عظمت راه طی شده؛ ایران و آمریکا: از فروپاشی استراتژی‌ها تا رویارویی نوشته حمید حبیبی است که برای نخستین بار در سه فصل و در ۲۱۲ صفحه از طرف انتشارات مصباح اندیشه وارد بازار کتاب شد. این اثر با موضوعیت بیانیه گام دوم انقلاب است.

بیانیه‌ «گام دوم انقلاب» تجدید مطلعی است، خطاب به ملت ایران و به‌ویژه جوانان که به‌مثابه منشوری برای «دومین مرحله‌ خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی» خواهد بود و «فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی» را رقم خواهد زد. نویسنده کتاب پیش رو به خوبی ضرورت و اهمیت پرداختن به این موضوع را درک کرده است.

نگاهی به درون مایه کتاب عظمت راه طی شده؛ ایران و آمریکا

ساختار کتاب پیش‌رو شامل یک دیباچه، مقدمه، سه فصل و کتابنامه است. نویسنده کتاب با زبانی ساده و روان به توصیف و تحلیل می پردازد و  مطالب به خوبی برای خواننده عموم قابل فهم است.

در قسمت مقدمه نویسنده به صورت کاملا مفصل به بیان عظمت راه طی شده در بیانیه‌ گام دوم از رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخته است و منظور از صدور بیانیه را ترسیم وضعیت کلی انقلاب در گذشته، حال و آینده با بیان چهار نقطه اصلی و کلیدی می داند. چهار نکته اصلی و کلیدی بیانیه ‌رهبر شامل؛ عظمت حادثه انقلاب اسلامی، عظمت راه طی شده، عظمت چشم اندازی که باید تحقق یابد و در نهایت عظمت نسل جوان امروز برای تمدن سازی است. تعریف کلید واژه های اصلی کتاب  در این قسمت خواننده را با موضوع اصلی کتاب آشنا می سازد. کلید واژه هایی همچون، استراتژی، انقلاب، سیاست و تاکتیک. در بیانیه گام دوم، عناصر چهارگانه برای یک حرکت عمومی تمدن ساز، به عنوان یک نقشه راه معرفی شده است. چگونگی حرکت برای طی کردن راه باقی مانده تا تحقق آرمان انقلاب اسلامی با توصیه های هفت گانه، علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن، سبک زندگی، با دقت ترسیم شده است. (۱)

در فصل اول کتاب با عنوان: "انقلاب اسلامی و سیر تحول در استراتژی‌های آمریکا" نویسنده به بیان استراتژی ها و نقشه های مختلف آمریکا در دوران بعد از انقلاب اسلامی در برخورد با ایران می‌پردازد. در این فصل پدیده‌ انقلاب اسلامی به عنوان یک عامل تاثیرگذار و استراتژهای آمریکا به عنوان یک عامل تاثیرپذیر مورد بررسی قرار می گیرد. برپایه بررسی های اولیه نویسنده" انقلاب اسلامی ایران یکی از مهمترین عوامل تحول پذیر در استراتژی های جهان و منطقه آمریکاست. ( ۲)

حبیبی در کتاب خود همچنین بیان می کند که قبل از انقلاب اسلامی، ایران به دلیل دارا بودن اهمیت استراتژیکی، یکی از مهمترین اجزا سیستم های فرعی، "سنتو" و دفاع از پیرامون که هر یک سیستم فرعی سیستم اصلی کانتین منت به حساب می‌آمدند، بود. کار ویژه و مهم ایران ابقای نقش ژاندارمری منطقه در قالب بازوی نظامی و یکی از دو پایه استراتژی دو ستونی، در داخل این سیستم بود. پیروزی انقلاب اسلامی کشوری که در سال ها به عنوان جزیره ثبات ژاندارم منطقه و یکی از پایه های اساسی استراتژی آمریکا بود، به عامل بی ثباتی و برهم زننده ساختار و نظم مورد نظر آمریکا تبدیل کرد و سیستم‌های امنیتی آمریکا را دست خوش دگرگونی و فروپاشی قرار داد و نقش ایران از حدود جغرافیای‌اش فراتر رفت. به عبارت دیگر ایران در قالب یک سیستم جدید با کار ویژه برهم زننده وضع موجود و صدور افکار انقلابی به اقصی نقاط جهان است و عرصه بزرگ آمریکا را با مشکل جدی مواجه ساخته و مورد چالش قرار داد. (۳)

