کتاب سروش موفقیت: روش مطالعه و برنامه ریزی به قلم افسانه بوستانى کاشانى، روش برنامه‌ریزى و مطالعه درست را مورد بررسی قرار داده و به شما نشان می‌دهد که برای بالا بردن سرعت مطالعه و تمرکز چه کار باید کرد.

اساس برنامه‌ریزى این است که هر کارى را در جاى خودش انجام دهید، اعتدال و میانه‌روى را به دقت مراعات کنید، یعنى برنامه را به گونه‌اى تهیه کنید که مطالعه، تفریح، استراحت، تغذیه، ورزش و... همه متناسب و کافى باشد، لذا پرخوانى، فشار بیش از اندازه به خود، مطالعه‌ى فوق‌العاده زیاد، کم کردن استراحت و تفریح، تغذیه‌ى ناکافى و عدم فعالیت بدنى و ورزش، زیان‌آور است و کار را خسته‌ کننده و زیان بار مى‌کند.

سعى کنید در برنامه‌ریزى، واقع‌گرا باشید یعنى با عنایت به نیازهاى شخصى برنامه تهیه کنید و ساعاتى از روز را براى مطالعه و ساعاتى را براى کارهاى اجتماعى و تفریح و استراحت و ساعاتى را براى کارهاى موظف تعیین کنید و بعضى از اوقات روز را آزاد بگذارید.

در صورتى که قسمتى از برنامه شما نیاز به تعویض یا اصلاح دارد حتما آن را به دقّت عوض کنید تا برنامه براى شما عملى شود، بنابراین از صمیم قلب موفقیت را بخواهید و با پافشارى و ثبات در کار خواسته‌ها و آروزهاى خود را به دست آورید، اندیشه‌ى شکست و ناکامى را از خود دور کنید و هرگز نگویید نمى‌توانم موفق شوم و ضعف‌هایم را از بین ببرم. این گونه تلقین‌ها اراده‌ى شما را سست مى‌کند. اما اگر توانستن را به خود تلقین کنید آن وقت براى همیشه موفق خواهید شد.

قبل از اقدام به برنامه‌ریزى، باید به لزوم تأثیر بسزاى آن در موفقیّت ایمان داشت. اوّلین مزیت برنامه‌ریزى نظام‌مند شدن اطلاعات و جلوگیرى از هرگونه سرگردانى است، همچنین از اتلاف وقت جلوگیرى مى‌کند و باعث زیاد شدن وقت آدمى مى‌شود. پرمشغله‌ترین افراد با برنامه‌ریزى به همه‌ى کارهایشان مى‌رسند.

از اثرات دیگر برنامه‌ریزى، کسب همت و پشتکار و طى کردن پله‌هاى موفقیّت، یکى پس از دیگرى است. اگر گاهى اوقات نتوانستید کل برنامه را اجرا کنید نگران و مأیوس نشوید، زیرا تغییرات ناخودآگاه و یا ضرورى در برنامه‌هاى از پیش تعیین شده طبیعى است.

در بخشی از کتاب سروش موفقیت می‌خوانیم:

مهم‌ترین عاملى که روان‌شناسان براى به یاد نیامدن اطّلاعات حافظه درازمدت ذکر کرده‌اند، مشکلات بازیابى است. طبق این نظریه، آن‌چه به حافظه‌ى درازمدت سپرده مى‌شود، هرگز از بین نمى‌رود. علّت این که ما پاره‌اى از مطالب قبلاً آموخته شده را نمى‌توانیم به یاد بیاوریم، این است که در بازیابى اطّلاعات ناتوانیم وگرنه مطالب در حافظه‌ى ما موجود هستند. اگر نشانه‌ها یا سرنخ‌هاى بازیابى لازم را پیدا کنیم، مى‌توانیم اطّلاعات فراموش شده را به یاد آوریم.

این حالت درست مثل پرونده‌اى است که در بایگانى ذهن موجود است، امّا شماره‌ى آن را در دست نداریم. اگر شماره‌ى پرونده را در اختیار داشته باشیم، به راحتى مى‌توانیم آن را در بایگانى پیدا کنیم، به عنوان مثال یک قیاس دیگر، کوشش براى پیدا کردن مطلبى از حافظه‌ى درازمدت شبیه به پیدا کردن کتابى در یک کتابخانه بزرگ است؛ اگر ندانستیم که کتاب موردنظر با چه رمزى و در کجا قرار داده شده است، نمى‌توانیم آن را پیدا کنیم، هرچند که کتاب دلخواه ما در کتابخانه موجود باشد.

