کتاب مجموعه مطالعات شهر هوشمند، به بررسی آینده‌ی شهرهای هوشمند و فناوری‌ها و امکاناتی که به آن‌ها افزوده می‌شود، پرداخته است.

بر اساس تلفیقی از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی و اینترنت اشیاء و همچنین نظریه‌های تکامل یافته در حوزه مدیریت شهری، منظور از شهر هوشمند، شهری مبتنی بر فناوری و دارای شش معیار اصلی هوشمندانه در حوزه‌های حکمروایی، شهروندی، محیط و محل زندگی، اقتصاد، حمل و نقل و انرژی است.

با توجه به ماهیت هوشمندی در تعریف مفهوم شهر هوشمند، این شهر از انواع مختلف حسگرهای الکترونیکی برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به شهروندان، دستگاه‌ها، مدیریت دارایی‌ و منابع شهری و پردازش و تجزیه و تحلیل این اطلاعات در جهت بهینه‌سازی بهره‌وری از خدمات استفاده می‌کند.

از طرفی، در عصر هوش مصنوعی و الگوریتم‌های چابک که داده‌ها نه تنها ایجاد فرصت‌های جدید را تسریع خواهند کرد، بلکه در حفاظت از زندگی روزمره نیز حیاتی هستند، با ظهور شهرهای هوشمند که هدفشان توسعه شهرهایی است که زیرساخت‌های اصلی و کیفیت بالای زندگی پایدار را برای شهروندانشان در اجرای راه‌حل‌های هوشمندانه فراهم می‌سازند، عموم افراد جامعه و مصرف‌کنندگان متخصص رسانه باید به مهارت‌های رسانه‌ای مجهز شده و توانایی مواجه شدن با تغییرات سریع رسانه‌ها را داشته باشند. از سوی‌ دیگر مصرف‌کنندگان رسانه‌ها باید مهارت تفکر انتقادی نیز داشته باشند تا بتوانند اطلاعاتی که در عصر دیجیتال تولید می‌شوند را با تمرکز بر توسعه پایدار و همه‌جانبه ارزیابی کنند.

بنابراین ثبات شهرهای هوشمند، بدون حضور متفکران هوشمند، متخصصان رسانه‌ای که دارای مهارت‌های رسانه‌ای و سواد دیجیتالی هستند، امکان‌پذیر نیست و چه‌ بسا نگرانی‌هایی درباره تولیدکنندگان اطلاعاتی مجهز به مهارت‌های دیجیتالی که شرکت‌های بزرگ را تحت تأثیر قرار می‌دهند، وجود دارد. لذا باید با سرعتی که فناوری‌های نوین و همچنین سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای هوشمندسازی شهرها، برای توسعه و تکامل دارند، منتظر انقلابی که شهرها و زندگی مردم را متحول خواهد کرد، باشیم و با کمک تکنیک‌های سواد رسانه‌ای، شیوه‌های بهتر زندگی کردن در عصر اطلاعات و ارتباطات را به طور خاص به افراد یک جامعه آموزش دهیم.

کتاب حاضر، از محتوای ارزشمند مجموعه مقالاتی بهره‌گیری شده است که در خصوص کسب توانمندی‌ها توسط هر شهروندی برای تبدیل شدن به شهروند هوشمند، ترویج بسترهای اجتماعی و افزایش ارتباطات شبکه‌ای در شهرهای هوشمند متشکل از قومیت‌ها، گروه‌های سنی و موقعیت‌های اجتماعی یا اقتصادی مختلف، با توجه به مرزهای حریم خصوصی و امنیت، افزایش توانایی شهروندان در استفاده از برنامه‌ها و راهکارهایی در جهت نگهداری از شهرهای هوشمند و در نهایت رعایت و به کارگیری اجزای ساختاری پایه و اساسی در دستیابی به شهر موفق هوشمند، حاوی نکات قابل تأملی در عصر دیجیتال است.

در بخشی از کتاب مجموعه مطالعات شهر هوشمند می‌خوانیم:

با وجود اینکه در دهه‌های گذشته، تحقیق در مورد شهرهای هوشمند به یک رشته چند رشته‌ای تبدیل شده و شامل انواع حوزه‌ها و رشته‌هاست، هنوز هم به شدت مبتنی بر علوم کامپیوتر و مهندسی است و با تمرکز دقیق درباره چگونگی استفاده از پیشرفت‌های فناوری در فضاهای شهری صورت می‌گیرد. همان‌طور که متون مطالعاتی در شهرهای هوشمند توسعه یافته است، مسائل جدید مورد ارزیابی قرار می‌گیرد‌ و کاربردهای جدید فناوری پیشنهاد می‌شود.

