مهار و کنترل ویروس کرونا نیازمند عزم ملی
همزمان با افزایش خطر انتشار گسترده ویروس کرونا در کشور، تمامی ارگانهای کشوری، لشکری و نیروهای مرتبط با آنها نیز در جهت کمک به مردم، بسیج و در کنار نهادهای دیگر اجتماعی وارد مصاف با این ویروس شدند تا در مهار آن گامهای مؤثری بردارند.
شیوع جدیدترین ویروس از خانواده ویروس کرونا که نام رسمی آن کووید ۲۰۱۹ است و با صدمه زدن به دستگاه تنفسی فوقانی انسان، موجب عفونت شدید تنفسی شده و در بیماران مبتلا به بیماری قلبی و تنفسی به مرگ و میر منجر می شود، نگرانیهایی را در سطح جهانی و ایران به وجود آورده است. رعایت بیش از پیش نکات بهداشتی و اقدامات پیشگیرانه توسط مردم و مسئولان مربوطه در حوزههای مختلف تا تلاش خستگیناپذیر کادر درمانی و پزشکی کشور که در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا مشغول خدمترسانی هستند. همه و همه نشان از یک عزم و اراده همگانی برای کنترل این بیماری و شکست این ویروس دارد که این امید را روز به روز بیشتر میکند.
بررسی روزنامهها، تارنماها و خبرگزاریهای داخلی نشان میدهد که رسانههای داخلی موضوع شیوع ویروس کرونا در کشور را از زوایای مختلفی مورد ارزیابی قرارداده اند.
رسانههای اصلاحطلب
روزنامه اعتماد: ویروس کرونا با کمال تاسف جدی گرفته نشد و تا روز آخر بهمن، همراهی و همکاری با این مساله آن طور که باید صورت نگرفت. ما باید زودتر ابعاد خطر را میفهمیدیم و زودتر به مساله توجه شایسته نشان میدادیم اما چون سازوکار مدیریت بحران ما همچنان با مشکلاتی مواجه است، نتوانستیم همکاری و قیام به موقعی صورت دهیم.
روزنامه اعتماد در یادداشتی با عنوان محمود میرلوحی نوشت: وحدت فرماندهی، سرعت عمل، انسجام در تصمیمات و سلسله مراتب از اقتضاهای مدیریت بحران در جهان است که پس از دوران جنگ، نتوانستهایم در مدیریت بحران به شکل گذشته عمل کنیم. تجربههای ما از سیل و زلزلههای اخیر هم موید این امر است که دفاع غیرنظامی ما در شرایط بحران همچنان با خلأ مواجه است، هر از گاهی اصلاحات مختصری به خود میبیند اما اشکالات همچنان پا برجا هستند. به همین روال ما در آمادگی و تامین مایحتاج مبارزه با کرونا، مواد شوینده و ضدعفونیکننده و ماسک تاخیر کردیم و گله وزیر بهداشت در نامه خود خطاب به رییسجمهور موید این تاخیر است. ما در حالی ماسک صادر کردیم که خود نیز گرفتار این ویروس بودیم، گرچه ابعاد مساله را به موقع متوجه نشدیم اما پس از اعلام خبر شیوع کرونا در ایران میتوانستیم به فکر ذخیره باشیم. همان طور که در دنیا کشورها به سمت ذخیره ماسک رفتند و حالا از اروپا و کرهجنوبی خبر میرسد که برای دریافت این اقلام محدود و مشخص، مردم در صف ایستادهاند.
این روزنامه در گزارشی دیگر آورده است: در دومین هفته از آغاز شیوع ویروس کرونا در کشور، سپاه از تشکیل قرارگاه پیشگیری و مقابله با کرونا خبر داد. اولین خبر ابتلا به این ویروس در کشور، سیام بهمنماه در شهر قم گزارش شد. در حالی که در ابتدا برخی، مورد اعلامی از ابتلا به این ویروس در قم را توطئه دشمن برای خدشه وارد کردن به انتخابات یازدهمین مجلس شورای اسلامی عنوان میکردند، اما با تایید این موضوع از سوی روابط عمومی وزارت بهداشت، ماجرا شکلی جدی به خود گرفت. در نهایت با تایید ابتلا و مرگ ۲ نفر در قم به دلیل ابتلا به ویروس کرونا و تایید ۳ مورد ابتلای دیگر در قم و اراک، روز پنجشنبه یکم اسفندماه سخنگوی دولت از تشکیل «ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا» در وزارت بهداشت ایران خبر داد.
طیبه سیاوشی نماینده دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با روزنامه آرمان ملی می گوید: موضوع شیوع بیماری کرونا در ایران متاسفانه خیلی دیر اعلام شد. اطلاع رسانی در خصوص این بیماری واگیردار همگانی یک مقدار با تاخیر اعلام شد و من فکر میکنم اگر زودتر اعلام شده بود این امکان وجود داشت که آن را راحتتر مهار کنیم البته من فکر میکنم امکانات تشخیصی هم در کشور وجود نداشت و دیر به آن دسترسی پیدا کردیم هم اینکه دیر اطلاعرسانی شد و هم اطلاعات تشخیصی آن دیر به کشور رسید دست به دست هم داد تا این موضوع به اوج بحران در کشور برسد این مسائل باعث شد بدبینی و بیاعتمادی مردم تشدید شود و مساله فراتر از این موضوع برود مردم در حال حاضر نسبت به پنهان کاریهای انجام شده در خصوص کرونا به شدت بدبین شدهاند و دائما گمان میکنند آمار دقیقی به آنها اعلام نمیشود البته که من قبلا هم اشاره کردهام در این زمینه هم مثل تمام موضوعات حساس کشور چندصدایی وجود دارد ما باید یک مرجع رسمی و علمی را از روز اول در این زمینه معرفی میکردیم که در واقع فقط از طریق آن اخبار شنیده شود و هرچقدر هم مشکلات و مسائل پیش میآمد آن مرجع علمی باید پاسخگو میبود. اما متاسفانه بهدلیل اظهارنظرهای غیرمسئولانه و غیرکارشناسی باعث شد مردم احساس کنند بازهم نمیتوانند به حاکمیت اعتماد کنند و این مشکل هم به بقیه مشکلات اضافه کرد، اما در حال حاضر چندروزی است که تکصدایی را از طریق وزارت بهداشت و ستاد مبازره با کرونا میشنویم و اگر این موضوع از ابتدا انجام میشد نتایج بهتری میگرفتیم و تا حد زیادی بحران قابل کنترل تر بود.