نویسنده در فصل دوم کتاب با عنوان رویارویی ایران و آمریکا؛ راهبردی یا تاکتیکی بر این باور است که تنوع و پیچیدگی سیاست‌های اتخاذ شده به وسیله طرفین به گونه ای است که طیفی از دیدگاه ها درباره راهبردی یا تاکتیکی بودن این سیاست‌ها شکل گرفته است و بررسی این مسأله که تقابل ایران و آمریکا راهبردی است یا تاکتیکی پرسش اساسی این فصل را تشکیل می دهد. بررسی مبانی رفتاری ایران و آمریکا و استراتژی‌های سیاست ها و تاکتیک‌های اعمال شده نشان داد که، استراتژی‌ بنیادی آمریکا از زمان آغاز سلطه اش بر منطقه بر ۲ پایه‌ حفظ امنیت معادله صدور انرژی به غرب و تامین امنیت رژیم صهیونیستی بوده که مبنی بر رویکرد ژئوکالچریک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیکی است. پیروزی انقلاب مبتنی بر اصول و شعائر اسلامی که جزیی از ویژگی های طبیعی، ذاتی و منحصر به فرد آن است در ایران و رشد بیداری اسلامی در منطقه و جهان سبب تنوع سیاست‌ها و تاکتیک‌های اعمال شده از طرف هیأت حاکمه آمریکا در راستای راهبرد اصلی این کشور در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی در منطقه و به ویژه در قبال جمهوری اسلامی ایران شده است که در یک جمع بندی کلی در مقطع کنونی این تاکتیک‌ها بازگشت به همان سیاست مهار و برخی تاکتیک های آن در دهه ۱۹۹۰ است. (۴)

فصل سوم کتاب با عنوان انقلاب اسلامی و بومی سازی فناوری هسته ای نامگذاری شده است. موضوع اصلی این فصل از کتاب چنانچه عنوان آن نیز گویا است به موضوع هسته ای شدن ایران اسلامی می پردازد. موضوعی که حوزه اصلی منازعه و چالش ۲ کشور را رقم زد. این عنوان به خوبی،  گویای بخشی از عظمت راه طی شده انقلاب اسلامی است و این پدیده مهم نیز بخشی از عظمت راه طی شده مبتنی بر روحیه انقلابی و مدیریت جهادی است. انقلاب اسلامی ایران در حوزه دستاوردها نیز شگفتی آفریده است. به گونه ای که ایرانی ها در عرصه های مختلف، علمی، پژوهشی، فناوری‌ و دانش فنی به رتبه‌های یک رقمی دست یافته‌اند. این پیشرفت ها بازتاب گسترده‌ای در جهان داشته است. برای نمونه چاوز رییس جمهور پیشین ونزوئلا، ایران را الگوی توسعه ونزوئلا انتخاب می‌کند. (۵) در همین راستا یکی از پدیده‌هایی که ارتباط پیروزی انقلاب اسلامی با آن جای بررسی جدی دارد، فناوری هسته ای در ایران است که در این فصل مورد توجه قرار دارد.

مقایسه وضعیت هسته ای ایران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نشان داد که ایران از مرحله انتقال فناوری به داخل کشور آن هم با انگیزه و عامل خارجی و در محدوده ساخت نیروگاه، انتقال رآکتور اتمی ۵ مگاواتی و سرمایه گذاری در شرکت‌های خارجی تولید سوخت هسته‌ای برای نیروگاه‌هایی که هنوز مراحل ساخت فیزیکی آنها در ایران به پایان نرسیده بود و خریداری سنگ اورانیوم و... به مرحله‌ بومی کردن دانش هسته‌ای و تنوع در دستیابی به فناوری هسته‌ای متحول شده است. بنابراین انقلاب اسلامی با تمسک به دین مبین اسلام در سیر حرکت حیات اجتماعی از سادگی به پیچیدگی، تحولات بنیادین و سریعی را در مبانی رفتاری در زمینه‌ فناوری هسته ای و موارد مشابه در ایران بعد از ۱۳۵۷خورشیدی ایجاد کرد که نتیجه  آن تفوق و بقای حاکمیت خدامحوری، خودیابی و خودباوری و الگویی برای دیگر جوامع است. (۶)

منابع:

۱- حبیبی، حمید، عظمت راه طی شده؛ ایران و آمریکا: از فروپاشی استراتژی ها تا رویارویی، مصباح اندیشه، تهران، ۱۳۹۹: ص۲۲

۲- همان: ۳۴

۳- همان: ۹۰

۴- همان: ۱۴۵

۵- همان: ۱۶۳

۶- همان: ۱۹۰