انسیه کنی نژاد مقدم/  ایرنا: اسانس‌ها مایعات معطری هستند که با انجام تقطیر از گیاهان، گل‌ها، برگ‌ها و گاهی از میوه‌ها گرفته می‌شود. این اسانس‌ها با رایحه‌های معطری که دارند، دارای خواص و فواید زیادی هستند و در درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات روحی و روانی بکار برده می‌شود. برخی از این اسانس‌ها به تقویت آرامش و تسکین اضطراب کمک می‌کنند. در این مقاله، ما برخی از بهترین اسانس‌ها برای کاهش اضطراب و به آرامش رسیدن شما را معرفی می‌کنیم.

از کجا بفهمیم که مضطرب هستیم

با وجود اینکه اسانس‌ها به تقویت آرامش و کاهش اضطراب کمک می‌کنند. اما باید توجه داشت که اضطراب مزمن بر سلامت روحی و جسمی افراد تأثیر منفی داشته و ممکن است زندگی روزمره آن‌ها را مختل کند. در صورتی که علائمی مانند مشکل در خوابیدن، تحریک پذیری، تنش عضلانی، اجتناب از مکان‌های عمومی، تمایل به ماندن در خانه، مشکل در تمرکز و... را دارید شما به احتمال زیاد فرد مضطربی هستید و نیاز به مدیریت اضطراب دارید.

راههای بسیاری مانند؛ روان درمانی، مشاوره و درمان شناختی رفتاری، تکنیک‌های آرامش بخش مانند مدیتیشن، تمرکز حواس و یوگا، تغییرات سبک زندگی، مانند اجتناب از استرس و ورزش منظم و... وجود دارد. در کنار این راه حل ها بهره گرفتن از اسانس‌ها در کاهش اضطراب و درمان آن بسیار تاثیر گذار است. در زیر به معرفی اسانس‌های موثر در درمان اضطراب می‌پردازیم.

اسانس پرتقال

اسانس پرتقال از میوه درخت پرتقال به روش تقطیر و فشردن پوست پرتقال بدست می‌آید. این اسانس یکی از محبوبترین اسانس‌ها برای آرماتراپی در تسکین اضطراب است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته بر روی موش‌هایی که در معرض ترس و اضطراب قرار گرفته‌اند. این اسانس تاثیر چشمگیری داشته است. رایحه درمانی با اسانس پرتقال نسبت به داروهای ضد اضطراب مقرون به صرفه‌تر بوده و عوارض جانبی کمتری دارد.

اسانس بابونه

اسانس بابونه از طریق روش تقطیر با بخار آب از گل‌های بابونه بدست می‌آید. استنشاق رایحه این اسانس باعث درمان اضطراب و افسردگی می‌شود، به همین دلیل روغن بابونه به‌عنوان یک ماده محبوب در محصولات آروماتراپی، شمع‌ها و درمان‌های مقابله با اضطراب است. ماساژ با روغن رقیق شده با این اسانس به تنهایی به کاهش اضطراب و سایر علائم آن کمک می‌کند.

مریم گلی

اسانس بدست آمده از گیاه مریم دارای خواص تسکین دهنده اضطراب بخصوص در بانوان است. این اسانس با افزایش میزان سروتونین و کاهش همزمان کورتیزول، افسردگی  و اضطراب را کاهش می‌دهد. استنشاق رایحه این اسانس موجب کاهش قابل توجه فشار خون و تعداد تنفس می‌شود.

اسانس اسطوخودوس

اسانس اسطوخودوس از گیاهی با گل‌های بنفش و رایحه‌ای معطر گرفته می‌شود. این اسانس در رایحه درمانی یا آروماتراپی‌معمولاً برای خواص ضد التهابی، آرامش‌بخش عضلات و تسکین اضطراب استفاده می‌شود. بر اساس مطالعات انجام گرفته استنشاق این اسانس، اضطراب را کاهش داده و خلق و خو را بهبود می‌بخشد.

اسانس لیموترش

اسانس لیموترش همانند داروهای آرامبخش برای مقابله با اضطراب و استرس است. بنابراین چنانچه با بوییدن لیموترش احساس خوبی می‎کنید بخاطر خواص آرامبخشی آن است.  اسانس لیموترش یک روش صددرصدی برای حفظ آرامش و خوش‌خلقی است. طبق تحقیقات صورت گرفته استنشاق رایحه لیموترش باعث برطرف شدن اختلالات افسردگی، فشارهای روحی، اضطراب، استرس، خستگی و عصبانیت می‌شود. همین تحقیق نشان می‌دهد استفاده مدوام از این اسانس نتیجه معکوس داشته و باعث واکنش استرس و اضطراب‌زایی می‌شود.

