تدوین پروپوزال:
پروپوزال یا طرح تحقیق، ابتدایی ترین و در عین حال اساسی ترین عنصر تدوین پایان نامه است و می توان آن را مهم ترین و جدی ترین کار پیش از شروع تحقیق دانست، زیرا پروپوزال در واقع نقشه و راهنمای انجام تحقیق است، متشابه با بناکردن یک ساختمان که درابتدا نقشه آن طراحی و ترسیم می گردد و سپس بر اساس نقشه از پی ریزی و فونداسیون تا دکوراسیون داخلی ادامه می یابد.
برای نگارش پروپوزال استانداردهای مختلفی وجود دارد که جهت آشنایی، یکی از روش های مرسوم نگارش پروپوزال معرفی می گردد. این روش در بیشتر دانشگاه های جهان مورد قبول و اجرا است، لذا پیشنهاد می شود استاندارد های فوق جهت نگارش پروپوزال مطالعه و در عمل رعایت شوند.

عنوان پروپوزال:
عنوان پروپوزال در حقیقت تابلوی بیل بورد یک پروپوزال و نشانگر محتوای آن است. هر قدر عنوان پروپوزال بهتر انتخاب گردد، مستقیماً ضریب موفقیت در جلسه دفاع از آن پروپوزال، بالاتر خواهد رفت. این بخش می بایست به طور مشخص و دقیق، ماهیت انجام کار را نشان دهد. در عنوان پروپوزال باید دقیقا کاری که قرار است انجام شود، حداکثر در 12 کلمه بیان گردد. تیتر نباید کلی و مبهم باشد و یک خواننده با خواندن آن باید به محتوای کل پروپوزال پی ببرد و هر چه دقیق تر و شفاف تر بیان شود حکایت از شفافیت صورت مساله تحقیق دارد.

مقدمه:
معمولا در مقدمه، پژوهشگر سعی می کند با آوردن مطالبی برای خواننده، ذهنیت مورد نظر خود را در رابطه با موضوع بیان نماید. در واقع از این طریق می خواهد خواننده را با مبانی و کلیات موضوع تحقیق مورد نظر خود آشنا کند. مقدمه نباید بیش از حد طولانی باشد و نیز باید در برگیرنده مطالبی باشد، که در بخش های دیگر خواهد آمد.

بیان مسأله (تعریف موضوع تحقیق):
هر پژوهش در واقع با قصد پاسخگویی و راه حل یابی برای یک مسأله اصلی که در قالب یک پرسش (جمله سؤالی) ظهور کرده است آغاز می شود. باید توجه داشت که مسأله اصلی تحقیق، یک مسأله علمی باشد، و مسأله علمی سوالی منطقی است، که یافتن بهترین پاسخ ممکن برای آن نیازمند انجام یک روش تحقیقی علمی است.

تاریخچه و سابقه موضوع تحقیق (پیشینه تحقیق-ادبیات موضوع و گاهی چارچوب نظری نیز نامیده می شود):
در این قسمت باید خلاصه تحقیقات انجام شده قبلی را در ارتباط با موضوع پروپوزال با ذکر منابع بیان نمود و به نوعی شاید تاویل موضع و عنوان به حساب بیاید.
هدف از گنجاندن بخش پیشینه تحقیق عبارت است از:

برقراری ارتباط منطقی میان اطلاعات پژوهش های قبلی با مسأله تحقیق حاضر و پیش رو.
آشنایی با چارچوب نظری و ادبیات حاکم برموضوع به صورت ذهنی یا تجربی مسأله تحقیق به طور کلی.
آشنایی با روش های تحقیق مورد استفاده در پژوهش های گذشته که تا حدودی با این تحقیق مشابه هستند.
اطلاع از سابقه تحقیقات و اتفاقات مهمی که در ارتباط با موضوع در بستر زمان ومکان رخ داده و تحقیق حاضر حتما باید به نوعی با اطلاع کامل از آنها ادامه یابد تا راه رفته ای را دوباره نرود و نیز راهی مناسب را انتخاب کند تا ادامه داده و به سرانجام مطلوبی برساند.

اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق:
بیان اهمیت موضوع تحقیق باید بتواند ضرورت و ارزش تحقیق را نسبت به ادبیات و نظریه های موجود به درستی و با استواری بیان کند.

اهداف تحقیق:
هدف تحقیق مستقیما از مسأله پژوهش ناشی می شود، در واقع یکی از اهداف کلی، خود موضوع تحقیق است و سایر اهداف نیز در ارتباط با آن تدوین می شوند.

چارچوب نظری تحقیق:
دربخش چارچوب نظری سؤالات فوق را پاسخ می گوییم: "چرا" و"چگونه" انتظار وجود روابط معینی را داشته و با چه دلایلی روابط بین این متغیرها، به شکل مورد نظر و ادعای ما خواهند بود و یا هستند. استفاده از متون مربوط به نظریه محض، مرتبط با موضوع و همچنین مقالات و تحقیقات انجام شده در مورد موضوع تحقیق می تواند کمک شایان توجهی داشته باشد. استفاده از مجلات و سایت های معتبر بین المللی مرتبط در این زمینه، کمک فراوانی به غنای تحقیق خواهد کرد.

