رئیس‌جمهوری در یکی از جلسه‌های هفته گذشته هیات دولت به همه «مسئولان اجرایی» تذکر داد که به افکار عمومی «اهمیت دهند»، از حاشیه‌ها «بپرهیزند» و سریع به شبهه‌ها پاسخ­‌های «مستند و مستدل» بدهند؛ این سخنان در شرایط ویژه کشور، آنچنان مهم است که می­‌توان آن را بدون ورود به مصادیق و در مروری گذار به این شرح بازخوانی و بازنمایی کرد.

۱_ برای درک اهمیت، ضرورت و ویژگی راهبردی تذکر رئیس‌جمهوری به «مسئولان اجرایی»، فقط کافی است بدانیم چندین شبکه ماهواره­‌ای معاند علیه منافع ملی، مردم و در واقع «ایران» فعالیت می­‌کنند. آمار شبکه­‌های ضدایرانی چنان بالاست که کمتر کسی تصورش را می­‌کند؛ در حالی­که بهمن‌ماه ۹۶ از سوی یکی از مسئولان صداوسیما اعلام شد «۲۶۰ کانال فارسی‌زبان ماهواره‌ای علیه نظام جمهوری اسلامی تبلیغ می‌کنند»، کمتر از دو سال بعد یعنی در اردیبهشت ۹۸، یک مقام دیگر سازمان صداوسیما «از فعالیت ۲۹۵ شبکه فارسی‌زبان ماهواره­‌ای علیه مقدسات و اعتقادات جوانان» خبر داد و پارسال این رقم به ۳۶۰ شبکه رسید؛ آنجا که شهریورماه ۹۹، سعید اوحدی معاون رئیس جمهوری وقت اعلام کرد: «اکنون بیش از ۳۶۰ شبکه ماهواره‌ای فارسی با جهت‌گیری علیه نظام جمهوری اسلامی در حال فعالیت هستند و در هیچ کشوری این تعداد شبکه برای هجمه به یک کشور وجود ندارد».
این رقم را اگر به تعداد شبکه­‌های اینترنتی، تارنماهای خبری، صفحه‌های رسمی در شبکه­‌های اجتماعی و پیام­‌رسان­‌های آنلاین بیفزاییم، آنچنان بزرگ خواهد بود که از شمار آن شگفت­‌زده خواهیم شد.

۲_ موضوع این یادداشت درباره دلایل و ریشه­‌های تاریخی_سیاسی این حجم از صف­‌آرایی دشمنانه در فضاهای رسانه­‌ای و «جنگ نرم» نیست؛ اشاره به آن تنها برای درک واسع از توصیه­‌ای است که رئیس‌جمهوری به‌تازگی مطرح و تاکید کرده است: «هدف از تکرار شبهات، ایجاد یأس و ناامیدی در بین آحاد مردم است و در این زمینه متأسفانه بعضی‌ها نادانسته با راهبرد دشمن همراهی می‌کنند».
رئیس جمهوری در همین زمینه به صراحت گفته: «مسئولین ضمن اینکه مراقب هستند وارد حاشیه‌های کاذب نشوند؛ باید به افکار عمومی اهمیت قائل شوند و به شبهات، پاسخ مستند و مستدل بدهند».

۳_ در دنیای پر هیاهوی اطلاعات و جنگ رسانه­‌ای، هرگونه حاشیه و خطای مقام‌های دولتی به شدت رصد می­‌شود و گاه همراه با جهت­‌گیری‌های خاص به صورتی «اغراق­‌شده»، پس از گذر از «دروازه­‌بانی خبر»، به سمت افکارعمومی پمپاژ می‌شود؛ گسترش روزنامه­‌نگاری شهروندی به کمک فضای اینترنت، کوچک­ترین رفتار و گفتار و حتی حالت‌های مسئولان را در هر جامعه­‌ای، الف_ زیر ذره­‌بین افکار عمومی قرار می­‌دهد؛ ب_ در سطحی گسترده بازنشر می­‌کند و ج_ به­‌سرعت در کوران نیرنگ­‌های رسانه­‌ای، «هم‌رسانی» می­‌کند.

۴_ با توجه به حجم دوربین­‌های داخلی و خارجی زوم­‌شده بر رفتار مدیران دولتی کشور، این ماجرا برای مقام‌ها به اندازه کافی هشداردهنده است که لازم باشد بارها تذکر رئیس‌جمهوری را تکرار کرد؛ به­‌ویژه که می­‌توان ادعا کرد در حال حاضر هیچ کشوری به اندازه ایران زیر رگبار حملات رسانه­‌ای معاندان قرار نداشته و شاید حتی در اوج جنگ سرد نیز، هیچ‌کدام از دو کشور آمریکا و شوروی سابق، تا این حد، آماج عنادورزی­‌های شبکه­‌های تلویزیونی رقیب نبوده‌اند.

