رئیس جمهوری هر ساله در روز اول مهر که برای نواختن زنگ آغاز سال تحصیلی جدید به یکی از مدارس می رود، پرسشی را از دانش‌آموزان می پرسد و با طرح این پرسش یک جریان تربیتی و علمی را در میان دانش‌آموزان به راه می اندازد.

امسال اول مهرماه ۹۹-۹۸ هم رئیس جمهوری به مدرسه دخترانه شاهد حضرت خدیجه (س) منطقه ۱۸ تهران رفت و پرسش مهر را تحت عنوان «محیط مدرسه از نظر شما چگونه است» مطرح کرد؟ رئیس‌جمهوری در پرسش مهر امسال از دانش‌آموزان خواست تا نظر خود را درباره محیط مدرسه مطرح کنند و بگویند که دولت، معلمان و خانواده‌ها برای دلپذیرتر و شادتر شدن محیط مدارس چه کاری باید انجام دهند.

پرسش مهر براساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، توسط عالی‌ ترین مقام اجرایی کشور برای دانش‌آموزان و معلمان سراسر کشور اجرا می شود که در آن رئیس جمهوری وقت متناسب با مطالعات و پژوهش های دفتر رئیس جمهوری یکی از مهم ترین مسایل کشور یا تعلیم و تربیت را به عنوان پرسش مهر مطرح می کند.

پرسش مهر سال تحصیلی ۹۹- ۱۳۹۸ که از سوی رئیس جمهوری مطرح شد، به عنوان بیستمین پرسش مهر و هفتمین پرسشی روحانی است البته هدف از پرسش مهر پرورش روحیه پرسشگری و توانایی نقد و تحلیل پدیده‌ ها، ایجاد تعامل بیشتر میان معلمان و دانش‌آموزان، ایجاد نشاط، شادابی و تحرک بیشتر در مدارس، ترویج و تقویت امر تحقیق و پژوهش در آموزش و پرورش، گسترش و تقویت فعالیت‌ های گروهی و کشف، رشد و پرورش استعدادهای بالقوه است.

اما در این ۲۰ سال ۲۰ پرسش مهر پرسیده شده است که دانش آموزان روی موضوع پرسش تحقیق و پژوهش انجام می دهند که پس از آن از نفرات برگزیده این طرح های تحقیقاتی قبل از پایان سال تحصیلی تجلیل می شود. این رویداد در گذر سال‌ ها تلاش کرده تا دانش آموزان به تفکر و تأمل در مسائل مختلف کشور وا داشته شوند و این توانایی را در خود جستجو کنند که بتوانند برای سوال‌هایی که پرسیده می شود راه‌حل‌های عملی ارائه دهند.

اگر پدر شما رئیس جمهوری باشد چه اقدامی به او توصیه می کیند

دکتر روحانی در طرح پرسش مهر ۱۴ که نخستین پرسش مهر خود بود همزمان با آغاز سال تحصیلی ۹۳- ۹۲، خطاب به دانش آموزان این سوال را مطرح کرد که اگر پدر شما رئیس جمهوری باشد چه اقدامی به او توصیه می‌کنید تا بتواند اعتدال و میانه روی را در همه ابعاد زندگی بگستراند؟
در مجموع ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار دانش آموز آثار خود را به کنگره ملی پرسش مهر ارسال کردند. این دانش آموزان شامل سه میلیون نفر در دوره ابتدایی، یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در دوره متوسطه اول و سه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در دوره متوسطه دوم بودند.
دانش آموزان و فرهنگیان در حوزه‌های رسانه و فضای مجازی، ادبی پژوهشی، هنرهای آوایی، نمایشی، فیلم کوتاه، هنرهای دستی و تجسمی آثار خود را در سطح مدارس استان‌ها به داوری گذاشتند که در نهایت برگزیدگان دوره متوسطه دوم شامل یک هزار و ۸۷۰ نفر به جشنواره‌های کشوری اصفهان و نیشابور راه یافتند و در نهایت ۲۲۰ نفر به عنوان برگزیده کشوری این کنگره انتخاب شدند.

هر کدام از ما چگونه از آب‌های ایران می‌توانیم بهتر نگهداری و استفاده کنیم؟
روحانی در آغاز سال تحصیلی ۹۴ - ۹۳ نیز موضوع آب را محور اصلی طرح پرسش مهر ۱۵ یا پرسش دوم خود قرار داد و با توجه به هشدارهای کم آبی و بحران آب این سوال را برای دانش آموزان مطرح کرد که عزیزانم ایران ما با مشکل جدی کمبود آب روبروست. هر کدام از ما چگونه از آب‌های ایران می‌توانیم بهتر نگهداری و استفاده کنیم؟
پس از جمع بندی پاسخ این سوال رئیس جمهوری، بنا بر اعلام مسؤولان وزارت آموزش و پرورش حدود سه میلیون و ۱۸۹ هزار دانش آموز و فرهنگی در طول سال تحصیلی ۹۴ - ۹۳ به سوال رئیس جمهوری در قالب طرح پرسش مهر ۱۵ با موضوع آب پاسخ دادند.
با بررسی‌های انجام شده در نهایت ۲ هزار و ۵۸۱ فیلم کوتاه، ۲ هزار و ۴۵۱ سرود، ۱۲ هزار و ۲۱۱ شعر، ۳۱۸ هزار و ۶۳۹ نقاشی، ۴۷ هزار و ۸۵۴ کاریکاتور، یک هزار و ۴۵۱ نمایش نامه، ۴۲ هزار و ۲۷۲ عکس، چهار هزار و ۹۵ مقاله پژوهشی، ۹ هزار و ۹۴۹ پوستر، ۱۴ هزار و ۷۷۳ داستان و ۱۱ هزار و ۹۵۲ وبلاگ به دبیرخانه ارسال شد. داوران پس از ارزیابی آثار، در نهایت ۱۱۳ دانش آموز، ۱۳۰ فرهنگی و پنج خانواده را برگزیده کشوری معرفی کردند که این برگزیدگان در کنگره پرسش مهر ۱۵ تقدیر شدند.

