مقاله علمی و پژوهشی " ساختار نظام‌‌‌مند مفاهیم اخلاقی در قرآن کریم" مقاله ای است در 34 صفحه و با 33 فهرست منبع که در مجلات معتبر علمی و پژوهشی با رویکرد اخلاق وحیانی منتشر شده است

در این مقاله علمی و پژوهشی به مباحث  قرآن کریم؛ نظام اخلاقی؛ ارزش‌های اخلاقی و تحلیل محتوا پرداخته شده است

چکیده مقاله

هدف اصلی در نگارش این مقاله، مطالعۀ روشمند و تحلیلی گزاره‌های اخلاقی بیان‌شده در سوره‌‌‌های قرآن کریم است؛ به این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، نقش و جایگاه این گزاره‌ها در هدایت افراد و جامعۀ اسلامی به سمت کمال و سعادت تبیین می‌شود و یک مدل نظام اخلاقی بر اساس آن به دست می‌آید. این پژوهه بر آن است که با استخراج گزاره‌های اخلاقی قرآن کریم، تجزیه و تحلیل آن‌ها و سپس طبقه‌بندی موضوعی، در نهایت، به تبیین مُدل چگونگی هدایت افراد و جامعۀ اسلامی بپردازد. گزاره‌های اخلاقی بیان‌شده در سوره‌های قرآن کریم، در دو بُعد فردی و جمعی، به صورت همسان بیان خواهد شد و به منظور ساخت یک مدل و نظام ساختاری در حوزۀ اخلاق، چهار رکن اصلی یک نظام (اصول و مبانی نظری، الزامات، مقدمات و موانع) در این زمینه تبیین می‌شود. در این مقاله سورۀ «اسراء» نمونه‌ای است که با روش تحلیل محتوا به مطالعۀ آن می‌پردازیم. نتایج به دست آمده از این پژوهش، بیانگر آن است که گزاره‌های فردی در دو حوزۀ فضیلت و رذیلت 47% و گزاره‌های جمعی بیان‌شده در این سوره نیز در چهار حوزۀ فرهنگ، اجتماع، سیاست و اقتصاد، 53% از مجموع گزاره‌‌‌های این سوره را تشکیل می‌دهد. مدلی که در پایان ذکر می‌شود، همۀ جنبه‌ها و جهات یک نظام اخلاقی در سطح فردی و جمعی را تبیین می‌کند.   

عنوان مقاله [English]

The Systematic Structure of Ethical Concepts in the Holy Quran

چکیده [English]

The purpose of this study is the systematic and analytic investigation of ethical propositions stated in the Surahs of the Quran. To this end, using content analysis method, the role and the significance of these propositions in guiding the people and the society towards perfection and felicity will be explained, which would in turn form the basis for a model of an ethical system to emerge. By extracting the ethical propositions in the holy Quran and analyzing and categorizing them thematically, this research paper seeks ultimately to come up with a model of the way in which the people and the Muslim society could be guided. In this article, the ethical propositions stated in the Quran regarding both individual and social dimensions, will be addressed equally and, in order to construct a model and a structured system with regard to ethics, four basic pillars of a system, i.e. theoretical principles, requirements, premises, and impediments will also be explicated. In the present paper Surah Al-Israa will be studied as a sample using the content analysis method. The results indicated that the individualized propositions regarding the two issues of virtues and vices comprised 47%, and the social propositions stated regarding four issues of culture, society, politics and economy comprised 53% of the total propositions of this Surah. The model that will be presented in the end will illustrate all aspects and dimensions of an ethical system in both individual and social levels.   

کلیدواژه‌ها [English]

The Holy Quran, Ethical system, Ethical Values, content analysis

دانشجویان دوره دکترا و کارشناسی ارشد می تواند از محتوای این مقاله برای رساله دکترا و پایان نامه کارشناسی ارشد بهره ببرند .