درمان برخی از بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج با کمک سلول‌های بنیادی رنگ واقعیت به خود گرفته است، ناباروری نیز از انواع این بیماری‌ها است.

به گزارش معاونت علمی و فناوری، ناباروری ۸ تا ۱۲ درصد از زوج‌ها در سراسر جهان در سن باروری را تحت تأثیر قرار داده است و در حال حاضر به یک مشکل رایج در دنیا تبدیل شده است.

برای درمان ناباروری روش های مختلفی از جمله دارو، تلقیح داخل رحمی و لقاح آزمایشگاهی وجود دارد که هریک مزایا و معایب خود را دارند.

استفاده از خون قاعدگی برای درمان ناباروری

در کشورمان نیز به یاری شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز درمانی و آزمایشگاه‌های تخصصی سلول‌های بنیادی، مسیر درمان را هموارتر از گذشته کرده است. علاوه بر تحقیقات کاربردی، درمان بیماران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یکی از رویکردهای ستاد توسعه فناوری‌ سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیشرفت خدمات فناورانه و کارهای تحقیقاتی به کمک سلول‌های بنیادی به ویژه در درمان بیماری‌های سخت درمان است.

طرح بانک سلول‌های بنیادی‌ خون قاعدگی، یکی از زیرساخت‌هایی است که به درمان ناباروری به کمک سلول‌های بنیادی کمک می‌کند.

سمیه کاظم‌نژاد مدیر این طرح فناورانه و مخترع بانک سلول‌های بنیادی خون قاعدگی درباره اهمیت این طرح بیان می‌کند یکی از مرحله‌های تلخ و دشواری که ممکن است هر فردی در زندگی با ان مواجه شد، چالش ناباروری است چراکه چالش‌های دیگری را نیز به همراه دارد.

به گفته وی، در ایران به طور میانگین ۱۲ درصد از جامعه با مشکل ناباروری مواجه‌اند.

راه حلی برای عارضه‌ای شایع

اما در سال های اخیر فناوری سلول های بنیادی امید جدیدی را در زمینه مدیریت ناتوانی تولید مثل ایجاد کرده است. سلول‌های بنیادی سلول‌های تمایز نیافته‌ای هستند که می‌توانند شکل تخصصی پیدا کنند، تکثیر شوند و در شرایط مناسب قادر به تولید سلول‌های تخصصی هستند.

این سلول‌ها در تمام مراحل جنینی و بزرگسالی در بدن انسان وجود دارند و می توانند به سلول‌های مختلف تکثیر شوند.

در حالی که بسیاری از مسائل در مورد سلول‌های بنیادی ناشناخته باقی مانده، اما این فناوری، راه‌های تازه‌ای را برای درمان ناباروری گشوده است.

استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی برای درمان ناباروری

با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی راه‌کاری جدید برای درمان ناباروری ایجاد شده است. ۴ نوع سلول بنیادی مزانشیمی شامل سلولهای بنیادی مغز استخوان، سلولهای بنیادی مشتق از چربی، سلولهای بنیادی مزانشیمی خون قاعدگی و سلول‌های بنیادی مزانشیمی بند ناف، هریک برای درمان بیماری‌های ناباروری مورد استفاده قرار گرفته و دریچه‌های تازه‌ای را به سوی سلامت گشوده است.

بر همین اساس سلول‌های بنیادی مزانشیمی خون قاعدگی را می توان از خون قاعدگی جدا کرد. این سلول‌ها دارای قابلیت تکثیر، خود تجدیدپذیری و تمایز چندگانه هستند.

این سلول‌ها همچنین دارای مزایای بی شماری نسبت به سلول‌های بنیادی مشتق شده از منابع دیگر از جمله سهولت در جمع آوری، تکثیر بی خطر و غیرتهاجمی بودن بدون نگرانی از بابت الزامات اخلاقی یا پس زدن توسط پذیرنده هستند.

پایگاه داده‌ای که درمان نازایی را واقعیت می‌بخشد

مدیر طرح فناورانه بانک سلول‌های بنیادی خون قاعدگی با بیان این‌که عملکرد بدن برای باروری به تدریج و با افزایش سن کاهش می‌یابد، ادامه داد: چرخه‌های قاعدگی نامنظم و عارضه‌های ناشی از کهولت سن ممکن است برخی از افراد را با مشکل ناباروری مواجه کند.

سمیه کاظم نژاد افزود: قابلیت سلول های بنیادی مشتق از خون قاعدگی مسیر فناورانه تازه‌ای است که می‌تواند مشکل ناباروری را حل کند.

مخترع بانک سلول‌های بنیادی خون قاعدگی، با بیان این‌که در ایران نیز در حوزه‌های گوناگون درمانی با کمک سلول‌های بنیادی خون قاعدگی توسط پژوهشگران مطالعه شده است، ادامه داد: خون قاعدگی به عنوان یکی از منابع سلول‌های بنیادی شناخته شده است و منبعی سرشار از سلول‌های بنیادی به شمار می‌رود که در هر ماه به آسانی بازیابی می‌شود.

وی با اشاره به تولید فرآورده سلولی در کشور با کمک سلول‌های بنیادی خون قاعدگی از درمان ناباروری به کمک این محصول ایران‌ساخت خبر داد و گفت: با تولید این محصول فناورانه، درمان نازایی با هزینه‌هایی بسیار پایین‌تر از روش‌های مرسوم محقق می‌شود.

به گفته مجری طرح بانک سلول‌های خون قاعدگی با استفاده از این محصول سلولی و زیستی، امکان بارداری در زوج‌ها افزایش می‌یابد و با تزریق آن، ضمن کاهش آسیب‌های ناشی از روش‌های دیگر، شرایط بدن برای میزبانی از جنینی ارتقا خواهد یافت.

کاظم نژاد می گوید:روش‌های نواورانه در درمان بیماری‌ها آن‌هم به کمک سلول‌های بنیادی در حال توسعه هستند و در کشورمان نیز بیش از ۸۰ شرکت دانش‌بنیان محصولات ایران‌ساخت و خدمات فناورانه ارائه می‌کنند.

بر اساس این گزارش، با توجه به اینکه سلول‌های بنیادی خون قاعدگی توانسته اند در مقایسه با دیگر انواع سلول‌ها کارآمدی خود را به نمایش بگذارند، ستاد توسعه فناوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در مسیر حمایت از پژوهش‌های کاربردی، شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور فعال در این حوزه گام برمی‌دارد.