استفاده بیش از حد از محیط‌زیست پیامدهای مخربی در این عرصه برجای گذاشته است. از این رو می‌بایست با تدبیر و درایت دولت سیزدهم در راستای حفظ از منابع زیست محیطی و اجرای اقدام‌های اصلاحی متولیان امر، جانی دوباره به آن بخشیده شود.

رسانه‌های مختلف در اخبار اجتماعی خود نگاه ویژه‌ای به محیط زیست داشته‌اند. به گونه‌ای که اصولگرایان، اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان هر کدام گزارش‌ها و گفت وگوهایی در این خصوص منتشر کرده‌اند که در ادامه بخشی از این گزارش‌ها رصد می‌شود.

رسانه‌های اصولگرا

سرنوشت نامعلوم باغ گیاه‌شناسی با برج‌سازی

روزنامه صبح نو در گزارشی آورده است: شاید این روزها شما هم نام باغ گیاه‌شناسی را بیشتر از قبل شنیده باشید. این باغ با قدمتی ۵۲ساله در شمال‌غربی تهران قرار دارد. جایی که روزگاری بین تهران و کرج بود و به دست تعدادی از کارشناسان داخلی و خارجی بنا نهاده شد تا مرکزی برای تحقیق و توسعه گیاهان باشد. این باغ ۱۴۵هکتاری نمونه‌های خاص از گیاهان مختلف را در خود جای داده است که بازدید از آن‌ها هر بیننده‌ای را مسحور خود می‌کند. اما حالا صحبت از زیبایی‌های این باغ نیست، بلکه تهدیدهایی که به وجود آمده‌اند موجب شده تا یکبار دیگر نام این باغ سر زبان‌ها بیفتد. باغ گیاه شناسی تهران که از نظر وسعت یکی از ۱۰باغ گیاهشناسی برتر جهان است حالا با تهدید ساخت‌وساز از سمت شمالی مواجه شده است. منطقه‌ای که باغ گیاه شناسی در آن ایجاد شد، روزگاری خارج از محدوده شهری بود اما حالا در منطقه ۲۲تهران قرار گرفته است که براساس قوانین شهری می‌توان در زمین‌های آن ساخت‌وساز کرد و همین مساله موجب دردسر شده است. البته این باغ در یک دهه گذشته نیز با تهدیدهای دیگری چون ساخت بزرگراه‌های اتصالی دو استان تهران و البرز قرار گرفته اما ظاهرا از خطر رهایی یافته است. حالا این‌بار قرار است در زمین‌های شمالی این باغ که تنها به اندازه یک خیابان فاصله دارد برج‌های چند ده طبقه ساخته شود. این مساله ازسوی کارشناسان و دوستداران محیط‌زیست با واکنش‌های جدی مواجه شده است.

ماهی‌گیری از هوای آلوده!

