کرونا و تاثیر آن بر بخش‌های مختلف حالا در حوزه پژوهش خودنمایی کرده است و ادامه محدودیت‌های ناشی از شیوع این ویروس ، مشکلات پیش‌روی پژوهشگران را افزایش داده است.

به گزارش ایرنا ، اگر چه بخش‌های علمی جوامع با بیشترین رعایت فاصله اجتماعی همزمان با شیوع کرونا از فعالیت پژوهشی باز نایستاده اند ، اما مشکلاتی را تحمل کردند و همچنان هم پیش رو دارند. کرونا آموزش‌ها را از حضور در کلاس به فضای مجازی کشانده است و پژوهش هم از این قاعده مستثنی نبوده است. پژوهش‌های آزمایشگاهی و گروهی، تحت تاثیر کرونا قرار گرفته و بحث توسعه و پیشرفت را با اما و اگر مواجه کرده است. تعالی جوامع، با شیوع کرونا و تعطیلی تقریبی پژوهش‌ها با علامت سئوال همراه است. البته پژوهش درباره کرونا، درمان آن و یا یافتن واکسن انجام می‌شود و پژوهش‌ها به این سمت و سو معطوف شده است.

تغییر مسیر

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد چالوس در این زمینه به ایرنا گفت: سازمان بهداشت جهانی سه ماه پس از شیوع کرونا در جهان، از چهار هزار عضو هیات علمی در باره تاثیر کرونا بر روی آموزش و پژوهش نظرسنجی و نظرخواهی انجام داد.

دکتر سعید اسلامی با بیان اینکه این نظرسنجی از حیث نوع رشته، سن و جنسیت انجام شد، افزود : بر اساس این مطالعه، کاهش زمان پژوهش ، فاکتور مشترک در اغلب دانشگاه‌ها بوده است.

وی با اشاره به اینکه بیشترین تاثیر منفی بر رشته‌های بیوشیمی، بیولوژی و شیمی مهندسی بوده، اظهار کرد: میزان آسیب به پژوهش در این رشته‌ها از ۱۰ تا ۴۰ درصد برآورد شده است.

این استاد علوم سیاسی ادامه داد: کشاورزی، روانشناسی، ادبیات، رشته‌های علوم اجتماعی، مردم‌شناسی، مدیریت بازار، اخترشناسی، و دیگر رشته‌های مهندسی و همچنین علوم ارتباطات در ردیف بعدی رشته‌های آسیب‌دیده از کرونا هستند که پژوهش در این زمینه‌ها کاهش یافته است.

اسلامی تصریح کرد: پژوهش در چهار رشته فیزیک، کامپیوتر، اقتصاد و ریاضی با کمترین آسیب از حیث زمان مواجه بوده است.

وی با اعلام این که بر اساس پژوهش سازمان بهداشت جهانی ، پژوهشگران زن و بویژه بانوان متاهل با شیوع کرونا آسیب بیشتری دیده‌اند، خاطرنشان کرد: علت آسیب بیشتر به زنان پژوهشگر هم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی ، حضور در منزل و نگهداری از فرزندان بود و مشخص شده است که زنان پژوهشگری که فرزند زیر پنج سال داشتند ، آسیب دوچندان دیده اند.

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد چالوس با بیان اینکه رسیدگی به فرزند در سنین نوزادی تا پنج سالگی ۴۰ درصد از زمان کار مادران پژوهشگر را به خود اختصاص داده است، یادآور شد: اعضای هیات علمی جوان هم از پژوهشگرانی هستند که بیشتر در معرض آسیب قرار گرفته‌اند.

وی گفت : در کنار این آمار، طولانی شدن زمان رعایت فاصله اجتماعی، احتمال ادامه عفونت ناشی از بیماری، نداشتن فضای مناسب برای کار، کرونا باعث شده مسیر پژوهش تغییر کند چرا که در بسیاری از دانشگاه‌های غرب، مراکز تحقیقاتی با سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران ادامه حیات دارند.