۵_ از منظری دیگر و فارغ از محاصره­‌های اقتصادی، تهدیدهای مرزی و جنگ تحمیلی نظامی، در چهار دهه گذشته هیچ دوره­‌ای را نمی­‌توان سراغ داشت که ایران و نظم سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی، در تیررس تهاجم‌ها و شبیخون­‌های فرهنگی و رسانه­‌ای نبوده باشد و انواع و اقسام کینه­‌ورزی­‌ها را متحمل نشده باشد.
این شرایط تنها به ماهیت ایدئولوژیک جمهوری اسلامی و پیام­‌های «فرهنگی- فرامرزی» آن مربوط نیست، بلکه جغرافیای راهبردی، موقعیت ژئوپلیتیکی، همسایگان مرزی و منطقه­‌ای و نیز برخورداری از قدرت کم­‌نظیر انسانی_طبیعی ما، به اندازه­‌ای است که هر کدام از آنها به تنهایی مورد حسادت دیگر کشورها و «مستخدمان»شان قرار گیرد و کافی است در یک حوزه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و رسانه­‌ای، دچار غفلت شویم تا منافع مردم و نظام جمهوری اسلامی دچار مخاطره شود.

۶_ کشوری با این ویژگی­‌های کم­‌نظیر، مدتی است در شرایط خاص اجتماعی_اقتصادی قرار گرفته است و در حالی‌که در جبهه تحریم­‌های ظالمانه اقتصادی نبرد می‌کند، ناگزیر است دست­‌ تنها موج پیامدهای ویروس کرونا را از سر بگذراند و هم‌زمان خشکسالی­‌های گاه بی­‌سابقه را نیز مدیریت کند؛ این شرایط به‌طور حتم هوشیاری و مراقبت ویژه­‌ای را می­‌طلبد که در گام نخست، باید ابتدا از سوی کارگزاران رعایت شود تا در گام بعد به همراهی مردم بینجامد.

۷_ از این منظر در کنار تقویت جبهه داخلی فرهنگی_رسانه­‌ای، شاید لازم باشد قدرت فراگیر و بی­‌رقیب افکار عمومی برای همه مدیران (بویژه تازه منصوبان) توصیف و تبیین و تا حد ممکن از آنها خواسته شود در همه شئون و منش خود مراقب باشند و سه توصیه رئیس‌جمهوری را به دقت ملاحظه و اجرا کنند.

نخست؛ افکار عمومی به عنوان یکی از مباحث تخصصی و فراگیر ارتباطاتی، نیازمند شناخت و مطالعه است و هیچ مسئولی نباید خود را بی­‌نیاز از درک پیچییدگی­‌های آن بداند. از این رهگذر است که به گفته رئیس‌جمهوری «اهمیت افکارعمومی» درک می­‌شود و ملاحظاتش، به رفتارهای مدیران تسری می­‌یابد.

دوم؛ قدرت بالفعل ما در مقایسه با حجم هنگفت سرمایه­‌های دشمنانه تا اندازه­‌ای نابرابر است که هر عقل سلیمی را متقاعد کند از هرگونه حاشیه­‌سازی یا گرفتارشدن در بازی­‌های رسانه­‌ای بپرهیزد و با اجتناب از آن، حداکثر منافع راهبردی را تامین کند.

و سوم؛ در صورت بروز هر حاشیه، شبهه، پرسش، انتقاد، ایراد، ابهام و یا حتی مخالفت افکار عمومی، مسئولان باید به صورتی مستند و مستدل، به شرح ماجرا پرداخته و آن را به گذر زمان موکول نکنند.  

۸_ در نهایت اینکه، اگرچه تذکر رئیس‌جمهوری به مسئولان، در ذیل برخی شبهه‌ها و حاشیه­‌های «انتصاباتی» اخیر بیان شده است و خطاب مستقیم آن به دولتی­‌هاست، اما با توجه به جایگاه حقیقی و حقوقی رئیس‌جمهوری و برخی قرائن و شواهد موجود، به راحتی می­‌توان آن را به دیگر نهادها و قوای کشور نیز بسط داد و از همه دست­‌اندرکاران (در سطوح خرد و کلان کشور) خواست، به صورتی ویژه به آن توجه کنند.