ویروس کرونا و توهم توطئه، عنوان یادداشتی در روزنامه آرمان ملی است، در گزیده ای از آن می خوانیم: به همین عنوان ساده دقت کنید: «لابراتوارهای اهریمنی!» جذاب و فریبنده نیست؟ حس نمیکنید حقیقتی بزرگ و مقصران اصلی را افشا میکند؟ مگر از یک نظریه چه میخواهیم جز شناسایی «مقصر» و افشای «حقیقت»؟ اگر بدانید در پس بلایی که سر مردم آمده و شهر را به صحنه فیلمهای ژانر وحشت تبدیل کرده، چه کسانی ایستادهاند «آرامشبخش» نیست؟ از دیگر سو، اینکه کشف کنیم در پس بلایی به ظاهر غیرانسانی نیرویی انسانی نهفته، هیجانانگیزتر از این است که دانشمندی کممو و عینکی با تعابیر علمی برایمان شرح دهد فلان ویروس کشنده از کدام حیوان و طی چه مراحل تصادفی به انسان رسیده است. پیش از آنکه او به پایان حرفش برسد، شبکه را عوض کردهایم! همه اینها باعث میشود نظریه «لابراتوارهای اهریمنی» بسیار جذابتر، بادوام و عامهپسند باشد: افشای حقیقت، توضیح همهچیز به زبانی ساده، لذتبخش و هیجانانگیز بودن و از همه مهمتر پیدا کردن مقصر. این نظریه میگوید فلان بیماری همهگیر و کشنده ــ در اینجا و امروز «ویروس کورونا» ــ ساخته دست بشر در فلان لابراتوار است! مفتخرم که اینجا یکی از دیرینهترین تئوریهای توطئه تاریخ را خدمت شما معرفی کنم. وقتی بیماریهای همهگیر مانند سواران هولاکوخان شهرها را یکی پس از دیگری فتح میکنند، شایعه و نظریه توطئه با سرعتی بیشتر از ویروس شیوع مییابد. نظریههای توطئهای هم که شکل میگیرد متنوع است.
روزنامه همدلی در گزارشی با عنوان کرونا تا خرداد ادامه دارد، می نویسد: تعداد فوتیها و آمار ابتلا به کرونا بالا رفته، بسیاری از مراکز اداری و آموزشی تعطیل شده و کرونا شهر به شهر دارد ایران را فتح میکند، با گسترده شدن پهنه جغرافیایی کرونا در ایران حالا ذهنها به این سمت رفته که حضور کرونا قرار است تا کی ادامه پیدا کند؟ طوری که بعضی از مسئولان میگویند این وضعیت ممکن است تا خرداد هم ادامه داشته باشد. ظهر روز گذشته کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت بهداشت، مانند همیشه از آمار ابتلا و فوتیهای کرونا خبر داد، به گزارش ایسنا جهانپور اعلام کرد: «آخرین یافتههای آزمایشگاهی در کل بالغ بر ۳۸۵ مورد جدید ابتلای قطعی به بیماری کووید۱۹ را در کشور ظرف ۲۴ساعت گذشته نشان میدهد، بنابراین در مجموع تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در ایران به ۹۷۸ تن افزایش یافت و متاسفانه آمار درگذشتگان بیماری به ۵۴ مورد رسید.»با توجه به افزایش آمارهای فوتی و ابتلا به کرونا حالا شاهد آن هستیم که تمامی استانها یک به یک دارند به جدول مبتلایان به این ویروس اضافه میشوند، روند افزایشی کرونا در روزهای گذشته که سبب تعطیل شدن مدارس، دانشگاهها، مراکز فرهنگی و کم شدن ساعات کار ادارات شده است این پرسش را ایجاد میکند که کرونا تا کی ادامه دارد؟ و این شرایط ایجاد شده قرار است تا به کی بر شهرها و خانهها حاکم باشد. در همین رابطه یک اپیدمیولوژیست با اعلام اینکه اپیدمیهای پیشرونده در مدت زمان مشخص و تعریفشدهای افزایش یافته و سپس به سطح ثابتی رسیده و در نهایت رو به خاموشی میگذارند به ایسنا گفت: «ویروس کرونای جدید یا کووید۱۹، خیلی پدیده عجیب و غریب و غیرقابل درکی برای دانش پزشکی موجود بشر نیست، اپیدمیها میآیند و میروند. زیرا انسان به لحاظ بیولوژیک و طبیعت ذاتا مکانیزمها دفاعی و پیشگیرانه را در برابر این بیماریها دارد، اما تلاش ما برای این است که بتوانیم رویکرد منطقیتری برای خاموش کردن اپیدمیها داشته باشیم و بتوانیم بار ناشی از این اپیدمیها را به حداقل برسانیم.»
کارشناسان درباره تأثیر استرس ناشی از بیماری کرونا در گفت وگو با روزنامه ایران می گویند: رسانهها دائم تأکید میکنند مراقب باشیم و اینکه حضور در مجامع عمومی چگونه در ابتلا به کرونا ویروس تأثیر میگذارد همه اینها موجبات ترس را فراهم میکند. یکی از دلایلی که ترس و نگرانی از کرونا در ایران بیشتر است بخشی از آن ناشی از بلاتکلیفی است که در جامعه ما به دلیل مشکلاتی که دستگاههای اجرایی دارند بهوجود آمده است مانند توزیع برخی اقلام. در واقع نوعی رابطه گسیختگی بین مردم و مسئولان و رسانه ها حاصل شده و مردم نوعی بیاعتمادی به رسیدگی به امورشان پیدا کردهاند. حالا همین رسانه ها چگونه میتوانند مردم را آرام کنند و به آنها دلگرمی و پشتگرمی ببخشند که مردم بیماری کرونا با بهداشت فردی و عمومی قابل پیشگیری است و نگران نباشید باهم باشید و همکاری کنید و در عین حال که مواظبت میکنید تا حد ممکن آرامش درونی و روانی تان را حفظ کنید. او در ادامه میافزاید: داشتن آرامش روانی و درونی برای مقابله با بیماری کرونا نیاز به انسجام اجتماعی دارد. در جامعهای که متأسفانه تمام فرصتها برای اینکه مردم باهم بودن را تجربه کنند و اعتماد به یکدیگر را حفظ کنند و در عین حال احساس یگانگی و نوع دوستی کنند، از بین رفته باشد بنابراین در فقدان این فرصتها طبیعی است که مردم هم از بیماری میترسند هم از همدیگر میترسند. عدهای در چنین اوضاع و احوال کشور به جای اینکه به کمک هم بشتابند اجناس را گران میکنند و لوازم مورد نیاز مردم را احتکار میکنند یا به هر شکلی هر کسی گلیم خودش را از آب بیرون میکشد این مشکل باید با پشتگرمی و اعتماد به هم و بسیج تمام امکانات کشور برای مواجهه با این بیماری کم شود. به دلیل فقدان رابطه درست بین مردم و رسانهها و مسئولان ما یک مرتبه علاوه بر این مشکل عظیم جهانی با مسأله دیگری هم مواجه شدیم. طبیعی است که جامعه ما آمادگی لازم را به لحاظ ذهنی و درونی و شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی برای مشکل فعلی کرونا ندارد طبیعتاً مردم خود را در مواجهه با این مشکل تنها احساس میکنند وقتی احساس تنهایی و بیپناهی کردی بیشتر میترسی درست مانند آنکه در جنگل رها شدهای و هیچ کسی کنارت نیست با اینکه تهدید جدی وجود ندارد اما احساس ترس میکنیم.
