کارشناسان و مسوولان حوزه کشاورزی ، پزشکی و سیاسی در نشست نقش فناوری هسته‌ای در توسعه علوم و کسب و کارهای کشاورزی، پزشکی و داروسازی که در ساری برگزار شد معتقدند که کاربرد فناوری هسته‌ای فراتر از آگاهی کنونی جامعه است و این فناوری کاربردهای فراوانی دارد که باید جامعه از آنها مطلع شود.

بنیاد ملی نخبگان مازندران با همکاری دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری و دانشگاه علوم پزشکی مازندران امروز دوشنبه  نشست مجازی نقش فناوری هسته ای در توسعه علوم و کسب و کارهای کشاورزی، پزشکی و داروسازی کشور (سیاست گذاری ها، توسعه فناوری ها و محصولات دانش بنیان) را با حضور رئیس سازمان انرژی اتمی کشور برگزار کرد که در آن کارشناسان و متخصصان حوزه کشاورزی و پزشکی به تشریح کاربرد فناوری هسته ای در تولید محصولات دانش بنیان ، نقش فناوری هسته ای در خودکفایی و توسعه محصولات نوین،  جایگاه انرژی هسته ای در کشاورزی و امنیت غذایی،  کاربردهای رادیو داروها در تشخیص و درمان بیماری ها و   چشم انداز تحقیق و توسعه رادیوداروها (داروهای پرتوزا) پرداختند .

کارشناسان شرکت کننده در این نشست اعلام کردند که ذهنیت و تمرکز جامعه به سمتی است که انرژی  هسته ای را  تنها مختص تولید اسلحه و نظامی می دانند ، در حالی که تجربیات استفاده شده در این زمینه نشان می دهد که این انرژی توانسته است در بخش های مختلف منشا اثرات خوب و موثری باشد که جامعه از آن منتفع شده و یا خواهد شد .

استفاده از فناوری هسته ای ، گامی برای خودکفایی در تولیدات کشاورزی

عضو هیات علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری از سخنرانان این نشست به کاربردهای فناور ی هسته ای در کشاورزی برای کنترل آفات ، بهبود و عملکرد دام ، مدیریت تغذیه ، مدیریت آب ، حفاظت از محیط زیست اشاره کرد و گفت : این علم توانسته است در این بخش از اقتصاد کشور  نقش کلیدی ایفا کند  .

دکتر قربانعلی نعمت زاده افزود : از جمله موارد عینی استفاده از فناوری هسته ای در کشاورزی شامل تمایز فرسایش مصنوعی و طبیعی ، افزایش بهره وری و مدیریت آب ، تهیه نقشه رطوبت خاک با وضوح بالا ، تعیین آلودگی کودهای فسفره ، ارزیابی اثرات معادن در تخریب و آلودگی آب ها است .

وی توضیح داد : از جمله موارد استفاده از فناوری هسته ای در کشاورزی در خصوص شناسایی آفات و امراض است که با توجه به از بین رفتن ۳۰ درصد محصولات کشاورزی براثر آفات نشان می دهد که این علم تا چه اندازه در کاهش خسارت ها و افزایش درآمد کشاورزان تاثیر خواهد گذاشت .

این عضو هیات علمی دانشگاه کشاورزی ساری فناوری هسته ای برای ایجاد تنوع ژنتیکی برای اصلاح نباتات (برنج ) را از دیگر کارکردهای فناوری هسته ای برشمرد و گفت :  ۲۰ سال قبل با وجود آزمودن روش های ممکن برای کشف رقم های پرمحصول به منظور دستیابی به خودکفایی این محصول نتیجه بخش نبود اما طی تحقیقات سه ساله ای که با استفاده از فناوری هسته ای انجام شد توانستیم به رقم های پرمحصول روشن وشهریار دست یابیم که میزان تولید را ۲ برابر افزایش داده است .

وی ادامه داد : موضوع فناوری هسته ای در کشاورزی وسیع و گسترده است و طرح خودکفایی برنج با سطح یکصد هزار هکتار را با اتکا به رقم های برنج که از طریق فناوری هسته ای به وجود آمده ، ارائه کرده ایم .

