شخصیت یعنی« مجموعه ای از رفتار و روش های تفکر فرد در زندگی روزانه که با خصوصیت های بی مانند بودن ، ثبات( پایداری) و قابلیت پیشبینی» معلوم می شود. بنظر میرسد گوردن آلپورت، بهترین تعریف را در مورد شخصیت ارائه داده است. وی اشاره می کند، شخصیت، سازمان بندی پویایی در درون شخص است و شامل آن دسته از نظام های روانی- فیزیکی که رفتار و تفکر وی را تعیین می کند.

شخصیت سالم ارزشها و اولویتهای مشخصی دارد. روشن بودن ارزشها و اولویتها کمک می کند که شخص در انتخابها دچار سردرگمی و تردید نباشد؛ سرانجام، در مقابل محرکها و اتفاق ها، واکنش چنین شخصی روشن و واضح است و افرادی که با او ارتباط دارند هم سردرگم نیستند و تکلیفشان روشن است.

ویژگی‌های شخصیت سالم

شخصیت سالم، متعادل، شاد و بدون استرس است. اشخاص سالم نظم درونی و کنترل بر نفس دارند. آنها با خویش صادق هستند. آنها توانایی زیادی برای درک دیگران دارند و به خوبی می دانند که چطور با مردم رفتار کنند. آن ها از ایمان قوی نسبت به خود بر خوردارند. آنها به جای پیروی از اکثریت همیشه به درون خویش گوش می دهند. فردی دارای سلامت روانی و رضایت، شادمانی را کسب می کند و بیشترین تلاشش را برای شناخت خویش انجام می دهد. چنین اشخاص سالمی کمک زیادی برای شادی و سلامت جامعه هستند.

شخصیت سالم چطور شکل می گیرد؟
در باب نحوه شکل پذیری شخصیت و ساخت شخصیت سالم و عوامل تاثیرگذار تا به حال نظریه های مختلفی داده شده است. این که ژن ها در این باره نقش دارند یا نه هنوز بدرستی قابل اثبات نیست ولی عوامل محیطی، تعلیم و تربیت، فضای خانواده و اداب و رسوم جامعه، در شکل پذیری شخصیت تأثیر زیادی دارد.

خصوصیت های شخصیتی شخص سالم
- شخصی دارای یک شخصیت سالم دارای توانایی ارتباط با هر کسی است. چنین شخصی درک و دلسوزی خود را نشان می دهد. وی میتواند باتوجه به دیگران گوش دهد.

- خونسردی خویش را حفظ میکند. در وضعیت دشوار و بحرانی که معمولاً اکثر ادمها از کوره در می روند و منفجر می شوند و به خود حق می دهند که پرخاشگری کنند وی تنها لبخند میزند وخونسردی خویش را حفظ می کند.

- با دیگران ارتباط گرم و موثری دارند.

- در زمان حال زندگی می کند. زیرا میداند هیچ شخصی نمیتواند بر آینده تسلط تام داشته باشد.

- تنها دریافت کننده محبّت نیست و خود هم به سایرین مهر می ورزد، بنابراین شخصی که همنوعش برایش مهم نیست و روابط عاطفی اش با فرزند، همسر، دوست، خواهر و برادر و... کند یا ضعیف است یا برعکس آن قدر روابط عاطفی اش بی اندازه می شود که به وابستگی می انجامد طبیعی نیست.

- تعهد حرفه ای و شغلی دارد.

- با قدری توجه می بینید که اشخاص سالم مدام کنجکاو هستند تا در مورد چیزهای جدید بدانند. آنها مدام آماده باش ، کنجکاو و پیگیر هستند واغلب در حال جست و جو و یادگیری مطالب جدید هستند.

- پر تلاش و خلاق است. چنین ادمی دنبال راههای نو ابتکارات و تجربیات جدید میرود.

- شخص نرمال باید قدرت مدیریت محیط اطرافش و محیطی که در آن زندگی یا کار می کند، داشته باشد و این به یک مدیریت ذاتی احتیاج دارد.

- آنها به خود اجازه میدهند تا به اشخاص مناسب اعتماد کنند و این کار را می کنند. آنها از این که عمیقا در سطح خصوصی شناخته شوند نمی ترسند. با این حال، آنها در خصوص سو استفاده افردی که خوبی آنها را نمی خواهند کاملاً هوشیار هستند.

- شخصیت سالم نگران نیست. وی در زمره کسانی نیست که همه چیز را برای فردای نیامده تنگدستی و ناکامی ذخیره کنند.به بیان دیگرگرچه آینده نگری پسندیده است، ولی چنانچه ترس ازفقرو نداری احتمالی مفرط شود، کار را به خساست می کشاند.آدم خسیس نه خود از لذائذ مشروع و مفید زندگی منفعت می برد و نه می گذارد اطرافیانش طعم شیرین نعمت های خداوند را بچشند. بنابراین شخصیت سالم از آنچه در اختیار دارد، معقولانه بهره می برد و سایرین را هم از آن بی بهره نمی گذارد.