سیدجمال هادیان طبایی زواره رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت ارتباطات در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: روز گذشته و در وسط میدان پیشگیری و مقابله با کروناویروس که ملت شریف بیش از هر زمان نیاز به آرامش فکری و همدلی داشتند و دارند یکی از روزنامههای قدیمی که در تخطئه و تقبیح هر امر پسندیدهای ید طولایی دارد تیتر زد که «جهاد وزارت بهداشت و بانک مرکزی زیر تیغ کوتاهی وزارت ارتباطات» و تلاش کرد اپیدمی کروناویروس را به فضای مجازی، مرتبط گرداند و به خیال خودش زیرکانه میان نهادهای دولت که همگی با تمام توان برای گذر از این بحران در تلاشند اختلاف بیندازد و آتش بیار معرکه شود و از این آب گل آلود ماهیای بگیرد و از این نمد کلاهی برای خودش ببافد، اما دریغ از ذرهای مقبولیت! هر اهل منطق و عاقله مرد و زنی میداند که به یمن گسترش روزافزون ارتباطات و شبکههای اجتماعی در همه شهرها و اغلب روستاهای کشور اخبار و ویدئوهای هشدار، پیشگیری و مقابله با اپیدمی کروناویروس در کسری از دقیقه یا کسری از ساعت منتشر میشود و مردم را با توصیههای ستاد کروناویروس به رعایت نکات بهداشتی درمانی تشویق و ترغیب میکند. البته نمیتوان گفت هر آنچه در فضای مجازی و شبکههای مجازی درباره کروناویروس منتشر میشود صاحب سند و دقیق و قابل استناد است و چه بسا شایعه و اخبار جعلی و ساختگی نیز بسیارند و گاه موجب اختلال در سازوکار اطلاعرسانی میشوند که بخشی از آن به فرهنگ جاری برمیگردد و بخشی به کوتاهی نهادهایی که وظیفه تولید یا نظارت برمحتوا را عهده دار هستند و سالهاست برای انجام این وظیفه از جایشان تکان نخوردهاند. نهادهایی که مجوز تولید محتوا صادر میکنند و وظیفه نظارت بر تولید محتوا را نیز عهده دار هستند در حالی که وظیفه وزارت ارتباطات آمادهسازی زیرساختهای ارتباطی است که فراتر از برنامههای مصوب انجام داده است.
روزنامه جهان صنعت در سرمقاله ای به قلم غلامرضا کیامهر می نویسد: گرچه ما مردم ایران سالهاست به تحمل انواع سختیها و ناملایمات عادت کردهایم و نداشتن یک روز دلهره و اضطراب در زندگی برایمان به حسرت تبدیل شده است، اما دلهرهها، نگرانیها و اضطرابهایی که از آبانماه امسال تا امروز پشت سر گذاشتهایم، آنقدر بدخیم بوده که در آستانه سال نو کمتر خانواده ایرانی را پیدا میکنیم که به فکر عید نوروز و تهیه سور و سات آن باشد. چه مردم علاوه بر ترس و وحشتی که امسال از خطر ابتلا به ویروس مرگبار کرونا به جانشان افتاده است، به تجربه دریافتهاند که نو شدن سال ارمغانی جز افزایش قیمتها خصوصا در ارتباط با کالاها و خدمات انحصاری دولت، بالا رفتن باز هم بیشتر نرخ تورم، کاهش قدرت خرید و افزایش باز هم بیشتر فشارهای معیشتی و در کنار آنها تکرار برخی حوادث تلخ اجتماعی برای آنها ندارد و بهطور کاملا طبیعی و منطقی و مطابق با قانون دومینو خروجی نهایی تمامی این شاخصهای منفی زندگی خانوارهای ایرانی به فضای کسبوکار از سطح صنوف گرفته تا فعالیتهای کلان اقتصادی در حوزه صنعت و تولید و تجارت منتقل و در نتیجه نرخ منفی رشد اقتصادی ما که امروز به حدود ۷.۰ درصد رسیده، منفیتر و نگرانکنندهتر میشود خصوصا با بیتدبیریهای آشکاری که در خصوص مدیریت انتشار ویروس کرونا شاهدش بودهایم و با تعطیلی مراکز آموزشی و بسیاری از ادارات و سازمانها و کاهش شدید فروش و میزان درآمد رستورانها و عرضهکنندگان مواد غذایی و کسبوکارهای وابسته به صنعت گردشگری در تمامی سطوح، در هفتهها و ماههای پیشرو که همیشه طبق یک روال قدیمی در مملکت ما ماههای رونق و به اصطلاح ایام برهکشان اهالی کسبوکار از نقطه تولید تا خردهفروشی و عرضه به مصرفکننده محسوب میشد، شاهد رکود و کسادی کمسابقهای خواهیم بود.