پایگاه خبری قدس آنلاین در گزارشی آورده است: از حدود پنج دهه پیش بسیاری از کشورهای دنیا قوانینی برای مقابله با آلاینده‌های حاصل از سوزاندن سوخت‌های فسیلی و استفاده از کاتالیست در خودرو وضع‌ کرده‌اند. در ایران نیز استفاده از این قطعه برای خودروهای ساخت داخل از نیمه دوم سال۱۳۸۱ از سوی سازمان حفاظت محیط زیست اجباری شده و همچنین براساس طرح جامع کاهش آلودگی هوا، آزمون صحت کاتالیست در معاینه فنی خودروها به منظور صدور برگه و بر چسب معاینه فنی از ابتدای سال ۱۳۹۱ الزامی شده است. بر این اساس خودروهای فرسوده‌ای که دوبار متوالی در فرایند معاینه فنی مردود شوند، اجازه تردد نخواهند داشت و خودروهایی هم که به سن فرسودگی نرسیده‌اند، در صورت عدم قبولی در معاینه فنی، باید اقدام به نصب فیلتر دوده یا کاتالیست با کیفیت ‌کنند. البته این بخش هم مثل خیلی از بخش‌های دیگر از آفت سودجویی در امان نمانده است؛ هستند عده‌ای که برای دریافت معاینه فنی به‌جای خرید یک کاتالیست جدید و باکیفیت، اقدام به اجاره کردن کاتالیست‌ها از برخی تعمیرگاه‌ها و... می‌کنند. اقدام خلافی که نشان می‌دهد سودجویان، خود و دیگر شهروندان را هم با پول معامله می‌کنند. بهزاد اشجعی، دبیر پیشین کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا به قدس می‌گوید: در داخل کاتالیست فلزات گرانبهایی مانند روبیدیم، پالادیم و پلاتین به‌کار رفته که موجب افزایش قیمت آن شده است و متأسفانه برخی برای کسب منافع جزئی، پس از فروش آن به قیمت ۲ تا ۳میلیون تومان، یک قطعه تقلبی را جایگزینش می‌کنند. گاهی مالک خودرو بی‌اطلاع از این موضوع وقتی برای تعمیر وسیله نقلیه خود به تعمیرگاه می‌رود کاتالیست اصلی از اگزوز جدا و یک قطعه تقلبی جایگزین آن می‌شود. چون در ظاهر هیچ تفاوتی در کارکرد خودرو ایجاد نمی‌شود. مهم‌ترین راهکار این است که رانندگان به جای اجاره کاتالیست اقدام به خرید آن کنند. علاوه بر این باید از روش‌های نوین پایش آلایندگی استفاده کنیم. مثلاً کنترل میزان آلایندگی وسایل نقلیه صرفاً به زمان معاینه فنی محدود نشود و میزان آلاینده‌های خروجی از اگزوز خودروها با استفاده از یکسری تجهیزات به ‌صورت آنلاین و ۲۴ساعته در زمان تردد درون شهرها سنجیده شود. راهکار دیگر این است که برای تولید کاتالیست هم مثل تولید خودرو، یک کد درج شود و در زمان شماره‌گذاری، این کد در سامانه پلیس قرار گیرد و از طرف دیگر امکاناتی در مراکز معاینه فنی ایجاد شود تا این مراکز بتوانند کد کاتالیست را استعلام کنند تا مشخص شود با کد اصلی مطابقت دارد یا خیر و اگر نداشت مشخص خواهد شد کاتالیست خودرو دستکاری شده است.

تخریب باغات پایتخت زیر سایه سنگین بلند مرتبه‌سازی

به گزارش خبرنگار مهر، مدت‌هاست که بحث ساخت تعدادی برج در منطقه ۲۲ و در مجاورت باغ گیاه شناسی به سوژه رسانه‌ها تبدیل شده و کارشناسان ساخت و ساز در پیرامون این فضای سبز را موجب آسیب به آن می‌دانند این در حالی است که روز گذشته نیز علیرضا زاکانی شهردار تهران در حاشیه حضور خود در شورای شهر و در جمع خبرنگاران، در این باره گفت: با هر ساخت و ساز غیر مجاز مقابله می‌کنیم. البته برخی از این موارد مربوط به دوره قبل است و در دوره خودمان هیچ مجوزی هنوز نداده‌ایم. این موارد میراث گذشته است که به ما رسیده است. در منطقه ۲۲ از این دست موارد زیاد است و دارای مشکلات زیادی است موارد موجود نیز مربوط به دوره قبل است. در همین خصوص نیز مهدی بابایی عضو کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران در گفت وگو با خبرگزاری مهر، در این باره گفت: باید اول طرح تفصیلی این منطقه بررسی شود چرا که با تصویب طرح جامع تهران، بر اساس آن طرح تفصیلی نیز طراحی شده و باید بررسی شود که در طرح تفصیلی چه پهنه‌ای برای این منطقه در نظر گرفته شده و مجوز ساخت این برج‌ها چه زمانی اخذ شده است. بر اساس طرح تفصیلی تعدادی برج بلند مرتبه در اطراف باغ گیاه شناسی ساخته شده و وجود برج بلند مرتبه در مجاورت باغ گیاه شناسی آسیبی به محیط زیست نخواهد زد. این ساخت و ساز در پهنه باغ نیست بلکه در مجاورت آن است و خسارت معنوی یا زیست محیطی به باغ وارد نمی‌کند.