نعمت زاده گفت : با توجه به این که سالانه یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از بودجه کشور صرف خرید و واردات برنج می شود با تولید این رقم های پرمحصول می توانیم به صرفه جویی لازم برسیم .

وی یکی دیگر از کاربردهای موثر فناوری هسته ای در کشاورزی را موضوع مقابله با آفات دانست و گفت : تاکنون مشخص شده که می توان با استفاده از این فناوری سم آفلاتوکسین پسته را از بین برد و در مازندران هم مبارزه با مگس مدیترانه ای با استفاده از انرژی هسته ای به نتیجه رسیده است که می تواند در دیگر محصولات کشاورزی نیز تاثیر خود را داشته باشد .

نعمت زاده تاکید کرد : در حالی فناوری هسته ای در بخش کشاورزی می تواند جهش و تحولات موثری داشته باشد که قاطبه مردم وقتی حرف از انرژی هسته ای می شود  مسائلی همچون بمب و اسلحه و یا نهایتا تولید برق را متصور می شوند در حالی که با تشریح کاربردهای و اثرات این فناوری می توان دیدگاه های نه چندان مناسب جامعه را نسبت به این انرژی تصحیح کرد .

کاربرد انرژی هسته‌ای در درمان وتشخیص بیماری‌ها

دانشیار پزشکی هسته ای دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم دیگر سخنران این نشست بود که با تشریح فعالیت های پزشکی هسته ای و  سابقه فعالیت آن در کشور گفت : در سال ۱۳۴۶ با راه اندازی مرکز پزشکی هسته ای در تهران استفاده از فناوری هسته ای در این زمینه کلید خورد و هم اکنون ۲۰۰ مرکز پزشکی هسته ای در کشور فعال است .

سید محمد عابدی ولوکلایی افزود : در آ نزمان نخستین فعالیت پزشکی هسته ای در ایران برای سنجش ید در بدن انجام شد و اکنون فعالیت آن در پزشکی افزایش یافته است .

وی با اشاره به اینکه ایران در زمینه پزشکی هسته ای به موفقیت های خوبی رسیده است ، ادامه داد : اکنون کشورممان در تولید رادیو داروها مورد استفاده در این نوع پزشکی به جایگاهی رسیده است که صادر کننده آن می باشد .

این استاد دانشگاه با اظهار این که مازندران با داشتن ۱۰ مرکز پزشکی هسته ای از این فناوری علمی برای تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می کند ، گفت : با توجه به داشتن این تعداد مرکز پزشکی هسته ای در مازندران اما در زمینه مرکز درمانی پزشکی هسته ای هنوز این مجموعه در استان وجود  ندارد و از این نظر ضعف و کمبود زیرساختی احساس می شود .

وی توضیح داد : پزشکی هسته ای روشی است که در مواردی که روش های فعلی پزشکی قادر به انجام کارهای تشخیص و درمان نباشند ، پاسخگوی نیاز است. روش های موجود پرشکی در برخی بیماری ها برای تشخیص و درمان نمی توانند کارایی لازم و یا دقت لازم را داشته باشند و به همین دلیل بهره گیری از فناوری هسته ای توانسته است این ضعف های موجود را از بین ببرد .

دکتر عابدی گفت : پزشکی هسته ای در تشخیص انواع سرطان ها ، میزان وسعت و پایش بیماری و نیز در تشخیص و تعیین میزان درگیری افراد به بیماری های مغزی همچون آلزایمر و پارکینسون تاثیرات ویژه ای دارد .

وی افزود : حتی روند تشخیض و درمان سرطان ها با شیوه های فعلی کامل نیست و استفاده فناوری هسته ای از طریق تصویربرداری ها در مراحل تشخیص و درمان آن می تواند تاثیر خود را بگذارد .

داروسازی و انرژی هسته‌ای 

سید جلال حسینی مهر ، استاد داروساز هسته ای هم در این نشست گفت : ۸۰ درصد رادیوداروهای موجود برای تشخیص بیماری های استفاده می شود و از  ۲۰ درصد باقی مانده هم برای درمان بیماری ها بهره می گیرند.

