مهدی احمدی
سجاد رزمجویی خواننده صاحب سبک لُری و شروه‌خوانی بود که به دلیل نوع خوانندگی و انتخاب شعرهایش، مردم چند استان دل به صدایش سپرده بودند؛ خواننده‌ای با صدایی سوزناک که از دل مردم برخاسته بود و برای غم و شادی‌های مردم می‌خواند.

«مرگ، غربیانه‌ترین موسیقی‌اش را برای زیباترین صدا نواخت؛ مهر آمدی و آبان هم پر کشیدی، خاک چه داند حرمت این صدای قوم لر، صدای بویراحمد خاموش شد، موسیقی لر یتیم شد و ...»؛ اینها بخشی از مطالب و دلنوشته‌های است که در چند روز گذشته در فضای مجازی به‌خصوص در اینستاگرام درباره درگذشت سجاد رزمجویی خواننده محلی لر زبان کشورمان نوشته شده است. 

زندگینامه

سجاد رزمجویی متولد مهر ۱۳۵۹ خورشیدی در روستای سروک یاسوج و اهل نورآباد ممسنی بود. او فعالیت در حوزه موسیقی محلی را از دهه ۷۰ خورشیدی آغاز کرد و موزیک ویدئوهایی به زبان بختیاری تولید کرد و این سبک موسیقی در میان مردم جایگاه ویژه‌ای یافت.

قطعات محلی و لری بویراحمدی رزمجویی بسیار مشهور شده است به‌گونه‌ای که در چند استان کهکیلویه و بویراحمد، فارس، خوزستان، بوشهر و هرمزگان و مناطق غربی کشور دل به نواهای این خواننده لر زبان می‌دهند. همچنین آهنگ‌های او به‌عنوان پیشواز در ایرانسل و همراه اول در اختیار مخاطبان این خواننده گرفت.

از جمله آثار خوانندگی رزمجویی می‌توان به آهنگ لری برگ ریواس با سنتور و کمانچه و آهنگ هی بو کو یارم، آهنگ بی‌کس، آهنگ ایلل و باره، آهنگ، آهنگ دستمال‌بازی و … اشاره کرد. رزمجویی ترانه‌ای نیز برای سردار شهید سلیمانی خواند.

مرگ غریبانه‌ترین موسیقی‌اش را نواخت

رزمجویی که در استان خود و مناطق لر نشین طرفداران زیادی پیدا کرده بود، متاسفانه در آبان ۱۴۰۰ خورشیدی دچار یک حادثه دلخراش آتش‌سوزی شد که با وجود تلاش پزشکان و مجموعه درمان، مرگ سرانجام ناقوسش را به صدا در آورد و این خواننده محلی به علت عفونت ناشی از سوختگی در ۲۴ آبان ۱۴۰۰ خورشیدی چشم از جهان فروبست تا صدای سوزناک یک خواننده محلی در آغوش خاک در روستای سروک آرام گیرد.

تشییع پیکر مرحوم رزمجویی از شیراز آغاز شد و در چند شهر تا مردم زیادی به استقبال از پیکر خواننده محبوبشان آمدند و در مراسم تشییع هم چند صد هزار تن شرکت کردند که یکی از تشییع جنازه‌های باشکوه در سطح استان‌های کشور بود. 

مای مشترک فضای مجازی برای سوگوار

اگرچه با فراگیری بیماری کرونا بخشی از سوگواری‌ها از فضای جامعه به فضای مجازی کشیده شده اما این سوگواری‌ها نیز تفاوت‌های زیادی با هم پیدا کرده به‌گونه‌ای که کاربران به دلیل علاقمندی به برخی از چهره‌ها، احساسات و عواطف خود را به شیوه‌های مختلف و زیبا به تصویر می‌کشند که نمونه آن، غم کاربران فضای مجازی در طول ۱۰ روز گذشته بود که برای سجاد رزمجویی خودنمایی می‌کرد.

به این صورت که در مدتی که رزمجویی در بیمارستان بستری بود، همه کاربران به گونه‌های مختلف دست به دعا برداشته بودند و کلیپ‌ها و عکس‌های زیادی از خواننده محبوبشان با متن‌های دلنشین منتشر می‌کردند یا فیلم‌ها و عکس‌هایی از تجمع آنها در مقابل بیمارستان در فضای مجازی منتشر می‌شد تا در این فضای مجازی یک «مای مشترک» شکل بگیرد.

