کتاب دروازه‌های سپیدی نوشته‌ی جعفر شیخ الاسلامی، شما را با دید‌گاه‌های حضرت علی (ع) در مورد چهارده موضوع از قبیل: ایمان، نماز، رفتارها و صفات شایسته، حق و باطل، قضاوت، عدالت و ... آشنا می‌کند.

این صدای درخواست علی (ع) بود که مردمش را فرا می‌خواند تا از علم و معرفتش بهره برند که در میان سر و صدای حاضران گم شد و پس از آن با پرسش بی‌ربط و بی‌محتوای شخصی کوته‌ فکر رنگ باخت و فقط اثری از آن در کتب تاریخی به‌ جای ماند تا پس از سال‌ها و در روزگاری دیگر دانشمند اهل تسننی چون «ابن ابی الحدید» در این باره گفت: «این ادعا را در طول تاریخ فقط شخصیتی مثل علی (ع) می‌تواند داشته باشد.»

از علی (ع) درباره‌ی ایمان پرسیدند. ایشان فرمود: «ایمان چهار ستون دارد: صبر، یقین، عدل و جهاد.» او از آن‌جا که قرآن را شناخته است، نه‌ تنها به فرمان‌هایش بهتر از هر فرد دیگری عمل می‌کرد، بلکه خود نیز نمونه‌ای عالی از تجسم حقایق عملی قرآن بوده و پیامبر (ص) او را همراه با قرآن می‌دانسته، تا جایی که فرموده: «هرگز این دو از هم جدا نمی‌شوند تا در کنار حوض کوثر به هم برسند.»

به همین دلیل است که علی (ع)، قرآن را به‌ درستی و شایستگی می‌ستاید و مردم را به انجام فرمان‌های آن بر می‌انگیزد و چنین می‌فرماید: «کتاب خدا در میان شماست. [قرآن] همانا سخنگویی است که از سخنوری باز نمی‌ماند و بنایی است که هرگز پایه‌هایش از بین نمی‌روند.»

در بخشی از کتاب دروازه‌های سپیدی می‌خوانیم:

از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع)، نماز نشانه‌ی ملیت اسلامی است که مردم به‌وسیله‌ی آن ممتاز و مشخص می‌شوند. علی (ع) در نهج‌البلاغه سخنان گرانقدری پیرامون نماز و آثار و آداب آن دارد، از جمله این‌که:

«مواظب نماز باشید و آن را حفظ کنید. زیاد نماز بخوانید و به‌وسیله‌ی نماز به خدا نزدیک شوید، زیرا خداوند نماز را در وقت‌هایی معین واجب گردانیده است. مگر به پاسخ جهنمی‌ها آن‌گاه که از آن‌ها پرسیده می‌شود و پاسخ می‌دهند، گوش نداده‌اید؟ به آن‌ها می‌گویند چه چیزی شما را در جهنم افکند؟ جهنمی‌ها می‌گویند ما نماز نمی‌خواندیم.» 6

نماز، گناهان را همانند برگ درخت روی زمین می‌ریزد و آن‌ها را همانند باز شدن گره‌ها می‌شکافد. رسول خدا (ص) نماز را به چشمه‌ی آب تشبیه کرد که در مجاورت درِ خانه واقع است و مؤمن روزی پنج مرتبه خود را در آن می‌شوید و در این صورت هیچ کثافتی بر بدن او باقی نمی‌ماند. حق نماز را مؤمنینی شناخته‌اند که نه زینت‌های دنیا و نه نورچشمی‌های دنیوی (فرزند و مال)، آنان را از عبادت باز نمی‌دارد. خدای عزیز در قرآن مجید می‌فرماید: «مردانی هستند که صنعت و تجارت آنان را از ذکر خدا، انجام نماز و پرداخت زکات باز نمی‌دارد.»

رسول خدا (ص) زمانی به بهشت وعده داده شد که خود را برای نماز خواندن به زحمت انداخته بود. آن‌گاه خدای عزیز این آیه را فرستاد: «به بستگان خود سفارش کن نماز بخوانند و خودت [نیز] برای برپا داشتن نماز دقت کن.»

