رییس پارک علم و فناوری خلیج فارس (بوشهر) درباره چالش های پیش روی شرکت های دانش بنیان گفت: جامعه و حتی بعضی از مسوولان با واژه دانش بنیان، شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری بیگانه هستند.

حسن حبیبی در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درباره برنامه های پارک علم و فناوری خلیج فارس (بوشهر)   اظهار داشت: در مجموعه پارک علم و فناوری استان بوشهر (خلیج فارس) ۱۶۰ واحد فناور و شرکت دانش بنیان مستقر هستند که با توجه به وضعیت اقلیمی استان بوشهر و مزیت آن بیشتر در زمینه پتروشیمی، نفت و گاز فعالیت می‌کنند.

وی گفت: نزدیک به ۵۵ درصد پتروشیمی‌های کشور در استان بوشهر قرار دارد و درصد گاز زیادی از استان بوشهر تولید می شود و انتقال پیدا می کند. نفت زیادی در منطقه پارس جنوبی دارد، بنابراین با توجه به این موضوعات حدود ۴۰ شرکت به طور مستقیم در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی و پالایشگاه فعالیت می کنند.

رییس پارک علم و فناوری خلیج فارس گفت: بحث دریا و حوزه زیست فناوری دریا حوزه جذابی است بنابراین بعضی از شرکت‌های دانش بنیان علاقه مند هستند در این حوزه و به ویژه در حوزه جلبک اسپرونا که ترکیبات دارویی فراوانی از آن تولید می شود، فعالیت کنند. همچنین با توجه به این که نزدیک به ۹ میلیون اصله درخت نخل در استان بوشهر است، در حوزه کشاورزی و فراورده های خرما و محصولات جانبی شرکت‌های خلاق در حال کار هستند و تعدادی از شرکت های پارک هم در حوزه آی تی فعالیت می کنند. 

آورده های سازمان ها فقط در حد جلسه بوده

وی با یادآوری این که امسال، سال دانش بنیان است، گفت: تمام وزارتخانه‌ها به سازمان های مطبوع خود در سراسر کشور اعلام کرده اند که سراغ شرکت‌های دانش بنیان و پارک ها بروند، اما چیزی که تاکنون در این مدت نصیب این شرکت‌ها شده فقط در حد جلسه بوده است. البته این گونه جلسات هم خوب است؛ چرا که جامعه و حتی بعضی از مسوولان با واژه دانش بنیان، شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های علم و فناوری بیگانه هستند.

به مراکز رشد به عنوان اجاره نشین نگاه می شود

حبیبی در ادامه نبود زیرساخت‌ کافی در پارک‌های علم و فناوری را یکی از مشکلات پارک ها عنوان کرد و گفت: پارک‌های علم و فناوری سازمان های جوانی هستند که نیاز به تقویت زیرساخت ها دارند تا بتوانند از شرکت‌های دانش بنیان و بخصوص شرکت‌های نوپا حمایت کنند. مراکز رشد اجاره ای و در مکان هایی مستقر هستند که بیشتر به عنوان یک اجاره نشین به آنها نگاه می‌کنند تا به عنوان شرکتی که قرار است در بحث استقلال کشور کارهای بزرگی انجام دهند.

بانک ها در تسهیلات دهی به شرکت ها برای آنها امتیاز قائل شوند

رییس پارک علم و فناوری خلیج فارس یکی دیگر از مشکلات را تعامل بانک‌ها با شرکت‌های دانش بنیان عنوان کرد و گفت: بانک ها برای دادن تسهیلات به دانش بنیان ها باید تفاوتی برای آنها قائل شوند. در شروع کار اکثرا نه دسته چک و نه ضامن دارند. بنابراین بحث تسهیلات بحث مهمی است که باید به شرکت ها کمک شود تا تسهیلات را دریافت کنند و کارشان را جلو ببرند.

وی یادآور شد: البته برای تسهیلات یک بانک خصوصی و نیمه خصوصی ویژه این شرکت ها به عنوان صندوق های پژوهشی ایجاد شده است، اما این صندوق ها هنوز نتوانسته اند پا به پای شرکت‌های دانش بنیان و واحدهای فناور حرکت کنند.

حبیبی یکی دیگر از چالش های شرکت‌های دانش بنیان را بوروکراسی اداری بیان کرد و گفت: بروکراسی های اداری و مشکلات کسب مجوز خیلی اذیت می کند. باید کمک کنیم که شرکت ها توان خود را را روی محصول و تولید آن و تجاری سازی و خدمات بگذارند نه مسائل اداری.

به دانش بنیان ها اعتماد نمی شود

وی بی اعتمادی صنایع به شرکت های دانش بنیان را از دیگر مشکلات شرکت‌ها عنوان کرد و گفت: در خیلی جاها به شرکت‌های دانش بنیان اعتماد نمی‌کنند. بارها با مدیران صنایع مختلف صحبت شده است، اما آنها فکر می‌کنند شرکت‌های دانش بنیان از جوانانی تشکیل شده اند که دنبال کارآموزی هستند.

رییس پارک علم و فناوری خلیج فارس افزود: اگر می خواهیم تحولی رخ دهد باید بنا را بر اعتماد بگذاریم و به دانش بنیان ها زمان داده شود وگرنه این که صنایع بروند با شرکت‌های خارجی کار کنند شعار سال تحقق نمی یابد.

