نامها به سهولت در ذهنها جای می گیرند و به راحتی معانی بلند را منتقل می کنند بهمین دلیل و دلایل دیگر، نامگذاری روزها و یا هفته ها یکی از شیوه های تبلیغاتی مثبت و منفی شده است و مطرح شدن و رواج پیدا کردن ارزشها یا ضد ارزشها را در پی دارد.

روز مادر، روز کارگر، روز پاسدار، روز جانباز و روز بهره وری و هفته دولت و ... نمونه های شایسته ای از نامگذاری روزها و هفته ها در جامعه ما هستند. روز جهانی مستضعفین، روز جهانی قدس، روز آب، روز غذا و ... هم روزهایی است که در سطح جهانی مطرح هستند و برخی از آنها به برکت انقلاب اسلامی مطرح شده اند اسلام هزار و چهارصد سال پیش، از این شیوه برای القای اندیشه های نورانی خود و تثبیت آرمانهای مقدس الهی، بهره گرفته است.

اسلام علاوه بر اینکه برای برخی از روزها اسمهای خاصی مانند عید قربان، عید فطر، روز عرفه و ... برگزیده بر همه این روزها نام ایام الله نهاده است تا عظمت و قداست این روزها هر چه بیشتر در ذهن و دل مؤمنان، نقش بسته و موجب تذکر و تنبه آنان گردد.

یکی از روزهایی که در اسلام برای تعظیم آن، از شیوه نامگذاری بهره گرفته شده غدیر است ویژگی غدیر این است که نامهای گوناگونی برای آن قرار داده شده و این خود عظمت این روز را نسبت به روزهای دیگر نشان می دهد نامهای روز غدیر، از اسرار و ابعاد این روز پرده برمی دارند هر نامی از این نامها دری تازه از قلعه بلند غدیر بر ما می گشاید چه آنکه اسلام بر برگزیدن نامی برای زمان یا مکان و یا هر چیز دیگر، خصوصیات مسمی را در نظر داشته و به جنبه ها و زوایای آن توجه کرده است. از این روی شناختن و شناساندن نامهای روز غدیر یک ضرورت است. با این کار تصویری روشن از این روز در ذهن و دل نقش بسته و بیش از پیش این روز بزرگ را می شناساند.

شایسته است نامهای غدیر را با بهترین شکل و زیباترین خط بنویسیم و محافل جشن و سرور عید غدیر را با آن، معنی و روحی تازه ببخشیم.

آنچه در زیر می آید پنجاه نام و یا صفت برای روز غدیر است که از روایات برگرفته ایم:

1 - بزرگترین عید خدا;

(عیدالله الاکبر) (1)

2 - روز گشایش;

(یوم وقوع الفرج) (2)

3 - روز خشنودی پروردگار;

(یوم مرضاة الرحمن) (2)

4 - روز زبونی شیطان;

(یوم مرغمة الشیطان) (4)

5 - روز مشعل فروزان دین;

(یوم منار الدین) (5)

6 - روز بپا خاستن;

(یوم القیام) (6)

7 - روز شادمانی;

(یوم السرور) (7)

8 - روز لبخند;

(یوم التبسم) (8)

9 - روز راهنمایی;

(یوم الارشاد) (9)

10 - روز بلندی گرفتن منزلت شایستگان;

(یوم رفع الدرج) (10)

11 - روز روشن شدن دلایل خدا;

(یوم وضوح الحجج) (11)

12 - روز آزمایش بندگان;

(یوم محنة العباد) (12)

13 - روز راندن شیطان;

(یوم دحر الشیطان) (13)

14 - روز آشکار کردن حقیقت;

(یوم الایضاح) (14)

15 - روز بیان کردن حقایق ایمان;

(یوم البیان عن حقایق الایمان) (15)

16 - روز ولایت;

(یوم الولایة) (16)

17 - روز کرامت;

(یوم الکرامة) (17)

18 - روز کمال دین;

(یوم کمال الدین) (18)

19 - روز جداسازی حق از باطل;

(یوم الفصل) (19)

20 - روز برهان;

(یوم البرهان) (20)

21 - روز منصوب شدن امیر مؤمنان;

(یوم نصب امیرالمؤمنین(ع) (21)

22 - روز گواهی و گواهان;

(یوم الشاهد و المشهود) (22)

23 - روز پیمان;

(یوم العهد المعهود) (23)

24 - روز میثاق;

(یوم المیثاق الماخوذ) (24)

25 - روز آراستن;

(یوم الزینة) (25)

26 - روز قبولی اعمال شیعیان;

(یوم قبول اعمال الشیعة) (26)

27 - روز رهنمونی به رهنمایان;

(یوم الدلیل علی الرواد) (27)

28 - روز امن و امان;

(یوم الامن المامون) (28)

29 - روز آشکار کردن امور پنهان;

(یوم ابلاء السرائر) (29)

30 - عید اهل بیت(ع);

(عید اهل البیت(ع) (30)

31 - عید شیعیان;

(عید الشیعة) (31)

32 - روز عبادت;