چه فرصت‌های جدیدی از لحاظ علمی، فناوری، دانش، اقتصادی و روابط ما با همسایگان و همچنین با دنیا به وجود آمده است؟
در شانزدهمین سال ارائه پرسش مهر از سوی رئیس جمهوری و همزمان با آغاز سال تحصیلی ۹۵ - ۹۴، دکتر روحانی سوال سوم خود را مطرح کرد که به نظر شما دانش آموزان عزیزی که سرمایه اصلی کشور ما هستید چه فرصت‌های جدیدی از لحاظ علمی، فناوری، دانش، اقتصادی و روابط ما با همسایگان و همچنین با دنیا به وجود آمده است؟ پس از پایان تحریم و ماه‌های آینده فرصت پیش روی ما چیست و چگونه باید به بهترین وجه از این فرصت استفاده کنیم؟ که در نهایت سه میلیون و ۲۱۹ هزار و ۴۹۴ دانش آموز، معلم، دانشجو معلم و اولیای دانش‌آموزان در این طرح شرکت کردند.

از کجا خشونت نشأت گرفته است و چگونه عده ای خشونت را می آموزند؟

رئیس جمهوری در هفدهمین پرسش مهر به عنوان چهارمین سوال خود نیز این سوالات «از کجا خشونت نشأت گرفته است و چگونه عده ای خشونت را می آموزند؟، در برابر خشونت چگونه باید ایستادگی کرد؟، چگونه می توانیم کشوری داشته باشیم، جامعه ای داشته باشیم دارای رحمت اسلامی و نبوی؟ و چگونه می توانیم جوامع منطقه و جهان را از خشونت برهانیم؟» توسط حجت السلام و المسلمین حسن روحانی مطرح شد که در مجموع ۳ میلیون و ۷۷۶ هزار و ۷۱۹ نفر شامل دانش آموز، معلم و فرهنگی، دانشجو معلم و والدین دانش آموزان در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ شرکت داشتند و در نهایت از ۲۶۵ نفر برگزیده شدند.

چگونه می‌توان در محیط مدرسه تحمل و احترام به دیگران و اخلاق ادب را تمرین کنیم؟

هجدهمین پرسش مهر رئیس جمهوری و پنجمین پرسش دکتر روحانی نیز همزمان با آغاز سال تحصیلی ۹۷-۹۶ با طرح این سوال توسط رئیس جمهور مبنی بر اینکه چگونه می‌توان در محیط مدرسه تحمل و احترام به دیگران و اخلاق ادب را تمرین کنیم؟ کلید خورد و در نهایت ۴ میلیون و ۹۶۲ هزار اثر ارسال شد که از این تعداد دو میلیون و ۹۵۵ هزار اثر مربوط به دانش آموزان، یک میلیون و ۸۶۰ هزار اثر مربوط به خانواده‌ها و ۱۳۸ اثر مربوط به همکاران فرهنگی بود.
شاید بتوان مهم ترین ویژگی این دوره از طرح پرسش مهر را دریافت ۲۶۶ اثر از بیش از ۳۰ کشور جهان دانست که نشان دهنده تمایل جامعه مخاطب از این حرکت بزرگ فرهنگی بود که در پایان نیز ۱۸۰ نفر به عنوان منتخبان دوره هجدهم معرفی و تجلیل شدند.

پارسال چه مهارت‌هایی آموختید و برای امسال در این زمینه چه انتظاراتی دارید؟

ایستگاه نوزدهم پرسش مهر در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ توسط دکتر روحانی بود که رئیس جمهوری سوال ششم خود را از دانش آموزان پرسید، طرحی که سال تحصیلی ۹۸-۹۷ با این سوال رئیس جمهور که «پارسال چه مهارت‌هایی آموختید و برای امسال در این زمینه چه انتظاراتی دارید؟» و «تاکنون چه کسی و کدام معلم به شما در کسب مهارت بیشتر کمک کرده و فکر می‌کنید چه مهارت‌هایی برای زندگی‌تان مهم تر است؟» آغاز شده بود و در نهایت ۲ میلیون و ۲۲۱ هزار و ۷۳۹ اثر توسط دانش آموزان دوره های مختلف تحصیلی به دبیرخانه ارسال شد و ۲۵۰ برگزیده آن با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری معرفی و تجلیل شدند.

امروز نیز در سال تحصیلی ۹۹- ۹۸ قطار پرسش مهر به مدرسه دختران شاهد حضرت خدیجه (س) رسید و رئیس جمهوری از دانش آموزان سوال پرسید که محیط مدرسه از نظر شما چگونه است؟ که دانش آموزان باید درباره این موضوع نیز تحقیق و پژوهش کنند تا قبل از سال تحصیلی جدید نتایج آن به دست آید.

حال باید منتظر ماند که بیست و یکمین پرسش مهر از ابتدای اجرای طرح پرسش مهر از سال ۷۶ چه خواهد بود البته به عنوان هشتمین و آخرین پرسش دولت روحانی خواهد بود.