کتاب ده گفتار

کتاب ده گفتار


آنچه در ده گفتار ملاحظه می‌شود، مجموعاً ده سخنرانی یا مقاله است که در طول سال‌های 1339 تا 1341 هجری شمسی ایراد شده و یا نگارش یافته است. این سخنرانی‌ها مربوط به متفکر شهید استاد مرتضی مطهری است که موضوعات گوناگونی را در بر می‌گیرد، از جمله تقوا، امر به معروف و نهی از منکر، احیای فکر دینی، رهبری نسل جوان. استاد مطهری در هریک از این موضوعات کوشیده است تا به طرزی منطقی و مستند به مسلّمات عقلی و نقلی، تمام ابعاد و جوانب موضوع مطرح شده را مورد بررسی قرار دهد و نهایتاً به یک جمع‌بندی و ارزیابی دقیق در آن موضوع برسد.

در کتاب ده گفتار ضمن مطالعه مباحث گوناگون طرح شده، می‌توانید به روش فقهی و نگاه ژرف‌بینانه استاد شهید در بررسی مسائل حقوقی و اجتماعی واقف گردید.

از گفتار اول تا گفتار هفتم سخنرانی‌هایی است که در فاصله مهرماه 1339 تا مهرماه 1341 در محفلی ماهانه در تهران، که هر ماه یک نوبت در منزلی در سه راه ژاله با شرکت چندصد نفر از طبقات مختلف تشکیل می‌شد، ایراد شده است.

این محفل ماهانه که به نام «انجمن ماهانه دینی» معروف شد، دو سال و نیم ادامه یافت و سی سخنرانی وسیله افراد مختلف در آن ایراد شد.

شرکت‌کنندگان برای ایراد سخنرانی باید مطالعه نسبتاً کافی می‌کردند و پس از ایراد، بلافاصله استخراج و اصلاح می‌شد و تا ماه بعد و جلسه بعد به صورت جزوه در اختیار شرکت‌کنندگان قرار و آخر کار به صورت سه جلد کتاب به نام گفتار ماه در اختیار عموم قرار می گرفت.

در مدت سی ماه که این جلسات دایر بود، دانشمند محقق عالیقدر مرحوم دکتر محمّد ابراهیم آیتی (رضوان اللّه علیه)، جزء افرادی بود که بیش از دیگران در انجمن همکاری داشت.

گفتارهای هشتم و نهم که تحت عنوان «خطابه و منبر» است در حدود سال‌های 39-41 در عاشورایی میان سال‌های 1380 تا 1382 قمری در انجمن اسلامی مهندسین ایراد شد و در کتابی به نام گفتار عاشورا در همان سال‌ها چاپ و منتشر شد. آن دو سخنرانی، مکرر به صورت مستقل نیز چاپ و پخش شده است.

آخرین بخش ده گفتار، مقاله‌ای است که در سال 1341 در کتابی به نام بحثی درباره مرجعیت و روحانیت چاپ و منتشر شده است.

