در ذهن هر انسان باورهایی هستند که با هیچ منطق علمی همخوانی ندارند و اعتقاد به آنها با هیچ توجیه منطقی قابل درک نیست؛ اما وجود دارند و گاهی در زندگی کارکردهایی می یابند که می تواند مسیر زندگی فرد را تغییر دهد. کم و زیاد این باورها در هر فرد بسته به شخصیت و دیدگاه های فرد متفاوت است.

به گفته دکتر چراغی، روانشناس و استاد دانشگاه، شخصیت های منفعل بیشتر از دیگران در معرض اعتقاد به باورهای خرافی قرار دارند.وی با بیان اینکه اعتقاداتی مانند سرکتاب باز کردن و دعانویسی برای افزایش محبت بین یک زن و شوهر و یا گشایش رزق و روزی در افرادی که شخصیت منفعل دارند بیشتر مشاهده می شود، می گوید: برخی شکست های درونی و یا خانوادگی، افراد را به سمت باورهای خرافی و مظاهر عملی آن مانند دعانویسی و یا فالگیری سوق می دهد و مبالغ هنگفتی نیز بابت این اعتقادات می پردازند.

خودشیفته ها بیشتر به خرافه گرایش دارند

چراغی با اشاره به بروز اعتقادات خرافی در افراد خودشیفته ادامه می دهد: این افراد نیز به دیلیل اینکه می خواهند خود را بالاتر و آگاه تر از دیگران نشان دهند برای آگاهی از آینده نامعلوم به باورهای خرافی و کارهایی مانند فالگیری گرایش دارند.

وی با بیان اینکه ممکن است باورهای خرافی وغلط نسل به نسل در یک خانواده منتقل می شود، می افزاید: باشگون بودن فلان روز و یا پوشیدن فلان لباس برای انجام کارهای مهم از جمله اعتقاداتی است که در میان نسل های مختلف دیده شده و به دیگران نیز انتقال یافته است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه برخی افراد برای تایید کارهای خود و همچنین اطلاع از آینده حاضرند پول های کلانی به رمالان و دعانویسان بپردازند، می گوید: این در حالی است که همین افراد برای پرداخت ویزیت یک مشاور و یا روانشناس که با چند جلسه مشاوره مشکلات خانودگی و شخصیشان را حل کرده هزار اما و اگر می آورند.

انفعال تقویت کننده خرافات

به گفته چراغی شخصیت های منفعل که نه گفتن را یاد نگرفته اند از دیگر تیپ های شخصیتی هستند که در معرض باورها و رفتارهای خرافاه گرایانه قرار دارند. کسانی که به سرعت تحت تاثیر القائات دیگران قرار می گیرند و به خیال داشتن تصوری از آینده به کارهای غیر عقلانی روی می آورند.

وی با بیان اینکه بسیای از افراد رضایت خاطر نسبی از رفتارها و اعتقادات خرافی کسب می کنند که آنها را بیشتر به این سمت می کشاند، خاطرنشان می کند: تصورهای غلط ذهنی و مشکلات خانوادگی در خانواده های متزلزل افراد منفعل را به سمت باورهای واهی و اقدامات خرافی می کشاند که باعث آسیب دیدن بیشتر خانواده و بدتر شدن شرایطشان می شود.

روان درمانی با تلقین مثبت

این روانشناس با اشاره به اثرات تلقین بر زندگی افراد، می گوید: در روانشناسی تلقین و کمک گرفتن از ماوراءالطبیعه یکی از تکنیک های درمانی در حل مشکلات است. کارهایی مانند دعا کردن و یا توسل به امامان از جمله توصیه هایی است که ممکن است یک روانشناس برای حل مشکلات مراجعه کننده داشته باشد اما برخی افراد سودجو مانند رمالان و فالگیران از اثرات تلقین در زندگی افراد سوء استفاده می کنند و با ایجاد تصورات غلط ذهنی برای آنها، بر زندگیشان تاثیر منفی می گذارند.

وی با بیان اینکه خرافات منحصر به شرق نیست و در غرب نیز اعتقادات خرافی در میان افراد زیادی وجود دارد، اضافه می کند: هر چقدر افراد بیشتری در جامعه باورهای خرافی و غیرمنطقی داشته باشند حرکت منطقی جامعه کندتر می شود و هزینه های اقتصادی و اجتماعی بیشتری به کشور تحمیل می شود.

مرز باریک دین و خرافه

دکتر چراغی مرز بین باورهای دینی و اعتقادات خرافی را یک مرز بسیار باریک می داند و می افزاید: افراد با کوچکترین اشتباهی می توانند از این مرز باریک عبور کنند و باورهای خرافی در آنها جایگزین اعتقادات دینی شود.

وی با تاکید بر اینکه قرآن برای زدودن خرافات و جهل از زندگی انسان آمده است، اظهار می کند: اما برخی از همین کتاب برای ترویج خرافه و باورهای غیرعقلانی استفاده می کنند و با کارهایی مانند سر کتاب باز کردن یا دعا نویسی از اعتقادات مردم برای رسیدن به منافع خود سود می برند.

خرافه اعتقادات دینی را متزلزل می کند

این روانشناس با بیان اینکه اگر خرافات در افراد تبدیل به باور شود تغییر دادن آن بسیاری سخت خواهد بود، می افزاید: ایجاد وسواس های فکری و عملی از جمله آسیب های روانشناختی است که افراد با باورهای خرافی را درگیر می کند. ضمن اینکه باعث تقویت شخصیت نارسیستیک و افزایش انفعال فکری و رفتاری در افراد منفعل می شود.

وی به آسیب های اجتماعی خرافات اشاره می کند و می گوید: افزایش اختلافات خانوادگی و آسیب دیدن روابط اجتماعی افراد در جامعه از پیامدهای افزایش گرایش به باورهای خرافی است که افراد را درگیر می کند.

چراغی با اشاره به روی آوردن به عرفان های کاذب و یا رفتارهای غیرعقلانی دسته جمعی در پی شایع شدن برخی باورهای خرافی در میان یک جمع، تاکید می کند: این اعتقادات و باورهای خرافی که شبکه های اجتماعی نیز به گسترش آنها کمک می کند می تواند فرد را از اعتقادات اصیل و صحیح دینی دور کند و با تضعیف این اعتقادات جامعه را در برابر باورهای نادرست و آسیب های مختلف بی دفاع سازد.

منبع: سلامت نیوز