چاپ اول کتاب «غدیر در قرآن، قرآن در غدیر» نوشته محمدباقر انصاری از سوی انتشارات دلیل ما منتشر و روانه بازار نشر شد.

جلد اول این اثر، به آیات نازل شده در سراسر واقعه غدیر، از آغاز حرکت پیامبر(ص) از مدینه به سوی مکه تا بازگشت به مدینه، اختصاص دارد که دربرگیرنده آیات مربوط به اقدامات پیامبر(ص) از یک سو و اقدامات منافقین از سوی دیگر است.
 
انصاری معتقد است قرآن را با غدیر و غدیر را با قرآن بشناسیم. قرآن افق بلندی است که بخشی از آن به غدیر تعلق دارد و غدیر دریای عمیقی است که بخشی از آن به قرآن متعلق است. نقطه تلاقی قرآن و غدیر هیجان انگیز و زیباست، آنجا که آب های بیکران غدیر به دور دست های نورانی قرآن می پیوندد و تابلوی بلند «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی لن یفترقا حتی یردا علی الحوض» را تا بلندای آسمان بالا می برد و قلب ها را با این شعار نورانی بهشتی می نماید.
 
در پیشگفتار کتاب می خوانیم: «این در متن اعتقاد ماست که قرآن ختم رسالت بود و در غدیر معرفی شد، و غدیر ختم ولایت بود که در قرآن معرفی شد. ما معتقدیم که قرآن قانون نامه ابدی اسلام بود که غدیر ضامن ابدیت آن شد، و غدیر معرف ابدی مجریان قانون الهی بود که با قرآن ضمانت شد. در تفکر ما قرآن اساس نامه دین است که در جای جای اعتقاد و اخلاق و عمل ما پرونده دارد، و غدیر ریشه معنویت ماست که اندیشه و رفتارمان را در دایره روحانی خود جای داده است.
 
باورم نمی شد غدیر با قرآن این گونه مرتبط باشد که از آن به یک روح در دو کالبد تعبیر کنم. حضور بیش از صد آیه از قرآن در خطابه  مفصل غدیر، جرقه ای در ذهنم ایجاد کرد که استناد به این مقدار از آیات قرآن در هیچ یک از خطابه های پیامبر و ائمه(ع) به وقوع نپیوسته، و بایسته تحقیقی خاص درباره آن است تا جهت گیری ها و محتوای آیات مزبور مورد بررسی قرار گیرد.
تالیف قرآنی غدیر از روزی آغاز شد که تالیفات گذشته خود درباره غدیر را مورد بازبینی قرار می دادم. اولین بار که تالیفات مربوط به غدیر را مطالعه می کردم دو آیه معروف "یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک ..." و "الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا" به عنوان دو آیه مربوط به غدیر در اکثر کتب مطرح بود. وقتی به داستان اعتراض حارث فهری در متن واقعه غدیر برخوردم متوجه شدم دو آیه "و اذ قالوا اللهم ان کان هذا هوالحق من عندک فامطر علینا حجارة من السماء او ائتنا بعذاب الیم" و "سال سائل بعذاب واقع" نیز مستقیما درباره غدیر نازل شده است.
 
آنگاه که تحقیق متن خطبه و مقابله آن با نسخ متعدد را آغاز کردم و سپس به ترجمه آن پرداختم مراجعه به قرآن در موارد بسیاری از خطبه مرا متوجه حضور کلام الله در متن غدیر نمود؛ چه آنکه 65 آیه در خطابه پیامبر(ص) در غدیر مورد استناد قرار گرفته و 35 آیه در متن سخنرانی تفسیر شده است. این همه برای متن تازه هایی بود که مرا شگفت زده نمود و باورهای تازه ای را پیش رویم قرار داد. احساس کردم طی سال های متمادی با اینکه متوجه ارتباط قرآن و غدیر بودم ولی گویا از عمق آن غافل بوده ام. تصمیم گرفتم بار دیگر متون حدیثی و تاریخی مربوط به غدیر را به دقت مطالعه کنم و با نگاهی که قرآن را در لابلای صفحات غدیر جست وجو می کند، آنچه را تاکنون دیده ام مورد باز بینی قرار دهم.
 