(یوم العبادة) (32)

33 - روز اتمام نعمت;

(یوم تمام النعمة) (33)

34 - روز اظهار گوهر مصون;

(یوم اظهار المصون من المکنون) (34)

35 - روز بر ملا کردن مقاصد پوشیده;

(یوم ابلاء خفایا الصدور) (35)

36 - روز تصریح به برگزیدگان;

(یوم النصوص علی اهل الخصوص) (36)

37 - روز محمد(ص) و آل محمد(ص);

(یوم محمد(ص) وآل محمد(ص)) (37)

38 - روز نماز;

(یوم الصلاة) (38)

39 - روز شکرگذاری;

(یوم الشکر) (39)

40 - روز دوح (درختان پر شاخ و برگ);

(یوم الدوح) (40)

41 - روز غدیر;

(یوم الغدیر) (41)

42 - روز روزه داری;

(یوم الصیام) (42)

43 - روز اطعام;

(یوم اطعام الطعام) (43)

44 - روز جشن;

(یوم العید) (44)

45 - روز عالم بالا;

(یوم الملا الاعلی) (45)

46 - روز کامل کردن دین;

(یوم اکمال الدین) (46)

47 - روز شادابی;

(یوم الفرح) (47)

48 - روز به صراحت سخن گشودن از مقام ناب;

(یوم الافصاح عن المقام الصراح) (48)

49 - یوم تبیان العقود عن النفاق و الجحود

روز افشای پیوند میان کفر و نفاق. (49)

50 - روز گردهمایی و تعهد حاضران;

(یوم الجمع المسؤول) (50)

پی نوشتها:

1- امام رضا(ع) می فرماید: و هو عید الله الاکبر (عید غدیر، برترین عید خداوند است)، الغدیر، ج 1، ص 286.

2- امام علی (ع): هذا یوم فیه وقع الفرج (این، روزی است که گشایش در آن می رسد)، مصباح المتهجد، ص 700.

3- امام صادق(ع): و فیه مرضاة الرحمن (در این روز، رضایت خداوند نهفته است)، بحارالانوار، ج 98، ص 323.

4- امام رضا(ع): انه یوم مرغمة الشیطان (روز غدیر، روز اندوه شیطان است) بحارالانوار، ج 98، ص 323.

5- امام صادق(ع): یوم منار الدین اشرف منهما (روز مشعل فروزان دین، از دو عید فطر و قربان گرامی تر است.

6- امام صادق(ع): ذلک یوم القیام (روز غدیر، روز بپاخاستن است) بحارالانوار، ج 98، ص 323.

7- امام صادق(ع): انه یوم السرور (روز غدیر، روز شادمانی است) الغدیر، ج 1، ص 286.

8- امام رضا(ع): و هو یوم التبسم (روز غدیر، روز لبخند است) المراقبات،257.

9- امام علی(ع): هذا یوم الارشاد (این، روز راهنمایی کردن است) مصباح المتهجد، ص 700.

10- امام علی(ع): هذا یوم فیه ... رفعت الدرج (این روزی است که منزلت شایستگان در آن، بلندی گرفت) مصباح المتهجد، ص 700.

11- امام علی(ع): هذا یوم ... فیه ... وضحت الحجج (این روزی است که دلایل خداوند در آن، روشن گشت.

12- امام علی(ع): هذا یوم محنة العباد (این روز آزمایش بندگان است) مصباح المتهجد، ص 700.

13- امام علی(ع): و هو ... یوم دحر الشیطان (روز غدیر روز راندن شیطان است) مصباح المتهجد، ص 700.

14- امام علی(ع): و هو یوم الایضاح (روز غدیر، روز آشکار کردن حقیقت است) مصباح المتهجد، ص 700.

15- امام علی(ع): و هو ... یوم البیان عن حقایق الایمان (روز غدیر روز بیان کردن حقایق ایمان است) مصباح المتهجد، ص 700.

16- امام رضا(ع) در حدیثی مفصل، روز غدیر را روز عرضه ولایت به انسانها و مخلوقات معرفی می کند، المراقبات، ص 257.

17- امام صادق(ع): در هنگام ملاقات با برادر ایمانی خود بگو: الحمدالله الذی اکرمنا بهذا الیوم (حمد خداوند را که ما را در این روز کرامت داد) المرقبات، ص 257.

18- امام علی(ع) و هو ... یوم کمال الدین (غدیر، روز کمال دین است) مصباح المتهجد، ص 700.

19- امام علی(ع): هذا یوم الفصل الذی کنتم توعدون (این روز جداسازی است که به آن وعده داده شده اید) مصباح المتهجد، ص 700.

20- امام علی(ع): و هو ... یوم البرهان (روز غدیر، روز برهان است) مصباح المتهجد، ص 700.

21- امام صادق(ع): الیوم الذی نصب منه رسول الله امیرالمؤمنین(ع)... (روزی که پیامبر(ص) در آن امیر مؤمنان را منصوب کرد) الغدیر، ج 1، ص 285.