- شخصی که از شخصیت سالم برخوردار است، شیفته طبیعت و ستایشگر کوه، صحرا، دشت، غروب افتاب، رودخانه و هر منظره زیبای دیگر طبیعت است. او حتی از تماشای پرواز پرنده ها یا حرکت ابرها در اسمان لذت می برد، برای این که روح لطیف و با صفایی دارد که با طبیعت مانوس است و از آن قوت می گیرد.

- اشخاص دارای شخصیت سالم حتی در شرایطی که برایشان مناسب نیست میتوانند خود را کنترل کنند و از خویش انعطاف نشان دهند.

- این اشخاص انزوا وخلوت رابه میزان بسیار بیشتری ازافراد معمولی دوست دارند .برای آن ها اسان است که محتاط وکناره گیر ونیز ارام ومتین باشند، به همین علت آن ها به افراد دیگر تکیه نمی کنند و نمی چسبند وخلوت وتنهایی را ترجیح میدهند ، ممکن است مردم عادی آن ها را غیرصمیمی، پرافاده وحتی دشمن پندارند. رفتار واحساسات آن ها تنها از آن خودشان است، میتوانند خودشان تصمیم بگیرند، به نتایج خودشان برسند و انگیزش ونظام خودراتجربه کنند.

- این اشخاص نسبت به همه انسان ها عمیقا حس همدلی ومحبت دارند و در عین حال آماده کمک به بشریتند، خود را عضو یک خانواده یعنی نژاد بشر می دانند ونسبت به یکایک اعضای این خانواده حس برادری می کنند. البته نمی توان گفت که همه آن ها نسبت به دیگران نزدیکی حس می کنند.

در واقع چون ازجهات مهمی با افراد عادی تفاوت دارند میدانند که در سطح عالیتری عمل می کنند. همانگونه که اشخاص میتوانند خواهران وبرادران کوچکتر را دوست بدارند و خویش را با انها تطابق دهند آنان هم به انسان ها عشق می ورزند. البته بعضی وقت ها چه بسا از رفتار احمقانه، حقیر یا ظالمانه سایرین افسرده یا خشمگین شوند، ولی زود می فهمند و می بخشند.

-ئاین به سطح کنترلی که یک شخص بر خود دارد اشاره می کند که میتواند بر احساسات خویش تسلط داشته باشد. یک شخصیت سالم عاری از هیچ احساسات منفی و ناخواسته نسبت به افراد دیگر و حتی خود شخص است.

شخصیت سالم و قدرتمند دارای پایداری عاطفی( که در مخالفت با روان رنجوری است) است که در مجموع تمایل به محافظت از سلامت، اعتماد به نفس و رفاه خود با وجود مشکلات، هرج و مرج ها و مشکلات زندگی خویش دارد. اشخاص قوی و سالم در رویارویی با یک تراژدی شخصی، میتوانند بدون در نظر گرفتن افسردگی از آن خارج شوند. آنها دارای درجه بالایی از تحمل نسبت به استرس، فشار و درد هستند.

- ظاهری آراسته داشتن، خوشبو بودن، زیبا و شیرین و ارام سخن گفتن، خوشرویی و خوش اخلاقی ، تحمل مشکلات و سختی ها ، انتقادپذیری، انعطاف پذیری و حتی مثبت اندیشی و برقراری ارتباطات گرم با اطرافیان، در پرورش و بازسازی شخصیت انسانها نقش چشمگیر داشته و از سوی دیگر، تأثیرات مثبت و مطبوعی بر اطرافیان برجای می گذارد. در این رابطه موارد فراوانی را هم میتوان اضافه کرد که هرکدام بنا بر تجربه های شخصی میتوانند در رشد شخصیت حائز اهمیت باشند.

- انعطاف پذیری؛ انعطاف پذیری به معنی این است که تغییر موقعیتها و وضعیت، انسان را از رسیدن به اهدفش باز ندارد و وی باتوجه به موقعیت ها و شرایط جدید، شیوه رسیدن به اهدافش را دوباره تعریف کند و به بیان دیگر همیشه به صورتی پویا و آنلاین، تاکتیک های رسیدن به اهداف استراتژیک و راهبردی خود را به روز و آپدیت نماید.

به عنوان مثال ظلم ستیزی رزمندگان اسلام زمانی اقتضاء میکرد که اسلحه بدست گیرند و در مقابل متجاوزین قد علم نمایند، ولی امروز برای مالیدن پوزه استکبار به خاک ذلت، باید به قله های رفیع دانش دست یافت و لذا باید به حسب شرایط به جای اسلحه و جنگ سخت، به نبردی نرم اندیشید.