با توجه به ارتباط و کاربرد قابل ملاحظه‌ یافته‌های حاصل شده در این زمینه، ظرفیت سیاست‌گذاری ضمنی که در مباحث شهرهای هوشمند به صورت ذاتی قرار گرفته، توسط سیاست‌گذاران در جلسات تأثیرگذار مانند سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و سازمان همکاری و توسعه اقتصادی صورت گرفته است. در نتیجه، وضعیت مطالعات شهر‌های هوشمند به عنوان یکی از جالب‌ترین زمینه‌های تحقیقاتی امروزی، یکپارچه ‌شده است.

به طور کلی، علاقه بیشتر به یک مسئله تحقیقاتیِ مشخص شده، نشان دهنده توان بالقوه آن در افزایش ظرفیت‌های اکتشافی و توضیحی است. این مقاله یک مورد را برای بازنگری محتاطانه از مبانی و اصولی که در پشت تحقیقات شهرهای هوشمند قرار گرفته نشان می‌دهد. با توجه به ریشه‌های آن، تحقیقات شهر‌های هوشمند همچنان تحت تأثیر دیدگاه‌های علمی رایانه‌ای و مهندسی گسترده شده است.

فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول: بهبود شبکه‌سازی اجتماعی در شهرهای هوشمند
چکیده
مقدمه
تأثیر شبکه‌های اجتماعی برخط بر شهرهای هوشمند
شهر هوشمند: سیستمی از زیرسیستم‌ها
شبکه‌های اجتماعی برخط به‌عنوان حسگرهای پویای شهری
تهدیدهای امنیتی و خطرات حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی برخط
تعاملات و آسیب‌پذیری‌های اجتماعی
افراد هوشمند
زندگی هوشمند
امنیت فردی در مقابل امنیت جهانی
آثار و الگوهای رفتاری در شبکه‌های اجتماعی برخطِ شهری
قاعده رفتار افراد در شهر هوشمند
معضلات مربوط به حریم خصوصی و امنیت در شهرهای هوشمند
خطرات حریم خصوصی و تهدیدهای امنیتی در شبکه‌های اجتماعی
افزایش مشارکت در شبکه‌های اجتماعی
آموزش‌ و پرورش و رفتار ایمن
ابزار و نرم‌افزار برای حفاظت از حریم خصوصی و امنیت
چارچوب قانونی مربوط به اطلاعات حریم خصوصی
روش‌شناسی تحقیق: شهر هوشمند تریکالا در کشور یونان
نتیجه‌گیری و چشم‌انداز آینده
فصل دوم: چه کسی از خدمات شهر هوشمند استفاده می‌کند و نتیجه حاصل از استفاده آن چیست
چکیده
مقدمه
روش تحقیق
تحلیل و یافته‌های اصلی: نوع جدیدی از کاربران خدمات شهر هوشمند
جمعیت‌شناسی و نمایه‌های کاربری شهر هوشمند
خدمات و زیرساخت‌ها برای شهرهای هوشمند
سیاست‌گذاری و مشارکت
یافته‌های تحقیق
بحث و نتایج
فصل سوم: چگونه ابتکارات شهر هوشمند به موفقیت می‌رسد
چکیده
رهبری
حکومت
چشمانداز
نیازها، چالش‌ها و مزیت‌های نسبی
دارایی‌ها
هنر ارتباط اجزا
استانداردها
امنیت سایبری و انعطافپذیری دیجیتال
کلان داده
مقررات هوشمند
اکوسیستم
معماری کسب‌ و کار و مدل ارائه
جغرافیای نوآوری
فرهنگ نوآوری
ارتباطات جامعه
مهارت‌ها
اثبات ارزش
اثبات مقادیر
فصل چهارم: شهروند هوشمند
چکیده
مقدمه
شهرهای هوشمند
شهروند هوشمند
آشکارسازی زیربنای شهرهای هوشمند: نظریه شبکه کنشگر و تمرکز‌زدایی نیروی انسان در طراحی
طراحی (متا) باز
توسعه شهروند هوشمند
ملاحظات نهایی