کتاب سلام در قرآن و حدیث نوشته‌ی سید ابوالقاسم حاجی میر، ابتدا مفهوم و ارزش سلام کردن در دین مبین اسلام را شرح داده و با احادیثی گوناگون به بررسی این مهم پرداخته است.

پیوندهای اجتماعی نیاز به تحکیم دارند و استوارسازی آن‌ها با کلی‌گویی حاصل نمی‌شود. باید مثال‌هایی عملی و مفاهیمی خاص و روشن ارائه شود تا علقه‌های دوستی و رابطه‌های عاطفی مستحکم شده و استوار بماند. بدون تردید یکی از این موارد سلام است. با عرض سلام شما به طرف مقابل خود اطمینان می‌دهید که خواستار سلامتی و تندرستی او هستید و قصد آسیب رسانی به او را ندارید.

سلام کردن در حقیقت نوعی اظهار تواضع و فروتنی است. در جامعه کنونی نیاز به معنویت و ارزش‌های اسلامی بیش از هر وقت دیگری لازم است. امروزه از استادان دانشگاه گرفته، تا مسئولان سیاسی همگی باید به این شعار رسمی مسلمانان اهمیت بیشتری دهند. سلام کردن ضامن روابط عمیق میان افراد است، فردی که با سلام کردن دست محبت را به سوی دیگران دراز می‌کند باید به بهترین شکل ممکن به او پاسخ داده شود تا روابط اجتماعی بر اساس محبت و دوستی استوار شود.

در بخشی از کتاب سلام در قرآن و حدیث می‌خوانیم:

از دلایل اهمیت سلام کردن، وجوب جواب سلام است؛ حتی در حال نماز. اگر چه سخن گفتن میان نماز سبب باطل شدن نماز می‌گردد، در مورد جواب سلام استثناء هست. مرحوم سید محمدکاظم طباطبایی، صاحب عروه، جواب سلام در نماز را واجب می‌داند و آن را از واجبات کفایی می‌شمرد.

شارع مقدس، کلمه سلام را تنها کلمه‌ای می‌داند که احکام خاصی در پی دارد. گویا بدین وسیله می‌خواهد، مسلمانان در برخوردهای خود نیز از غیرمسلمان شناخته شوند. از این رو، اگر برای تحیت، لفظی غیر از سلام استفاده شود، جواب آن بر نمازگزار واجب نیست و فقط در صورتی جواب آن واجب است که لفظ سلام به کار رفته باشد.

همچنین، فقها، ذکر سلام را در پایان نماز واجب می‌دانند و هرگونه تحیتی غیر از سلام را باطل کننده نماز می‌شمرند.

افراد جامعه اسلامی باید به برنامه‌های دین اسلام عمل کنند؛ زیرا گاهی تخلف از یک دستور دینی پیامدهای ناگواری برای فرد در پی خواهد داشت. برای نمونه، بنا بر دستور دین اسلام آغاز سخن و ارتباط با دیگران باید با سلام همراه باشد و هر کس این دستور را رعایت نکند، با او برخورد مناسب و شایسته‌ای نمی‌شود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این باره می‌فرماید: «سلام، مقدم بر سؤال و درخواست است. پس هر کس پیش از سلام درخواستش را مطرح کرد، پاسخش را ندهید».

اگر دو نفر از حقوق متقابلی برخوردار باشند، باید هر دو طرف این حقوق را رعایت کنند. سلام نیز حق متقابل میان دو مسلمان دانسته شده است و آن‌ها در دیدار با یکدیگر باید به هم سلام کنند و اگر یکی از دو طرف زودتر سلام کرد، دیگری موظف است پاسخ سلام او را بدهد و این جواب دادن واجب است.

