اخـلاق اگـر بـه مـعـنای مجموعه ای از اعمال گفتاری و رفتاری انسان باشد یکی از ارکان مهم دیـن مـبـیـن اسـلام اسـت، و میزان رسوخ اعتقادات دینی افراد و پایبندی آنان به احکام و تعالیم اسـلامـی در همین عرصه متبلور و نمایان می شود، و ارزش آنان از نظر دین و تقوا بر همین اساس ارزیـابـی می گردد.

این رکن مهم دینی به قدری اهمیت دارد که پیامبر اکرم (ص) فرموده است: بـعثت لا تمم مکارم الا خلاق (من برانگیخته شدم تا مکارم اخلاق را کامل کنم).
از این رو، بسیاری از امورگفتاری و رفتاری مانند غیبت کردن، دروغ گفتن، تهمت زدن، آزار و تحقیر مسلمانان که موجب سستی روابط حسنه افراد با یکدیگر و تبدیل دوستیها به دشمنیها و مفاسد دیگر می شود از اهم محرمات الهی و از جمله گناهان کبیره به شمار آمده است.
مـتـاسـفـانـه مـا مـسلمانها به آنچه خودمان داریم کمتر توجه می کنیم و بیشتر به آنچه دیگران دارنـدچـشـم دوخـتـه ایـم، چـه ما از نظر داشتن تعالیم اخلاقی و رهنمودهای زندگی فردی و اجتماعی ازهر جامعه دیگری غنی تر و بی نیازتریم و انبوه احادیث و اخباری که از پیشوایان دینی و مـذهـبی در زمینه اخلاق و حقوق برادران دینی و لزوم الفت و دوستی آنان با یکدیگر به ما رسیده اسـت.
خوشبختانه کتابخانه عمومی اهل البیت (ع) در بغداد مجموعه ای از این احادیث و اخبار را درکتاب حاضر گرد آورده و در دسترس استفاده گذاشته امید است خوانندگان عزیز از آن بهره وافربرند و یـقین داشته باشند اگر ما تعالیم پیشوایان دینی خود را به کار بندیم و روابط فردی واجتماعی خود را براساس آنها قرار دهیم در نزد خدا و خلق محبوب و در هر دو جهان خوشبخت و سعادتمند خواهیم بود.

فهرست مطالب

مقدمات
دیدگاه پیامبر اسلام (ص ) و ائمه اهل بیت (ع ) درباره دوستی
اهمیت دوست در زندگی
چه کسی را باید به دوستی برگزید؟
قسمت اول
قسمت دوم
قسمت سوم
حقوق دوستی و حدود آن
حقوق دوستی و حدود آن(1)
حقوق دوستی و حدود آن(2)
مؤمن آیینه برادر (ایمانی ) خویش است
میانه روی در دوستی و دشمنی
انواع دوستان
آزمایش دوستان
پایه های دوستی
1- دید و بازدید
2- سلام و مصافحه و معانقه
3- دادن هدیه به یکدیگر
4- گشاده رویی و لبخند
5- فروتنی با دوستان
6- خوش گمانی به دوست
7- اعتماد به دوستان
8- رازداری
9- احوالپرسی از دوستان
10- تصدیق دوستان
11- چشم پوشی از بدی
12- پذیرش پوزش
13- شاد کردن دوستان
14- یاری دوستان
15- همدردی با دوست و برآوردن حاجت او
16- احترام و بزرگداشت دوستان
17- از خود گذشتگی
18- اندرز
19- دوست را از محبت خود با خبر کردن
20- دعا برای دوست
21- گردهمایی دوستان و دیدار آنها با یکدیگر
22- شکر و ستایش در برابر کار نیک
23- نیکی در برابر بدی
24- حفظ برادر (دینی ) در غیاب او
25- نرمی و مدارا در معاشرت
26- تبادل دوستی میان دوستان
27- مداومت بر دوستی
28- خوب گوش دادن به سخن دوست
29- با دوستان به انصاف رفتار کردن
30- اطعام دوستان
31- زیادی موافقت و کمی مخالفت
32- اصلاح خویشتن پیش از اصلاح دیگران
آنچه زداینده محبت است
1- چاپلوسی
2- خیانت به دوستان
3- جدال و ستیز
4- تکلف با دوستان
5 - دوری گزیدن از دوستان
6- دشمنی دوست و دوستی دشمن
7- شماتت (سرکوفت زدن ) به دوست
8- آزار رسانیدن به دوست
9- خودپسندی
10- فراموش کردن دوست
11- طبقه بندی دوستان
وصیت امیرمؤمنان (ع ) به فرزندش امام حسن (ع )
منابع