منابع غدیر را با نگاهی گذرا به جست وجو پرداختم و شگفتی آن در من دو چندان شد؛ چرا که شان نزول و تفسیر آیات بسیاری از  قرآن را در مورد غدیر یافتم که توسط ائمه(ع) بیان شده بود. نزول بیش از دویست آیه قرآن از اول خروج از مدینه تا بازگشت، در کنار صد آیه در متن خطابه غدیر احساس اعجاب انگیزی در من به وجود آورد . هیجانی باور نکردنی مرا واداشت تا با ذره بین فکر، دقیق شوم و با ظرافت به استخراج قرآنیات غدیر بپردازم آن گونه که چیزی باقی نماند. در اثنای این تحقیق به تازه هایی برخوردم که بار دیگر مسیر تحقیق را پرمحتواتر نمود.
اکنون من متوجه جوانب مختلف قرآنی در غدیر شده بودم. به احادیثی بر می خوردم که گذشته از شان نزول یا تفسیر آیه ای به غدیر، حامل پیام های دیگری نیز در رابطه با غدیر بود،  غدیری که داستانی بسیار بلند از مدینه تا مکه و از مکه تا غدیر و از غدیر تا مدینه را می پیمود. سفر یک ماهه پرماجرا که در یک سوی آن پیامبر(ص) و رسالت سنگینش در ارتباط با آینده مسلمین قرار داشت، و در طرف دیگر، منافقین کار شکن برای تباهی مسلمین حضور داشتند و با تمام قوا وارد عمل شده بودند.»
 
معرفی امیرالمومنین(ع) بر فراز منبر غدیر و در اوج خطابه پیامبر(ص)، با یک نشانه قرآنی آغاز شد که اهداف کتاب حاضر از همان نقطه نشات گرفته است. آن حضرت فرمود: «فوالله! لن یبین لکم زواجره و لن یوضح لکم تفسیره الا الذی انا آخذ بیده و مصعده الی و شائل بعضده و رافعه بیدی و معلمکم ان من کنت مولاه فهذا علی مولاه ... ؛ به خدا قسم! هیچ کس باطن قرآن را برای شما بیان نمی کند و تفسیر آن را برایتان روشن نمی نماید مگر این کسی که دست او را می گیرم و او را بالا می برم، و من بازوی او را می گیرم و با دو دستم او را بلند می کنم، و به شما اعلام می نمایم که هرکس من مولای اویم این علی مولا و صاحب اختیار اوست ...».
 
بر اساس مطالب کتاب، معرفی علی بن  ابی طالب به عنوان مفسر و مبین قرآن انجام می شود. این بدان معناست که غدیر برای نجات قرآن از تفسیر های بی اساس، برنامه ریزی شده بود. اگر قرآن قانون نامه اساس اسلام است باید مبین مفاهیم آن مقام عصمت باشد؛ و اگر سراغ شناخت قرآن می رویم باید همزمان مفسر آن را هم بشناسیم؛ و اگر با قرآن ارتباط پیدا می کنیم؛ الزاما باید با مفسر آن مرتبط باشیم.
 
 این اثر، اهدافی را دنبال می کند که همه بر محور ارتباط قرآن و عترت می گردد. هدف اصلی همان است که پیامبر(ص) به صراحت فرمود: «قرآن بدون غدیر نمی شود همان گونه که غدیر بدون قرآن نمی شود.»
 
همچنین درمی یابیم قرآن را بس تنها گذاشته ایم و چه بسا با دست خود، عترت را از آن جدا کرده ایم؛ و هم می یابیم که این غدیر معروف، ریشه اش در سراسر قرآن دیده می شود و قرآن مملو از غدیر است. از زاویه ای دیگر، غدیر پرده از مفاهیم بلند قرآن که تا آن روز بر مردم پوشیده بود، برداشت. گویی در طول 23 سال که کتاب الهی در اذهان مردم جای گرفته بود، بسیاری از بواطن آن بر مردم آشکار نبوده و پیامبر(ص) در خطبه غدیر -که در روزهای آخر عمر خود ایراد فرمودند- مسایل بسیاری درباره قرآن تبیین نموده است. از بعد دیگر، گویی قرن ذخیره ای برای غدیر است که بسیاری از آیات آن مربوط به غدیر بوده و این مهم توسط مقام عصمت تبیین شده است.
 
در قرآن سه آیه درباره غدیر نازل شده که درباره هیچ حکم و موضوعی در قرآن چنین آیاتی نازل نشده است. به جز اینها آیات بسیاری از قرآن به صورت غیر صریح مربوط به اهل بیت(ع) و دشمنان ایشان است که قسمت مفصلی از آن مربوط به غدیر است و تفسیر و پرده برداری از این آیات در ایام غدیر صورت گرفته است. این گنج قرآنی عظیم تاکنون در صندوق کتاب ها به صورت پراکنده و تحلیل نشده محفوظ مانده، و اینک برای نخستین بار تدوین شده، انتشار می یابد.
 
