کارشناسان ارتباطات چهارشنبه ۶ اسفند در گفت و گو با روزنامه ایران اظهار داشتند: هر چند داوود زارعیان، معاون امور مشترکین شرکت مخابرات ایران انحصار را قبول ندارد و معتقد است ما آماده سرمایه‌گذاری مشترک و کار با اپراتورهای ارتباطات ثابت هستیم ولی این اقدام‌ها برای توسعه و تقویت اینترنت ثابت کشور کافی نیست و باید دولت در این زمینه ورود کند.

انحصار مانع توسعه
بالا نبودن سرعت اینترنت ثابت دوباره مطرح شده است تا آنجا که ابوالحسن فیروزآبادی رئیس مرکز ملی فضای مجازی به تازگی اعلام کرد که شبکه اینترنت ثابت کشور باید تقویت شود. شبکه ثابت اینترنت کشور دچار نقص است و پاسخگو نیست؛ به همین علت بار بسیار سنگینی به شبکه تلفن همراه کشور وارد شده و تنها راه‌ حل آن هم این است که شبکه اینترنت ثابت توسعه پیدا کند.

فیروزآبادی گفت: متأسفانه شبکه‌ ثابت اینترنت در سال‌های گذشته به‌دلیل نامناسب بودن مدل درآمدی و دلایل دیگر، توسعه‌ مناسب پیدا نکرده است. از سوی دیگر شبه انحصار مخابرات دربرابر شرکت‌های ارتباطات ثابت(FCP) در بخش‌هایی از ساختار شبکه مانند کابل دیده می‌شود و این انحصار باید شکسته شود. «حسین فلاح جوشقانی»، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی(رگولاتوری) نیز معتقد است با توجه به گستردگی خدمات پهن باند ثابت، کاربران از سرعت آن رضایت کافی ندارند و در حوزه ارتباطات و پهن باند ثابت مشکلات زیادی داریم و توسعه یافته نیستیم.

فلاح گفت: یکی از دلایل این اتفاق هم نبود سرمایه‌گذاری در این بخش است که اصولاً قابل انجام نیست. این کار جزئیات پیچیده اجرایی دارد زیرا مجموعه‌ای مانند شرکت مخابرات ایران که صاحب این تجهیزات است، انحصار ایجاد می‌کند بنابراین باید تعامل بیشتری با شرکت مخابرات داشته باشیم. وی اعتقاد دارد ما زیرساختی که اپراتورهای ارتباطات ثابت دریافت می‌کنند را ۲۵ درصد ارزان کردیم تا آنها بتوانند در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند.

آماده سرمایه‌گذاری مشترک
داوود زارعیان، معاون امور مشترکین شرکت مخابرات ایران نیز اعتقاد دارد که توسعه اینترنت ثابت در زمینه تهیه فیبر مسی و نوری و دیگر تجهیزات بسیارپرهزینه است و سرمایه‌گذاری را می‌طلبد و باید دولت هم در این زمینه ورود کند.

زارعیان به «ایران» گفت: شرکت مخابرات ایران هم مانند دیگر شرکت‌های ارتباطات ثابت با کمبود منابع مواجه است و بحث انحصاری را هم که کارشناسان و شرکت‌های اپراتوری ثابت مطرح می‌کنند، شاید سوء‌استفاده یا عدم اطلاع از موضوعات روز مخابرات و شاید یک مسیر انحرافی در این زمینه است.

وی افزود: به طور قطع شرکت مخابرات ایران هیچ محدودیتی برای حضور شرکت‌های ارتباطات ثابت ندارد و هر روز و هر ساعت که بخواهند می‌توانند از امکانات شبکه این شرکت استفاده کنند. شاید تنها نکته مدنظر مخابرات این است که حق و حقوق این شرکت باید پرداخت شود. باید پول آب، برق و گاز و زمینی که در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد، پرداخت شود.

معاون امور مشترکین شرکت مخابرات ایران معتقد است، اصراری نداریم که این میزان هزینه‌های پرداختی را ما تعیین کنیم این هزینه‌ها را می‌تواند یک سازمان بی‌طرف تعیین کند.

زارعیان با تأکید بر اینکه شرکت مخابرات ایران تحت هیچ شرایطی بحث ایجاد انحصار را نمی‌پذیرد، گفت: شرکت‌های ارتباطات ثابت هرگونه امکاناتی را بخواهند در اختیار آنها قرار می‌دهیم. همان‌طور که هم اکنون ۵۰ درصد بازار اینترنت کشور در اختیار شرکت‌های ارتباطات ثابت است و معمولاً آنها در جاهایی از کشور حضور دارند که درآمد کافی برای آنها در پی داشته باشد و البته این حق برای آنها محفوظ است و یک شرکت خصوصی سرمایه‌اش را جایی سرمایه‌گذاری می‌کند که بازگشت سود را در برداشته باشد.

وی افزود: اگر فقط شهر تهران را مثال بزنم باید بگویم در منطقه ۸ تهران سهم مخابرات از اینترنت ثابت فقط ۴۰ درصد است و در منطقه سه تهران (خاوران و ورامین و...) سهم مخابرات ۷۵ درصد است و دلیل آن این است که اپراتورهای دیگر در آنجا اصلاً سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.

زارعیان در ادامه گفت: باز اعلام می‌کنم شرکت مخابرات ایران آماده هرگونه همکاری سرمایه‌گذاری مشترک است اما اینها برای توسعه و تقویت اینترنت ثابت کشور کافی نیست و باید دولت به‌صورت غیرمستقیم ورود کند.

