مردم سروصدای زیادی تولید می‌کنند: خودروها در خیابان، هواپیماها در آسمان، تق‌تق کفش‌های ما بر کف پیاده‌روها، همه این‌ها باعث بروز لرزه‌هایی بر پوسته زمین می‌شوند. اما از وقتی مردم به خاطر ویروس کرونا در قرنطینه‌ هستند و در خانه‌های خود مانده‌اند سروصدای جهان و البته لرزش‌های پوستۀ زمین کمتر شده است.

فعالیت لرزه‌نگارها در گذشته نشان می‌داد که میزان لرزه‌ها بالا است و لرزش‌های ناگهانی زیادی ثبت می‌شد. اما به لطف کرونا در مناطق پرجمعیت زمین، پوسته زمین کمتر می‌لرزد و البته سروصدای کمتری نیز در سطح جهان تولید می‌شود. لرزه‌نگارهای موجود در قاره‌های مختلف تغییرات زیادی در فراوانی و شدت لرزه‌ها نشان می‌دهند. این لرزه‌ها باعث می‌شوند که بسیاری از پدیده‌های دیگر برای دانشمندان قابل مطالعه نباشند چرا که این لرزه‌ها مثل نویز عمل می‌کنند. دانشمندان معتقدند که این سکوت می‌تواند باعث شناخت پدیده‌های جدید بر روی زمین باشد. پدیده‌هایی که تا پیش از این، به خاطر صداهایی که آدم‌ها تولید می‌کردند، شنیده نمی‌شدند.

سکوت تکرار نشدنی زمین

یک زلزله‌شناس بلژیکی به نام توماس لکوک برای اولین بار داده‌های ایتسگاهی در بروکسل را تحلیل کرد و آن را در شبکه‌های مجازی به اشتراک گذاشت. این داده‌ها نشان می‌دانند که از زمان شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌های مختلف به وسیله دولت‌ها، سروصدای زمین چقدر کاهش یافته است. همین مسئله باعث شد که دیگر دانشمندان هم در دیگر نقاط جهان به این پدیده علاقه‌مند شوند و شروع به تحلیل داده‌های شهرهای خود کنند. طولی نکشید که داده‌هایی در مورد میزان لرزه و سروصدا در کشورهای مختلفی مانند سوئیس، ایتالیا، اسپانیا، انگلستان، چین، آمریکا، نپال و نیوزیلند هم منتشر شد. بررسی این داده‌ها نشان می‌دهد که زمین در یکی از ساکت‌ترین دوران‌های خود به سر می‌برد که می‌تواند پدیده‌ای بی سابقه در عصر ما باشد. نتایج نشان می‌دهد که در برخی شهرها مثل بروکسل فعل و انفعالات لرزه‌نگارانه 30-50 درصد کاهش داشته‌اند، این داده‌ها برای جایی مثل فیلیپین تا 80 درصد کاهش را نشان می‌دهند. وقوع چنین پدیده‌ای شاید اتفاقی تکرارنشدنی باشد که شاید هیچ‌وقت نتوانیم بار دیگر آن را تجربه کنیم. اما از نظر علمی چه اتفاقی سیاره ما را به ساکت کرده است؟

چرا سیاره ما از همیشه ساکت‌تر است؟

کاهش این فعل و انفعالات به تراکم جمعیت و میزان فعالیت‌های صنعتی در یک منطقه بستگی دارد. به عبارت دیگر هرچه تراکم جمعیت بیشتر باشد شدت لرزه بیشتر است همچنین بالا رفتن فعالیت‌های صنعتی با بالا رفتن فعالیت‌های لرزه‌نگارانه رابطه مستقیم دارد. حالا با اثراتی که ویروس کرونا گذاشته است این فعل و انفعلات کاهش داشته‌اند چراکه فعالیت‌های صنعتی کند شده‌اند و حرکت جمعیت هم به شدت پایین آمده است. اما شاید بپرسید که ساکت شدن زمین چه اهمیتی دارد؟

سکوت زمین، فرصتی برای مطالعه دانشمندان

سکوت زمین برای زلزله‌شناسان یک اتفاق هیجان‌انگیز و استثنایی است. همانطور که یک منجم برای تحقیق درباره ستارگان و سیارات و کهکشان‌ها نیاز به حداقل آلودگی نوری دارد. یک زلزله‌شناس و فرکانس‌شناس هم بدون آلودگی‌های صوتی و لرزه‌نگارانه بهتر و کارآمدتر عمل خواهد کرد . این کاهش سروصدا برای بسیاری از دانشمندان یک نعمت است. انگار که در اتاقی ساکت نشسته باشید و مشغول مطالعه و تفکر باشید. سکوت محیطی بیشتر، یعنی امکان بیشتر برای ثبت صداهایی که قبلاً شنیده نمی‌شد به همین خاطر در بهترین وضعیت ممکن برای بررسی صداهای طبیعی زمین قرار داریم. از بررسی فرکانس‌های صدای آب رودخانه گرفته تا سایر صداهایی که محصول حرکت و فعل و انفعالات خود زمین هستند.

فراخوان‌های زیادی داده شده‌اند که سروصدا و میزان لرزه‌های زمین را در این روزها ثبت کنند. دانشمندان زیادی داوطلب شده‌اند تا به تیم‌های تحقیقاتی در این زمینه کمک کنند. این دانشمندان می‌خواهند از فرصتی که این سکوت بی‌سابقه در سطح جهان فراهم کرده است استفاده کنند و در فضایی با حداقل آلودگی صوتی به بررسی فرکانس‌ها، صداها و لرزه‌ها بپردازند چه بسا این تحقیقات ابعاد ناشناخته‌ای از سیاره ما را برایمان روشن کند. زلزله‌شناس‌ها می‌توانند زلزله‌های خفیفی که قبلاً امکان ثبت و شناسایی آن‌ها وجود نداشت را شناسایی کنند و حرکات صفحات و پوسته زمین را بهتر تجزیه و تحلیل کنند. در هر حال این سکوت بی‌سابقه یک فرصت علمی بی‌نظیر فراهم کرده است. درست است که دغدغه همه ما بیماری کرونا و بحران‌های ناشی از آن است؛ اما شاید دانمشندان سایر حوزه‌ها به این پدیده به عنوان یک فرصت علمی نگاه کنند.

منبع: نشنال جئوگرافیک