بسیاری از افراد در زمان اقامت در یک محل جدید با مشکل خوابیدن مواجه می‌شوند و اکنون پژوهش جدید دانشمندان، مغز را عامل این پدیده که آن را «اثر شب اول» نامیده، معرفی کرده است.

به نظر می‌رسد که در زمان خوابیدن در محل ناشناس، یکی از نیمکره‌های مغز بیدار مانده و به نگهبانی می‌پردازد زیرا بیش از حد معمول احساس خطر می‌کند.

در دنیای وحش حیواناتی مانند نهنگ‌ها، دلفین‌ها و برخی پرندگان با یک نیمکره مغزی هوشیار می‌خوابند اما همیشه تصور می‌شد که هر دو نیمکره مغز انسان در زمان خواب غیرفعال می‌شوند.

اکنون تحقیقات جدید محققان دانشگاه براون نشان داده که یک نیمکره مغز انسان بطور ناخودآگاه در محیط های ناشناس هوشیارتر باقی می‌ماند. اگرچه اکنون این پدیده شامل مشکل خوابیدن در اتاق یک هتل است اما در گذشته احتمالا یک انطباق تکاملی مهم بوده است.

محققان از مدتها پیش می‌دانستند که خواب افراد در محیط جدید در شب اول با اختلال روبرو می‌شود در نتیجه آن‌ها داده‌های خواب شب اول مورد آزمایش را دور انداخته و از شب دوم استفاده می‌کنند.

دانشمندان برای بررسی رویدادهای شب اول از تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته عصبی مغز استفاده کردند. آن‌ها طی سه آزمایش از چندین روش برای سنجش دقیق فعالیت مغز 35 داوطلب در زمان خواب استفاده کرده و دریافتند که در شب اول، یک شبکه خاص در نیمکره چپ مغز نسبت به نیمکره راست بویژه در زمان خواب عمیق هوشیارتر باقی ماند.

به دلایلی که هنوز برای دانشمندان ناشناخته باقی مانده، بخش بیدارتر مغز همیشه نیمکره چپ بوده است. بخش چپ مغز واکنش بیشتری به صداها نشان می‌دهد.

محققان اکنون در تلاش برای غیرفعال کردن بخش فعال مغز توسط تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال هستند تا از ارتقای سطح خواب مطمئن شوند.

این پژوهش در مجله Current Biology منتشر شده است.