کامبیز درم‌بخش طراح، کاریکاتوریست و گرافیستی پُرکار، خلاق و صاحب ذوقی بود که در طول بیش از نیم سده، فعالیت‌هایش به طور مستمر ادامه داشت و دستاوردهای ارزشمندی را نیز به دست آورد به گونه‌ای که آثارش در سطح جهان مطرح شد.

من همیشه از ۲ چیز می‌ترسیدم؛ یکی این‌که نتوانم فکرها و ایده‌هایم را بکشم و مطمئن هم هستم در عمری که می‌گذرد، نمی‌توانم بکشم و این مرا می‌ترساند. هر روز هم ایده‌های جدیدی اضافه می‌شود و البته این ترس در وجود همه‌ هنرمندان هست که فکرهای زیادی دارند اما عمرشان کفاف نداده، مشکل دیگر هم نداشتن وقت است، چراکه بسیاری از جاها هستند که از من کار می‌خواهند و من با تمام قوا کار می‌کنم. یکی دیگر هم مریضی است. چندین‌بار مریضی‌های سختی را پشت سر گذاشتم و همیشه هم کارم بر بیماری‌ام غلبه کرده؛ و اینها شاید پایان ترس مردی بود که این بار کارش بر بیماری غلبه نکرد و مغلوب ویروس منحوس کرونا شد.

تولد و خانواده

کامبیز درم بخش در هشتم خرداد ۱۳۲۱ خورشیدی در شیراز به دنیا آمد اما خیلی زود به همراه خانواده به تهران رفت و در آنجا بزرگ شد. خودش در همین مورد گفته است: «پدرم ارتشی بود و در آن‌جا مأموریت داشت، من در شیراز به‌دنیا آمدم و فقط یک‌سال آن‌جا بودیم. سه چهارسال پیش رفتم شیراز و دیدم که کجا به دنیا آمدم. بزرگ‌شده‌ تهران هستم». پدرش هم هنرمند بود و همین هم در زندگی فرزند بسیار تاثیر گذاشت. همچنان که خودش نیز گفته است: «پدرم اهل کارهای هنری بود؛ سناریو می‌نوشت، فیلم می‌ساخت، فیلم از خارج وارد و دوبله می‌کرد، رادیوی ژاندارمری و رادیوی ارتش را به‌ نوبت اداره می‌کرد. فیلمی که پدرم ساخت من و کیومرث، برادرم، در آن بازی کردیم. غیر از این‌که در این فیلم بازی کردم، در هفت سالگی نیز  به لاله‌زار رفته و در تئاتری روی صحنه می‌رفتم و نقشی داشتم».

تحصیلات

 درم بخش کودکی خود را در کودکستان «برسابه» گذراند و بعد به دبستان «امیر اتابک» رفت و دوره دبیرستان در دبیرستان «ادیب» پشت سر گذاشت و سپس به هنرستان هنرهای زیبا رفت و از آنجا فارغ التحصیل شد.

آغاز فعالیت در مطبوعاتی و تدریس

درم بخش از ۱۴ سالگی همکاری خود را با نشریات ایرانی از جمله توفیق شروع کرد و با دیگر مطبوعات ایرانی و خارجی همچون نیویورک تایمز، اشپیگل، نبل اشپالتر و… کارش را ادامه داد. خودش در خصوص این برهه از زندگی اش گفته است: «قبل از این‌که به هنرستان بروم از ١۴سالگی کار من در مطبوعات چاپ می‌شد و حقوق می‌گرفتم، البته نخستین‌بار در ماهنامه ارتش که پدرم سردبیر آن بود، من در کنار آقای جعفر تجارت‌چی که کاریکاتوریست بود، کار می‌کردم و تمام کارهایی که می‌کشیدم، شبیه‌ کارهای او بود، چون آن موقع نه به کتاب و نه به مجله دسترسی داشتم، بعدا کم‌کم مجلات خارجی به تهران آمد، ازجمله مجلات فرانسوی که خیلی به کاریکاتور ایران کمک کرد و من خودم یکی از طرفداران آن بودم و می‌خریدمش؛ از طریق این مجلات من با کاریکاتور دنیا آشنا شدم».

این هنرمند در مجموع بیش از ۶۰ سال با مطبوعات صاحب نام ایران و جهان همکاری مستمر داشت و مدّتی نیز در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، هنر کاریکاتور را تدریس کرد.

سفر به آلمان

درم بخش در اوایل جوانی به پیشنهاد یکی از دوستانش به آلمان رفت. در ۲ سال نخست اقامتش در آلمان برای تامین مخارجش کارهای دیگر مانند کلیدسازی و گچ کاری هم کرد تا آنکه فرصت برای فروش آثاری که برای دیده شدن آنها به آلمان آمده بود، مهیا شد. ابتکارش برای بازاریابی هنری آثارش ایده ای متفاوت بود که خوب هم جواب داد. حدود ۱۵۰ کاریکاتور با موضوعات جهانی کشید. موضوعاتی که میان همه آدم های کره زمین درد مشترک بود. کارها را به مطبوعات مطرح آلمان ارایه کرد. چند هفته بیشتر نگذشته بود که نظر مساعد مدیران مجلات آلمانی را جلب کرد و برای خرید آثارش پیشقدم شدند. پس از چند سال اقامت در آلمان سرانجام با تجربه هایی جدید به ایران بازگشت.