روان‌شناسان براى روشن شدن این مطلب آزمایش انجام داده‌اند. در این آزمایش از آزمودنى‌ها خواسته شده تا فهرستى طولانى از کلمات مختلف را حفظ کنند؛ بعضى از این کلمات نام حیوانات بودند، مانند «سگ» و «گربه» و بعضى نام میوه‌ها بودند، مانند «سیب» و «پرتقال» و بعضى دیگر نام اشیا.

در زمان یادآورى، آزمودنى‌ها به دو گروه تقسیم شدند. به یک گروه از اطّلاعات نشانه‌هاى بازیابى از قبیل حیوان، میوه و غیره داده شد و به گروه دیگر این نشانه‌ها داده نشد؛ گروه اول که نشانه‌هاى بازیابى را دریافت کردند، کلمات بیشترى را به یاد آوردند.

فهرست مطالب
مقدّمه
بخش اوّل: برنامه‌ریزى
برنامه ریزى یعنى چه؟
آیا برنامه‌ریزى لازم است؟
چگونه برنامه‌ریزى کنیم؟
آنچه باعث مى‌شود به برنامه‌ى درسى عمل کنیم.
خصوصیّات یک برنامه‌ریزى خوب
آنچه در طراحى برنامه‌ى درسى مؤثّر است.
بخش دوم: روش مطالعه
نظام یاد
حافظه‌ى حسى
حافظه‌ى کوتاه‌مدت
حافظه‌ى درازمدت
راه‌هاى به خاطر سپردن
علّت فراموشى اطّلاعات از حافظه‌ى بلندمدت
تصویرسازى ذهنى بهترین تقویت‌کننده‌ى حافظه
چگونگى مطالعه
اصول اجراى طرح شبکه‌اى
طرح شبکه‌اى و فعالیّت مغز
چگونگى ایجاد طرح شبکه‌اى
چگونه بخوانیم تا کمتر فراموش کنیم؟
کنکورى‌هاى مؤفّق چگونه‌اند؟
مهم‌ترین توصیه‌ها درباره‌ى به‌خاطرسپارى مطالب
یادداشت بردارى
انواع یادداشت بردارى
تکرار، معجزه مى‌آفریند
اصول یادگیرى و روش مطالعه
روش مطالعه‌ى دانش‌آموزان کنکورى
روش مطالعه‌ى دروس عمومى
روش مطالعه‌ى دروس اختصاصى
بخش سوم: سرعت مطالعه و تمرکز
فصل اوّل: سرعت مطالعه
چگونگى محاسبه‌ى سرعت مطالعه
سرعت مطالعه، چند کلمه در دقیقه باشد مناسب است؟
آیا هر چه تندتر بخوانیم، از میزان فراگیرى ما کاسته مى‌شود؟
فصل دوم: تمرکز
تمرکز
تمرکز حواس
تفکّر و تمرکز براى یادگیرى
بخش چهارم: شیوه‌ى تست‌زنى و جلسه‌ى امتحان
فصل اوّل: شیوه‌ى تست‌زنى
زمان، سرعت و دقّت؛ سه اصل تست‌زنى
دلایل این که نتوانستیم به یک آزمون به خوبى پاسخ دهیم.
فصل دوم: جلسه‌ى امتحان
آرامش از کجا سرچشمه مى‌گیرد و عوامل برهم‌زننده‌ى آن کدام‌اند؟
مهم‌ترین عوامل مؤثّر در آرامش در 5 دسته گروه‌بندى مى‌شود.
تذکّرات قبل و حین جلسه‌ى امتحان
آرامش جلسه‌ى امتحان
بخش پنجم: توصیه‌هاى آخر و تغذیه
فصل اول: توصیه‌هاى آخر
براى کسانى که تازه به فکر افتاده‌اند! دقیقه‌ى 90.
زمان کمى تا کنکور باقى‌مانده است
توصیه‌هاى هفته‌ى آخر
فصل دوم: تغذیه
تغذیه و افزایش حافظه (you are what you eat)
رژیم مناسب و کاهش اضطراب
کلام آخر