کتاب درآمدی به شهرسازی نوین نوشته‌ی اصغر ارجمندنیا، ابتدا شما را با مفهوم این پدیده نوین آشنا کرده و سپس به بررسی رویکرد‌های گوناگون آن می‌پردازد.

شهرسازی نوین، دانشی است که شماری از نظم‌ها و زمینه‌ها و مقیاس‌های جغرافیایی مختلف را به هم پیوند می‌دهد. اصول این دانش، به طور فزاینده‌ای در زمینه‌های شهرسازی، معماری، طراحی، سیاست‌ها و خط مشی‌های عمومی اثرگذار است.

این پدیده، واکنشی به اثرات معماری و شهرسازی مدرن بعد از جنگ جهانی دوم بوده و بازتابی به گسترش‌های پراکنده، بی‌برنامه، بی‌ضابطه شهری به ویژه در حومه‌های شهری است.

جنبش شهرسازی نوین بر پایه اصول برنامه‌ریزی، طراحی و معماری است که با همکاری برای ایجاد و خلق اجتماعات با مقیاس انسانی پایه‌ریزی شده است. رویکردهای نخستین شهرسازی نوین به دوران جین جیکوپز و برادران کریر (Krier) و در مسیر بازگشت به سنت فضاهای شهری اروپا باز می‌گردد.

شهرها تا نیمه اول قرن بیستم عمدتا پیرامون واحدهای همسایگی و با کاربردهای مختلط و قابل پیاده توسعه یافتند. این وضع، برای بخش عمده تاریخ شهرنشینی، به اینگونه بوده است که یک شهر که کاملا پیاده رو بود. با گسترش رفت و آمد انبوه و دسترسی‌ها، توسعه شهر به سوی خطوط رفت و آمد بیرونی رشد اجتماعات پیاده رودار، مانند خیابان‌های حاشیه شهر امکان پذیر شد؛ اما با ظهور اتومبیل ارزان و سیاست‌های دولتی مساعد، توجه به انتقال از شهرها به سمت راه‌های بیشتر متمرکز بر نیازها به اتومبیل جلب شد.

به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم، شهر به طور وسیعی بر کاربری با معیارهای منطقه‌بندی بر رویکرد تراکم کمتر برای خانه‌های تک واحدی، جدا از یکدیگر به عنوان گزینه ترجیهی برای رشد طبقه متوسط تأکید کرد. جدایی فیزیکی، جایی که مردم زندگی می‌کنند، رفت و آمد می‌کنند، خرید می‌کنند و دائما اوقات فراغت خود را در تراکم پایین مسکن کاهش می‌دهند. اتومبیل را برای حمل و نقل کارآمد ضروری دانسته‌اند. این روند به ظهور یک فرهنگ تابع اتومبیل منجر گردید.

این سیستم جدید توسعه، با جدایی جدی و آشکار کاربری‌ها، به عنوان (توسعه متداول حومه شهری) و به صورت روشی در توسعه شهری بعد از جنگ دوم جهانی شناخته شد. در ربع اول قرن بیستم ایالات متحده امریکا، در الگوی توسعه شهری فشرده و واحدهای همسایگی مختلط توسعه یافت؛ اما در نیمه دوم قرن بیستم، این الگو تغییر کرد.

در بخشی از کتاب در آمدی به شهر سازی نوین می‌خوانیم:

شهرها تا نیمه اول قرن بیستم عمدتا پیرامون واحدهای همسایگی و با کاربردهای مختلط و قابل پیاده توسعه یافتند. این وضع، برای بخش عمده تاریخ شهرنشینی، به اینگونه بوده است که یک شهر که کاملا پیاده‌رو بود. با گسترش رفت و آمد انبوه و دسترسی‌ها، توسعه شهر به سوی خطوط رفت و آمد بیرونی رشد اجتماعات پیاده‌رو دار، مانند خیابان‌های حاشیه شهر امکان پذیر شد؛ اما با ظهور اتومبیل ارزان و سیاست‌های دولتی مساعد، توجه به انتقال از شهرها به سمت راه‌های بیشتر متمرکز بر نیازها به اتومبیل جلب شد.

به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم، شهر به طور وسیعی بر کاربری با معیارهای منطقه‌بندی بر رویکرد تراکم کمتر برای خانه‌های تک واحدی، جدا از یکدیگر به عنوان گزینه ترجیهی برای رشد طبقه متوسط تأکید کرد. جدایی فیزیکی، جایی که مردم زندگی می‌کنند، رفت و آمد می‌کنند، خرید می‌کنند و دائما اوقات فراغت خود را در تراکم پایین مسکن کاهش می‌دهند. اتومبیل را برای حمل و نقل کارآمد ضروری دانسته‌اند. این روند به ظهور یک فرهنگ تابع اتومبیل منجر گردید.

این سیستم جدید توسعه، با جدایی جدی و آشکار کاربری‌ها، به عنوان (توسعه متداول حومه شهری) و به صورت روشی در توسعه شهری بعد از جنگ دوم جهانی شناخته شد. در ربع اول قرن بیشتم ایالات متحده امریکا، در الگوی توسعه شهری فشرده و واحدهای همسایگی مختلط توسعه یافت؛ اما در نیمه دوم قرن بیستم، این الگو تغییر کرد.

فهرست مطالب

چکیده
فصل یک: چارچوب نظری
مقدمه
پیشینه
بیان مسئله
چشم اندازها
اهداف
ضرورت‌ها
محدوده مکانی
روش بررسی
مفاهیم و اندیشه‌های شهرسازی نوین
فصل دو: شناخت و تحلیل وضعیت شهرسازی نوین
رویکردهای شهرسازی نوین
جنبش شهرسازی نوین
پیشگامان جنیش شهرسازی نوین
شهرسازی پیشین و شهرسازی نوین
الگوهای شهرسازی نوین
مقیاس شهرسازی نوین
توسعه شهری و اتومبیل
فصل سه: کنگره شهرسازی نوین
تدارک برگزاری کنگره‌ها
کنگره شهرسازی نوین
دیدگاه‌ها در سازماندهی کنگره
دیدگاه‌ها در تدوین منشور شهرسازی نوین
فصل چهار: اصول، ابعاد و مزیت‌های شهرسازی نوین
اصول شهرسازی نوین
مزیت‌های شهرسازی نوین
روش‌های اجرایی شهرسازی نوین
نمونه‌های اجرای شهرسازی نوین در آمریکا
نمونه‌های اجرای شهرسازی نوین در کشورهای دیگر
فصل پنج: تلاش‌ها و پیگیری‌های کنگره
گردهمائی سالانه کنگره
گردهمائی در نقاط دیگر
مجامع کنگره شهرسازی نوین
شورای شهرسازی نوین
انتشارات کنگره
تدریس اصول شهرسازی نوین
همکاری و مشارکت
تهیه فیلم
نقدها
موانع موجود
فصل شش: طراحی شهری و واحد همسایگی، مباحث محوری در شهرسازی نوین
الف: جایگاه طراحی شهری در شهرسازی نوین
موضوع طراحی شهری
مفاهیم و تعاریف طراحی شهری
کیفیت محیطی طراحی شهری
پیشینه اندیشه طراحی شهری
اهداف کیفی طراحی شهری
سیر تکوینی طراحی شهری
نارضایتی عمومی در غرب
جنبش ضد اقتدار
پیامدهای جنبش دانشجوئی ضد اقتدار
فروپاشی رویکرد اقتدار
فرایند طراحی شهری
مباحث عمده طراحی شهری
جنبه‌های نظری طراحی شهری
جنبه‌های علمی طراحی شهری
تجربه‌های آلمان
تجربه‌های ایران
ب) جایگاه واحد همسایگی در شهرسازی نوین
فصل هفت: پیوست‌ها
پیوست 1. اسامی افراد و موضوعات شهرسازی نوین
پیوست 2. طراحی پارک‌های واحد همسایگی
پیوست 3: منشور شهرسازی نوین، قواعد و معیارهای معماری و شهرسازی نوین، رشد هوشمند در شهرسازی نوین
فهرست منابع
تصاویر