ورود به رمضان الهی

اول ماه مبارک رمضان اول سال است چون هم در دعاهای روز اول ماه مبارک رمضان امده هم روایاتی که ماه مبارک رمضان را معرفی کرد دارد ماه رمضان اول ماه های سال است سرش ان است کسانی که در مسایل اخلاقی کار می کنند در مسیله محاسبه نفس کار می کنند در مسیله مراقبه نفس کار می کنند عمر را که سرمایه است می دهند بعد می بینند در برابر این سرمایه چه چیزی به دست اوردند، اینها از اول ماه مبارک رمضان شروع می کنند اخر ماه شعبان که شد دیگر اخر سالشان است

انچه در بخش پایانی ماه پر برکت شعبان که به نام شهر و فیض خاص وجود مبارک پیامبر (علیه و علی اله الاف التحیه والثناء) است [مطرح می باشد] این است که ما مسیله محاسبه را درست ارزیابی کنیم. سرش این است که همه ما در هر شبانه روزی موظفیم اهل حساب باشیم برای اینکه بهترین سرمایه را که عمر است داریم می دهیم باید ببینیم در برابر این سرمایه چیزی گرفتیم یا نگرفتیم این وظیفه هر روزهٴ ماست. در روایات ما هم هست که ایمه (علیهم السلام) فرمودند: (لیس منا من لم یحاسب نفسه)[1] کسی که اهل حساب نباشد از ما نیست برای اینکه این سرمایه یعنی عمر را دارد می دهد باید ببیند چه چیزی به دست اورده اما سر طرح این مسیله محاسبه در چنین روزی که در بخش پایانی ماه پربرکت شعبان هستیم ان است که هر کسی برای خود سالی دارد این قبلا هم به عرضتان رسید یک کشاورز اول سالش اول پاییز است یعنی درامدها را ان وقت حساب می کنند یک دانشجو اول سالش اول سال تحصیلی است وقتی سال تحصیلی قبل تمام شد ان وقت ان کارنامه خود را بررسی می کند هر کسی یک تاجر یا کشاورز یا یک دامدار سالی دارد یک اول سال عمومی است که همه دارند که به نام فروردین است ان در حقیقت سال نو شدن حیات گیاهی است ان حیات انسانی نیست ان سالی که دین ان را ترغیب می کند در دعاها (یک) در روایات (دو) این است که اول ماه مبارک رمضان اول سال است چون هم در دعاهای روز اول ماه مبارک رمضان امده هم روایاتی که ماه مبارک رمضان را معرفی کرد دارد ماه رمضان اول ماه های سال است[2]سرش ان است کسانی که در مسایل اخلاقی کار می کنند در مسیله محاسبه نفس کار می کنند در مسیله مراقبه نفس کار می کنند عمر را که سرمایه است می دهند بعد می بینند در برابر این سرمایه چه چیزی به دست اوردند، اینها از اول ماه مبارک رمضان شروع می کنند اخر ماه شعبان که شد دیگر اخر سالشان است حسابرسی می کنند یک تاجر اخر سال که شد کاملا حسابرسی می کند یک دانشجو اخر سال تحصیلی که شد که امتحان نزدیک است کاملا حسابرسی می کند. در روایات ما اول ماه مبارک رمضان اول سال جدید است ماه شعبان اخرین ماه است لذا انسان باید محاسبه کند که در این یک سالی که گذشت من این عمری که دادم چه چیزی گرفتم این مطلب اول لذا ماه شعبان را کاملا ماه محاسبه می دانند.