اسانس بهار نارنج

اسانس بهار نارنج که از شکوفه‌های درخت نارنج بدست می‌آید با رایحه شیرین خود آنقدر تاثیر آرامبخش و ضد اضطراب دارد که به عنوان یک دیازپام طبیعی و یک خواب آور عالی شناخته می‌شود. رایحه این اسانس تاثیر بسیاری بر سیستم عصبی افراد گذاشته و علاوه بر کاهش اضطراب، برای کاهش هیجانات دستگاه عصبی، سردردهای عصبی و میگرنی و تپش نامنظم قلب مفید است و خلق و خو را بهبود می‌بخشد.

اسانس گل سرخ

اسانس گل سرخ  یا گل محمدی به روش تقطیر بدست می‌آید و در درمان افسردگی و اضطراب بسیار مفید است. این اسانس تاثیرات مستقیمی بر روی مغز دارد و موجب کاهش اضطراب و افسردگی شده و قدرت ذهنی و اعتماد به نفس را افزایش می‎‌دهد.

اسانس یلانگ یلانگ

اسانس یلانگ یلانگ از طریق تقطیر بخار از گل‌های زرد و ستاره‌ای درخت کانانگا گرفته می‌شود. این گیاه بومی کشورهای هند، فیلیپین، مالزی، اندونزی و بخش‌هایی از استرالیا است. رایحه این اسانس دارای خواص بسیاری مانند؛ تقویت روحیه، کاهش افسردگی، کاهش اضطراب، کاهش فشار خون و... است. متخصصان رایحه درمانی غالبا از این اسانس برای کاهش اضطراب استفاده می‌کنند.

علم رایحه درمانی یا آرماتراپی اسانس‌های دیگری را برای کاهش اضطراب بکار میگیرد. اگرچه شواهد علمی کمی برای اثبات درمان اضطراب با این اسانس‌ها وجود دارد اما در درمان برخی از افرد واقعا موثر بوده است. این اسانس‌ها عبارتند از:

اسانس ریحان

اسانس شمعدانی

اسانس گریپ فروت

اسانس اهک

اسانس چوب صندل

نحوه استفاده از اسانس‌ها در برابر اضطراب

اسانس‌ها روغن‌های بسیار خالص و غلیظی هستند که غالبا سمی بوده و نباید خورده شوند. اکثر این اسانس ها برای رقیق کردن روغن‌هایی مانند؛ روغن زیتون یا روغن بادام شیرین توصیه می‌شوند. همیشه قبل از استفاده از اسانس ها برچسب مندرج بر روی آن را مطالعه کنید تا از دستورالعمل استفاده از آن آشنا شوید. برای مثال استفاده از برخی از اسانس‎ها بر روی پوست حساسیت‌زا است و یا برخی دیگر از اسانس‌ها بر روی لباس لک ایجاد می‌کنند لذا مطالعه دستور العمل بسیار مهم است. برخی از روشهای استفاده از اسانس‌ها عبارتند از:

استفاده از اسانس‌ها در بخورهای مخصوص

استفاده از اسانس‌ها بر روی پارچه‌ها و اثاثیه، مانند ملافه، بالش، یا کوسن

ماساژ دادن پوست با روغن‌های غلیظ شده با اسانس‌ها

مخلوط کردن اسانس‌ها با نمک حمام یا لوسیون

ترکیب اسانس‌ها برای ایجاد عطرها و اثرات متفاوت

اسپری کردن اسانس‌ها در اتاق

ملاحظات استفاده از اسانس‌ها

اسانس های خالص بسیار غلیظ هستند و بسیاری از آنها به طور بالقوه سمی هستند. به همین دلیل، رقیق کردن آنها در روغن حامل قبل از استفاده ضروری است. رقیق کردن اسانس‌ها احتمال تحریک پوست، چشم یا ریه‌های فرد را کاهش می دهد.

در بسیاری از افراد علائم تحریک پوست یا واکنش آلرژیک به یک اسانس به شکل؛ پوست لکه دار، خارش، درد و یا سرخی خود را نشان می‌دهد. قبل از استفاده از اسانس رقیق شده روی پوست، به طور کلی بهتر است آن را روی قسمت کوچکی از پوست آزمایش کنید. در صورت بروز واکنش، پوست را با آب گرم و صابون تمیز کنید و استفاده از روغن را متوقف کنید.

حتما دقت داشته باشید که رایحه درمانی جایگزین درمان پزشکی نیست. چنانچه برای مشکل اضطراب خود تحت درمان هستید با پزشک خود مشورت کنید و در کنار درمان‎‌های دارویی آروماتراپی انجام دهید تا به نتیجه مطلوب برسید.