مای مشترکی که حول سجاد رزمجویی شکل گرفت و از بیماری تا خاموشی و مراسم تشییع او همچنان باقی ماند به‌گونه‌ای که بیشتر کاربران با حضور در مراسم، لایوهای زنده خود را با افرادی که نتوانسته بودند در این مراسم شرکت کنند به اشتراک گذاشتند یا اینکه فضای مجازی، آکنده از صداهایی شد که در غم از دست دادن رزمجویی نغمه خوانی می‌کردند.

توجه به موسیقی محلی به عنوان سرمایه اجتماعی

«موسیقی ضربان زندگی است و ما خوانندگان غم و درد و شادی مردم را فریاد می‌زنیم. صدای ما خوانندگان در مقابل مردم هیچ است. موسیقی سرمایه‌های دل مردم است که در این هوای سرد و بارانی در مراسم سجاد رزمجویی شرکت کردند. سجاد رزمجویی دل‌های مردم را شاد می‌کرد و امروز مردم باشکوه در مراسمش شرکت کردند».

اینها سخنان کورش اسدپور خواننده بختیاری است؛ سخنانی که نشان می‌دهد، سرمایه اجتماعی چیزی نیست که بتوان با قدرت یا پول به دست آورد، بلکه امری فرهنگی و اجتماعی است و باید اتفاق بیافتد و بسته به نوع فعالیت هر فرد، این سرمایه تغییر می‌یابد که موسیقی محلی یکی از ابزاری است که می‌تواند با تکیه بر این سرمایه اجتماعی به یکپارچگی و همدلی ملی بیانجامد.

موسیقی مردم پسند؛ منبع حمایت اجتماعی

شکل‌گیری تصویر ذهنی مثبت افراد از جهان به سببِ مصرف موسیقی مردم‌پسند، به منزله سرمایه‌ای مهم، نقش مثبتی در مناسبات اجتماعی ایفا می‌کند. 

موسیقی مردم‌پسند به منزله منبعِ حمایت اجتماعی و اعتمادسازی، از طریق تلطیفِ فضای خانوادگی، ایجاد و گسترش آشتی اجتماعی و نیز بالابردن آستانه صبر و تحمل اجتماعی افراد تأثیر بسزایی در ایجاد سرمایه اجتماعی دارد. پس باید قدر این موسیقی و افرادی را که در این حوزه فعالیت می‌کنند، دانسته شود که سجاد رزمجویی یکی از این افراد بود که مردم مناطق زادگاهش و استان‌های لر نشین و فارس و ... به او علاقمند بودند و دل به صدایش بسته بودند.

رزمجویی سرمایه اجتماعی داشت که امروز تشییع باشکوه پیکرش نشان از این سرمایه اجتماعی بود و این سرمایه اجتماعی هم چیزی نبود، جز اینکه رزمجویی برای دل مردمش می‌خواند، از دل همین مردم برخاسته بود، برای دردها و شادی‌های آنها می‌خواند و به همین دلیل هم آنها دل به صدایش دادند.

لزوم توجه نهادهای فرهنگی، نسبت به حفظ فرهنگ‌های بومی

با توجه به چنین اهمیتی نیاز است تا نهادهای فرهنگی کشور برنامه‌ریزی خاصی در این حوزه داشته باشند و بیش از این، قدر چنین سرمایه‌هایی دانسته شود؛ سرمایه‌هایی که بی‌صدا در مناطق مختلف این رز و بوم کهن زندگی می‌کنند و گاهی شرایط سختی پشت سر می‌گذارند.

این پیشنهاد به نهادهای فرهنگی می‌شود که در ۲ حوزه، توجه خود را به مناطق محلی و به‌خصوص قومیت‌ها و سرمایه‌های اجتماعی که در دل آنها نهفته است، معطوف کنند.

یکی اینکه نسبت به نوع زندگی اقتصادی این افراد توجه بیشتری شود و دیگری اینکه هنر آنها را ارج نهند.

در زمینه نخست، تحت پوشش بیمه قراردادن چنین افرادی و حمایت‌های مالی و اقتصادی یکی از مهمترین کارهایی است که باید انجام شود تا چنین هنرمندانی بتوانند با وضعیت بهتری به عرصه هنر این مرز و بوم خدمت کنند.

و دیگری اینکه در حوزه موسیقی، مراسم‌های محلی و در کل فرهنگ قومیت‌ها توجه بسی بیشتری را می‌طلبد که این اتفاق می‌تواند با برگزاری جشنواره‌های موسیقی محلی، برگزاری مراسم محلی، فرهنگ‌سازی در زمینه احترام به این مراسم و رسم و رسوم و ... عملی شود زیرا اینها بخشی از ظرفیت‌های کشورند که باید در جهت درست و در راستای ایجاد حس همدلی و وفاق ملی به عرصه ظهور برسند.