ظهورگرگاس معضل جدید محیط زیست کشور

به گزارش خبرنگار فارس، تصاویری از حمله گروهی سگ‌های ولگرد به مزارع در شمال کشور و شکار پرندگان اهلی امروز در رسانه‌ها منتشر شد تا دوباره معضل سگ‌های ولگرد که روز به روز تبدیل به مصیبت بزرگ‌تری برای محیط زیست می‌شوند، یادآور شود: سالانه هزاران گونه جانوری از تخم و جوجه پرندگان تا انواع خزندان و جوندگان و پستانداران گیاهخوار و گوشتخواران بزرگ جثه قربانی  این سگ ها می شوند. و  حداقل ۱۷ قلاده یوزپلنگ ایرانی  توسط این سگ‌ها خورده  شده‌اند. مهدی نبیان پژوهشگر حیات وحش با بیان اینکه آمارهای دقیقی از وزارت بهداشت وجود دارد که نشان می‌دهد با افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد مواجه هستیم و این مساله باعث افزایش خطر گزیدگی انسان ها هم شده است، گفت:  کسانی که توسط حیوانات گزیده می شوند برای درمان و دریافت واکسن مستقیما به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه می‌کنند. که از این تعداد ۱۸۰ هزار نفر ناشی از گزیدگی توسط سگ بوده است. نبیان راه کنترل جمعیت سگ‌ها را اجرا و عمل به دستورالعمل کنترل و مدیریت سگ‌های بلاصاحب عنوان کرد که در سال ۸۷ مصوب و به شهرداری‌ها ابلاغ شده است.

آزمونی برای نمایندگان مجلس در خصوص پروژه‌های زیست محیطی

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، گفت: باتوجه به شرایط تغییرات اقلیمی، سازمان حفاظت محیط زیست، تدوین برنامه‌های مدون و قابل اجرا را در دستور کار خود قرار داده است و امیدواریم با تهیه الگوهای موفق در تمامی حوزه‌های محیط زیست در مسیر تحول و توسعه سازمان گام برداریم. این کاهش آلاینده‌ها مربوط به کاهش سوزاندن فلرها در دو سال اخیر بوده و وزارت نفت هم پروژه‌هایی را در این زمینه تعیین کرده است. با اقدام‌هایی که در ۴ ساله اخیر انجام داده ایم، سهم کاهش ۴ درصدی تولید گازهای گلخانه‌ای خود را براساس منویات رهبری عمل کرده ایم. با سرمایه گذاری در بخش انرژی باید در کاهش مصرف هم اقدام کنیم. باتوجه به این که از سال گذشته با هماهنگی وزارت کشور بسیاری از تکالیفی که در قانون هوای پاک وجود دارد و ما نگاهمان به این سمت است که سازمان حفاظت محیط زیست به جای دستگاه ه اجرایی در جایگاه نظارت باشد. ۶۲ حکمی که در سطح دولت مطرح شد ۲۸ حکم برای منابع متحرک بود و مواردی مربوط به ۸ منبع ساکن و ۲۶ حکم مربوط به برنامه‌های صنایع شده است و تقسیم کاری انجام شده تا هر کسی در جایگاه خودش قرار بگیرد. با ورود معاون اول رئیس جمهور به‌موضوع و تأمین منابع مالی برنامه‌ای که از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست تهیه‌شده است از سوی دستگاه‌های اجرایی پیگیری و عملیاتی می‌شود. در موضوع مدیریت آلودگی هوا، سازمان محیط‌زیست نقشش را به دستگاهی واگذار نکرده و در جایگاه خودش نشسته است تا جایی که نیاز به مداخله دارد وارد شود و با توجه به عزم دولت ظرف ۵ سال آینده آثار این برنامه‌ریزی را خواهیم دید.

