تب خونریزی‌دهنده ویروسی می‌تواند توسط ویروس‌های ابولا، ماربورگ، لاسا، دنگی یا تب زرد ایجاد شود. خبرگزاری دولتی شیان نیوز گزارش داد که بیمارستان‌های این شهر موارد متعددی از تب خونریزی‌دهنده را از ابتدای زمستان امسال گزارش کرده‌اند.

در ادامه گزارش ۲۵ دی روزنامه شهروند آمده است: در یک هفته اخیر، خبری هولناک با تیتر «ویروس جدید زامبی» در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. خبرنگاری گزارش می‌دهد که در یکی از شهرهای چین مردم به ویروسی مبتلا شده‌اند که از چشم و بینی‌شان خون می‌آید و سپس وحشی می‌شوند. تصاویر از قرنطینه شدید شهر شیانِ چین خبر می‌داد

در روزهای اخیر انتشار اخبار و تصاویری تکان دهنده درباره ویروسی که از چشم،گوش و بینی مبتلایان خون جاری می کند برخی از کاربران شبکه های اجتماعی را به وحشت انداخته است.

برداشت اول

در ساعت ۱۰ صبح یک تصادف رانندگی در شهر شیانِ چین رخ داده بود. خودرویی قرمز رنگ به دلیل سرعت زیاد به سه خودرو که یکی از خودروها آمبولانس بود، برخورد شدید کرد. اما علت حادثه چه بود؟ به دلیل اختلال عصبی یا حواس‌پرتی راننده؟ یا بیماری جدیدی که در این شهر اتفاق افتاده؟ با این حال، به نظر می‌رسد چیزی که در حال حاضر رخ می‌دهد فراتر از کروناست.

برداشت دوم

در یک هفته اخیر، خبری هولناک با تیتر «ویروس جدید زامبی» در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. در یک ویدیوی خبری، خبرنگاری گزارش می‌دهد که در یکی از شهرهای چین مردم به ویروسی مبتلا شده‌اند که از چشم و بینی‌شان خون می‌آید و سپس وحشی می‌شوند. تصاویر از قرنطینه شدید شهر شیانِ چین خبر می‌داد و انتشار ویدیویی مشکوک از یک تصادف رانندگی منتسب به شهر شیان کافی بود تا کاربرانِ ایرانی اینترنت نسبت به این اخبار واکنش‌های متفاوتی نشان دهند. یکی از کاربران به نام شایان در پایین یکی از پُست‌های اینستاگرام نوشت: «همیشه منتظر این لحظه بودم.»

آیا هنوز از بحران کرونا عبور نکرده باید با ویروس زامبی دست‌وپنجه نرم کنیم؟ آیا دوباره باعث همه‌گیری می‌شود؟ اصلا مگر تا همین هفته پیش، زامبی‌ها در فیلم‌های علمی-تخیلی جای نداشتند؟  چرا اخبار رسمی واکنشی به این شایعات هولناک نشان نمی‌دهند؟!

کاربر دیگری به نام گُلد مون می‌گوید: «تو رو خدا یکی بگه اینا صحت داره یا نه؟» و نوید با قاطعیت می‌نویسد: «بله حقیقت داره.» با این حال، برخی دیگر از کاربران با کنایه و طنز نسبت به این خبر هولناک واکنش نشان دادند. پونی نوشت: «والا ما الان خودمون توی زامبی‌ها زندگی می‌کنیم.» متین با استیکر خنده می‌گوید: «فقط گیمرها زنده می‌مونن.» و سامی با خیالی جمع می‌نویسد: «باشه بیایید منتظریم!»

برداشت سوم

ماجرا چیست؟ آیا هنوز از بحران کرونا عبور نکرده باید با ویروس زامبی دست‌وپنجه نرم کنیم؟ آیا دوباره باعث همه‌گیری می‌شود؟ اصلا مگر تا همین هفته پیش، زامبی‌ها در فیلم‌های علمی-تخیلی جای نداشتند؟  چرا اخبار رسمی واکنشی به این شایعات هولناک نشان نمی‌دهند؟!

جواب این سوال‌ها ساده است: «اگر بخواهیم از روی چند عکس و تصویر مبهم که با ترجمه فارسی منتشر شده‌اند، این موضوع را بررسی کنیم، باید بگوییم بله، ظاهرا عصر زامبی‌ها فرا رسیده است.» اما اگر کمی دقیق‌تر شویم، اصلا نیازی به پذیرش این اخبار جعلی نیست. چرا؟ چون:

۱- این خبر با کلیدواژه‌های: ویروس، زامبی، شیان، چین فقط به زبان فارسی در گوگل پیدا می‌شوند. کافی است همین واژه‌ها را به زبان انگلیسی سرچ کنید (Xi’an، china، Zombie،Virus) در این‌صورت حتی اگر در تنظیمات پیشرفته گوگل، پیش‌فرض را روی مرتب‌کردن اخبار در یک هفته گذشته هم تنظیم کنیم، متوجه خواهیم شد که متاسفانه عامل بازنشر این خبر جعلی، خود ما هستیم.