وی افزود: طرحی را وزارت ارتباطات برای اپراتورهای ارتباطات ثابت داشت و قرار بود ۵ میلیون پورت توسعه یابد ولی واقعیت این است توسعه اینترنت ثابت سرمایه کلانی را نیاز دارد و این سرمایه از دو راه که همانا افزایش مناسب تعرفه‌های اینترنتی در کشور، گذشتن دولت از سهم درآمد خود از اپراتورها به مدت ۵ سال است، تأمین می‌شود. وی افزود: به‌عنوان مثال، دولت در سال‌های بعد از خصوصی‌سازی فقط از شرکت مخابرات ایران ۶۰ هزارمیلیارد تومان درآمد داشته است و اگر از بخشی از این درآمد می‌گذشت، می‌توانست زیرساخت‌ها را توسعه دهد. دقیقاً همان کاری که در توسعه بخش روستایی انجام داد. دولت از بخشی از درآمد خود چشم پوشی کرد و موجب شد اینترنت در روستاها توسعه یابد.

توجه مسئولان نقطه مثبت
علی توسلی، قائم مقام کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای (نصر) هم اعتقاد دارد رئیس مرکز ملی فضای مجازی بدرستی به ضعف شبکه اینترنت ثابت اشاره کرده و موضوع روز سرویس دهندگان، استفاده کنندگان اینترنت و شبکه ارتباطی کشور است. توسلی به «ایران» گفت: توسعه شبکه ارتباطات ثابت که مجوزهای آن وجود دارد (مجوز اف سی پی) متأسفانه با گذشت چند سال از صدور مجوز هنوز از دستیابی به تحولی کیفی و درخور بسیار دور است و شاید بتوان گفت هنوز گام‌های اولیه هم برداشته نشده است. وی افزود: همین که مسئولان امر به اشکالات و شبه انحصار موجود و تلاش برای توسعه شبکه ارتباطات ثابت اذعان کردند باید مثبت تلقی کرد. همین که درک می‌شود بدون توسعه قدرتمند شبکه ثابت نمی‌توان به طور جدی از اینترنت پرسرعت و راه‌اندازی نسل پنجم ارتباطات (۵G) سخن گفت، جای قدردانی دارد.

این فعال حوزه اینترنت ثابت معتقد است به هر حال این حوزه سرمایه بر بوده و زود بازده نیست و اکنون جای امیدواری دارد که برنامه ریزان به فکر توسعه اینترنت ثابت افتاده‌اند از این‌رو امید می‌رود که سرمایه لازم را برای توسعه شبکه ثابت فیبرنوری و شبکه ثابت تأمین کنند.

وی در ادامه گفت: بخش خصوصی با سرمایه و نقدینگی موجود که دارد نمی‌تواند سرمایه‌گذاری کلانی در این حوزه انجام دهد و امکانات سرمایه‌ای با کارمزد مناسب باید از طریق دولتی تأمین و همچنین فضا برای درآمدزایی لازم و توسعه امکانات موجود آنها بازتر شود.

توسلی افزود: باید در نظر داشته باشیم که جهان آینده اینترنت اشیا و شهرهای هوشمند آینده که هم اکنون در بسیاری از کشورها در حال توسعه هستند، متکی به ارتباطاتی پایدار است که بدون توسعه شبکه ارتباطات ثابت ناممکن به نظر می‌رسد. بنابراین نه تنها باید مقررات و قوانین دست وپا گیر تسهیل شود بلکه باید نهادهای متعدد مسئول و ناظر و مقررات پیچیده‌ای که مانع توسعه سریع بوده کاهش یافته و قوانین شفافی تعریف شود. چراکه حوزه اینترنت ثابت نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت است و باید در دستور شورای عالی فضای مجازی و دولت قرار گیرد. ما نیز باید مانند ترکیه که قرار است زیرساخت فیبر نوری خود را تا سال ۲۰۲۳ از ۳۸۰ هزار کیلومتر به ۵۵۰ هزار کیلومتر برساند و این پروژه را در کشور خود پایان دهد، توسعه اینترنت ثابت را تحقق ببخشیم. حسین سلیمی مشاور ارتباطات ثابت نیز اعتقاد دارد اینترنت ثابت در انحصار شرکت مخابرات ایران است به همین دلیل در حوزه ارتباطات ثابت شاهد رشد زیادی نیستیم.

سلیمی گفت: از سوی دیگر سال‌هاست که با سیاست‌های اشتباه نقدینگی به سمت اپراتورهای تلفن همراه منتقل شده است به طوری که بر خلاف تمام دنیا هزینه مکالمه تلفن همراه در کشور ما بالا و اینترنت آن ارزان است. در همین راستا، اپراتورهای تلفن همراه سود سرشار و بی‌منطقی از مکالمه دارند و می‌توانند در اینترنت دامپ کنند. وی افزود: به عبارتی در دنیا مردم در خانه و محل کار خود از دیتای تلفن همراه استفاده نمی‌کنند. بنابراین اینترنت ثابت هم رشد کرده است در حقیقت باید گفت اینترنت تلفن همراه فقط برای کارهای ضروری کاربرد دارد.

این کارشناس معتقد است علت اینکه در بخش اینترنت ثابت هم سرمایه‌گذاری نشده به این دلیل است که سهم دولت از درآمد اپراتورهای تلفن همراه ۲۳ تا ۲۸ درصد و از اینترنت ثابت تنها سه درصد است. به همین دلیل است که اینترنت تلفن همراه ارزان و مکالمه‌اش گران است. بنابراین به این شیوه دولت سهم بیشتری از درآمد اپراتورها دارد ولی همین اقدام خود عامل مهمی در عدم توسعه اینترنت ثابت و عقب ماندگی است این درحالی است که باید برای رفع مشکلات بخش ارتباطات ثابت تحقیقات درستی از بازار صورت گرفته و با مقایسه و شبیه‌سازی به کشورهای توسعه یافته اقدام شود.