مطلب دوم ان است که در قران کریم در سورهٴ مبارکهٴ توبه هست که هر کاری کنید خدا می بیند پیامبر می بیند ﴿قل اعملوا فسیری الله عملکم ورسوله والمومنون﴾[3] در سورهٴ مبارکهٴ حشر می فرماید همه شما مراقب باشید ببینید چه کردید ﴿ یا ایها الذین امنوا اتقوا الله ولتنظر نفس ما قدمت لغد﴾[4]قران به ما فرمود عمر، سرمایه است شما با این سرمایه یا خرید و فروش کنید یا اجاره بدهید بالاخره انسان زمینی که دارد خانه ای که دارد مالی که دارد یا می فروشد و استفاده می برد یا اجاره می دهد یکی از این دو کار را باید بکند دیگر انهایی که شهید شدند خرید و فروش کردند ماها که توفیق شهادت نداشتیم باید اجاره بدهیم خب بالاخره این سرمایه را این عمر را این وقت را یا انسان باید مستقیما بفروشد فرمود: ﴿ان الله اشتری من المومنین انفسهم واموالهم﴾ کذا و کذا و کذا بعد فرمود: ﴿فاستبشروا ببیعکم الذی بایعتم به﴾[5]به شما بشارت بدهم یک معامله خوبی است برای اینکه چه معامله ای بهتر از اینکه ان خریدار، عوض و معوض هر دو را به ادم می دهد کدام معامله خوب است معامله ای که ادم چیزی را بدهد نفع ببرد بله این خوب خوب است اما اگر چیزی را بدهد به کریمی ان کریم چیزی اضافه کند همان را به ادم برگرداند از این بهتر دیگر چیست خدا عوض و معوض هر دو را به ما برمی گرداند نه اینکه عوض را بگیرد جان ما را بگیرد که کجا ببرد؟! جان ما را به ما می دهد از این معامله بهتر؟! اگر کسی ـ خدای ناکرده ـ با شیطان معامله کرد او ان قدر خاین است که عوض و معوض هر دو را می برد نه اینکه سر ادم کلاه بگذارد نه اینکه ادم ضرر کند یک وقت است کسی فرشی دارد به کسی می فروشد او فریب می دهد این فرش را ارزان از ادم می خرد خب او بالاخره عوضی داد کم، معوض را گرفت اما اگر فریبکار بود عوض و معوض هر دو را گرفت [چه باید کرد] شیطان سواری می خواهد مطابق ایه سورهٴ مبارکهٴ (اسراء) به خدا عرض کرد من سواری می خواهم ﴿لاحتنکن ذریته﴾[6]این (احتنک) یعنی حنک و تحت حنک او را گرفت این سوارکارهای مسلط چه کار می کنند حنک و تحت حنک اسب را دارند دهنه می زند شیطان گفت من چنین کاری می کنم من سواری می خواهم خب اگر کسی با شیطان معامله کرد شیطان عوض و معوض (هر دو) را می برد نه اینکه سر ادم کلاه بگذارد ان وقت انسان می شود بنده او هر چه او گفت باید اطاعت کند اینکه در سورهٴ مبارکهٴ توبه فرمود خوشا به حال شمایی که معامله کردید برای اینکه او عوض و معوض هر دو را به شما می دهد. این شهدای بزرگوار تجارتشان این بود که سرمایه ای داشتند و از راه خرید و فروش پیشرفت کردند عده ای جانشان را رفتند بدهند ولی اعضایشان را خدا خرید اینها جانبازان هستند با اینها معامله کرد اما با اینها چطور معامله می کند به اینها هم عوض و معوض (هر دو) را می دهد وجود مبارک حضرت امیر (سلام الله علیه) در ان نامه ای که برای دربار معاویه نوشت فرمود خیلی ها می روند در میدان جنگ جانباز می شوند اما از خانواده ما اگر کسی رفت دو دستش را داد دو بال فرشته خدا به او می دهد می شود جعفر طیار[7]فرمود ما با دیگران فرق می کنیم. خیلی ها در جریان جنگ جهانی اول جنگ جهانی دوم جانباز شدند انها دیگر جانباز انقلاب اسلامی که نشدند بنابراین اگر کسی سرمایه ای دارد باید تجارت کند کسی خانه ای دارد زمینی دارد یا بالاخره این زمین را می فروشد استفاده می کند خانه را می فروشد استفاده می کند یا اجاره می دهد غیر از این که نمی شود انها که رفتند شهید شدند معامله کردند با بیع، ما که توفیق شهادت نداشتیم باید اجاره بدهیم دیگر این اجاره همان است که در قران کریم دارد که ما به اینها اجر می دهیم[8]اجر و اجرت به چه کسی می دهند به کسی که عقد اجاره دارد پس ما هم تعبیر بیع داریم هم تعبیر اجر انها که شربت شهادت نوشیدند فروختند و گرفتند که البته هر دو را گرفتند ماها که ان توفیق را پیدا نکردیم باید اجاره بدهیم دیگر اجاره بدهیم یعنی چه؟ اگر کسی خانه خود را اجاره داد به دیگری یعنی چه؟ یعنی ا ن مستاجر باید از ان استفاده کند نه صاحب خانه ما اگر وقتمان را به خدای سبحان اجاره دادیم این یعنی چه؟ یعنی هر چه او می خواهد باید انجام بدهیم نه هر چه خودمان می خواهیم این معنی محاسبه است ان وقت ادم راحت است خب چه کسی خوشحال تر از کسی که هر روز دارد سود می برد انهایی که نه خرید و فروش کردند نه اجاره دادند چیزی در دستشان نیست شما جوان هایی که هستید ورزش کنید تماشا کنید لذت ببرید اما به اندازه تامین سلامتتان یک وقت است کسی بیست سال می دود بعد از بیست سال از او سوال بکنید که چه دارید میوه کار خودش را به شما نشان می دهد مثل یک درخت این درخت بیست سال تلاش و کوشش می کند شب و روز زمستان ها کمتر، تابستان ها و بهار بیشتر بعد از بیست سال از این درخت سوال بکنی چه چیزی داری این میوه را در می اورد می گوید این، یک وقت است انسان بیست سال تلاش و کوشش می کند بعد از بیست سال یک ادم قراضه می شود مثل یک اتوبوس و مینی بوس این مینی بوس که بیست سال تلاش می کند بعد از بیست سال یک اهن قراضه است دیگر اینکه میوه ندارد یک وقت است یک جوان بیست سال درس می خواند مثل شجره طوباست که میوه دارد یک وقت یک جوان بیست سال بازی می کند بعد از بیست سال یک دیسک کمر دارد و یک دردسر دارد خب ادم دو گونه کار می کند از ان جوانی که حالا یا نظامی است یا انتظامی است یا دانشجوست یا طلبه است یا کاسب است بالاخره در راه صحیح قدم برداشت از او سوال بکنی که محصول بیست سال شما چیست می گوید خدمات اجتماعی من این است حالا یا علمی یا نظامی یا غیره خدمتی کردم مثل اینکه از یک درخت سوال بکنی تو در این بیست سال چه کردی می گوید این میوه من است اگر از مینی بوس سوال کنی تو چه کردی از درخت سوال کنی تو چه کردی درخت حرفی برای گفتن دارد می گوید من هر چه کردم به پای خودم ریختم ریشه خودم را تقویت کردم او می گوید من هر چه کردم خاک کردم و پشت سر انداختم خب این لطیفه را شما از کجا استفاده می کنید از همان ایه سورهٴ مبارکهٴ بقره در سورهٴ بقره فرمود کسانی که خدمت می کنند ﴿مثل الذین ینفقون اموالهم ابتغاء مرضات الله﴾ یا سایر خدمات ﴿تثبیتا من انفسهم﴾[9]یک وقت است کسی مرتب اب می گیرد به این و ان می پاشد خب این هم کاری است دیگر حالا یا با دهن اب می ریزد می خندد یا با سطل این را خیس می کند او را خیس می کند یک وقت است کسی یک سطل اب روزانه می گیرد به ریشه خودش می ریزد خب این دو گونه اب ریختن است انکه در سورهٴ مبارکهٴ بقره است فرمود انهایی که کار خیر می کنند ﴿تثبیتا من انفسهم﴾ این دارد به ریشه خودش اب می رساند خب ابیاری می کند خب البته بعد از بیست سال میوه می دهد اما او دارد به این اب می پاشد به ان اب می پاشد این تعبیر لطیف سورهٴ مبارکهٴ بقره یعنی این کار خیری که می کنید درست است دیگری استفاده می کند شما اگر اب ریختید به پای این غنچه گل تان منظره برای شما، ارزشش برای شما، معطر بودن برای شما، عابری که از کنار منزل شما می گذرد البته شامه او هم معطر می شود او هم استفاده می کند اما یک فایده اندک است هر کار خیری که انسان برای دیگری بکند برای دیگری خانه بسازد مدرسه بسازد درمانگاه بسازد بیمارستان بسازد اساس این خیر، تثبیت موقعیت خودش است مثل اینکه در منزل خودش درخت خوبی کاشت دیگری از منظره اش بهره می برد این است لذا در سورهٴ مبارکهٴ اسراء فرمود هر کار خیری که کردی برای خودت کردی ﴿ان احسنتم احسنتم لانفسکم﴾ این (لام)، (لام) اختصاص است و اگر ـ خدای ناکرده ـ کسی کار بدی کرد ﴿وان اساتم فلها﴾[10]ان هم برای خودت است هیچ کس به دیگری بد نمی کند اگر کسی در درون خانه خود یک چاه و کنیف بدبویی حفر کرد خب در تمام شبانه روز خودش در زحمت است البته گاهی هم شامه عابرین را اسیب می رساند بله، لذا این (لام)، (لام) اختصاص است که در سورهٴ مبارکهٴ اسراء فرمود: ﴿ان احسنتم احسنتم لانفسکم وان اساتم﴾ باز ﴿فلها﴾ حالا بعدها سراینده های ما گفتند:

