ایرنا / هدی سادات پاک نهاد /  یکی از مشکلات زوجین، اضطراب‌های حل‌نشده‌ای است که می‌تواند منجر به طلاق شود. تحقیقات نشان داده است که اضطراب، مشکلات رابطه را افزایش می‌دهد. برای مثال، افرادی که با اختلال اضطراب فراگیر (GAD) زندگی می‌کنند، نسبت به افراد بدون GAD مستعد به مشکلات روابط از جمله طلاق هستند زیرا اضطراب، زندگی فرد مضطرب را محدود به افکار و باورهای منفی و اضطراب‌آور می‌کند، درنتیجه اضطراب بین زوجین قرار می‌گیرد و دید آن‌ها را نسبت به یکدیگر مسدود می‌کند.

اضطراب رابطه می‌تواند ناشی از خیانت در روابط، عدم اعتمادبه‌نفس، عدم ارتباط سالم، مقایسه یا آسیب‌های دوران کودکی باشد. همچنین اضطراب می‌تواند با تغییرات زندگی مانند مشاغل جدید، نگرانی‌های پیری و باروری یا تولد فرزندان همراه باشد. گاهی استرس و اضطراب زوجین مربوط به مسائل مالی می‌شود که البته این امر در مردان بیشتر اتفاق می‌افتد. به گفته دکتر رضا ناظری، روانشناس خانواده، این‌گونه اضطراب‌ها می‌تواند بر بسیاری از جنبه‌های زندگی فرد ازجمله روابط تأثیر منفی بگذارد. این روانشناس خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا زندگی می‌گوید: «اگرچه اضطراب در رابطه تا حدی طبیعی است اما تداوم اضطراب می‌تواند منجر به یک آسیب و اختلال جبران‌ناپذیر در زندگی شود لذا لازم است با راهکارهایی بر اضطراب در زندگی مشترک غلبه کرد.»

اضطراب تا دو سال اول زندگی مشترک طبیعی است

دکتر ناظری، اضطراب در ابتدای تشکیل زندگی مشترک را تا حدی طبیعی می‌داند و می‌گوید: «این طبیعی است که وقتی دو فرد با الگوها، معیارها، فرهنگ‌ها، موقعیت‌های زندگی، نگاه‌های اعتقادی و مذهبی متفاوت وارد یک زندگی می‌شوند تا حدی اضطراب داشته باشند. این تفاوت‌ها و نگرانی از درک آن‌ها، ناخودآگاه سطح اضطراب در رابطه را افزایش می‌دهد اما این اضطراب‌ها تنها تا دو سال اول زندگی مشترک طبیعی است.»

او ادامه می‌دهد: «ادامه‌دار بودن اضطراب پس از گذشت دو سال از زندگی مشترک می‌تواند نشانه یک آسیب و اختلال در زندگی باشد که سطح اضطراب حتماً باید با کمک یک روانشناس و زوج درمانگر بررسی شود زیرا اضطراب ممکن است ناشی از عوامل متعددی ازجمله کمال‌گرایی منفی باشد که این امر می‌تواند زندگی مشترک را دچار مشکل جدی کند لذا حتماً باید درمان شود.»

اضطراب، مشکلات جبران‌ناپذیری را به فرد و رابطه او وارد می‌کند

ناظری در رابطه با تأثیر اضطراب بر بدن می‌گوید: «اضطراب در گام اول باعث افزایش سطح هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین و امثالهم در بدن می‌شود. همچنین اضطراب به‌تنهایی می‌تواند عامل بسیاری از بیماری‌های جسمانی و روانی باشد، ازجمله بیماری‌های سایکوسوماتیک و روان‌تنی، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های گوارش و انواع و اقسام تنگی نفس، آسم‌ها، آرتروتریت‌ها، آرتروزها و حتی بیماری‌هایی مانند سرطان.»

این روانشناس خانواده در خصوص نحوه تأثیر اضطراب بر روابط زوجین توضیح می‌دهد: «اضطراب در گام دوم، آستانه تحمل فرد را کاهش داده و ناخودآگاه تنش و درگیری رابطه را افزایش می‌دهد. با کاهش آستانه تحمل، هیجان خشم نیز بالا می‌رود و این مسئله می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به رابطه وارد نماید؛ بنابراین اضطراب می‌تواند هم به فرد و هم به رابطه آسیب وارد کند.»