اسلامی با بیان اینکه شرکت‌های بزرگ اقتصادی که فروش اینترنتی دارند در این ایام رونق یافته‌ و با کمترین آسیب مواجه هستند، تصریح کرد: کشورهایی که پیش بینی‌های لازم در زمینه انفورماتیک نداشتند آسیب بیشتری دیدند.

وی اظهار کرد: کرونا، حوزه پژوهش را که بنیاد توسعه و صنعتی شدن است ، در همه سطوح تحت‌الشعاع قرار داده و این تاثیر بر بخش‌های آزمایشگاهی بیشتر است.

رها کردن پژوهش در برخی دانشگاه‌ها

اسلامی با بیان اینکه جذب بیش از حد دانشجو، ورود دانشجو از رشته‌های غیر مرتبط و تعدد مجلات علمی به حوزه پژوهش در کشور آسیب وارد کرده و این مساله ربطی به کرونا ندارد، گفت: وقتی تعداد افزایش می‌یابد باید منتظر کاهش کیفیت و نیمکت‌نشینی برای پژوهش باشیم.

وی از رهاسازی پژوهش در بسیاری از دانشگاه‌های کشور خبر داد و افزود : در بسیاری از رشته گرایشات، الزام دانشجو به پژوهش رها شده و دانشجو زمانی که باید رساله خود را تحویل دهد متوجه اهمیت کار پژوهش می‌شود که کار از کار گذشته است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه آسیب به پژوهش به معنای آسیب کلی به عرصه دانش و به تعویق افتادن درمان و سلامتی مردم است، خاطرنشان کرد: کرونا بخش پژوهش را فلج کرده و مسیر پژوهش‌ها معطوف به درمان کرونا است.

تعطیل بودن کتابخانه‌ها و فراهم نبودن فضا برای انجام پژوهش‌های میدانی هم در شرایط کرونایی پژوهشگران را با مشکلاتی مواجه کرده است. البته برخی پژوهشگران معتقدند اگرچه به علت تعطیلی کتابخانه‌ها، رعایت فاصله اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی، فضای پژوهش فراهم نیست اما فرصت مطالعاتی مناسبی در اختیار پژوهشگران قرار داده است.

پژوهش تعطیل نشده است

یک پژوهشگر مازندرانی به خبرنگار ایرنا گفت: در پژوهش با ۲ بخش نظری و عملی مواجه هستیم و بخش عملی پژوهش در شیوع کرونا بسیار متضرر شده است.

دکتر علی رمضانی توضیح داد : پژوهشی در باره تاریخ آموزش و پرورش را در دست نگارش داشتم و نیاز بود با حضور در محل، از برخی افراد مصاحبه بگیرم . این بخش از کار از ۲۰ بهمن سال گذشته همچنان راکد باقی مانده و به دلیل شیوع کرونا، نتوانسته‌ام بخش عملی و میدانی پژوهش را انجام دهم.

وی افزود: تعطیلی کتابخانه‌ها به بخش نظری پژوهش هم آسیب وارد کرده هر چند که می‌توان از برخی کتابخانه‌های دیجیتال در این زمینه استفاده کرد.

نویسنده کتاب مازندران در عصر ناصری ادامه داد : اما همه این مسائل دلیل بر تعطیل شدن کار پژوهش نیست بلکه فرصتی است تا نویسندگان و پژوهشگران به کارهای قبلی و نیمه کاره خود رجوع کرده و یا میزان مطالعه را در این ایام افزایش دهند.

رمضانی خاطرنشان کرد: همان طور که کرونا نتوانسته تمام بخش‌های اقتصادی را تعطیل کند، اگرچه بر حوزه پژوهش آسیب‌های بسیاری وارد شده اما پژوهش تعطیل نشده و فرصت‌های مطالعاتی برای پژوهشگران به وجود آمده است.

شاید آسیب کرونا به پژوهش در سطوح مختلف، لایه پنهانی از آسیب‌های کرونا باشد که در حال حاضر خیلی مورد توجه رسانه‌ها و دیگر گروه‌های جامعه نباشد اما تاثیر منفی آن در تعالی جوامع، بعدها مشخص خواهد شد.