شهید موسی نامجو از جمله فرماندهان شهید در جنگ تحمیلی به شمار می‌رود که با ارایه طرح‌های ابتکاری و موثر خود نقش بسزایی در تثبیت نظام جمهوری اسلامی و پیروزی نیروهای نظامی در مقابل دشمن بعث داشت.

تجربه و تفکر راهبردی و عملیاتی فرماندهان در جنگ، توانایی آنها را برای شناخت و اشراف بر تحرکات دشمن، بالابردن توانایی رزمندگان و در نتیجه هدایت راهبردی و عملیاتی در جنگ را شکل داد و ارتقاء بخشید، به گونه‌ای که آثار و نتایج آن را در بسیاری از پیروزی‌های نظامی جنگ، تحولات ساختاری و نظامی، می‌توان مشاهده کرد. یکی از این فرماندهان دلیر ارتش جمهوری اسلامی ایران، شهید سید موسی نامجوی است که در سال‌های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی رژیم عراق علیه ایران با ارایه طرح‌های ابتکاری و موثر خود، نقش بسزایی در تثبیت نظام جمهوری اسلامی و پیروزی نیروهای نظامی ایران در مقابل دشمن متجاوز ایفا کرد.

زندگینامه موسی نامجو

موسی نامجو در ۲۶ آذر ۱۳۱۷ خورشیدی در بندر انزلی در خانواده‌ای متدین به چشم به جهان گشود. پدر او حافظ قرآن بود و با روحانیت ارتباط خوبی داشت، از این روی وی هم با تربیت پدری متدین با مبانی مذهبی آشنا شد و در پنج سالگی مکتبیِ مسجد محلشان بود. با هوش و ذکاوت که از خود نشان داد، مسوولان مدرسه ابتدایی را قانع کرد که او را در پنج سالگی به عنوان دانش آموز بپذیرند و او شاگرد اول دبستان شد.

موسی نامجو با نمرات بسیار خوب، ‌دوره دبستان را تمام کرد و وارد دوره دبیرستان شد. بر اثر حادثه ای که برای پدرش پیش آمد، او مجبور شد، برای پیدا کردن کار به تهران برود و در غیاب پدر برای تأمین مخارج زندگی خانواده با چند باغدار وارد مذاکره شد و مرکبات آنها را خریداری می کرد و در بازار به فروش می رسانید و به این ترتیب مخارج زندگی خانواده را به مدت ۲ سال تأمین می کرد. وی به دلیل احتیاج مادی وارد مدرسه نظامی شد. او به عنوان یکی از بهترین شاگردان دبیرستان نظام دیپلم ریاضی گرفت و وارد دانشکده افسری شد. سید موسی جوان رشید و دارای توانمندی های زیادی بود و برای آنکه از انرژی خود در راهی صحیح استفاده کند، شروع به تحقیق و مطالعه در امور سیاسی و علمی کرد و به فراگیری زبان های انگلیسی و فرانسه پرداخت. او گاهی برای پر کردن اوقات بیکاری خود به سوارکاری می پرداخت و در این رشته مهارت خاصی یافت. وی با این کار ضمن تقویت روح و جسم، خود را برای اجرای آرزوهای بزرگتر آماده ساخت.

او تحصیلات دانشکده افسری را به پایان رسانید و با درجه ستوان دومی به عنوان استاد نقشه‌خوانی عضو هیات علمی دانشکده افسری شد. وی خیلی زود به عنوان استاد نقشه خوانی به تدریس پرداخت و در مدت کمی خصوصیات و خصلت های ویژه و بارز خود را نمایان ساخت. دانشجویان به او ارادت خاصی داشتند و چون کلاس نقشه خوانی دارای چند استاد بود، ‌بیشتر دانشجویان تمایل داشتند از محضر وی استفاده کنند.

تحول در زندگی شهید نامجوی

تحول در زندگی شهید نامجو با آشنایی با امام خمینی(ره) شروع می شود و از آن به بعد مرتب به دیدار امام خمینی(ره) می‌رود و این مراوده ها در زندگی او تاثیر زیادی به جا گذاشت. پس از چندی با آن که امام (ره) به ترکیه تبعید شدند اما تحول فکری سید موسی پابرجا ماند و او توانست در بعضی از دوستان نزدیکش نیز تحول ایجاد کند؛ به طوری که از دوستان خود می خواست که در اجرای فرائض دینی بیش از پیش بکوشند و نیز سایر دوستانشان را ارشاد و راهنمایی کنند.

وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷خورشیدی، شهید نامجوی که آشنایی کاملی با دانشکده افسری داشت کوشید، ضمن حفظ و حراست دانشکده از ناآرامی‌های ایجاد شده در کشور، زمینه‌های تغییر و تحول انقلابی را در آنجا نیز فراهم کند. بنابر این با توجه به اقدامات انجام گرفته به وسیله وی، مسوولان امر تصمیم به انتصاب نامجوی به عنوان فرمانده دانشکده گرفتند و از این زمان، دوران فرماندهی نامجو شروع شد. پس از شهیدشدن مصطفی چمران، نماینده فرمانده کل قوا در شورای عالی دفاع بود و مدتی بعد در نقش وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به خدمت پرداخت.

زمان زیادی از انتصاب شهید نامجو به عنوان فرمانده دانشکده افسری نگذشته بود که تهاجم رژیم بعث عراق به سرزمین ایران اسلامی آغاز شد. ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، روز آغاز سال تحصیلی در دانشکده افسری بود. صدای چند انفجار مهیب، خبر از رویدادی مهم و در عین حال تلخ می‌داد. دقایقی چند لازم بود تا معلوم شود که صدای انفجارها ناشی از حملات هوایی ارتش بعث عراق به فرودگاه مهر آباد و نقاط دیگر است. به دستور سرهنگ نامجو کلاس‌های درس تعطیل شد و فقط پس از چند ساعت، تصمیم برای اعزام دانشجویان دانشکده افسری به جبهه‌های نبرد برای مقابله با تجاوز دشمن گرفته شد. شهید نامجوی با درک صحیح از شرایط بحرانی و لزوم بسیج تمامی قوا و امکانات دست به اقدامی زد که گذشت زمان بر صحت آن مهر تأیید زد. حضور دانشجویان در جبهه‌های نبرد و در کنار تکاوران نیروی دریایی ارتش و دیگر نیروها مانند سپاه و نیروهای مردمی نه تنها توانست سقوط خرمشهر را بیش از یک ماه به تأخیر اندازد بلکه خبر این حضور که به طور قطع به اردوگاه دشمن واصل شد، پیامی از میزان پایمردی و استقامت، عزم و اراده جدی و شکست ناپذیر ارتش و مردم ایران را به فرماندهان و سران رژیم بعث عراق رسانید؛ پیامی که بی تردید بر میزان ترس و تردید آنان بیش از پیش افزود و این‌ها همه گوشه‌ای از نتایج و آثار یک تصمیم صحیح، سریع و به موقع بود که از نبوغ نظامی فرمانده‌ای مانند شهید نامجو ناشی شد.

فعالیت شهید نامجو در زمینه آگاهی بخشی سیاسی

در زمینه‌های آموزشی و به ویژه آگاهی‌های سیاسی نیز اقدامات مفیدی را در دوران تصدی‌اش به عنوان فرمانده دانشکده افسری انجام داد؛ دعوت از اساتید آگاه و انقلابی دانشگاهی برای ارتقای بینش سیاسی دانشجویان از جمله اقداماتی بود که شهید نامجو از همان ابتدای پذیرش مسوولیتش در دانشکده با جدیت تمام دنبال کرد. او به این هم بسنده نکرد و با سپردن مسوولیت تهیه کتاب‌هایی با عنوان «تاریخ سیاسی معاصر» به سید جلال الدین مدنی برای تدریس در دانشکده افسری، گام بلند دیگری برداشت تا افسران آینده این مرز و بوم تاریخ سیاسی معاصر کشورشان را بهتر بشناسند و بدانند که دستکم در ۱۰۰ سال گذشته بر این مرز و بوم چه رفته است. درس دیگری با عنوان «شناخت امپریالیسم» نیز از جمله ابتکارات آموزش سیاسی شهید نامجو بود که با حضور اساتید مجرب تدریس می‌شد.

سرانجام

سید موسی نامجو در هفتم مهر ۱۳۶۰ خورشیدی در جریان عملیات ثامن الائمه و پس از بازدید از فتوحات ارتش اسلام به هنگام بازگشت در حادثه سقوط هواپیمای "سی – ۱۳۰" به همراه شهیدان فلاحی، فکوری، کلاهدوز و جهان آرا به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

منبع:

یادمان شهدای دولت جمهوری اسلامی، شماره ۱۰، شهریور ۱۳۸۵