فهرست مطالب
مقدمه
تقوا (1)
لغت تقوا
ترس از خدا
معنا و حقیقت تقوا
اجبار عملى
تقوا در نهج‌البلاغه
تقوا و آزادى
محدودیت یا مصونیت
حراست تقوا
ارزش و اثر تقوا
تقوا و بهداشت
تقوا (2)*
دو اثر بزرگ تقوا
تقوا و روشن‌بینى
تقوا و حکمت عملى
دشمن دشمنان عقل
راز تأثیر تقوا در روشن‌بینى
آیا هوش غیر از عقل است؟
تقوا و تلطیف احساسات
دو نوع مضیقه و تنگنا
امر به معروف و نهى از منکر
مسائلى که فقها طرح مى‌کنند
حِسبه و احتساب در تاریخ اسلام
قلمرو دایره احتساب
امر به معروف، خارج از دایره احتساب
قداست و احترام احتساب
سعه نظریات اصلاحى مسلمین در گذشته
توصیه و تأکید اسلام
علت بى‌تفاوتى مردم در اصلاحات
وضع امر به معروف در دوره‌هاى اخیر
اصل فراموش‌شده
اصل «پند یا بند»
راه اخلاص و عمل
انتظار بیش از حد از زبان و گوش
عمل جمعى و گروهى
منطق یا تعبّد؟
اصل اجتهاد در اسلام
اجتهاد چیست؟
اجتهادِ ممنوع
اجتهادِ مشروع
پیدایش اخباریگرى در شیعه
مبارزه با اخباریگرى
یک نمونه از دو طرز تفکر
تقلیدِ ممنوع
اندیشه عوامانه کریّت و اعتصام علما
تقلید مشروع
چرا تقلید میّت جایز نیست؟
تأثیر جهان‌بینى فقیه در فتواهایش
ادراک ضرورتها
یک پیشنهاد مهم
تقسیم کار تخصصى در علوم
تکامل هزار ساله فقه
شوراى فقهى
احیاى فکر دینى
فرضیه «هر صد سال یک مجدِّد دین»
تجدید در هر هزار سال
انحطاط مسلمین در عصر حاضر
امتیاز شیعه از مُرجِئه
فریضه علم
وضع ملل مسلمان
علل متروک ماندن فرمان اسلام
کدام علم؟
فریضه تهیّؤى
اصل استقلال و عزت جامعه اسلامى
علم، پایه عزتها و استقلالها
فریضه علم، مفتاح سایر فرائض
نتیجه
علوم دینى و علوم غیردینى
تحصیل زن
گناهکار کیست؟
جهاد مقدس
چو علم آموختى...
مبارزه انسان با جهل
مسابقه در خدمت و خیر
رهبرى نسل جوان
دو نوع مسئولیت
نسبیت و موقت بودن وسیله‌ها
علت اختلاف معجزات پیغمبران
روش پیامبرانه
بهترین شاگردان
نسل جوان یا اندیشه جوان؟
عالِم زمان خویشتن باش
چه باید کرد؟
نمونه دو نسل
نسل جوان امروز
درد این نسل را باید درک کرد
نشانه رشد فکرى
قرآن و مهجوریت آن
خطابه و منبر (1)
پیوند خطابه با اسلام
تأثیر اسلام در تحول و تکامل خطابه
خطابه در متن دین
نماز جمعه
منظور اصلى از اجتماع جمعه
محتواى خطابه‌هاى جمعه
روایت امام هشتم درباره خطبه جمعه
موعظه در اسلام
چرا در میان ما موعظه از خطابه رایجتر است؟
وعظ و خطابه در نهج‌البلاغه
خطابه‌هاى حسینى
خطابه و منبر (2)
پیوند خطابه در شیعه با حادثه عاشورا
ضرورت اصلاح وضع مرثیه‌خوانى
ضرورت اصلاح امر به معروف‌ها
وظایف خطیب
موعظه
مصالح‌گویى
آگاهى دینى و آگاهى اجتماعى
هدایت یعنى چه؟
اخلاص
دلاّلى شخصیتها
مزاج‌گویى
خطیب باید مردم را در جریان وقایع بگذارد
فاجعه اندلس
برادران مسلمان در نقاط مختلف جهان
خطیب، سخنگوى اسلام
مشکل اساسى در سازمان روحانیت
علاقه و مسئولیت
ریشه اصلى
سازمان و نظام صالح
مزایاى حوزه‌هاى علوم دینى ما
نواقص
مسئله بودجه
تمرکز و قدرت
نقطه قوّت و نقطه ضعف
روحانیت شیعه و روحانیت سنى
قدرت و حرّیت
عوام‌زدگى
راه اصلاح
معیشت
اثر ایمان و تقوا
ارزش نظم و نظام و سازمان
وعظ و تبلیغ
هشدار و انذار
امید و انتظار
فهرست آیات قرآن کریم

مطالب مرتبط

تگ‌ها

مطالب پربیننده

پربیننده
آخرین مطالب

عضویت در خبرنامه