سیامک مرهصدق نماینده مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه درصد قابل توجهی از مردم نکات مربوط به پیشگیری از شیوع کرونا را رعایت میکنند، اظهار کرد: با نگاهی به وضعیت ترافیک تهران میتوان دید که درصد قابل توجهی از مردم از توصیههای مربوطه برای خارج نشدن از خانهها تبعیت میکنند که این همکاری اکثریت مردم تحسینبرانگیز است. در این بین یکسری از افراد با بیتوجهی به مسائل بهداشتی جان خود و خانوادههایشان را به خطر میاندازند. توصیه اکید آن است که از فعالیتهای غیراورژانسی در خارج از خانه خودداری شود یعنی اگر کسی کار ضروری ندارد از خانه خارج نشود. برای خرید عید وقت است. اینکه مدارس و دانشگاهها تعطیل شده فرصتی برای مسافرت و خروج از خانه نیست، چون این کار میتواند تمامی اقدامات برای جلوگیری از شیوع کرونا را بیاثر کند. از دولت تقاضا دارم که در صورت جدی نگرفتن هشدارها، اماکنی همچون کافیشاپها و رستورانها را تعطیل کنند چون در آنجا تجمعاتی صورت میگیرد. باید تراکمها را به حداقل رساند. درباره هتلها هم باید نظارتهای کافی باشد چون تردد در هتلها وجود دارد.
احمد مرادی نماینده مردم بندرعباس در مجلس در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا با اشاره به نقش همبستگی ملی و اعتماد عمومی در مقابله با ویروس کرونا، بیان کرد: همه ما باید به وزارت بهداشت اعتماد کنیم. مسئولان درمانی کشور اقدامات پیشگیرانه خوبی را در دستور قرار دادهاند و پزشکان و پرستاران با قدرت در عرصه هستند. عزم جدی در کل کشور برای مبارزه با این ویروس شکل گرفته است. دولت، مجلس و قوه قضاییه همگی برای مقابله با این ویروس در کنار هم هستند. عزم جدی برای مقابله با کرونا در کل کشور شکل گرفته است و ما هیچ راهی جز مبارزه همه جانبه با این ویروس نداریم. امروز مسئولان در هر جایگاهی که هستند باید همراه با مردم در کنار یکدیگر بایستند تا این ویروس ریشه کن شود. قطعا هر چقدر مشارکت اجتماعی مردم بالاتر باشد و مردم نیز اصول بهداشتی را رعایت کنند ما در مقابله با این ویروس موفقتر خواهیم شد.
محمدحسین قربانی نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا، با تشریح جلسه ستاد مقابله با کرونای استان گیلان که با حضور نوبخت رئیس کمیسیون بهداشت مجلس، شادنوش نماینده تامالاختیار وزیر بهداشت و استاندار گیلان برگزارشد، گفت: با توجه به اینکه امروز گیلان یکی از کانونهای کرونای کشور است راهکارهای عملیاتی و تدابیر خاص و امنیتی انجام شد؛ در این عرصه تعطیلی ادارات و تبدیل دو سوم ظرفیت بیمارستانهای بخش خصوصی به حوزه عفونی و تجهیز بیمارستانها به عنوان خط مقدم مبارزه با کرونا تصویب شد. تعطیلی بسیاری از کلینکها و درمانگاههای خصوصی به دلیل اینکه ۴۱ درصد بیماران از این مراکز درمانی مبتلا شدهاند و همچنین محدود کردن ورودی و لغو همه پروازهای استان گیلان از مصوبات این جلسه بود. حضور بسیار ارزشمند سپاه استان گیلان در ضدعفونی کردن اماکن عمومی و شلوغ استان و نیز حضور میدانی هلال احمر در مبادی ورودی استان و درگیر کردن همه نهادها و ارگانها برای انجام تدابیر لازم در سازمان مربوطه خودشان در دستور کار قرار گرفت. تخصیص مبلغ قابل توجهی بودجه توسط نوبخت رئیس سازمان برنامه بودجه به دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان برای رفع کمبودها و مدیریت مالی حوزه علوم پزشکی نیز از مصوبات ستاد بود.
به گزارش فرارو، در این شرایط، کاملا طبیعی است که در مورد بحران شیوع ویروس کرونا، احساس اضطراب کنیم. در این راستا، در این گزارش، توصیههایی مبنی بر مدیریتِ ترس و اضطراب ناشی از شیوع ویروس کرونا، ارائه میشود. مغز ما عادت دارد به چیزهای ترسناک و ناشناخته توجه ویژه کند و در مورد تهدیدِ ناشی از آن ها، اغراق کند (یعنی آنها را بیش از آنچه تهدید زا هستند، تصور کند). این بخشی از ویژگی ذاتیِ مغز ماست. آنچه بزرگ و ترسناک باشد، توجه را به خود جلب میکند. در مقابل، چیزها و پدیدههای معمولی و همچنین آنچه به طور بالقوه برای رفاه و سلامتی ما بد است، توجه کمتری را به خود جلب میکند. ما از این میترسیم که مبادا مورد حمله یک گرگ قرار بگیریم با این حال، درمورد خطرهای استفاده روزانه از اتومبیل و رانندگی بی توجه هستیم. این پدیده در شرایطی روی میدهد که احتمالِ مرگ در اتومبیل، به مراتب بیشتر از این است که هدف حمله یک گرگ قرار بگیریم. از این رو، شیوع ویروسی جدید (مثل کرونا) که ماهیتی ناشناخته نیز دارد، ترسناک به نظر میآید. بسیاری از رسانههای خبری و دیگر منابع اطلاعاتی در فضای آنلاین و شبکههای اجتماعی، بیش از حد در موردِ مشکل جدید (شیوع ویروس کرونا) و خطراتِ همراه آن، تاکید و اغراق گویی میکنند.
به گزارش انصاف نیوز، عباس عبدی تحلیلگر سیاسی در یادداشتی با عنوان «کرونا آزمونِ آزمونها» نوشت: خیلی روشن باید گفت که؛ وزارت بهداشت قادر به حل مناسب اپیدمی کرونا نیست. چرا؟ به این دلیل ساده که، این مساله در اصل یک پدیده سیاسی و اجتماعی است و وجه بهداشتی و درمانی آن گرچه مهم است ولی فرع به وجوه دیگر است. نه فقط این وزارتخانه بلکه مجموعه مدیریت جامعه نیز برای حل این بحران مشکل دارد. زیرا حل این بحران نیازمند اتحاد و انسجام و اقتدار و کارامدی مدیریتی در ساختار قدرت و نیز وجود حداقلی از امکانات و بالاخره اعتماد مردم و نخبگان به سیاستگذاران و مجریان است. متاسفانه هیچکدام آنها وجود ندارد. کرونا برای مدیریت سیاسی ایران به مثابه آزمونِ آزمونها است. هر چند تا کنون چند پزشکان را نامفید و غیرعملی دانستهاند. ولی به لحاظ سیاسی و اجتماعی معتقدم این طرح جز اتلاف وقت و اثرات منفی، نتیجه دیگری نخواهد داشت. زیرا دستگاهی که یک ماه در تشخیص بیماری تاخیر داشته و تا زمان مرگ دو بیمار قادر به اعلام وجود بیماری در کشور نبوده و حتی تمهیدات احتمالی را برای انبار کردن مواد و وسایل لازم نیندیشیده چگونه میخواهد در عرض مدت کوتاهی از این اندازه از ناتوانی و ضعف بسوی انجام حرکتی با یک میلیون نفر فعال درمانی برسد و تازه هیچ توضیحی هم درباره کارهایی که این افراد میخواهند انجام دهند نداده است.
