کتاب سیر تفکر جدید در جهان و ایران

کتاب سیر تفکر جدید در جهان و ایران


کتاب سیر تفکر جدید در جهان و ایران، حاوی بررسی اجمالی سیر تحول جریان‌های فرهنگی و سیاسی غرب (پس از رنسانس) و ایران بعد از مشروطیت است.

تفکر جدید به تفکری گفته می‌شود که پس از قرون وسطی، آرام آرام در اروپا پدید آمده و رشد یافته است و نهایتا به صورت فلسفه و علم و هنر و بالاخره به صورت تکنولوژی جدید ظاهر می‌شود. از آن جایی که این نحوۀ تفکر را مقابل و متضاد با تفکر قرون وسطایی تلقی می‌کنند، قرون وسطایی هم مربوط به گذشته قبل از رنسانس می‌شود لذا این تفکر را تفکر جدید می‌نامند.

در بخشی از کتاب سیر تفکر جدید در جهان و ایران می‌خوانید:

امروزه تفکری در غرب رایج است و آن این که دین یک مقوله فلسفی به شمار نمی‌آید و به طریق اولی موضوع تجسس «علم» هم قرار نمی‌گیرد بنابراین راه معرفت دینی، همان طریق «شناخت هنری» یعنی «احساس قلبی» هر فرد و تفکر «فوق منطقی» اوست. در این‌ گونه تفکر، سعی بر شناخت «بی‌واسطه» یا حضوری «اشیاء و امور» است، به همان نحو که انسان به هستی‌ خود، بی‌واسطه آگاهی دارد.

در این بینش، ملاک حقیقت و بطلان هر معرفتی با خود فرد است نه خارج از او. هنرمند خود، راه خود را می‌جوید و می‌پوید و ما نمی‌توانیم بگوییم که وی منتسب به حق است یا نیست. خودش برای خودش ضوابطی دارد و خودش در عالم خودش، محق و درست‌ پندار و درست‌ کردار است.

بنابراین دیانت و ایمان، یک امر صرفا شخصی است و البته اعتقادات خصوصی و «قلبی» نمی‌توان به نحو استدلالی و «قالبی» برخورد کرد. تکالیف و آداب دین نیز چه فردی باشند و چه جمعی منوط به تشخیص و حال خود فرد است و هیچ قوه و قدرت خارجی به عنوان شارع او را محدود نمی‌کند. فرد هست و خدای خودش و کسی را مجال فضولی نیست!

کمال چنین بینشی را در عرفان ملاحظه می‌کنم. در این‌جا نیز مثل هنری بنابر علم حضوری فرد است که شهود و کشف خوانده می‌شود، منتها برای رسیدن به چنین مرتبه‌ای فرد باید تا آن جا که می‌تواند فردیت خود را از عالم واقع جدا کند. با ریاضیات، رهبانیت‌ها، چله‌ نشستن‌ها و ملالت‌ها و ملامت‌هایی که امکان چنین تجریدی را فراهم می‌کند، عارف می‌کوشد تا فردیت الهی خود را از کثرت شیطانی جهان نجات دهد.

