خلاصه نویسی آثار بزرگ غدیری
خلاصه کردن آثار بزرگان و کتاب های مرجع و تألیفات قدیم به چند صورت دیده می شود: تلخیص کتاب های بزرگ، تلخیص احادیث و قطعه های تاریخی، داستان پردازی تلفیقی که با برداشت از چند متن به دست می آید، تدوین مجموعه های چهل حدیث، انتخاب یک قطعه از کتب مؤلفان و نشر جداگانه آن به سبب اهمیت محتوای آن.

غدیر و نگارش به زبان های مختلف
با توجه به اهمیت مسئله غدیر در شیعه، و این که برهان مستحکمی که در برابر دشمنان و مخالفان شیعه است، جا دارد اولین کتاب هایی که به هر زبان بیگانه ترجمه و تألیف می شود، درباره غدیر باشد.

به دلیل سابقه طولانی ارتباط زبان های عربی، فارسی و اردو با مسئله غدیر، اکثر نوشتارهای غدیری به این سه زبانند. در غیر این زبان ها، تألیف و نشر، هنوز در آغاز راه است.

در زبان انگلیسی تا کنون شش کتاب منتشر شده است. از این تعداد، چهار مورد ترجمه خطبه غدیر است که مقدمه ای درباره واقعه غدیر هم ضمیمه آنهاست. یک مورد ترجمه جلد اول الغدیرِ علامه امینی است. یکی از کتاب ها هم ترجمه مطالبی از چند مؤلف درباره غدیر است.

این کتاب های انگلیسی از سال 1353 ش (یعنی از 25 سال پیش تاکنون) در انگلستان، تانزانیا، پاکستان و ایران منتشر شده است.

به زبان ترکی دو کتاب درباره غدیر در قم منتشر شده که یکی به زبان ترکی استانبولی و دیگری ترکی آذری است. کتاب اول برداشتی از کتاب الغدیر و کتاب دوم ترجمه خطبه به ضمیمه خلاصه ای از واقعه غدیر است.

یک کتاب هم به زبان نُروِژی و حاوی بحثی علمی درباره غدیر در نروژ منتشر، و جزوه دیگری درباره غدیر به زبان بنگالی در بنگلادش چاپ شده است.

کتاب شناسی کتاب های غیرفارسی درباره غدیر

در این جا کتاب شناسی چند اثر غیرفارسی را به دست می دهیم:

انگلیسی
1 . ترجمه الغدیر
عبدالحسین امینی.

مترجم: دکتر صَفا خُلوصی.

این کتاب ترجمه جلد اول الغدیر علامه امینی و مترجم آن استاد دانشگاه لندن است. این ترجمه بیش از بیست سال پیش در لندن چاپ و منتشر شده است.

2 . دِ لَست سِرمُن آو پِرافت محمد(ص) اَت غدیر خمThe Last Sermon of Prophet Muhammad (saw) at Ghadire Khum
حسین بَهانجی.

دار المسلمین، دُودُوما، تانزانیا.

رقعی، 60 ص.

این کتاب ترجمه خطبه غدیر به انگلیسی و شامل دو بخش اصلی است: متن خطبه و راویان آن. عنوان انگلیسی کتاب به معنای «آخرین خطبه پیامبر محمد صلی الله علیه و آله وسلم در غدیر خم» است.

3 . دِ لَست تو خوطباز آو دِلَست پِرافت The Last Two Khutbas Of The Last Prophet (PBUH)
سید فیض الحسن فیضی.

آرمی پریس، راولپندی، سال 1992م، 85 ص.

این کتاب ترجمه خطبه غدیر همراه با متن عربی آن است. عنوان انگلیسی کتاب به معنای دو خطبه فرجامینِ آخرین پیامبر است.

4 . غدیر
سید محمدباقر صدر، عبدالعزیز ساشادینا، سید محمد رضوی، حسین کامیجی.

مترجم: گروهی از محققان.

انتشارات انصاریان، قم، 1416 ق، (1996 م).

رقعی، 103 ص.

5 . غدیر خمGhadeer-e-Khom
حسین نجفی

گروه برادران مسلمان، تهران، سال 1353 ش.

جیبی، 45 ص.

6 . وات هَپِند این غدیر؟What happend in Ghadeer?
محمد باقر انصاری

مترجم: بدر شاهین

نشر مولود کعبه، قم، سال 1420 ق، (2000 م).

رقعی، 112ص.

این کتاب ترجمه کتاب خطابه غدیر است که از روی عربی آن معا فی الغدیر ترجمه شده است.

ترکی آذری

غدیر خطبه سی

محمد باقر انصاری

مترجم: عباد ممی زاده

ترکی استانبولی

گدیری هُوم اُوزِتلی الغدیرGadir-i Hum Ozetle el-Gadir

علی اصغر مُرَوّج خراسانی

مترجم: سید علی حسینی بَحری آکیوُل

انتشارات بین المللی الهدی، تهران، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام ، قم، 1378 ش، (1998 م).

رقعی، 442 ص.

این کتاب ترجمه کتاب فی رحاب الغدیر است.

نروژی

غدیر

زیر نظر: سید شِمْشاد حسین رضوی اُتْرُولْوی

نُروژ، 1990 م.

در این کتاب از کتب اهل سنت مطالبی درباره غدیر استخراج شده و مورد استدلال قرار گرفته است.

بنگالی

غَدیرْ دیباشِرْ تَتْپارْج

علی عکاس

بنگلادش، 1416 ق.

رقعی، 23 ص.

این کتاب در مورد اهمیت روز غدیر است و نام آن به زبان بنگالی به همین معنی است. مدارک این کتاب از کتب اهل سنت است.

کتاب های بریل در زمینه غدیر
کتاب های محدود و انگشت شماری از کتب مذهبی برای نابینایان به خط سوزنی (بریل) ترجمه شده، که خوش بختانه دو کتاب از آنها درباره غدیر است و در فهرستگان کتابهای بریل ایران معرفی شده است. این اقدام که توسط مجتمع های توانبخشی نابینایان صورت گرفته، با توجه به دستور اکید پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به ابلاغ پیام غدیر در خور تقدیر است و صفحه جدیدی در تاریخ هزار و چهارصد ساله غدیر به شمار می آید. عناوین این کتاب ها چنین است:

1 . غدیر خم
حبیب اللّه رهبر اصفهانی

اصل کتاب جیبی و در 84 صفحه است و در مجتمع توانبخشی نابینایان 7 تیر اصفهان نگهداری می شود. نام این کتاب در صفحه 160 فهرستگان کتاب های بریل ایران موجود است.

2 . داستان غدیر
جمعی از دبیران مشهد

اصل کتاب جیبی و در 80 صفحه است و در مجتمع خدمات بهزیستی نابینایان رودکی تهران نگهداری می شود. از این کتاب در صفحه 99 فهرستگان کتاب های بریل ایران یاد شده است.

منبع : مجله  گلبرگ  بهمن 1380، شماره 26(ویژه نامه عید غدیر)