رسانه های اصولگرا
روزنامه کیهان: با نگاهی به خبرهای روزهای اخیر و پس از اعلام ورود ویروس کرونا به کشور، در کنار خبرهای مثبت از تلاش مردم و مسئولان و کادر پزشکی و درمانی برای شکست ویروس کرونا، دو موضوع منفی خودنمایی میکند.
روزنامه کیهان در گزارشی نوشت: کمبود مواد و ملزومات بهداشتی از جمله ماسک و مواد ضدعفونیکننده که بهطور طبیعی در این شرایط مورد نیاز ویژه و مصرف مردم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا هستند و خبر دیگر کشف انبارهای احتکار این ملزومات در مقادیر بسیار گسترده توسط نیروی انتظامی، تعزیرات و دستگاههای امنیتی در شهرها و استانهای مختلف است. اما ماجرا وقتی ابعاد جدیتر و نگرانکنندهتری پیدا کرد که نامه گلایهآمیز وزیر بهداشت به رئیس شورایعالی امنیت ملی(رئیسجمهور) درباره فعالیت گسترده این فرصتطلبان منتشر شد. وزیر بهداشت در نامهای که خبرگزاریها آن را منتشر کردهاند خطاب به رئیسجمهور آورده است: «به استحضار میرسد با پیشبینی اینجانب از احتمال ورود ویروس کرونای جدید به کشور طی نامهای به گمرکات کشور اعلام نمودم صادرات و خروج ماسک تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شود و همکارانم را مأمور کردم تا با قیمت مناسب تولیدات داخل را خریداری و جهت روز مبادا ذخیره کنند. متأسفانه علیرغم پیگیری فراوان مقدار اندکی خریداری و بقیه تولیدات کشور وارد بازار سیاه شد.
روزنامه جوان در یادداشتی به قلم عباس حاجی نجاری نوشت: ورود و گسترش ویروس کرونا در ایران علاوه بر آسیبهایی که بر مردم ایران تحمیل کرده (که البته موضوع پردازش این نوشتار نیست و در تخصص عزیزان جامعه پزشکی است که این روزها بهخوبی وظایف خود را انجام میدهند) به لحاظ جنگ روانی و سوءاستفاده دشمنان از آن و متقابلاً فرصتهایی که در بستر آن برای کشور ایجادشده، ضرورت دارد موردتوجه بیشتر قرار گیرد. با ورود پمپئو، وزیر خارجه امریکا به موضوع ویروس کرونا در ایران و ادعای اینکه ایران درباره ویروس کرونا پنهانکاری میکند، در شرایطی که امریکا بستهترین نظام اطلاعرسانی در مورد گسترش این ویروس در امریکا را به اجرا گذاشته و اطلاعرسانی در مورد آن را تنها در حیطه اختیار معاون رئیسجمهور امریکا قرار داده، تردیدی باقی نمیماند که این موضوع نیز بخشی از جنگ روانی دشمن علیه مردم ایران است که در سالهای اخیر در اشکال مختلف عملیاتی شده و سلامت روح و روان جامعه ایران را هدف گرفته است. درحالیکه ایران در طی روزهای اخیر شفافترین نظام اطلاعرسانی را در مورد روند ورود و گسترش این ویروس در ایران به اجرا درآورده، اما رسانههای وابسته به قدرتهای استکباری نظیر دویچه وله، رادیو فردا، صدای امریکا، بیبیسی و... با جایگزین کردن این موج جدید جنگ روانی بهجای مسئله هستهای و یا نفوذ منطقهای ایران، با دروغپردازیهای متعدد ایران را عامل انتقال ویروس به دیگر کشورهای جهان معرفی کرده، پزشکان ایران را در مهار آن ناتوان جلوه داده و مدعی شدهاند آمار در گذشتگان در ایران در اثر ویروس چند برابر آمار اعلامشده توسط مراجع رسمی ایران است. آنچه در پس این آمار سازیها دنبال میشود بر هم زدن روابط ایران با دیگر کشورها و قطع روابط تجاری با کشورهای همسایه از طریق جلوگیری از تردد مسافران و انتقال کالاها و تکمیل حلقه محاصره اقتصادی است که از مدتها قبل برای ایران برنامهریزی کردهاند.
روزنامه وطن امروز در یادداشتی به قلم حسن رضایی آورده است: این روزها ویروس کرونا بخشهای مختلف کشور را درگیر خود کرده است. اکنون میتوان از تاثیر کرونا بر بورس تا تاثیر آن بر قیمت کلهپاچه و نقش آن در تعطیلی مدارس و دانشگاهها به یک میزان سخن گفت. پرواضح است در چنین شرایطی، همه باید با دولت به عنوان مدیر اصلی مقابله با این ویروس همهگیر در سطح کشور همکاری و همراهی کنند. رسالت رسانهها در این حوزه شاید سنگینتر از مابقی بخشها هم باشد. اگر در فرآیند مدیریت بحران اما نقصی مشاهده شد، طبعا نمیتوان با بهانههایی چون دفاع از دولت در شرایط حاد فعلی، دهانها را بست و چشم و گوشبسته، شعار «زنده باد!» سر داد؛ خاصه آنکه ما پیش از این، مدیریت آقای روحانی را در حوزه اقتصاد دیده و طعم آن را بخوبی چشیدهایم. در شرایط فعلی هم ظاهرا و با کمال تاسف شواهدی وجود دارد که احتمال اعمال مدیریتی مشابه با حوزه اقتصاد را در مواجهه با ویروس کرونا تقویت میکند.