فهرست مطالب

مقدمه
سلام در لغت
مفهوم سلام
سلام و تحیّت در ادیان گذشته
سلام در قرآن و سنّت
اهمیت سلام کردن
سلام به کودکان، نشانه نداشتن تکبّر
سلام امروز
سلام کردن و جواب سلام دادن
اثرات سلام کردن
واژه سلام در قرآن
1- سوره نساء آیه 94 صفحه 93
2- سوره مائده آیه 16 صفحه 110
3- سوره انعام آیه 54 صفحه 134
4- سوره انعام آیه 127 صفحه 144
5 - سوره اعراف آیه 46 صفحه 156
6- سوره یونس آیه 10 صفحه 209
7 - سوره یونس آیه 25 صفحه 211
8- سوره هود آیه 48 صفحه 227
9 و 10 - سوره هود آیه 69 صفحه 229
11- سوره رعد آیه 24 صفحه 252
12- سوره ابراهیم آیه 23 صفحه 258
13- سوره حجر اً یه 46 صفحه 264
14- سوره حجر آیه 52 صفحه 265
15- سوره نحل آیه 32 صفحه 270
16- سوره مریم آیه 15 صفحه 306
17- سوره مریم آیه 33 صفحه 307
18- سوره مریم آیه 47 صفحه 308
19- سوره مریم آیه 62 صفحه 309
20- سوره طه آیه 47 صفحه314
21- سوره انبیا آیه 69 صفحه 327
22- سوره فرقان آیه 63 صفحه 365
23- سوره فرقان آیه 75 صفحه 366
24- سوره نمل آیه 59 صفحه 382
25- سوره قصص آیه 55 صفحه 392
26- سوره احزاب آیه 44 صفحه 424
27- سوره یس آیه 58 صفحه444
28- سوره صافات آیه 79 صفحه 449
29- سوره صافات آیه 109 صفحه 450
30- سوره صافات آیه 120 صفحه 450
31- سوره صافات آیه 130 صفحه 451
32- سوره صافات آیه 181 صفحه 452
33- سوره زمر آیه 73 صفحه 466
34- سوره زخرف آیه 89 صفحه 495
35- سوره ق آیه 34 صفحه 519
36 و 37- سوره ذاریات آیه 25 صفحه 521
38 و 39- سوره واقعه آیه 26 صفحه 535
40- سوره واقعه آیه 91 صفحه 537
41- سوره حشر آیه 23 صفحه 548
42- سوره قدر آیه 5 صفحه 598
چهل حدیث درباره سلام
ارزش سلام
پاداش سلام
سلام و درود ملائکه
سلام و محبّت
سلام محبوب خدا
سلام و بهترین‌ها
سلام، نام خدا
سلام حقّ مسلمان
آثار مکتبى سلام
سلام و آمرزش
سلام بهترین اخلاق
پیامبر و سلام
افشاء سلام
ملاقات با سلام
آثار سلام
سلام و نزول برکت
ورود به منزل با سلام
ورود با سلام
سلام و شیطان
سلام و وداع مؤمنین
سلام بهشتیان
آغازگر سلام
سلام و اطاعت خدا
سلام قبل از کلام
سلام و تکبّر
ادب سلام
روش سلام
سلام بر نمازگزار
سلام و تواضع
سلام کامل
پاسخ سلام
بخیل‌ترین مردم
تعجُّب ملائکه
سلام بر کودکان
پیامبر (ص) و سلام بر زن ها
سلام ممنوع
سلام و اهل کتاب
سلام بر سخنران
معافیت از سلام
نمایندگى در سلام
سلام‌های پایان نماز
الف – سلام‌های آخر نماز از طرف چه کسی صادر می‌شوند؟
ب - در نهایت نماز به چه کسی سلام داده ایم؟
داستا ن‌های سلام
1 - زمانی که سلام کردن جان فردی را نجات می‌دهد
2 - داستان ضرب المثل با سلام و صلوات
3 - داستان آموزنده سلام بی جواب
4 - سلام با طعم نفت
دوازده حدیث دیگر درباره سلام
حدیث شماره (1) امام صادق علیه السلام
حدیث شماره (2) امام صادق علیه السلام
حدیث شماره (3) پیامبر صلى ‌الله ‌علیه ‌و ‌آله
حدیث شماره (4) امام صادق علیه السلام
حدیث شماره (5) پیامبر صلى ‌الله ‌علیه‌ و ‌آله
حدیث شماره (6) پیامبر صلى ‌الله ‌علیه ‌و ‌آله
حدیث شماره (7) امام باقر علیه السلام
حدیث شماره (8) امام علی علیه السلام ‌
حدیث شماره (9) امام صادق علیه السلام
حدیث شماره (10) پیامبر صلى ‌الله ‌علیه ‌و ‌آله
حدیث شماره (11) امام رضا علیه السلام
حدیث شماره (12) پیامبر صلى الله علیه و آله
سخن آخر
فهرست منابع