مقالات اقتصادی
تجربه طلایی بودجهریزی گذشته
کارایی بودجه و هدفمند بودن آن میتواند اقتصاد را به سمت رشد و توسعه هدایت کند. این درحالی است که کسری بودجه همواره یکی از معضلاتی است که در بودجههای سنواتی وجود دارد و اثر مخربی بر اقتصاد دارد، به طوری که در سال جاری نیز با کسری قابل توجهی مواجهیم که این کسری یکی از ریشههای رشد بالای نقدینگی و تورم است.
بودجه دولت و نحوه تدوین آن به طور قطع یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در شاخصهای کلان اقتصادی است.
کمیل طیبی عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان، پنجشنبه ۲۵ شهریور در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: کارایی بودجه و هدفمند بودن آن میتواند اقتصاد را به سمت رشد و توسعه هدایت کند. این درحالی است که کسری بودجه همواره یکی از معضلاتی است که در بودجههای سنواتی وجود دارد و اثر مخربی بر اقتصاد دارد، به طوری که در سال جاری نیز با کسری قابل توجهی مواجهیم که این کسری یکی از ریشههای رشد بالای نقدینگی و تورم است.
در همین راستا، بررسی بودجهریزی دردههها و سالهای اخیر و مشخص کردن نقاط ضعف و قوت آن میتواند، مسئولان را برای تدوین یک بودجه بدون مشکل یاری کند. با وجودی که میتوان فهرستی از تجربههای متفاوت برای برنامهریزان از بودجههای گذشته استخراج کرد، اما دراین میان آنچه اهمیت فراوانی دارد و سایر موارد را تحت پوشش قرارمی دهد، شیوه بودجهریزی است که تجربه طلایی محسوب میشود.
از دهههای گذشته درجهان روشهای بودجهریزی متفاوتی مورد استفاده قرار گرفته است، در ابتدای کار بودجهریزی سنتی که مبتنی بر درآمدها و هزینهها یا ستون بستانکار و بدهکار بود، در دستور کار قرار میگرفت اما بتدریج کشورها به سمت بودجهریزی برنامهای و هدفمند حرکت کردند و با تدوین بودجهریزی عملیاتی آن را تکمیل کردند.
بنابراین مهمترین تجربه و درسی که از بودجههای سنواتی گذشته میتوان گرفت، این است که از بودجهریزی سنتی دوری کنیم. در این نوع از بودجهریزی، در شرایطی که رکودی ایجاد میشود یا درآمدها آن طور که برآورد شده محقق نمیشود، بودجه ناتراز و با کسری مواجه میشود. چرا که هزینههایی که پیشبینی شده هیچ تغییری نمیکند، ولی درآمدها تحت تأثیر عوامل مختلف با عدم تحقق روبهرو میشود و دولتها مجبور میشوند برای تأمین این کسری به سراغ برداشت از منابع بانک مرکزی بروند که آثار منفی شدیدی برای اقتصاد به همراه دارد.
در این راستا، استفاده از روشهای نوین بودجهریزی، اهمیت بسیار زیادی پیدا میکند، چرا که در بودجهریزی سنتی کسری به بودجه و دولت تحمیل میشود، اما در بودجهریزی عملیاتی کسری بودجه به عنوان یک ابزار در اختیار برنامهریزان قرار میگیرد و با استفاده از آن میتوانند روی تقاضای کل تأثیر بگذارند.
بدین ترتیب نگاه انفعالی جای خود را به سیاستی میدهد. در این شرایط، دولت براساس شرایط کشور، میتواند تشخیص دهد که چه بخشهایی از بودجه نیازمند سیاست انبساطی است و چه بخشهایی به سیاست انقباضی نیاز دارد.با روش بودجهریزی عملیاتی و نوع نگاه نوین به بودجه، بودجه از منابع بانک مرکزی جدا میشود و علاوه برآن، بانک مرکزی نیز میتواند به استقلال برسد.
گرچه طی سالهای اخیر، بودجهریزی مبتنی بر عملکرد از سوی سازمان برنامه و بودجه در دستور کار قرار گرفته است، اما باید گفت این روش در ابتدای راه است و در کنار ممارست دستگاهها، به مستقل بودن دستگاهها نیاز دارد. درواقع هر دستگاه بدون اینکه تحت تأثیر سایر دستگاهها و دستگاههای بالادستی خود قرار داشته باشد، باید نسبت به ارائه عملکرد خود مبتنی بر واقعیتها و همچنین درآمدهایی که قابل تحقق است، اقدام کند. این در شرایطی است که هنوز این استقلال در میان دستگاههای اجرایی دیده نمیشود و با آن فاصله داریم.