افراد مضطرب بیشتر دچار مشکل مالی می‌شوند

مسائل و مشکلات مالی یکی از موضوعاتی است که می‌تواند برای زندگی مشکل‌آفرین باشد. متأسفانه در شرایط فعلی، اوضاع نابسامان اقتصادی می‌تواند یک مسئله بغرنجی را ایجاد کند و به‌خودی‌خود باعث اضطراب شود اما ناظری معتقد است افرد مضطرب به دلیل نداشتن مدیریت مالی درست، بیشتر دچار مشکل مالی می‌شوند: «بالا رفتن سطح اضطراب باعث کاهش آرامش شده و مهارت حل مسئله، خلاقیت، همدلی و خودآگاهی فرد را پایین می‌آورد. همچنین این موضوع باعث می‌شود انعطاف‌پذیری فرد پایین بیایید و فرد نتواند در بزنگاه‌ها از خلاقیتش استفاده کند.»

ناظری می‌گوید افراد مضطرب نمی‌توانند هوش اقتصادی و مدیریت مالی خوبی داشته باشند: «افرادی که اضطراب دارند، ناخودآگاه اولین چیزی که به ذهنشان می‌رسد کم بودن مبلغ است؛ به همین دلیل نمی‌توانند اهم و فی الأهم موضوعاتشان را تشخیص دهند لذا اضطراب مالی در آن‌ها باعث می‌شود که خرج‌های بی‌رویه‌ای انجام دهند.»

او ادامه می‌دهد: «اضطراب و لذت با یکدیگر رابطه الاکنگی دارند؛ اضطراب که بالا می‌رود، لذت پایین می‌آیید لذا فرد برای کاهش اضطراب و افزایش لذت، خرج‌های غیرضروری و بی‌رویه انجام می‌دهد و همین مسئله باعث می‌شود تا فرد مدیریت مالی را از دست بدهد.»

ناظری توصیه می‌کند: «افراد مضطرب حتماً نزد یک روانشناس بروند و راه‌های مبارزه با اضطراب را آموزش ببینند. حتی توصیه می‌کنم افراد با آزمایش خون میزان آهن خون، تیروئید، چربی خون، زنان استروژن و پروژسترون و مردان تستوسترونشان را بررسی کنند و با تغذیه مناسب سطح اضطرابشان را کنترل نمایند.»

راهکارهایی برای کاهش اضطراب در زوجین

ناظری برای کاهش اضطراب به زوجین توصیه می‌کند: «در گام اول از قانون STG استفاده کنید. S یعنی Stop، قبل از انجام هر کاری و قبل از گفتن هر حرفی ایست کنید. T یعنی Thinging، قبل از انجام هر کاری فکر کنید. G یعنی Go، حرکت و عمل موردنظر را انجام دهید.»

او ادامه می‌دهد: «نکته دیگری که برای کاهش اضطراب در رابطه باید انجام دهید این است که حتماً هر کار و رفتاری که می‌خواهید انجام دهید، درباره بازخوردش فکر کنید.»

این روانشناس خانواده، ورزش را یکی دیگر از راه‌های کاهش اضطراب دانست و افزود: «ورزش‌هایی مثل بدنسازی و فوتبال اضطراب را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود ما آسیب‌های بیشتری را به خودمان وارد کنیم اما ورزش‌هایی مثل بسکتبال، والیبال، ایروبیک، تنیس، بدمینتون و حتی دویدن می‌تواند در کاهش اضطراب به ما کمک کنند.»

ناظری در پایان می‌گوید: «ما برای تغییر باید سه کار انجام دهیم؛ یک، بدانیم و باور کنیم که از عهدش برمی‌آییم و به خودمان اعتماد کنیم. دو، هدفمان را از رابطه برای تغییر دادن مشخص کنیم. سه، قصد و نیت خودمان را برای تغییر و بهبود رابطه مشخص کنیم تا بتوانیم با مهارتی به نام ارتباط مؤثر، یک رابطه‌ی  بسیار خوب و اثرگذار بسازیم.»