راضیه بلالی
  پاسخ آزمایش عدم اعتیاد یا برخی از بیماری‌های خاص برای زوج هایی که در آستانه زندگی مشترک هستند و کارفرمایان و متولیان ارگان های مختلف اهمیت بسیار زیادی دارد. به میزان همین اهمیت برای صحیح بودن فرایند نمونه‌گیری و نگهداری از آن قوانین مختلفی در این آزمایشگاه‌ها اجرا می‌شود. در این رابطه دکتر فریبا شایگان، دکترای علوم آزمایشگاهی و مدیر روابط عمومی انجمن علمی دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران در گفت‌وگو با ایرنا زندگی توضیحاتی داده‌اند که در ادامه می‌خوانید.

آیا در فرایند استخدام پرسنل آزمایشگاه، به امین بودن آن‌ها نیز توجه می‌شود؟

از آن جا که آزمایشگاه‌های تشخیص طبی بیش از یک دهه است که استانداردهای ایزو  15189 (استاندارد ایزو مدیریت کیفیت آزمایشگاه های پزشکی) را که در واقع بومی شده است، در آزمایشگاه‌ها اجرا می‌کنند طبیعتا فرآیند استخدام پرسنل هم تابع الزاماتی است از جمله این که افراد باید دارای تحصیلات مشخص باشند. ضمن این که مهارت آزمایی می‌شوند و همچنین آزمون‌های شخصیتی روانی از آن‌ها گرفته می‌شود تا به استخدام یک واحد آزمایشگاهی دربیایند.

آن چیزی که در آزمایشگاه و اساسا در پزشکی دارای اهمیت است این است که پرسنل باید صادق و رازدار باشند. چون قسم می‌خورند که بهترین کار را ارائه بدهند. بنابراین ما این پرسنل را به صورت دوره‌ای و سالانه ارزیابی و ارزشیابی می‌کنیم و بر این اساس پرسنل را در آزمایشگاه‌ها استخدام می‌کنیم.

ضمن این که در پزشکی و آزمایشگاه و طبق قانون، محرمانگی اطلاعات بیمار یک اصل اساسی است و همه پرسنل شاغل در آزمایشگاه موظف به رعایت حفظ اصالت نمونه و نیز محرمانگی اطلاعات بیمار هستند.

آیا در فرایند احراز هویت بیمار، اقدامات لازم برای پیشگیری از اشتباه در آزمایش انجام می‌شود؟

احراز هویت بیمار صرف نظر از این که چه آزمایشی داشته باشد با روش ها و دستورالعمل های مختلف توسط مسئول پذیرش و تحت نظارت سوپروایزر و مسئول فنی انجام می شود.

در فرآیند نمونه‌گیری برای محافظت از نمونه‌های مهم و حیاتی آزمایش چه اقداماتی برای پیشگیری از سرقت نمونه  یا جایگزین کردن نمونه دیگر وجود دارد؟

پس از احراز هویت، فرآیند نمونه‌گیری است. طبیعتا جستجوی مواد مخدر یک آزمایش ضروری و خیلی کریتیکال است، چه برای فردی که بخواهد ازدواج کند و چه فردی که بخواهد استخدام شود، اهمیت ویژه ای دارد. بنابراین در پروسه تهیه نمونه، حتما مورد وثوق ‌ترین و امین‌ترین پرسنل آزمایشگاه همراه این بیمار به سرویس بهداشتی مراجعه می‌کند و بر فرآیند تهیه نمونه نظارت دارد.

ضمن این که در بیشتر آزمایشگاه‌ها این نمونه داخل سرویس بهداشتی قرار نمی‌گیرد بلکه چون یک نمونه خیلی حیاتی و مهم است بلافاصله توسط همان پرسنل به بخش فنی برای انجام آنالیزها بر روی این نمونه منتقل می‌شود.

آیا این موضوع که به تازگی گزارش‌های متعددی از سرقت نمونه آزمایشی وجود دارد و به همین دلیل آزمایشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که فقط افرادی که نمونه می‌دهند باید از سرویس بهداشتی استفاده کنند صحیح است؟

این که فرمودید بعضی آزمایشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که نمونه‌ها در سرویس‌های بهداشتی سرقت می‌شود مسئله‌ای است که من تا به حال نه شنیده‌ام و نه دیده‌ام. باید به این نکته اشاره کنم که 90 درصد آزمایش های تشخیص مواد مخدر چه برای استخدام و چه برای ازدواج در مراکز دولتی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام می شود. همانطور که قبلا اشاره کردم در فرآیند نمونه گیری با توجه به اهمیت جستجوی مواد مخدر همراه فرد بیمار امین ترین پرسنل آزمایشگاه در سرویس بهداشتی ناظر تهیه نمونه است و با توجه به ارزش و حساسیت این آزمایش نمونه ها بلافاصله به محل انجام آزمایش منتقل شده و در سرویس بهداشتی یا محل قرار دادن نمونه ها رها نمی شوند.

*روند نظارت بر آنالیز نمونه آزمایشی چگونه است؟

ضمن تاکید مجدد بر این که بیش از 90 درصد آزمایش های جستجوی مواد مخدر در مراکز دولتی انجام می گیرد و نیز تاکید بر حساس بودن این آزمایش و نیز آگاهی از تبعات قانونی مرتبط با جستجوی مواد مخدر، آزمایشگاه ها امین ترین و با وجدان ترین فرد را جهت انجام آزمایش به کار می گیرند. همچنین مسئول فنی و سوپروایزر آزمایشگاه با توجه به نصب دوربین های تصویری و صوتی به مراحل انجام آزمایش اشراف کافی دارند و در فرآیندهای کنترل نتایج و ارزشیابی نحوه عملکرد پرسنل به این ترتیب از صحت نتایج اطمینان حاصل می نمایند. ما در قبال مراجعان مسئول هستیم و تمام این قوانین صفر تا صد انجام می شوند تا درست ترین نتیجه در اختیار آنان قرار بگیرد./ ایرنا