انتشار آلاینده‌های هوا ناشی از فعالیت‌های شهری و صنعتی تقریباً جزو لاینفک زندگی مدرن است. اما خوشبختانه اتمسفر موجود در کره زمین کم و بیش باعث حذف آلاینده‌ها می‌شود مگر اینکه مقدار تولید آلاینده‌ها از توان تهویه و تصفیه طبیعی اتمسفر خارج باشد.

روزنامه ایران سه شنبه چهارم آبان در یادداشتی به قلم یوسف رشیدی استاد دانشگاه، نوشت: با اتفاقاتی که در شهرهای مختلف دنیا باعث مرگ‌ومیر گسترده به دلیل غلظت بالای آلاینده‌ها اتفاق افتاد، متوجه شد که نمی‌تواند هر مقدار آلاینده را وارد اتمسفر کند و از عواقب تلخ آن مصون باشد. از این‌رو کشورهای مختلف تلاش کردند تا مباحث آلودگی هوا هم از دیدگاه علمی و هم قانونگذاری در کانون توجه باشد تا تلفات و هزینه‌های بهداشتی مرتبط با آن کاهش یابد.

در کشورهای در حال توسعه توجه به مسائل محیط زیست بسیار وابسته به شرایط اقتصادی و درآمدهای دولت تعیین کننده اجرای اقدامات کنترل و کاهش آلاینده‌ها است. نمونه بارز آن توسعه حمل و نقل عمومی، از رده خارج شدن خودروهای فرسوده، توسعه مراکز معاینه فنی طی سنوات گذشته است. در شرایط کنونی که انبوهی از کارهای به‌جا مانده و قوانین اجرا نشده و مشکلات وجود دارد لازم است تا اقدامات پیوسته و اثربخش به‌جای پرداختن به تدوین قوانین و مقررات به ظاهر زیبا اما غیرقابل اجرا مدنظر قرار گیرد. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

۱) استقرار سیستم گارانتی مادام‌العمر قطعات کنترل آلودگی در خودروها و موتورسیکلت‌ها به‌منظور افزایش کارایی معاینه فنی خودروها.

۲) ارتقای سیستم معاینه فنی خودروها با بهره‌مندی از اطلاعات ECU و سایر روش‌های مدرن به‌جای اندازه‌گیری مستقیم آلاینده‌ها از اگزوز خودروها

۳) نظارت دقیق و مستمر بر آلودگی صنایع بزرگ نظیر نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی بزرگ. بایستی در این صنایع سیستم‌های پایش برخط نصب شده تا اطلاعات مرتبط را در اختیار عموم بگذارند.

۴) الزام شهرداری‌ها به توسعه حمل و نقل عمومی کارآمد و گسترده بخصوص سیستم‌های برقی

۵) تعیین تکلیف نحوه نظارت بر آلودگی موتورسیکلت‌ها که در حال حاضر کاملاً رها شده است

۶) تدوین مقدار انتشار سالیانه به‌منظور بررسی افزایش یا کاهش تولید آلودگی در شهرهای بزرگ. هرچند در شهرهای کشور غلظت آلاینده‌ها سنجیده می‌شود اما آن تحت تأثیر تولید آلودگی و شرایط هواشناسی است. عملکرد هر دولت در مهار آلودگی هوا کاملاً متناظر با کاهش مقدار تولید آلودگی است که بایستی در عملکرد دولت‌ها به‌عنوان یک شاخص مهم در کاهش آلودگی هوا لحاظ گردد.

۷) توجه ویژه به اقدامات مدیریتی و نرم‌افزاری (نظیر دولت الکترونیک) به‌منظور مدیریت تقاضای سفر و کاهش تردد مردم به دستگاه‌های دولتی و خدماتی. شاید بتوان گفت پاندمی کرونا ثابت کرد که می‌توان اقدامات اجرایی کشور را با نصف پرسنل وضعیت موجود راهبری کرد یا اینکه بخش قابل توجهی از نیروهای بخش دولتی می‌توانند دورکاری کنند و بدون تردد در شهر امورات کشور انجام شود.

۸) اقدام به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده که قبلاً با مکانیزم واردات خودرو انجام می‌شد و در حال حاضر کاملاً رها شده و بدون برنامه اجرایی است.