فهرست مطالب

مقدمه
بخش اول: ایمان
1. اهمیت و توصیف ایمان
2. پایه‌های ایمان
3. نشانه‌های ایمان
4. برترین درجات ایمان
5. کمال ایمان
6. آثار و نتایج اعتقادی، معنوی، دنیوی و رفتاری ایمان
7. آفات ایمان
بخش دوم: مؤمن
1. راه شناخت و سنجش مؤمن
2. سیمای مؤمنین
3. مؤمن و دوری از صفات ناشایست
4. نتیجه‌ی آزار و یاری مؤمن
5. لطف خدا نسبت به مؤمن و هدف نهایی مؤمن
بخش سوم: نماز
نماز نشانه‌ی دین و ملیت اسلامی
بخش چهارم: قرآن
1. ویژگی‌ها و صفات قرآن
2. ظاهر و باطن و اخبار قرآن
3. تلاوت، همراهی و عمل به قرآن
بخش پنجم: نمایه‌ی موضوعی
1. قرآن در نهج‌البلاغه
2. علوم قرآنی
3. آیات قرآن کریم در نهج‌البلاغه
بخش ششم: رفتارهاو صفات شایسته و پسندیده
1. الگوهای هدایتگر
2. یاد خدا
3. علم همراه با عمل
4. مشورت و ارزش دادن به دیگران
5. اهمیت وقت
6. حیا و نیکی
7. ارزش انسان
8. دوستی و دوست‌یابی
9. احترام به معلم و پدر
10. دانش و ثروت
11. اندیشه، برنامه‌ریزی، دوراندیشی
12. نصیحت‌گویی و پندپذیری
13. نیکوکاری
14. خوش‌اخلاقی، راستگویی
15. اخلاق معاشرت
16. سخن گفتن و حفظ زبان
17. اقتصاد، میانه‌روی، اسراف
بخش هفتم: رفتارها و صفات ناشایست و ناپسند
1. ملاک زشتی کارها
2. بزرگ‌ترین عیب
3. نشان جاهل
4. خشم و غضب
5. ریا و خودنمایی
6. پرخوری
7. حسد
8. صفات نکوهیده
بخش هشتم: علم و آثار آن
قرآن، سرچشمه‌ی علم
بخش نهم: دانشمند و ویژگی‌های او
صفات دانشمند
بخش دهم: نادانی و نشانه‌های آن
نادانی چیست؟
بخش یازدهم: نادان و صفات او
صفات نادان
بخش دوازدهم: حق
1. ویژگی‌های حق
2. نقش مردم و حکومت در برپایی حق
3. ابزار و میزان حق و معیارهای شناخت آن
4. تلاش و پایداری برای رسیدن به حق
5. عوامل بازدارنده از حق
6. نتیجه‌ی یاری حق و سرانجام اهل حق
بخش سیزدهم: باطل
1. ویژگی‌های باطل و پیروان آن
2. نتیجه یاری و سرانجام اهل باطل
بخش چهاردهم: قضاوت و قاضی
قضاوت خدا عادلانه است
بخش پانزدهم: عدل و عدالت
1. مفهوم عدالت
2. اهمیت عدل و داد
3. عدالت خدا و رسول (ص)
4. بهترین سیاست
5. چگونگی اجرای عدالت
6. زمان اجرای عدالت
7. آفات عدل
8. برترین و عادل‌ترین زمامدار
9. سفارش به زمامداران
10. نقش عدل و آثار و برکات آن
بخش شانزدهم: ستمگری و پیامدهای آن
1. بدترین ستمگری
2. یاور مظلوم
3. پیامدهای ظلم و زور
بخش هفدهم: چهل حدیث
1. شرایط و ویژگی‌های زمامدار
2. نقش مردم و حقوق متقابل حاکم و مردم
3. اهمیت زمامداری و ابزار آن
4. برنامه‌های سازنده و رفتارهای شایسته‌ی زمامدار
5. پرهیز از صفات ناشایست
6. مسائل مربوط به مالیات و دوری از اسراف و زیاده‌روی
بخش هجدهم: عهدنامه‌ی امام علی (ع) به مالک اشتر
بخش نوزدهم: شورا و مشورت از دیدگاه امیرمؤمنان علی (ع)
1. اهمیت و آثار مشورت
بخش بیستم: وحدت از دیدگاه امیرمؤمنان علی (ع)
دست خدا با جماعت