رسانه‌های اعتدالگرا

نقش «رسانه ملی» در ارتقای حفظ محیط زیست ایران

خبرگزاری خبرآنلاین در یادداشتی به قلم ناهید حاجیلو آورده است: «اگر حاکمان خود را امانتدار مردم و قدرت شان را امانتی از جانب مردم بدانند، قطعاً تجاوز به حقوق آحاد مردم پذیرفتنی نیست و اصولاً قدرت های عمومی باید در جهت صیات ازحقوق مردمی باشد». امسال روز ملی «هوای پاک» با شعار « هوای پاک، حقوق عامه، اراده ملی» برگزار می­شود. «هوای پاکی» که برای بسیاری از شهروندان کلانشهرها بیشتر به یک خیال و آرزو بدل شده است تا واقعیت. سال­ها است که مراسم روز «هوای پاک» را برگزار می‌کنیم اما فقط مراسم برگزار کرده‌ایم، دستگاه­های ذینفع با برنامه های نمادین روز ملی «هوای پاک» را با هدف جلب افکار عمومی در کشور اجراء می کنند و این در حالی است که هر سال در فصل تابستان با افزایش آلاینده «ازن» و در زمستان با پدیده «وارونگی دما» روبرو می‌شویم. به گفته کارشناسان محیط زیست، «آلودگی هوا» از دهه ۷۰ به ویژه در تهران و شهرهای صنعتی شدت یافته است. با توجه به شرایط کنونی هر روز شاهد قطع درختان و نابودی فضای سبز شهری هستیم و این در حالی است بسیار در تصفیه هوا موثر است،  در حال حاضر خودرو سازان داخلی در فضای امن و بدون رقابت خودروهای  بی‌کیفیت را تولید می‌کنند، و بخش عظیمی از نیروگاه‌های تولید برق ایران هم فسیلی و قدیمی است که تمامی این عوامل در کنار هم ایران  به خصوص تهران را به یکی از آلوده ترین کلانشهرهای جهان بدل کرده است. به دلیل نبود سیستم مناسب حمل و نقل عمومی از شهروندان ناچار به استفاده از خودرو شخصی هستند که موجب ترافیک سنگین در محورها و شریان‌های اصلی کلانشهرها می‌شود و بنزین‌های کم کیفیت هم از عوامل مهم دیگر در شکل گیری آلودگی هوا است. به گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، برای رفع آلودگی هوا در کلانشهرها،  نیازی به هزینه کرد دولت نیست و می‌توان با تصویب قوانین، سیاست‌گذاری، انجام اقدام‌های مدیریتی و هماهنگی  در اجرای برخی از مصوبات قانون هوای پاک، آلودگی هوا را کاهش داد، به عنوان مثال، در توسعه حمل و نقل عمومی، دولت باید سرمایه گذاری کند و  تولید خودروهای کم مصرف، ارتقاء استاندارد خودروها و معاینه فنی موتورخانه‌ها نیز نیازمند سیاست گذاری های جدید است.