جنگافزارهای مبارزه با کرونا، عنوان گزارشی در روزنامه صبح نو است، در گزیده ای از آن می خوانیم: ویروس مثل باکتری نیست که با مصرف آنتیبیوتیک از بین برود. ویروس ساختار سلولی زنده ندارد و با چسبیدن به سلول زنده ادامه حیات میدهد اما غشاء ویروس پروتئین یا چربی است که بدن میزبان با استفاده از سیستم ایمنی خود در بیشتر مواقع میتواند مانع تکثیر و رشد ویروس شود. بنابراین برای بیماریهای ویروسی دارویی وجود ندارد و تنها راه درمان تقویت سیستم ایمنی بدن است تا خود به جنگ ویروس برود اما برای ویروسهای شناخته شده میتوان واکسنهایی تهیه کرد که به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با آنها کمک کند. درحال حاضر واکسنی برای کویید۱۹ ساخته نشده و برای همین بهصورت تصاعدی درحال شیوع است. امیدواریم دانشمندان و زیستشناسان هرچه زودتر واکسن آن را تهیه کنند اما تا این اتفاق نیفتاده چگونه میتوان با کرونا مبارزه کرد؟ فقط دو کار مهم باید انجام داد؛ اول جلوگیری از سرایت و شیوع ویروس و دوم خودمراقبتی و افزایش کارآمدی سیستم ایمنی بدن.
به گزارش فرهیختگان، سال ۱۳۹۸ شمسی، ایـــران. عید نوروز در این سال با سیلابهای سهمگین در استانهای مختلف کشور و وارد آمدن خسارات و جان باختن تعدادی از هموطنان آغاز شد. مازندران، گلستان، لرستان، شیراز و خوزستان استانهایی بودند که از این سیلابها متاثر شدند و خسارات زیادی دیدند. شیوع آنفلوانزا، آلودگی هوا، گران شدن بنزین و اعتراضات مردمی، زلزله در برخی از استانها، سیلاب در بلوچستان و درنهایت شیوع بیماری خطرناک کرونا در کشور و جان باختن تعداد زیادی از مردم ایران همه بخشی از اتفاقاتی بود که در این سال برای ایرانیها رخ داد و البته همه آنها نیز در سختترین شرایط اقتصادی و تحریمهای بینالمللی به وقوع پیوست. این چند خط احتمالا سالهای بعد و شاید دهههای بعد در کتابهای درسی در توصیف و تشریح اتفاقات افتاده در سال ۹۸ در ایران مکتوب شود. به هر طریق بیتوجه به آینده و سالهای دور، ما دقیقا در روزهای پایانی همین سال ۹۸ هستیم و احتمالا درگیر با آخرین خوان این سال عجیب و غریب.
روزنامه خراسان در گزارشی آورده است: حوادثی مانند همین شیوع بیماری ویروسی کرونا که پیش میآید، برای انسان درسهای فراوانی دارد. مؤمن دنیا را کلاس درس میداند و انسان، دانشآموز مدرسه هستی است؛ به این دنیا آمدهایم تا چیزهایی را یاد بگیریم تا در عالم دیگر، از این آموختهها استفاده کنیم و یک زندگی شاد و نورانی داشته باشیم و هر چیزی را باید وسیله درس گرفتن قرارداد. بهترین درس گرفتن، درس گرفتن در میدان عمل است نهدر کلاس درس. شیوع کرونا که زندگی همه ما را تحت تأثیر قرار داده، میدان عملی است که به ما درسهایی میدهد؛ یکی از این درسها، قدرتنمایی خدا و متقابلاً، عجز و ضعف انسان است.
به گزارش خبرگزاری مهر، ویروس کرونا به جان گردشگری ایران و جهان افتاد. اگرچه تمام برنامهریزی های جهانی در حوزه جذب گردشگر در سال ۲۰۲۰ توسط کشورها بهم ریخت اما تعدادی زیادی از این کشورها بیشتر از دیگران زیان کردند مانند چین که ویروس کرونا از آنجا به تمام جهان سرایت کرد. کشورهای زیادی از جمله ایران در حال برنامهریزی برای تعطیلات سال نوی چینی بودند و میخواستند از ۱۵۰ میلیون گردشگر چینی که همه ساله در جهان سفر میکنند، تعدادی را به سمت کشور خود جذب کنند، اما پشیمان شدند و الان حاضر نیستند حتی یک چینی به کشورشان بیاید از آن طرف هم کسی به گردش در شهرهای چین در این برهه زمانی نخواهد رفت.
خبرگزاری فارس در گزارشی آورده است: ویروس کویید ۱۹ (کرونا) مدتی است که بسیاری از کشورهای دنیا را درگیر خود کرده و از جمله ایران نیز از آن در امان نمانده است به همین دلیل نیز هشدارهای زیادی برای پیشگیری و همینطور مقابله با آن از سوی کارشناسان و متخصصان داده می شود هرچند که تاکنون درمانی برای آن به دلیل جهش یافتگی که داشته مشخص نشده اما متخصصان معتقد هستند که رعایت موارد بهداشتی می تواند در زمینه عدم مبتلا بدان موثر باشد. این روزها شاهد هستیم که خیلی افراد به دلیل اضطراب ناشی از گرفتن این ویروس در جامعه دست به رفتارهای عجیب و غریب تری می زنند که بیشتر آنها را به بیماری جسمی و روانی نزدیک می کند. از جمله حضور در بیمارستان ها برای تست کرونا، حضور زیاد در داروخانه ها برای انبار کردن ماسک، دست کش و سایر شوینده ها و ضد عفونی کننده ها و ...
به گزارش خبرگزاری پویا؛ کشور ایران با تعداد ۱۷۵ بهبودیافته (تا ۱۱ اسفند) از میان مبتلایان به کرونا، توانسته است رتبه دوم را بعد از چین، در زمینه آمار بهبودیافتگان در جهان کسب کند. بنابر آمارهای ارائه شده در جدول زیر، چین، کره جنوبی و ایتالیا تاکنون بیشترین آمار مبتلایان به ویروس کرونا (بیش از ۱۰۰۰ نفر) را گزارش کردهاند؛ از میان ۷۹ هزار و ۸۲۷ بیمار مبتلا به این ویروس در چین، ۴۲ هزار و ۴۲ نفر بهبود یافتهاند که این تعداد، بیش از ۵۰ درصد مبتلایان را شامل میشود همچنین آمار مرگومیر ناشی از ویروس کرونا در کشور چین، حدود ۲۸۷۰ نفر است که نشاندهنده مرگومیر ۳.۵ درصدی در این کشور است. نگاهی به آمار بهبودیافتگان بیماری کرونا در کره جنوبی و ایتالیا نیز نشان میدهد موفقیت این کشورها در درمان بیماران مبتلابه این ویروس، به ترتیب حدود ۰.۸ درصد و ۴.۴ درصد بوده است. گفتنی است تاکنون ۶۴ کشور دنیا، ورود ویروس کرونا را به سرزمینهای خود گزارش کردهاند و این ویروس تابهحال باعث ابتلای بیش از ۸۶ هزار نفر در این کشورها شده است؛ اگرچه ویروس کرونا، مرگ بیش از ۲۹۰۰ نفر را در جهان رقم زده است اما بیش از ۴۱ هزار نفر از مبتلایان به این بیماری در جهان، درمان شده و بهبود یافتهاند.