فهرست مطالب
سخن ناشر
پیش درآمد: مقدمه کوتاهی بر مطالعات تاریخی
بخش اول: مقدمه کوتاهی بر مطالعات تاریخی
بخش دوم: تاریخ تفکر جدید
پرسش و پاسخ
بخش سوم: مبانی شناخت دینی
فصل اول: سیر تفکر جدید در جهان
بخش اول: شناخت قرون وسطی
بررسی اجمالی آیین مسیحیت، تاریخچه پیدایش مسیحیت
آموزش مسیحیت با فلسفه و ظهور انحرافات در آن
آمیزش مسیحیت با فلسفه نو افلاطونی
آمیزش مسیحیت با فلسفه ارسطویی
انحطاط و سقوط روم و پیدایش دوران تاریکی (قرون وسطی)
بخش دوم: عوامل حرکت و جنبش اروپای قرون وسطی
1. جنگ‌های صلیبی
2. حکومت اسلامی اندلس
تأثیر حکومت اسلامی اندلس در بیداری اروپاییان
3. کشف آمریکا
ظهور بورژوازی
تبیین بورژوازی و ارتباط آن با فرهنگ جدید
صورت و ماهیت زندگی اروپاییان قرون وسطی و اعتقاد به تئیسم
اصالت یعنی چه؟
ایسم یعنی چه؟
اومانیسم و ماهیت فرهنگی دوره جدید
ظهور پروتستانتیزم به عنوان زمینه‌ساز تفکر جدید غیر دینی
حذف روحانیت مسیحی، اولین گام در پروتستانتیزم
ظهور رنسانس و بازگشت به فرهنگ شرک یونانی و رومی
خدا در دوره جدید
بخش سوم: اعتقادات مکتب اومانیسم
1. اصالت دادن به وجدان انسان
2. مسئولیت در برابر وجدان انسان
3. آزادی در بینش اومانیستی لیبرالیسم
4. دموکراسی در بینش اومانیستی
5. اصالت اراده انسان
6. اصالت دادن به قدرت
7. ترقی (پروگره) و تکامل
8. تجدّد (نوگرایی: مدرنیسم)
9. مذهب اصالت عقل و اصالت تجربه (راسیونالیسم و امپریسم) در تفکر جدید
10. مذهب اصالت معنا (ایده‌آلیسم و مذهب اصالت واقع (رئالیسیم) جدید
ایده‌آلیسم
ایده الیسم در گذشته
تمثیل غار افلاطونی
رئالیسم در گذشته
سیر اجمالی ایده‌آلیسم و رئالیسم در دوره جدید
رئالیسم جدید
ایده‌آلیسم جدید
وحدت ایده‌آلیسم و رئالیسم جدید در اومانیسم
ماکیاولیسم
11. علم جدید و مذهب اصالت علم (سیانتیسم)
تعاریف مختلف علم
تعریف و توصیف علم جدید
رابطه علم و حقیقت
مذهب اصالت علم (سیانتیسم)
12. مذهب اصالت سود (اوتیلیتاریسم و یا یوتیلیناریانیسم)
13. اصالت صلاح عملی (پراگماتیسم)
بخش چهارم: جریان فکری اومانیستی فراماسونری
پیدایش فراماسونری
ویژگی‌های ایدئولوژی فراماسونری
1. لیبرالیسم
2. رفرمیسم
3. تساهل و تسامح
4. کوسموپولی تئیسم
5. دئیسم
6. تحلیل سه پایه‌ای
7. برابری
8. برادری
9. پشتیبانی از اعلامیه جهانی حقوق بشر
10. ژودائیسم (یهودیگری)
11. صهیونیسم
12. نهان‌روشی
13. علّت سوءظن نسبت به فراماسونری
جریان‌های مخالف با فراماسونری
تضاد دیانت با فراماسونری
تضاد ناسیونالیسم اروپایی با فراماسونری
تضاد چپ انقلابی با فراماسونری
فصل دوم: سیر تفکر جدید در ایران
بخش اول: گذری اجمالی بر تاریخ اسلام
ولایت
آغاز انحراف و جدایی دین از سیاست
نهضت ترجمه
مقابله تشیع با نهضت ترجمه
مقابله تشیع با فلسفه یونانی و اصالت فقه و حدیث
مقابله تسنن با فلسفه یونانی
بخش دوم: ایران در دوره جدید
اوضاع سیاسی ایران در دوره‌های صفویه تا قاجاریه
چگونگی برخورد استعمار با ایران و بیان ترفندهایش
نگاهی کوتاه به مراحل برخورد استعمار با ایران
بیان تفصیلی مراحل سه‌ گانه برخورد استعمار با ایران
جریان فراماسونرسازی و حذف روحانیت
جریان فرقه‌سازی و متلاشی نمودن روحانیت
ایجاد فرقه تصوف جدید و صوفی‌سازی
ایجاد فرقه شیخیه و وهابیه
وهابیه و حملاتش به تشیع
ایجاد فرقه اسماعیلیه جدید
ایجاد فرقه بابیت
ایجاد فرقه بهائیت
تعلیمات فراماسونری بهائیت
ایجاد فرقه قادیانیه (احمدیه)
قضیه تنباکو یا واقعه رژی و نقش روحانیت در طرد استعمار
ایجاد فراماسونری و جریان منور‌الفکر سازی
بخش سوم: پیدایش فراماسونری در ایران
ملکم جان فراماسونر پدر مشروطیت
ملکم خان و اومانیسم
اصول عقاید ملکم
تشکیل فراموشخانه و نقش فرهنگی آن
ملکم و روش مزدور مآبانه آن
نگارش روزناه قانون
میرزا حسین‌خان سپهسالار فراماسونر عثمانی
سرهنگ روسی فتحعلی آخوندزاده فراماسونر روسی
اصول عقاید سرهنگ روسی
سرهنگ فتحعلی و تز «پروتستانتیزم اسلامی»
سرهنگ روسی و ناسیونالیسم ایرانی
سرهنگ و تغییر خط فارسی
بخش چهارم: انقلاب مشروطه
انقلاب مسلمانان برای تشکیل جمهوری اسلامی
نقش فراماسونری در تبدیل انقلاب اسلامی به انقلاب مشروطیت
نقش شیخ فضل‌الله نوری در جلوگیری از این انحراف
ضد انقلاب، صدراعظم انقلاب
رضاخان و نقش او در تسریع جریان منورالفکری
بخش پنجم: اجمالی از سیر تفکر جدید
تفکر جدید در ایران
بخش ششم: رگه‌های اشرافیت در روشنفکری

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه