خوب خوابیدن موهبتی است که علاوه بر تجدیدقوای بدن، می‌تواند عمر را هم زیاد کند و شادی‌بخش هم باشد.

درواقع، خوب خوابیدن هنری است که هرکسی آن را ندارد اما با رعایت نکاتی می‌توان آن را بهبود بخشید. مجله Readers Digest به این موضوع پرداخته است.

همیشه خوابیدن می‌تواند انرژی و تمرکز ازدست‌رفته را به بدن بازگرداند. گاهی باوجوداینکه بسیار خسته هستیم و روز پرمشغله‌ای را سپری کرده‌ایم، بازهم شب که می‌شود، خواب به چشممان نمی‌آید و باید مدام در رختخواب غلت بزنیم تا شاید خسته شویم و بخوابیم.

چگونه برای خودمان خواب تجویز کنیم؟

تا راحت باشد یا نه، این‌یک واقعیت است که افراد بالغ شب‌ها به 7 تا 9 ساعت خواب نیاز دارند. این در حالی است که 66 درصد از افراد هرگز این مقدار نمی‌خوابند و کمبود خواب دارند. البته کم‌خوابی تنها به خستگی روز بعد ختم نمی‌شود، بلکه ممکن است منجر به بروز افسردگی، چاقی، دیابت، سکته، حملات قلبی، آلزایمر و سرطان شود. اپیدمی خاموش کمبود خواب بزرگ‌ترین چالش بهداشت عمومی است که کشورهای توسعه‌یافته در قرن 21 با آن روبرو هستند. بهترین تجویزی که پزشکان برای داشتن خوابی بهتر دارند، رعایت یک برنامه منظم برای خوابیدن است. به‌طور طبیعی بدن به یک ریتم منظم برای خوابیدن و بیدار شدن عادت می‌کند و رعایت این نظم به راحت‌تر خوابیدن کمک می‌کند. آن‌ها همچنین توصیه می‌کنند که در صورت امکان از مصرف داروهایی که با تجویز پزشکان برای خواب مغایرت دارند، از قبیل داروهای قلب، فشارخون یا آسم و نیز درمان‌هایی که برای سرماخوردگی، سرفه و حساسیت مصرف می‌شوند، خودداری کنید. برای بسیاری از این داروها جایگزین وجود دارد بنابراین، حتماً با پزشک دراین‌باره مشورت کنید.

چگونه خارج از خانه بخوابیم؟

برخی عادت دارند که فقط در خانه خودشان راحت می‌خوابند اما اگر شب را در هتل یا منزل دیگری بگذرانند، تا صبح خواب به چشمشان نمی‌آید. تصویربرداری‌های مغزی نشان می‌دهد که در انسان‌ها هم مانند دلفین‌ها، پنگوئن‌ها و سایر حیوانات زمانی که در محیط ناآشنا قرار می‌گیرند نیمی از مغز کم‌تر از نیم دیگر استراحت می‌کند. این ویژگی برای اجداد ما که به دلیل ترس از شکار شدن در حیات‌وحش باید هوشیارتر بودند، مزیت محسوب می‌شد اما این امر برای دنیای امروز کمی غیرعادی است.

چگونه رؤیاهایمان را بپرورانیم؟

دانشمندان بر این باورند که خواب و رؤیا دیدن فقط در مرحله حرکات سریع چشمی یا REM یا مرحله پایانی چرخه خواب اتفاق می‌افتد. می‌دانیم که در مراحل اولیه خواب، رؤیاهای زیادی ممکن است مشاهده کنیم اما در مرحله REM خواب‌هایی با جزئیات بیشتر، فعال‌تر و احساسی‌تری را مشاهده می‌کنیم. کمبود خواب خطرناک است اما نبود REM هم می‌تواند مسئله آفرین باشد؛ به‌طوری‌که دانشمندان بر این باورند افرادی که رؤیاهای کم‌تری در فرآیند خواب مشاهده می‌کنند، بیشتر در معرض بر هم خوردن تعادل خلق‌وخو می‌شوند، حساسیت آن‌ها نسبت به درد بیشتر می‌شود، بیشتر در معرض ابتلا به پارکینسون و زوال عقل قرار می‌گیرند، بیشتر دچار اضطراب و توهم می‌شوند.

مصرف مشروبات الکلی مرحله خواب REM را مختل می‌کند. ترکیباتی که در داروهای خواب‌آور یا ضد اضطراب‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند، رؤیاهای این مرحله از خواب را سرکوب می‌کنند. از سوی دیگر، بیدار شدن با زنگ ساعت یا زنگ هشدار گوشی‌های موبایل هم تأثیر مشابهی را به دنبال دارد. محققان توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از بروز اختلال در چرخه‌های خواب باید به‌طور طبیعی از خواب بیدار شوید.

آپنه یا وقفه تنفسی انسدادی را چگونه تشخیص دهیم؟

یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب که یکی از خطرناک‌ترین آن‌ها هم به شمار می‌رود، وقفه تنفسی انسدادی است. در این حالت، ماهیچه‌های پشت گلو موقع خواب به حدی شل می‌شوند که تنفس را مسدود می‌کند که منجر به افت میزان اکسیژن خون می‌شود. درصورتی‌که چنین عارضه‌ای به‌موقع درمان نشود، ممکن است سیستم قلبی و عروقی را تحت‌فشار قرار داده و طی زمان احتمال بروز مشکلات قلبی را افزایش می‌دهد. مبتلایان به این عارضه به‌طور خودکار از خواب بیدار می‌شوند تا راه هوایی باز شود اما صبح که بیدار می‌شوند چیزی به خاطر نمی‌آورند و همسر یا خانواده فرد معمولاً شب‌ها متوجه خرخر او موقع خواب می‌شوند. اما محققان بر این باورند افرادی که به‌تنهایی زندگی می‌کنند نیز می‌توانند از اپلیکیشن های موبایلی که برای این منظور طراحی شده‌اند، استفاده کنند که سر و صداها را کنترل می‌‌کند.

چگونه از مصرف کافئین مخفی خودداری کنیم؟

کافئین یکی از اصلی‌ترین عوامل تغدیه‌ای ایجاد اختلال در خواب است. این در حالی است که عده‌ای، منابع مختلف حاوی این ماده را نمی‌شناسند و بی‌خبر از این که کاکائو، برخی نوشیدنی‌ها و قهوه نیز کافئین بالایی دارند، آنها را بی‌احتیاط مصرف می‌کنند. کافئین، محرکی است که باعث هوشیاری بیشتر افراد می‌شود.

چگونه با بی‌خوابی مزمن مبارزه کنیم؟

گاهی دلایل متعددی برای نخوابیدن و بی‌خوابی وجود دارد. اما بی‌خوابی معمولا عادت‌های بدی را به دنبال خود می‌آورد. اغلب مردم تصور می‌کنند که اگر شب‌ها خواب خوبی نداشته باشند، عملکرد مناسبی هم نخواهند داشت یا تصورشان بر این است که خواب بد نتیجه بروز مشکلات شیمیایی در مغز پدید می‌آید که خارج از کنترل انسان است. یادگیری آرام شدن، رعایت سبک زندگی مناسب و آموختن راهی برای این که راحت‌تر بخوابیم، بسیار مؤثر هستند.

درمان رفتاری شناختی از مؤثرترین راه‌ها برای درمان بی خوابی به شمار می‌رود که خطرات و عوارض جانبی قرص‌ها و داروهای خواب‌آور را نیز ندارد؛ به همین دلیل به عنوان نخستین درمان برای درمان مبتلایان به مشکلات مزمن خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با خوابیدن مبارزه کنید

گاهی در موقعیتی قرار می‌گیرید که بسیار احساس خستگی می‌کنید اما از سوی دیگر، مجبورید که بیدار بمانید و هوشیار باشید. برای این کار بهتر است چند کار انجام دهید:

موسیقی بنوازید. این کار در واقع، مغز را گول می‌زند که بهتر کار کند و کم‌تر احساس خستگی کند.

بیرون بروید و در نزدیکی یک منبع روشنایی قرار بگیرید. بدن انسان نشانه‌های بیدار ماندن را از نور دریافت می‌کند به طوری که حتی اگر در یک روز آفتابی در معرض نور زیاد قرار نگیرید، احساس خواب‌آلودگی کنید.

آب بنوشید. کمبود آب در بدن خواب‌آلودگی را تشدید می‌کند.

ورزش کنید. انجام فعالیت‌های هوازی اکسیژن را در بدن پمپاژ می‌کند و هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که به شما انرژی می‌دهد.

مغزتان را تحریک کنید. ملالت و بی‌حوصلگی، خستگی را تشدید می‌کند. در این مواقع سعی کنید درباره موضوعی جالب با کسی صحبت کنید یا مقاله‌ای مطالعه کنید.