محمد حسینی، نماینده گروه دانشجویی جمعیت امام حسن (ع) و عضو قرارگاه مبارزه با کرونا بسیج دانشجویی در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، گفت: جمعیت امام حسن که در محلات حاشیه نشین کشور فعال است فراخوانی را به گروههای فعال در عرصه آسیبهای اجتماعی و حاشیه نشین دادیم مبنی براینکه با توجه به شیوع کرونا اقداماتی با رویکرد آموزشی برای مردم داشته باشند. مردم ساکن حاشیه شهرها بخش اعظمی از جمعیت شهرهای بزرگ را تشکیل میدهند و چون در معرض آسیبهای اجتماعی هستند به احتمال زیاد از حداقل بهداشتی برخوردارند و از نظر جمعیتی هم، جمعیت قابل توجهی را شامل میشوند. محلات حاشیه نشین فاقد مراکز بهداشتی و سلامت هستند بنابراین در این زمینه فعالیت خواهیم کرد، اقداماتی که در این زمینه برنامه ریزی شده در ۲۰ استان و نهایتا در کل کشور که هر استان ۱ تا ۳ گروه فعال باشند. اقداماتی از قبیل: آموزش بهداشت به صورت خانه به خانه ومحله به محله که باعث تجمع نشود را داشته باشیم و احتمالا بروشورها و عکس نوشتهایی هم در این زمینه توزیع خواهیم کرد.
به گزارش مشرق نیوز، در حالی که مردم ایران روزهای سخت مبارزه با ویروس کرونا را پشت سر میگذرانند، غرب شیفتگان و دشمنان ملت ایران نیز ترور روانی مردم از طریق شبکههای رسانهای دشمنان ایران را با شدت دنبال میکنند. حالا با شیوع کرونا در سایر نقاط دنیا (بویژه اروپا و آمریکا) ابعاد این ترور روانی علیه ملت ایران بیشتر روشن میشود. در روزهای اخیر، فایل صوتی منسوب به «فرزام کمالآبادی»، از رهبران محفل بینالمللی فرقه ضاله بهاییت، منتشر شده که با رضایت و خشنودی عیان از شیوع کروناویروس و بیمارشدن هموطنان، این مساله را به «انتقام کبیر الهی حضرت بهاء الله» (بنیانگذار این فرقه ضاله) مرتبط کرد و وعده داد که فاز اصلی این «انتقام» هنوز در پیش است! لازم به ذکر است که فرزام کمالآبادی، برادر «فریبا کمالآبادی»، عضو حلقه رهبری فرقه بهاییت در داخل کشور و محکوم امنیتی است که «فایزه هاشمی»، با او رفاقت دیرینه دارد و دو بار هم به خانه او رفته و با او و دیگر رهبران بهایی دیدار کرده است.
مهرداد فلاطونی در گفت وگو با پایگاه خبری راه دانا، اظهار کرد: در جهان هستی اتفاقاتی رخ میدهد که تحت کنترل ما نیست، اتفاقاتی که میتواند روان انسانها را تحت تاثیر قرار دهد، اما اگر نتوانیم اضطراب ناشی از این اتفاقات را کاهش دهیم، هورمون کورتیزول در بدن ترشح و در پی آن سیستم ایمنی بدن تضعیف میشود. به طور قطع ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن نه تنها فرد را مستعد ابتلا به ویروس کرونا بلکه مستعد ابتلا به بیماریهای دیگری نیز خواهد کرد. بیماریهای سایکوسوماتیک (بیماریهای روانتنی) بیماریهای جسمانی هستند که ریشه در مسائل روانی دارد. زمانی که در جامعه با مسئلهای مانند ویروس کرونا مواجه هستیم ممکن است افراد دچار اضطراب فراگیر شوند که این اضطراب در نهایت به عنوان تنش اجتماعی در جامعه بروز مییابد. در این شرایط مردم باید بدانند که «قرار نیست با ویروس کرونا بمیریم» بلکه باید با روشهای پیشگیری به این ویروس هم مانند دیگر بیماریهای دیگر مانند آنفلوآنزا، جنون گاوی و تمامی بیماریهایی که در زمانهای پدیدار شدند و سرانجام توانستیم آن را شکست دهیم نیز بر آن فائق شویم.
پایگاه خبری الف در گزارشی آورده است: با ورود ویروس کرونا به ایران وزارت بهداشت مسئولیت پیشگیری و مقابله با این بیماری را برعهده گرفت. از روز نخست هم اعلام شد این وزارتخانه و سخنگوی آن مسئول اعلام آمار موارد ابتلا و فوتی هستند. به همین جهت هر روز حدود ساعت ۱ بعدازظهر آمار رسمی اعلام میشود. از طرف دیگر تلویزیونهای فارسی زبان خارجی مثل بیبیسی فارسی، منوتو و ایران اینترنشنال از آمارهای دیگری سخن میگویند. این رسانهها از روز نخست سیاست هراسآفرینی از این بیماری را در پیش گرفتند و در همین راستا هر روز آمارهای بیشتری از مبتلایان و افراد فوتشده بر اثر کرونا ارائه میدهند. هفته قبل، بیبیسی فارسی به نقل از منابع بیمارستانی از فوت ۲۱۰ نفر به علت کرونا خبر داد و ایران اینترنشنال نیز ۳۶۷ نفر را قربانی کرونا در ایران دانست. متاسفانه باید گفت عدم اعتماد میان مردم و حاکمیت مهمترین بحران این روزهاست؛ بحرانی بهمراتب خطرناکتر از کرونا. در چنین وضعیتی است که میدان برای رسانههایی که از جانب دشمنان ملت تامین میشوند باز شده و اینچنین در این میدان میتازند. وقتی بعد از سقوط هواپیمای اوکراینی سه روز پنهانکاری رخ میدهد یا اینکه هنوز بعد از گذشت سه ماه آمار کشتهشدگان وقایع آبانماهاعلام نشده طبیعی است مردم آمار اعلامشده توسط وزارت بهداشت را بهراحتی نپذیرند و به آمار تلویزیونهای بیگانه اعتماد کنند. به نظر میرسد اینبار باید به آمار اعلامشده توسط وزارت بهداشت اعتماد کرد. مهمترین دلیلی هم که برای این مسئله وجود دارد نسبت بالای فوتیها در آمار اعلامشده است. مطابق آنچه وزارت بهداشت در این چند روز اعلام کرده است نسبت فوتیها به مبتلایان بیش از حد معمول است و اگر وزارت بهداشت به دنبال حفظ آبروی خود و پنهانکاری در این زمینه بود آمار درگذشتگان را کمتر اعلام میکرد.