صنایع دانش بنیان ها را در اولویت قرار دهند

حبیبی پیشنهاد کرد که صنایع اولویت اول را به شرکت های دانش بنیان بدهند. البته این اتفاق در حد حرف رخ داده و گفته می شود اولویت شرکت‌های دانش بنیان است، اما در عمل این اتفاق نمی افتد و تفاوتی بین آنها و سایر شرکت ها قائل نیستند.

وی با بیان این که خیلی از پالایشگاه‌ها دولتی هستند و  کار گرفتن از آنها سخت است، گفت: در مراکز دولتی متاسفانه رانت وجود دارد و سفارش می‌کنند که کار به فلان شرکت داده شود. اکثرا هم کار به شرکت هایی داده می شود که دانش بنیان نیستند، در حالی که شرکت های دانش بنیان کار را با کیفیت بالاتر و قیمت پایین تر انجام می‌دهند.

رییس پارک علم و فناوری خلیج فارس افزود: مشکل دیگر ما در واگذاری زمین در مجموعه پارک های علم و فناوری به شرکت های دانش بنیان است. باید استانداری ها و شهرداری ها و وزارت راه و شهرسازی پای کار بیایند تا شرایط واگذاری مهیا شود. در حال حاضر اکثر پارک ها زمین برای واگذاری دارند، ولی الزاماتی که سازمان های دیگر در پارک مجوز بدهند ، کار طولانی مدت است و اکثرا برای گرفتن مجوز نزدیک به یک سال درگیر هستند. 

رسانه ها برای معرفی دانش بنیان ها همکاری کنند

حبیبی ادامه داد: در حالی که امسال که سال دانش بنیان است، اما معرفی شرکت های دانش بنیان در صدا و سیما تبلیغ حساب می شود و باید پول پرداخت شود. شرکت های دانش بنیان باید دیده و رسانه ای شوند تا  کار آنها شناخته شود؛ نیاز است رسانه ها همکاری بیشتری در این زمینه داشته باشند.

وی در ادامه ناآشنا بودن مدیران دولتی با واژه دانش بنیان را یکی دیگر از مشکلات عنوان کرد و گفت: مدیران سازمان ها و نهادها با واژه‌های دانش بنیان آشنا نیستند که این کار  را سخت می کند. باید دائم به آنها توضیح دهیم که دانش بنیان یعنی چی؟ امیدواریم امسال با این شعار سال وضعیت بهتر شود.

رییس پارک علم و فناوری خلیج فارس در ادامه یکی دیگر از مشکلات را بازار محصولات دانش بنیان عنوان کرد و گفت: مهمترین موضوع برای هر شرکتی بازار است. باید زیرساخت های دولتی فراهم و به سازمان ها و وزارتخانه های مختلف اعلام شود که اولویت خرید و سفارش از شرکت های دانش بنیان باشد. اگر این شرکت ها پاسخگوی نیاز آنها نبودند، آن گاه به سراغ راه حل دیگری بروند.

وی با تاکید بر اهمیت تشکیل ستادهای توسعه اقتصاد دانش بنیان در استان ها به ریاست استاندار افزود: البته قانون جهش تولید دانش بنیان قانونی خوبی است که مجلس تصویب کرد و امید است نتایج خوبی برای شرکت ها داشته باشد. البته باید این قانون جدی تر دنبال شود و همچنین جلوی واردات محصولات مشابه گرفته شود.

حبیبی با تاکید بر فراهم شدن زیر ساخت ها ادامه داد: نمی توان دستوری گفت شرکت های دانش بنیان زیاد شوند یا فلان شرکت در حوزه کشاورزی کار کند. اولویت شرکت های دانش بنیان در درجه اول درآمد است؛ بنابراین سراغ کاری می روند که اول درآمد داشته باشد. بنابراین با امر و نهی کاری صورت نمی گیرد.

رییس پارک علم و فناوری خلیج فارس گفت: ایجاد شرکت‌های دانش بنیان باید از دانشگاه ها و دانشکده ها شروع شود. باید همکاری های گسترده و جدی تری بین پارک ها و دانشگاه ها وجود داشته باشد که البته طرحی به نام دستیار فناورانه در حال  اجرا است که کار ارزشمندی است. براساس آن دانشجویان برای کارآموزی به شرکت‌های دانش بنیان معرفی می‌شوند تا هم با بازار کار آشنا شوند و هم شرایط استخدام در این شرکت ها فراهم می شود. بنابراین باید مسوولان در استان ها از طرف وزارتخانه های مربوطه بیشتر توجیه شوند و بدانند کار مهم است و همه باید همکاری کنند.

با بودجه های اختصاص یافته نمی توانیم از شرکت ها حمایت کنیم

وی در ادامه کمبود بودجه را چالش مهم پارک ها عنوان کرد و گفت: امسال بودجه تمامی پارک ها کم است. در حالی که می گوییم سال دانش بنیان است، اما متوسط بودجه پارک های کشور در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰، هشت درصد افزایش پیدا کرده است و نمی دانیم چگونه باید از شرکت ها حمایت کنیم. قانونی جهش دانش بنیان که در مجلس مصوب شد شاید کمک کند و گرنه بودجه‌ای که دولت اختصاص داده کفاف نمی‌دهد.

حبیبی در ادامه درباره مشکل صادرات محصولات دانش بنیان اظهار داشت: در صادرات واقعا مشکل داریم. شرکت ها صادر می کنند ولی نمی‌توانند پول آن را بگیرند. در دفاتر و سفارتخانه‌ها باید بخشی به نام دانش بنیان تشکیل شود و از آنها حمایت کنند. اولویت کار سفرا کار اقتصادی باشد تا کار سیاسی. البته بیشتر گیر تحریم های داخلی هستیم تا تحریم های خارجی.