وی افزود : با توجه به اینکه افزایش و تولید رادیو داروها برای درمان بیماری ها پیش بینی می شود ، ارزش بازار این نوع داروها تا سال ۲۰۲۵ به رقمی معادل ۲ میلیارد دلار برسد .

حسینی مهر گفت : ایران در زمینه تحقیقات رادیو دارو و پزشکی هسته ای در رتبه ۲۲ جهان قرار دارد که با استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان می تواند این جایگاه را ارتقا داد .

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران توضیح داد : دانشگاه علوم پزشکی مازندران بهترین امکانات تخصصی سخت افزاری تحقیق و توسعه  رادیو دارویی را در اختیار دارد که از سال ۱۳۸۸ مجوزهای لازم کشوری را نیز اخذ کرده است .

وی گفت : با توجه به وجود  ۱۵ نفر دانش آموخته دکترای دارویی هسته ای در مازندران می توان گفت از نظر منابع نیروی انسانی در این بخش کمبودی وجود ندارد .

دست پُر ایران در انرژی هسته ای

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هم در این نشست با اشاره برپایی شانزدهمین جشن هسته ای ایران ، گفت: با وجود چالش های ناشی از تحریم ها و فشارهای کشورهای مستکبر ایستادگی ایرانیان نتیجه داد و اکنون به فناوری های هسته ای خوبی دست یافته ایم .

کیوان مرادیان افزود : ۶۵ سال قبل آژانس بین المللی هسته ای با اهداف خاص همچون کمک به فراهم کردن زیرساخت های برای دستیابی کشورها به انرژی هسته ای راه اندازی شد ، اما مشاهده کردیم در مواقع مختلف و بر اساس منافع برخی کشورها دست به اقداماتی زدند که با اهداف آن سنخیت نداشت که از آن جمله در  بحث برجام فراتر از پروتکل های اعلام شده عمل کردند .

وی ادامه داد :این آژانس در حالی اعلام می کند که هیچ کشوری نیاز به سوخت فناوری هسته ای ندارد که نام چند کشور را به عنوان فروشندگان آن معرفی می کند که دیگر کشورها از آنها خریداری کنند .

نماینده مردم قائمشهر در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت : تجربه تاریخی نشان داده همان کشورها قابل اعتماد نیستند چرا که در زمان تحریم ها از دادن دارو ، سوخت و موارد دیگر ایران را یاری نکردند و به دنبال آن هستند که کشور ما همواره گرفتار و نیازمند آنها باشد .

وی با تاکید بر این که ضرورت ایجاب کرد که در صنعت هسته ای به خودکفایی کامل برسیم ، ادامه داد : با اینکه مطرح می کنند هزینه خارج کردن اورانیوم چند برابر هزینه خرید از کشورهای دیگر است اما برای حفظ استقلال در فناوری هسته ای علی رغم هزینه بر بودن اورانیوم به این رویه روی آورده ایم .

مرادیان افزو : در دهه ۵۰ طی قراردادی که با ایران بسته شد ایجاد هفت نیروگاه اتمی در دستور کار قرار گرفت و قرار بود تا سال ۱۳۷۳ حدود ۲۵ هزار مگاوات برق از طریق همین نیروگاه های هسته ای تولید شود این درحالی بود که وقتی در آن زمان کشورمان به سمت بهره گیری از انرژی هسته ای رفته بود بحث از تحریم و فشارها نبود و اما اکنون رویه دیگری را در قبال ایران در پیش گرفته اند .

وی ادامه داد : آژانس بین المللی انرژی هسته ای می بایست به کشورهای برای دستیابی به این انرژی کمک کند اما آنچه در مورد کشور ما اتفاق افتاد آن بود که هیچ تعهدی از سوی آنها انجام نشده است تا امکانات و حمایت علمی صورت گیرد و همه این کارها توسط جوانان کشور ما به انجام رسیده است .