اکبر نصراللهی، رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه و نویسنده کتابهای «راهنمای پوشش خبری» و «مدیریت اخبار پوشش بحران» در گفت وگو با خبرآنلاین گفت: مردم باید خبرهایی را که از فضای مجازی و شبکههای اجتماعی دریافت میکنند، در مرحله اول با عقل خودشان انطباق دهند و در مرحله دوم اخبار را با گروههای مرجع چک کنند. همچنین پس از انتشار یک خبر، آن را سرچ کنند و ببینند تنها یک منبع آن را منتشر کرده است یا چند منبع، البته میزان معتبر بودن منبع و رسانه هم شرط است. به عبارتی مردم از این طریق میتوانند جعلی بودن یا واقعی بودن یک خبر را تشخیص دهند. در شرایط بحرانی، رسانهها با یکسری واقعیتهایی روبهرو میشوند و نگران هستند که انتشار برخی اخبار ممکن است باعث ناراحتی مردم شود و امنیت روحی و روانی آنها به خطر بیفتد. اما این به آن معنا نیست که رسانهها نخواهند همه اطلاعات را در اختیار مخاطبانشان قرار دهند، من فکر میکنم رسانهها باید به آن وجه موضوع هم فکر کنند. یعنی در شرایطی که مردم به تمامی منابع دسترسی دارند و با گسترش تکنولوژی به سادگی میتوانند اخبار و مطالب را از هر منبعی در هر جای دنیا به دست بیاورند، امکان پنهانسازی وجود ندارد.
مطالب مرتبط
- درباره علی مرادخانی
- ویروس کرونا چیست؟ اینفوگراف ویروس کرونا
- ویروس کرونا؛ موضوع ۱۶۳ پایان نامه و پروپوزال در سال ۹۹
- کلاسهای مجازی دانشگاه آزاد اسلامی
- آموزش چند اوریگامی ساده برای سرگرم کردن کودکان
- شب یلدا
- ۱۰ نکته درباره ویروس کشنده کرونا
- جولان ویروس کرونا در جهان
تگها
مطالب پربیننده
- چه کسانی می توانند نامخانوادگیشان را تغییر دهند
- روزانه چقدر پروتئین مصرف کنیم؟
- خواص شگفتانگیز کیوی را بشناسید
- فراخوان دومين كنگره بين المللی راهكارهای گسترش فرهنگ غدير و ترويج نهج البلاغه
- ۳ نوشیدنی مفید برای سالمندان
- نکاتی مهم درباره جوشهای صورت
- علائم بیش فعالی در دخترها و پسرها را بشناسید
- میوه ای برای تقویت سیستم ایمنی بدن
- گیاهی برای دفع سنگ کلیه
- اربعین؛ پلی به سوی وحدت جهانی
- چالشهای ازدواج در دوران پیری
- اذن پدر برای ازدواج دختر لازم است یا خیر؟
- معرفی سوغات و صنایع دستی مازندران
- چگونه عطر مناسب بخریم؟
- زندگی نامه مسعود پزشکیان
- رابطه زناشویی برنده و بازنده ندارد
- درباره دوران بحرانی نوجوانی
- بازار کرمان با قدمت ۶۰۰ سال
- معرفی موزه هنرهای معاصر تهران؛ بازتابی از هنر ایران و جهان
- مصرفگرایی و ویرانی زندگی
- پاسخ به سوالات رایج درباره مصرف شیر
- معرفی جنگل فندقلو؛ بهشتی مینیاتوری در اردبیل
- درباره سن پیری بیشتر بدانیم
- اهمیت خواب را جدی بگیرید
- معرفی مسجد شیخ لطف الله، اثری شگفت انگیز از دوران صفویه
- پناهگاه سکوت
- نحوه خوابیدن به خواستههای درونی
- مضرات سیگار از آسیبهای پوستی تا تهدید سلامتی
- در مورد کف پای صاف و باورهای قدیمی
- چگونه با کودکان چاق تعامل داشته باشیم
- قوانین کلاس و مدرسه
- قالب آماده و زیبای پاورپوینت(15)
- ۵ فیلم که همه زنان ایرانی باید تماشا کنند
- شعار سال ۱۴۰۱ «سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین»
- قالب زیبای پاورپوینت برای ارائه پروپوزال و دفاع رساله دکترا
- قالب پاورپوینت کادر دار زیبا
- پورنوگرافی چیست و چه اثری بر مغز و رابطه جنسی دارد؟
- قالب پاورپوینت گرافیکی و طرح دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی زیبا
- رنگ چشم هایتان درباره شما و اجدادتان چه می گوید؟
- نمونه تدریس درس اول هدیه آسمان پنجم
- قالب پاورپوینت گرافیکی جالب
- اندکی درباره درسپژوهی
- کتاب پسری که جادویی شد
- همه زائران سلطان
- قالب پاورپوینت
- معرفی کتاب
- دوستی با کتاب
- قالب پاورپوینت گرافیکی
- درباره محسن رضایی
- معرفی کتاب
- قیافه و ظاهر واسه متولدین کدوم ماه، خیلی مهمه؟
- درباره امیر کبیر
- کتاب راهنمای کامل Interaction access
- متن کامل دعای جوشن کبیر با ترجمه
- کتاب پیوند زخم خورده
- درباره فخرالدین عراقی
- درباره محسن مهر علیزاده
- کتاب آموزش علیه آموزش
- خلاصه کتاب سواد بصری