سفر و اقامت در آلمان باز هم در تقدیر درم بخش نوشته بودند. این بار اقامتی ۲۲ ساله برایش رقم خورد. جوایز و آثار جهانی کامبیز کم نبود اما موضوعی که همیشه دل و جان او را در قاب خود گرفته بود و دست و پایش را برای دوری همیشگی می بست: ایران و حسی به نام دوست داشتنش بود.

سبک هنری

تجربه سال‌ها فعالیت مطبوعاتی و همکاری با نشریات معتبر داخلی و خارجی باعث شد، این طراح صاحب سبک به سادگی از کنار اتفاقات روزمره عبور نکند و حتی اگر در فضای رسمی رسانه امکانی فراهم نبود در فضای مجازی با قلم و کاغذ به رویدادهای مختلف واکنش نشان دهد.

آثار درم‌بخش با خطوطی ساده و سیاه روی زمینه سفید کاغذ شکل می‌گرفتند و کاراکترهایی را به وجود می‌آوردند که در هر تابلو روایت‌گر داستانی متفاوت و تأثیرگذار بودند. درم‌بخش درباره سادگی آثارش گفته است: «پشت سادگی کارهای من سال‌ها کار و زحمت وجود دارد. مثل یک سنگ الماس که شروع به تراشیدن آن می‌کنید و بعد از مدت‌ها خالص و کریستالیزه می‌شود. کار هنری هم همین‌طور است و باید سال‌ها کار کنید تا به این سادگی برسید. انسان رسیدن به سادگی را ارج می‌نهد و چون امروز فرصت کمی دارد، چیزهای کوتاه و تأثیرگذار می‌خواهد. مردم به من می‌گویند هر کاریکاتور تو یک کتاب است. کارهایم بدون کلام است و مردم از هر ملیتی می‌توانند آن را بفهمند. رسیدن به این زبان بین‌المللی زحمت زیادی می‌خواهد و من توانستم به درجه‌ای برسم که با جهان صحبت کنم. کاریکاتور کوتاه‌ترین وسیله پیام‌رسانی جهان است».

تالیفات

کتاب های متعددی در زمینه تصویرسازی و کاریکاتور تاکنون از درم بخش چاپ و منتشر شده است. از جمله بدون شرح «ایران»، دفتر خاطرات فرشته ها «ایران»، کتاب کامبیز «ایتالیا»، کتاب های مشترک طنزاندیشان امروز ایران، طنزاندیشان امروز ایران در خارج از کشور، میازار موری که دانه کش است، المپیک خنده، سمفونی خطوط، اگر داوینجی مرا دیده بود و ...

فعالیت‌ها، جوایز و موفقیت های بین المللی

در کنار این فعالیت‌ها درم‌بخش در حوزه تبلیغات تصویرگری کتاب کودک، پوستر، فیلم کوتاه، کارت پستال، تقویم هم فعال بود و از اواسط دهه ۸۰ خورشیدی وارد انیمیشن‌سازی هم شد. آثار وی با خطوطی ساده و سیاه روی زمینه سفید کاغذ شکل می‌گرفت و کاراکترهایی را به وجود می‌آورد که در هر تابلو روایت‌گر داستانی متفاوت و تأثیرگذار بودند.

وی همکاری مستمر با مطبوعات صاحب نام ایران و جهان داشت و ۵۰ نمایشگاه انفرادی در داخل و خارج از کشور و ده ها نمایشگاه گروهی در داخل و خارج از کشور برگزار کرد.

درم بخش برنده جایزه اول از بزرگ ترین و معتبرترین مسابقات بین المللی کاریکاتور ژاپن، آلمان، ایتالیا، سوئیس، بلژیک، ترکیه، برزیل، یوگسلاوی و چندین جایزه بین المللی دیگر بود و داوری مدعو چند نمایشگاه بزرگ بین المللی کاریکاتور را برعهده داشت.

بسیاری از آثار وی در موزه های معتبر جهان از جمله در موزه هنرهای معاصر تهران، فرهنگستان هنر خانه صبا، کتابخانه ملی، مان هنر نو، موزه سندیکای گرافیست های ایران، موزه آوینیون پاریس، موزه کاریکاتور بازل سوئیس، موزه کاریکاتور گابروو در بلغارستان، موزه هیروشیما در ژاپن، موزه ضدجنگ یوگسلاوی، موزه کاریکاتور استامبول در ترکیه، موزه کاریکاتور ورشو در لهستان و مجموعه شهرداری شهر فرانکفورت آلمان نگهداری می شود.

همچنین در ۱۲ مهر ۱۳۹۷ در مراسم پایانی ششمین «جشنواره بین‌المللی هنر برای صلح» شان عالی «هنر برای صلح» به کامبیز درم بخش و ۳ هنرمند دیگر اهداء شد.

درگذشت

سرانجام این هنرمند که به بیماری کرونا مبتلا شده بود در ۱۵ آبان ۱۴۰۰ خورشیدی چشم از جهان فروبست.