22- امام علی(ع): و هو ... یوم الشاهد و المشهود (غدیر، روز گواهی و گواهان است) مصباح المتهجد، ص 700. امام صادق(ع): نام غدیر در زمین روز به گواهی گرفته شدگان (جمع مشهود) است. بحارالانوار، ج 98، ص 231.

23- امام علی(ع): و هو ... یوم العهد المعهود (غدیر، روز وعده و پیمان است) مصباح المتهجد، ص 700.

24امام صادق(ع): نام غدیر در آسمانها روز پیمان بستن است) بحارالانوار، ج 98، ص 321.

25- امام صادق(ع): نام غدیر در زمین، روز میثاق گرفته شده است، بحارالانوار، ج 98، ص 321.

26- امام رضا(ع): روز غدیر، روز زینت است. المراقبات، ص 257.

27- امام رضا(ع): یوم تقبل اعمال الشیعة (غدیر روزی است که اعمال شیعه در آن قبول می شود) المراقبات، ص 257.

28- امام علی(ع): هذا ... یوم الدلیل علی الرواد (این، روز رهنمونی به رهنمایان است) مصباح المتهجد، ص 700.

29- امام علی(ع): هذا یوم الامن المامون (این، روز امن و امان است) مصباح المتهجد، ص 700.

30- امام علی(ع): هذا یوم ابلاء السرائر (این، روز آشکار کردن امور پنهان است) مصباح المتهجد، ص 700.

31- امام صادق(ع): جعله عیدا لنا (خداوند این روز رابرای ما اهل بیت(ع) عید قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص 300.

32- امام صادق(ع): جعله عیدا ... لموالینا و شیعتنا (خداوند این روز را برای دوست داران و شیعیان، عید قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص 300.

33- امام صادق(ع): روز غدیر، روز عبادت است. الغدیر، ج 1 ، ص 285.

34- امام صادق(ع): انه الوم الذی... تمت فیه النعمة (روز غدیر، نعمت در آن، تمام شد) الغدیر، ج 1، ص 285.

35- امام علی(ع): هذا یوم اظهار المصون من المکنون (این، روز اظهار گوهر مصون از راز پنهان داشته است)، مصباح المجتهد، ص 700.

36- امام علی(ع): هذا یوم ابدی خفایا الصدور و مضمرات الامور (این، روزی است که مقاصد و نیت های نهان را برملا کرد) مصباح المتهجد، ص 700- امام علی(ع): هذا یوم النصوص علی اهل الخصوص (این، روز تصریح برگزیدگان است). همان.

37- امام صادق(ع):هو الیوم الذی جعله لمحمد(ص) و آله(ع) (روز غدیر، روزی است که خداوند آن را برای محمد و آل او قرار داد) المراقبات، ص 257.

38- امام صادق(ع): روز غدیر، روز نماز است. الغدیر، ج 1 ص 285.

39- امام صادق(ع): روز غدیر، روز شکرگزارای است. الغدیر، ج 1، ص 285.

40- امام علی(ع): و انزل علی نبیه فی یوم الدرج ما بین له عن ارادته فی خلصائه (و خداوند در روز دوم، اراده خویش را در حق بندگان خاص و گزیدگان خود اظهار داشت) مصباح المتهجد، ص 700.

مقصود ازدو، درختان پر شاخ و برگی است که در سرزمین غدیر وجود داشت و حضرت در سایه آنها قرار گرفت و ولایت امیرمؤمنان(ع) را ابلاغ فرمود.

41- این نام، معروفترین نام غدیر است که از مکان واقعه گرفته شده است.

42- امام صادق(ع): ذلک یوم صیام (روز غدیر، روز روزه داری است) بحارالانوار، ج 98، ص 323.

43- امام صادق(ع): روز غدیر، روز اطعام است. بحارالانوار، ج 98، ص 323.

44- امام صادق(ع): انه یوم عید (روز غدیر، روز عید و جشن است) بحارالانوار، ج 98، ص 298.

45- امام علی(ع): هذا یوم الملا الاعلی ... (این روز عالم بالا است...) مصباح المتهجد، ص 700.

46- امام رضا(ع): هو الیوم الذی اکمل الله فیه الدین...(این، روزی است که خداوند دین را در آن، کامل کرد...) المراقبات، ص 257.

47- امام صادق(ع): انه یوم فرح (غدیر، روز شادابی است) الغدیر، ج 1، ص 286.

48- امام علی(ع): و هو ... یوم الایضاح عن المقام الصراح (روز غدیر، روز به صراحت سخن گفتن از مقام ناب است) مصباح المتهجد، ص 700.

49- امام علی(ع): و هو یوم تبیان العقود عن النفاق و الجحود (غدیر، روز باز کردن گره پیوند میان کفر و نفاق است) مصباح المتهجد، ص 700.

50- امام صادق(ع): نام غدیر در زمین، روز بازخواست شدگان است. بحار الانوار، ج 98، ص 320.

 

منبع : مجله  فرهنگ كوثر  اردیبهشت 1376، شماره 2  /  نویسنده : زهرا حبیبیان