در یک کلمه باید هدف این کتاب را «شناخت قرآن با غدیر،  و غدیر با قرآن» بدانیم که جاذبه ای دو سویه بین قرآن و غدیر ایجاد کرده و با ارائه آن فرهنگ قرآنی ما با دریچه های تازه ای روبه رو خواهد شد، همان گونه که فرهنگ غدیرمان فصل های نوینی از معارف قرآنی را به روی خود باز خواهد کرد.
 
در بخش اول کتاب درباره نزول آیات قرآن در غدیر آمده است: «غدیر در قرآن یعنی آنچه از قرآن درباره غدیر است. آیات بسیاری از قرآن مقارن هریک از وقایع یک ماهه غدیر و درباره آنها نازل شده، که با توجه به پرماجرا بودن این فصل یک ماهه از تاریخ اسلام، فرود پیاپی وحی در چنین لحظات آینده سازی طبیعی به نظر می رسد. این مطلب آنگاه قابل هضم تر خواهد بود که بدانیم پیامبر(ص) در آن روزها به شدت با عملیات شکننده منافقین در برابر برنامه بنیادین غدیر درگیر بود. به همین جهت پشتیبانی همه جانبه الهی به یاری آن حضرت آمده بود تا از یک سو ابدیت اقدامات آن حضرت را با پیشتوانه قرآنی تضمین نماید؛ و از سوی دیگر با حملات کارساز قرآنی نقشه های منافقین را بر ملا و خنثی سازد.
 
این مجموعه قرآنی به عنوان اتمام حجت دو سویه برای همیشه مسلمانان در متن قرآن ماند، تا بدانند روزی که پیامبرشان حضور داشته دورویان توطئه های اساسی بر ضد اسلام داشته اند و رو در روی آن حضرت ایستاده اند، و تعجب نکنند که پس از رحلتش با تیشه های بلند به جان اسلام افتادند و خط ضلالت و جاهلیت را علنی نمودند. بنابراین دو جهت، بخش حاضر با بیان شان نزول 60 آیه شامل دو بخش خواهد بود: یکی آیاتی که درباره اقدامات پیامبر(ص) در غدیر نازل شده، و دیگری آیاتی که درباره اقدامات منافقین طی آن مراسم عظیم نازل شده است.
مسیری که در نزول این آیات دنبال خواهیم کرد از دستور اعلان عمومی سفر از مدینه آغاز می شود. از مدینه تا مکه و سپس ایام حج دنباله راه است. از زمان اعلان عمومی برای حضور در غدیر وارد مرحله اصلی می شویم که همزمان توطئه های منافقین اوج می گیرد. با حرکت از مکه به طرف غدیر و نزول آیات مربوط به اعلان ولایت شروع می شود. پس از نزول اجلال در غدیر و آغاز مراسم و خطابه،  آیات قرآنی پی در پی و در هر موقعیتی پشتیبان پیامبر(ص) است.
با پایان خطابه و در طول سه روز توقف در بیابان غدیر، حوادثی به وقوع می پیوندد که پیرو آن آیاتی نازل می شود. آنگاه که کاروان از غدیر خداحافظی می کند؛ منافقین سخت به تلاطم می افتند، و آیات قرآن نیز به سان تهدید به عذاب الهی بر سر آنان فرود می آید و بی امان نازل می شود، و تا بازگشت به مدینه این روند ادامه می یابد.»
 
کتاب های اسرار غدیر، عوالم العلوم، کتاب اسرار آل محمد(ص)، الغدیر، فرائد السمطین، الاقبال، فقه القرآن(راوندی)، مستدرک الوسائل، بحارالانوار، تفسیر قمی، احتجاج، شرح الاخبار، مناقب ابن شهر آشوب، شواهدالتنزیل، تفسیرقرطبی، تاویل الآیات، کافی، الطرائف، عدة الداعی، تفسیر نورالثقلین، تفسیر فرات، تاریخ دمشق، شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ینابیع المودة، ارشادالقلوب، کشف الیقین، مناقب امیرالمومنین(ع)، تفسیر عیاشی، امالی مفید، تفسیر البرهان، امالی صدوق، نفحات الازهار، مصباح کفعمی، الیقین، اثبات الهداة، بصائرالدرجات، کنزل العمال، الدرالمنثور، الفضائل(شاذان)، علل الشرایع، مختصرالبصائر، امالی طوسی، المحاسن، الایضاح، معانی الاخبار، کمال الدین، عیون اخبارالرضا(ع)، دلایل الامامة، نوادرالمعجزات، مصباح المتهجد، الصراط المستقیم، الاصول الستة عشر، التحصین و...... از منابع مورد استناد نویسنده در تدوین این اثرند.