این روزها سهمیه های کنکور حاشیه های زیادی به دنبال داشته است، کش و قوس های سهمیه های کنکور سراسری همچنان ادامه دارد حاشیه هایی که گاه حکایت از ارائه تسهیلات بیشتر به فرزندان اعضای هیئت علمی و تسهیلات کمتر به خانواده ایثارگران است، در برخی موارد منتقدان تمام سهمیه ها را زیر سوال برده اند.

تازه ترین آماری که سازمان سنجش آموزش کشور در اختیار خبرگزاری ایرنا قرار داده است نشان می دهد که فرزندان اعضای هیئت علمی هر سال بر اساس تعداد مشخصی منتقل شده یا تغییر رشته داده اند.

تعداد ثبت نام کننده و تعداد پذیرفته شده در آزمون سراسری سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ به تفکیک نوع سهمیه اعلام و در سنوات ذکر شده سهمیه ایثارگران در آزمون سراسری تغییر یافته است.
در سال ۹۳ برای اولین بار قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران اجرا و ایثارگران شامل همسر و فرزندان شهدا، آزادگان و همسر و فرزندان آنان، جانبازان، همسر و فرزندان جانبازان با جانبازی ۲۵ درصد به بالا جزء سهمیه ایثارگران محاسبه شد.
طبق این قانون، ظرفیت اختصاصی به این داوطلبان ایثارگر ۲۰ درصد از ظرفیت هر کد رشته محل بود و حد نصاب نمره این داوطلبان ۸۰ درصد نمره گزینش آزاد برای تمام رشته های زیر پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی(رشته هایی که در دانشگاه های علوم پزشکی ارائه می شود) و ۷۰ درصد نمره گزینش آزاد برای سایر رشته ها بود.
در سال ۹۴ ماده ۴۷ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) در خصوص اصلاحیه ماده ۷۰ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب چهارم اسفندماه ۹۳ مجلس شورای اسلامی اجرا شد.
بر اساس این قانون، سهمیه ایثارگران از ۲۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش یافت و حد نصاب نمره برای داوطلبان ایثارگر در تمام رشته محل ها ۷۰ درصد نمره گزینش آزاد تعیین شد و در سال ۹۵ همانند سال ۹۴ اقدام شده است.
در سال ۹۶ با توجه به تصویب ماده ۹۰ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوبه چهارم اسفندماه ۹۵ مجلس شورای اسلامی علاوه بر سهمیه ۲۵ درصد اختصاصی به داوطلبان ایثارگر شامل همسر و فرزندان شهدا، آزادگان و همسر و فرزندان آنان، جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان طبق این قانون پنج درصد از ظرفیت هر کد رشته محل به داوطلبان ایثارگر شامل جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسران و فرزندان آنان، همسران و فرزندان رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه، با حد نصاب ۷۰ درصد نمره گزینش آزاد اختصاص یافت.
همچنین طبق تبصره بند الف ماده ۹۰ قانون یاد شده، خالی مانده ظرفیت ایثارگران ۲۵ درصد ظرفیت، به این دسته از داوطلبان ایثارگر اختصاص داده شد. در حالی که در سنوات قبل خالی مانده ظرفیت ایثارگران به سایر داوطلبان اختصاص یافت.
در سال ۹۷ و ۹۸ نیز مانند سال ۱۳۹۶ اقدام شده است.

چهار جدولی که در ادامه به آن اشاره می شود نشان دهنده میزان ثبت نام و قبولی داوطلبان مناطق و شاهد و ایثارگران در آزمون سراسری سال های ۹۳ تا ۹۷ است. ذکر این نکته اهمیت دارد که آمار سال ۹۸ توسط سازمان سنجش آموزش کشور در دست بررسی است و هنوز منتشر نشده است.

این جدول، تعداد داوطلبان ثبت نام کننده به تفکیک سهمیه ها را نشان می دهد. در ردیف مناطق تعداد کل داوطلبان کنکورهای سراسری سال های ۹۳ تا ۹۷ و در ادامه جدول به تعداد داوطلبان ثبت نام کننده از خانواده شهدا، ایثارگر و رزمندگان را نشان می دهد.