درصورتی که ساختار بودجهریزی مبتنی بر یک بودجهریزی غیرمتمرکز باشد، میتوان به انضباط مالی که پیشنیاز اصلی است، دست یافت. درواقع زمانی که بودجه عملیاتی تدوین شود، بسیاری از مشکلاتی که در بودجه مشاهده میشود، برطرف خواهد شد، چرا که دستگاهها و نهادهای بودجهگیر باید کارایی خود را برای دریافت بودجه به اثبات برسانند.
مطالب مرتبط
- تورم به کدام سو میرود؟
- شرایط کارآمدی یک دولت
- مقاله بررسی تأثیر تکانههای قیمتی و سیاستی بر تولید و تورم در اقتصاد ایران: یک رویکرد SVAR
- مقاله عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر طلاق در ایران با تأکید بر ادوار تجاری، آموزش و اشتغال زنان
- مقاله بررسی اثرات نامتقارن شوکهای پولی بر قیمت در ادوار تجاری ایران با استفاده از تکنیک مارکوف - سوئیچینگ
- مقاله بررسی آثار درآمدهای نفتی بر اقتصاد ایران
- مقاله اثر تغییر ساختار سنی جمعیت بر تورم در اقتصاد ایران
- مقاله بررسی آثار تولید بخشهای صنعت، کشاورزی و خدمات بر تورم در اقتصاد ایران
تگها
مطالب پربیننده
- چگونه تشخیص دهیم یک تصویر با هوش مصنوعی ساخته شده؟
- آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی
- کاهش وزن علمی و بدون برگشت
- چگونه میتوان از اینستاگرام، تیکتاک و گوشیهای همراه فاصله گرفت؟
- کمبود چه مواد غذایی باعث افزایش ابتلا به افسردگی میشود؟
- چطور مامان بابای خودمان باشیم؟
- مادران تلفنهمراه خود را به کودکشان بدهند یا خیر؟
- چرا مردان در بیان احساسات خود موفق نیستند؟
- آیا در برزخ، شفاعت وجود دارد؟
- "همای سعادت" اسطوره یا واقعیت؟!
- گیاهانی که استرس خانه و محل کار را کاهش میدهند
- سیگارهای الکترونیک یک جایگزین توهم زا
- سونامی سالمندی، بحران پیش روی کشور
- درباره خانه عباسیان، شاهکار معماری ایران در کاشان
- درباره قنات بلده فردوس؛ بیبدیل در دل کویر
- درباره شغاب، گورستان دلاوران در بوشهر
- کاخ خسرو کرمانشاه؛ شکوهی به جا مانده از دوران ساسانی
- درباره پل ساسانی دزفول، کهنترین پل آجری جهان
- چگونه سینمای ایران به رکورد فروش ۱۰۰۰ میلیارد تومان رسید؟
- لذتبخشترین نماز
- درباره تذهیب و انواع آن
- چقدر برای شریک زندگیمان وقت بگذاریم؟
- مواد غذایی موثر در بهبود علائم یائسگی
- حضرت زهرا (س) و تاکید روی آموزش علم
- هشدار؛ چه پیامکهایی را باز نکنید
- اسانسهای دافع اضطراب را بشناسیم
- حضرت زهرا (س)، الگوی بیبدیل یک زن مسلمان
- درمان تورم کف و قوزک پا
- معرفی غذاهای سنتی ایرانی در شب یلدا همراه با تصاویر
- نحوه آموزش صبر و بردباری به کودکان
- قوانین کلاس و مدرسه
- قالب آماده و زیبای پاورپوینت(15)
- ۵ فیلم که همه زنان ایرانی باید تماشا کنند
- شعار سال ۱۴۰۱ «سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین»
- قالب زیبای پاورپوینت برای ارائه پروپوزال و دفاع رساله دکترا
- قالب پاورپوینت کادر دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی و طرح دار زیبا
- قالب پاورپوینت گرافیکی زیبا
- رنگ چشم هایتان درباره شما و اجدادتان چه می گوید؟
- قالب پاورپوینت گرافیکی جالب
- نمونه تدریس درس اول هدیه آسمان پنجم
- اندکی درباره درسپژوهی
- کتاب پسری که جادویی شد
- همه زائران سلطان
- قالب پاورپوینت
- معرفی کتاب
- دوستی با کتاب
- پورنوگرافی چیست و چه اثری بر مغز و رابطه جنسی دارد؟
- قالب پاورپوینت گرافیکی
- درباره محسن رضایی
- معرفی کتاب
- کتاب راهنمای کامل Interaction access
- درباره امیر کبیر
- کتاب پیوند زخم خورده
- کتاب آموزش علیه آموزش
- درباره فخرالدین عراقی
- خلاصه کتاب سواد بصری
- درباره محسن مهر علیزاده
- تورم به کدام سو میرود؟
- طغیان سرخک