اسکندری نسب با بیان اینکه آزمون های نوبت دوم دانش آموزان پایه های نهم و دوازدهم به صورت حضوری برگزار می شود و آزمون های سایر دروس بر عهده مدیر مدرسه است تاکید کرد: تلاش کنید آزمون‌ها بخوبی و با بهترین روش برگزار شود و دانش آموزی با افت تحصیلی روبه رو نشود.

وی ضمن تقدیر از تلاش‌های سخت‌کوشانه فرهنگیان در شرایط کرونایی گفت: در این شرایط، فرهنگیان مأموریت خود را بخوبی انجام دادند و اجازه اخلال در فرآیندهای آموزشی را ندادند.

اسکندری نسب با بیان اینکه شیوع کرونا، توانمندی‌های ما را مورد محک قرار داده است، افزود: باید در این شرایط به گونه ای عمل کنیم که توانمندی های خود را بروز دهیم و تهدید ها را به فرصت تبدیل نماییم.

وی با بیان اینکه پدیده کرونا در یک صد سال اخیر بی‌سابقه است گفت: با وجود همه تلخی ها، مصائب و مشکلاتی که کرونا به همراه داشت، شاخص بسیار دقیقی برای سنجش قابلیت های و توانمندی های فرهنگیان بود زیرا فرهنگیان در این شرایط جلوه هایی از عشق و فداکاری را به نمایش گذاشتند.

 مسئول آموزش با هر امکانات و دسترسی هستیم

اسکندری نسب با بیان اینکه ما مسئول تربیت و آموزش دانش آموزان هستیم و باید از این آزمون سربلند بیرون آییم گفت: در این شرایط باید درک درستی از وظایف خود داشته باشیم تا خدای نکرده مدیون دانش آموزان و مردم کشور نباشیم.

وی به مدیران مدارس توصیه کرد: کرونا و شرایط ناشی از آن را بخوبی درک و برای ارائه خلاقیت‌های فرایند یاددهی - یادگیری در زیست بوم کرونا تلاش کنید.

اسکندری نسب بر تقویت شبکه ارتباطی و تعاملی با دانش آموزان تاکید کرد و افزود: در زمان قبل ارتباط ما با دانش آموزان به صورت حضوری بود اما با شیوع کرونا این ارتباط دچار اختلال شده، پس باید از هر راه و روشی که به تقویت ارتباط مدرسه، معلم و مدیر با دانش آموز می شود استفاده کنیم چراکه شناخت و ارتباط موثر لازمه تسهیل فرایند یاددهی - یادگیری است.

حصول اطمینان از ارتباط بین اجزای شبکه آموزشی

مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان بر حصول اطمینان مدیران از وجود ارتباط بین اجزای شبکه آموزشی تاکید کرد و افزود: مدیر مدرسه با توجه به  نقش مهمی که دارد رابط بین ارکان مدرسه (معلم، دانش آموز، ولی، مسئولان و جامعه) است و باید از روند آموزش و یادگیری تک تک دانش آموزان و ارتباط موثر معلم با آنان اطمینان حاصل کند.

اسکندری نسب افزود: از آنجا که مسئول آموزش تک تک دانش آموزان هستیم پس باید از روند یادگیری آنان اطمینان حاصل کنیم تا خدای نکرده مدیون نشویم.

وی با بیان اینکه نباید اجازه دهیم حتی یک دانش‌آموز از چرخه آموزش، خارج شود گفت: مدیر موفق کسی است که اگر ۱۰۰۰ دانش‌آموز دارد، از وضعیت همه آنان مطلع باشد و دانش آموزان را گروه بندی و مسئولیت پیگیری روند آموزش هر گروه را بین معاونان و کادر اداری مدارس تقسیم کند.

اطلس یادگیری دانش آموزان هم طراحی کنید

اسکندری نسب با بیان اینکه در ابتدای سال تحصیلی جاری تاکید ما بر تدوین اطلس یادگیری دانش آموزان بود اظهار کرد: در حال حاضر با توجه به گذشت بیش از دو سوم سال تحصیلی تاکید بر تهیه و تدوین اطلس یادگیری داریم تا درصورتی که در روند یادگیری دانش آموزی اختلال ایجاد شود با برگزاری کلاس های فوق العاده جبران کنیم.

وی بر رصد نحوه حضور معلمان در فضای مجازی به ویژه شبکه شاد توسط مدیران مدارس تاکید کرد و  افزود: توانمند سازی معلمان متناسب با شرایط فعلی مثل گذشته به صورت مدرسه محور در دستور کار قرار گیرد.

تقویت بیش‌ازپیش پیوند مدرسه و خانواده‌

مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان با بیان اینکه در قبل از شیوع کرونا مدرسه خانه دوم دانش آموزان بود اما در شرایط فعلی خانه مدرسه دانش آموزان است و دانش‌آموزان، کاملاً در اختیار والدین قرار دارند گفت: از این منظر، نقش خانواده ها، امروزه از هر زمان دیگری مهمتر است و مدیران مدارس باید بتوانند با برقراری ارتباط قوی با خانواده‌ها، آنان را در امر آموزش مشارکت دهند و پیوند مدرسه و خانواده باید بدرستی برقرار باشد تا آموزش دانش آموزان آسیب نبیند.

وی بر مستندسازی فعالیت ها و برنامه های مدارس و معلمان در شرایط فعلی تاکید کرد و گفت: معلمان باید تجارب خود را ثبت کنند و آنها را در میان هم مبادله کنند و به اشترک بگذارند.