بر اساس این جدول، تعداد داوطلبان پذیرفته در سال های ۹۳ تا ۹۵ به تفکیک مناطق و سهمیه ها مشخص شده است.

با توجه به تغییر سهمیه ها در سال ۹۶ و اجرای این تغییر در سال ۹۷ جدول بالا میزان پذیرش داوطلبان را بر اساس سهمیه نشان می دهد و به طور کلی ۱۲۴ هزار و ۲۴۹ نفر از خانواده شهدا و ایثارگران در این فاصله پنج ساله با سهمیه وارد دانشگاه شده اند.

مبحث دیگری که ذهن برخی را آشفته کرده است، تسهیلات نقل و انتقال فرزندان اعضای هیئت علمی است. نقل و انتقال و تغییر رشته فرزندان اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها بر اساس یک بازه زمانی پنج ساله در سال های ۹۳ تا ۹۷ از سوی سازمان سنجش آموزش کشور احصا شده است که در ادامه به آن اشاره می شود.

«ابراهیم خدایی» روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش با اشاره به دانشجویانی که از سهمیه شاهد و ایثارگران در کنکور استفاده کرده اند، اظهار داشت: سهمیه ایثارگران سه بخش دارد که شامل خانواده شهدا (خواهر و برادر شهید)، رزمندگان و ایثارگران است و ایثارگران شامل شخص جانبازان، همسران و فرزندان شان، همسران و فرزندان شهدا، همسران و فرزندان آزادگان می شود.
وی تاکید کرد: امسال فقط در سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی ۲ هزار و ۵۰۰ نفر از سهمیه ایثارگران پذیرفته شدند که شامل خواهر، برادر و فرزندان شهدا و فرزندان ایثارگران است.
معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یادآور شد: به طور کلی ظرفیت پذیرش این سه رشته حدود ۸ هزار نفر بود و ۳۰ درصد از پذیرش این رشته به سهمیه شهدا و ایثارگران اختصاص دارد.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور یادآور شد: سهمیه شهدا و ایثارگران در دوره های روزانه دانشگاه های بزرگ مثل صنعتی شریف، تهران و علوم پزشکی بیش از ۲۸ تا ۲۹ درصد ظرفیت را پر می کند.
خدایی در پاسخ به این سوال که چند درصد کنکوری ها از طریق سهمیه پذیرفته می شوند نیز گفت: این مسئله بستگی به رشته و دانشگاه دارد که در رشته ها و دانشگاه های پرمتقاضی این ۳۰ درصد پر می شود اما در کلان این ظرفیت خالی می ماند که به عنوان مثال ظرفیت سهمیه ها در دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی ها زیر یک درصد پر می شود که در واقع این دانشگاه ها را انتخاب نمی کنند.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور تاکید کرد: تسهیلات فرزندان اعضای هیئت علمی و سهمیه خواهر و برادر شهدا در کنکور مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و سهمیه ایثارگران شامل همسران و فرزندان شهدا، آزادگان و رزمندگان مصوبه مجلس شورای اسلامی است.

سالانه ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ نفر از تسهیلات اعضای هیئت علمی استفاده می کنند
وی ادامه داد: هر سال به طور متوسط حدود هزار و ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از تسهیلات اعضای هیئت علمی استفاده کرده و بعد از قبولی در آزمون، از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر منتقل می شوند یا در دانشگاه ها تغییر رشته می دهند.
به گفته خدایی، بیشترین آماری که فرزندان اعضای هیئت علمی در یک سال از امتیاز تغییر رشته و انتقال استفاده کرده اند سال ۹۷ بود که تعدادشان به هزار و ۴۴۸ نفر رسید.
وی در مورد درخواست هیئت دولت از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مبنی بر اصلاح سهمیه های کنکور گفت: دولت از وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست ارسال لایحه ساماندهی سهمیه ها را کرده است.
معاون وزیر علوم،‌ تحقیقات و فناوری افزود: سازمان سنجش آموزش کشور با همکاری و هماهنگی وزارت بهداشت در حال تهیه لایحه ای است که از طریق این ۲ وزارتخانه به هیئت دولت ارسال شده و سپس در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار گیرد.