مدل تحلیلی تحقیق:
برای ساختن مدل تحلیلی، نهایتا پژوهشگر می تواند به دو شیوه متفاوت عمل کند، که تفاوت فاحشی با هم ندارند. ابتدا از تدوین فرضیه ها شروع کند و در مرتبه بعدی به مفاهیم بپردازد، یا این که راه معکوس را طی کند. در مدل تحلیلی، از نمودار تصویری روابط میان متغیرها (به ویژه متغیر های وابسته و مستقل) استفاده می گردد.

فرضیه های تحقیق:
بهتر است فرضیه ها به صورت دسته بندی شده مشخص شده و تا حد امکان خلاصه، جامع و مانع باشند. فرضیه علمی، ادعای محقق در مورد موضوع و مسأله تحقیق، قبل از انجام تحقیق است. به عبارتی فرضیه علمی، حدسی زیرکانه در باره نتیجه پژوهش است و معمولا گزاره ای خبری درباره پدیده ها و روابط میان آن ها است. فرضیه های آماری، معمولا گزاره هایی درباره یک یا چند توزیع جامعه (به ویژه درباره یک یاچند پارامتر) هستند که به وسیله آن می توان کیفیت یا کمیت یک صفت را در جامعه پیش بینی کرد.

روش شناسی تحقیق (متدولوژی):
در این بخش باید روش علمی ودقیق انجام تحقیق مثلا تعداد نمونه ها، روش نمونه گیری، ابزار تحقیق، روش انجام کار، روش های آماری تجزیه و تحلیل کیفی و کمی داده ها، شبیه سازی نرم افزاری، نحوه انجام کار آزمایشگاهی یا کارگاهی، نحوه انجام تحقیقات کتابخانه ای و... به طور کامل و دقیق توضیح داده شود. با توجه به این که تقریباً مهمترین قسمت پروپوزال پس از موضوع، این قسمت است، می بایست به این بخش توجه ویژه ای شود. لازم به ذکر است که برخی از استادان محترم، پس از موضوع تحقیق، فقط این بخش را مطالعه نموده و نسبت به رضایت و یا عدم رضایت خود نسبت به دفاع از پایان نامه ایراد نظر می فرمایند. به همین دلیل باید این بخش راکاملاً دقیق تهیه نمود.

محدودیت های تحقیق:
در این بخش محقق می بایست مشکلات علمی، اجتماعی، اقتصادی و ... و موانع انجام کار را به درستی بیان نماید.

قلمرو مکانی تحقیق (جامعه آماری):
تقریبا تمام تحقیقات اجتماعی عناصری از گذشته را مورد توجه قرار می دهند، حتی اگر موضوع در زمان حال در جریان باشد.

قلمرو زمانی تحقیق:
پژوهشگر توضیح می دهد که این تحقیق در چه فاصله زمانی صورت می گیرد, شرح بیان مسأله از آن جهت ضروری است که بررسی کنندگان نتایج تحقیق، می توانند با توجه به این دوره زمانی، در به کار گیری دستاوردهای تحقیق تصمیم گیری کنند.

روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه:
انجام هر تحقیق عملی مستلزم صرف هزینه و زمان است، به همین دلیل غالبا امکان بررسی کامل جمعیت (جامعه) به صورت سرشماری وجود ندارد، لذا پژوهشگران با توجه به چنین محدودیتی درصدد بر می آیند که از طریق نمونه گیری اطلاعات احتمالی را با استفاده از تحلیل داده های به دست آمده پیرامون نمونه بدست آورند و در نهایت از طریق تعمیم این اطلاعات را به جامعه اصلی منتسب نمایند.

ابزارهای گرد آوری اطلاعات:
ابزارهای گوناگونی برای به دست آوردن داده ها مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و مدارک و اسناد وجود دارد. هر یک از این ابزارها معایب و مزایایی دارند. که هنگام انتخاب و استفاده از آنها باید مورد توجه قرار گیرند تا اعتبار پژوهش دچار خدشه نشود.

روش تجزیه و تحلیل داده ها:
داده ها به عنوان آگاهی های خام و پردازش نشده، ابتدایی ترین شناخت پژوهشگر پیرامون پاسخ های احتمالی هستند که در رابطه با مسأله تحقیق مطرح شده اند لذا پژوهشگر پس از دستیابی به این داده ها، با توجه به ماهیت آن ها و ساختار و قالب فرضیه ها، با این سؤال روبرو می شود که از چه طریقی این داده ها را طبقه بندی، پردازش و در نهایت تحلیل کند.

شرح واژه ها و اصطلاحات به کار رفته در تحقیق:
حداقل در مرحله تدوین طرح اولیه تحقیق، باید تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق مشخص گردد و هر یک با ذکر منبع به طور کامل مشخص گردد.

منابع و مؤاخذ:
در این قسمت باید با پیروی از استانداردهای موجود کلیه منابع ذکر شده در پروپوزال ارائه گردد.