اگر بار خار است خود کشته ای٭٭٭ وگر پرنیان است خود رشته ای[11]

مردم مشغول دو کار هستند خیلی از شماها شاید این درخت های پرتیغ جنگلی را دیدید که در عربی به ان می گویند قتاد این درخت هیچ میوه ای ندارد مگر تیغ، هر چه هم به او بیشتر اب دهید تیغ هایش تیزتر است، حرف این سراینده این است که (اگر بار خار است) تیغ محصول کار شماست (خود کشته ای)، (وگر پرنیان است) پرنیان همین ابریشم است (اگر پرنیان است خود رشته ای) یا انسان مشغول رشته پرنیانی است یا ابیاری ان درخت پرتیغ است این معنی محاسبه است که می گویند ماه شعبان که اخر سال است انسان باید حساب هایش را بررسی کند تا سال جدید وارد بشود ببیند که ایا خرید و فروش کرده مثل شهدا (رضوان الله علیهم) یا مثل جانبازان که بخشی را خرید و فروش کردند که حشرشان با اولیای الهی است، نشد، اجاره دیگر ادم نه بیع بکند نه اجاره ان وقت اجری نمی برد اینکه در بسیاری از ایات دارد اجر انها با خداست اجر برای اجیر است شما خانواده های معظم شهدا، جانبازان که به لطف الهی تلاش و کوشش کردید این نعمت را قدر بدانید البته جامعه قدر شما را می داند ولی عمده ان است که خودتان قدر این نعمت ها را بدانید دعاهای شما که ـ ان شاءالله ـ مستجاب است برای نظام دعا کنید فرزندانتان را جامعه تان را با دعا تامین کنید از خدای سبحان بخواهید که توفیق مراقبه و محاسبه را نصیب همه ما بکند که ما با زبان ازاد قلب ازاد صدر مشروح وارد سال جدید یعنی اول ماه مبارک رمضان بشویم.

پی نوشت ها

[1] الکافی، ج2، ص453.

[2] الکافی، ج4، ص66 و ج4، ص72 و 73.

[3] سورهٴ توبه، ایهٴ 105.

[4] سورهٴ حشر، ایهٴ 18.

[5] سورهٴ توبه، ایهٴ 111.

[6] سورهٴ اسراء، ایهٴ 62.

[7] نهج البلاغه، نامه 28.

[8] سورهٴ بقره، ایهٴ 62 و....

[9] سورهٴ بقره، ایهٴ 265.

[10] سورهٴ اسراء، ایهٴ 7.

[11] شاهنامه فردوسی، فریدون، بخش20