رسانه‌های اصلاح‌طلب

مقابله با بحران پلاستیک، نیازمند یک پیمان قدرتمند جهانی است

به گزارش ایسنا، آژانس تحقیقات زیست محیطی (EIA) در گزارشی آورده است: مجموعه ای از شواهد وجود دارد که حاکی از آسیب رساندن مواد پلاستیکی است. بنابراین، مقابله با بحران آلودگی ناشی از این مواد مستلزم وجود معاهده قوی سازمان ملل است. در این گزارش تاکید شده است که تهدید آلودگی ناشی از مواد پلاستیکی تقریبا معادل تغییرات آب و هوایی است. هوایی که اکنون تنفس می کنیم حاوی ذرات میکرو پلاستیک است، ذرات پلاستیکی در برفهای قطب شمال، خاک و غذای ما وجود دارد. همچنین بنابر تازه‌ترین گزارش‌ها حدود ۲۰ راس فیل در تایلند پس از خوردن زباله های پلاستیکی در یک سایت دفن زباله جان خود را از دست داده اند. نویسندگان این گزارش از کشورها درخواست کرده اند که با معاهده سازمان ملل که هدف آن الزام کاهش تولید مواد پلاستیکی و زباله های پلاستیکی است، موافقت کنند. اگر موج آلودگی ناشی از مواد پلاستیکی بدون کنترل ادامه یابد، حجم پیش بینی شده مواد پلاستیکی راه یافته به دریاها تا سال ۲۰۴۰ می تواند از وزن جمعی همه ماهی های اقیانوس فراتر رود. سازمان ملل متحد سه تهدید زیست محیطی تغییرات آب و هوایی، از بین رفتن تنوع زیستی و آلودگی را شناسایی کرده و به این نتیجه رسیده است که باید در کنار یکدیگر با این بحرانها مقابله کرد. در رابطه با از بین رفتن تنوع زیستی و آب و هوایی نزدیک به ۳۰ سال است که توافق‌های چندجانبه صورت گرفته است. هرچند، ایده یک معاهده جهانی برای مقابله با آلودگی مواد پلاستیکی در سال‌های اخیر با مخالفت برخی کشورها مواجه شده است. اما گفته می شود که بیش از ۱۰۰ کشور، از جمله انگلیس موافق پیشنهاد معاهده در مجمع بعدی محیط زیست سازمان ملل در ماه های فوریه و مارس هستند.

بهره‌مندی از شیوه‌های نوین برای حفاظت از تنوع زیستی

به گزارش ایلنا حسن اکبری سرپرست معاونت طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست بر تداوم جلسات یگان حفاظت با معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی تاکید کرد و گفت: تداوم جلسات یگان حفاظت با معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی برای همگرایی و هم افزایی بیشتر در جهت حفاظت بهتر از تنوع زیستی است. او بهره‌برداری بهینه از دفاتر یگان استان‌ها، آموزش محیط بانان، توزیع اعتبارات و امکانات با برنامه‌ریزی هدفمند با توجه به وضعیت مناطق حفاظت شده از برنامه‌های این معاونت در همکاری با یگان حفاظت عنوان کرد. بهره‌مندی از شیوه‌های حفاظت نوین و تغییر روش های سنتی از دیگر برنامه‌های یگان حفاظت محیط زیست است. صدور کارت شناسایی سلاح برای محیط بانان و صدور کارت همیار محیط زیست در یگان حفاظت محیط زیست انجام می‌شود. در حال حاضر یگان حفاظت محیط زیست پیگیر رفع مشکلات قضایی محیط بانان است. تامین خودروی مناسب و نظارت بر احداث پاسگاه‌های محیط بانی وفق نقشه‌های تیپ، تعریف چارت نیروی انسانی، تجهیز پاسگاه‌ها و تدوین دستورالعمل‌های لازم برای یگان حفاظت از دیگر برنامه‌های یگان سازمان حفاظت محیط زیست است.

جمع‌بندی

آلودگی هوا، کاهش کمی و کیفی منابع آب‌، فرسایش خاک‌، تخریب جنگل ها و مراتع‌، خشکیدگی تالاب ها، بیابان زایی و افزایش کانون های تولید ریزگردها، تخریب و آلودگی زیستگاه‌های ساحلی و دریایی، سوء مدیریت پسماندها و فاضلاب‌ها و تخریب تنوع زیستی از مهمترین عوامل تخریت و چالش‌های محیط‌زیست در چند دهه اخیر به شمار می‌رود. به طوری که این رسانه‌های داخلی این مهم را از زوایای مختلفی بررسی کرده‌اند. رسانه‌های اصولگرا موضوع آلودگی هوا و تخریب بی‌رویه باغ‌های شهری را در صدر خبرهای خود قرار داده‌اند و از زوایای مختلف به این مسأله پرداخته‌اند. رسانه‌های اعتدالگرا نیز در خبرهای صبح امروز خود به نقش مهم رسانه ملی اشاره داشته‌اند. همچنین رسانه‌های اصلاح‌طلب رفع چالش‌های زیست محیطی را در گروه بهره‌مندی از شیوه‌های نوین دانسته‌اند و این مهم را در قالب‌های مختلف منتشر کرده‌اند.