۲- هرچند خبرگزاری‌ها و اخبار رسمی، به این موضوع واکنشی نشان ندادند، اما برخی از چهره‌های شناخته‌شده مثل شاهین صمدپور نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. او سعی کرد با انتشار چند استوری، صحت و سقم این خبر را به فالوورهایش اطلاع دهد و درنهایت پس از چند تحلیل درباره جعلی‌بودن تصاویر این خبر نوشت: «به شایعه‌های پیج‌های زرد برای جذب  مخاطب توجه نکنید.»

برداشت چهارم

کلید حل همه این معما، اما در ویدیویی نهفته شده که در آن مردی به نام «benjamin harnwell» معروف به بن هارنول با ژستی شبیه به خبرنگاران اخبار تلویزیونی، در مقابل دوربین، می‌گوید: «از چشم، گوش و بینی مبتلایان خون جاری می‌شود و شهر شیان‌ به طور کامل در قرنطینه است.» حالا اگر در کنار کلیدواژه‌های انگلیسی این خبر، نام «ben harnwell» را اضافه کنید، گوگل تا حدودی به شما می‌گوید که ماجرا چیست.

درست است که وار روم برنامه‌ای بوده که بیشترین اطلاعات را در مورد همه‌گیری ویروس کرونا و اخبار روز ارایه می‌دهد، اما صاحب این برنامه کیست؟ «Stephen Bannon» معروف به استیو بَنِن یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های کمپین ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ.

بن هارنول کیست؟

در ویدیو، بنجامین ‌هارنول مردی است جوان و درشت اندام با ریش و سبیل آنکادر شده که اتفاقا خبرنگار است و وقتی در «war room» استیو بنن، روی خط می‌آید در مورد مخفی‌کردن چین، از انتشار خبر یک نوع جدید کووید، گمانه‌زنی می‌کند.

درست است که وار روم برنامه‌ای بوده که بیشترین اطلاعات را در مورد همه‌گیری ویروس کرونا و اخبار روز ارایه می‌دهد، اما صاحب این برنامه کیست؟ «Stephen Bannon» معروف به استیو بَنِن یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های کمپین ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ. او از زمانی که در سال ۲۰۱۷ از سمت خود به عنوان استراتژیست ارشد کاخ سفید برکنار شد،  توجه خود را به اروپا معطوف کرد و به راه‌اندازی «جنبش» مستقر در بروکسل، یک اتاق فکر راست‌گرا برای حمایت از گروه‌های ملی‌گرا و ضد تشکیلات کمک کرد.

بن هارنول، خبرنگار هم حالا سر از برنامه‌های او در «وار روم» درآورده است. جالب است که بدانید یکی از روزنامه‌نگاران مستقل نیویورکر در یکی از گزارش‌هایش بن را اینگونه تعریف کرده: «هارنول، کاتولیک بریتانیایی ۴۵ساله، با تشویق دوستش استیو بنن، استراتژیست پشت‌سر پیروزی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶، چندین سال پیش، شروع به اجاره یک صومعه به مبلغ حدود صدهزار دلار در سال از وزارت فرهنگ ایتالیا کرده بود.» و بَنِن مدت‌هاست که تلاش می‌کند تا شورش‌های پوپولیستی را در سراسر اروپا برانگیزد. تا اینجای گزارش تکلیف دو چهره‌ای که درباره انتشار اخبار از شیان چین گزارش می‌دهند تا حدودی مشخص شد. بنابراین با کنار هم قرار دادن تکه‌هایی از پازل‌های این معما، سرنخ‌هایی به دست می‌آید که در ادامه به تحلیل آنها خواهیم پرداخت.

تصویری که از بن هارنول در اینترنت پخش شده، بخشی از گزارش او در برنامه استیو بنن بود که به شایعات شیان دامن زد

قرنطینه سراسری شهر شیان در چین

اقدامات دولت چین در منطقه شیان یادآور مستند اولیه‌ای است که اوایل سال ۲۰۲۰  در ووهان رخ داد و بعد از آن ویروس کرونا به تمام جهان سرایت کرد.

اما با گذشت دو سال از آن دوران و واکسینه‌شدن مردم در مقابل این ویروس، ظاهرا در یک ماه اخیر یکی از شهرهای چین دوباره درگیر بحران کرونا شده است. شهر شیان در استان شانشی واقع در شمال‌غربی چین از دو هفته قبل در قرنطینه کامل قرار گرفته و ساکنان این شهر با همه توان در حال مقابله با ویروس کرونا هستند.

«CNN» در گزارشی تحلیلی می‌نویسد: «در حالی که شهر محصورشده شیان چین، این هفته در مبارزه خود برای مهار شیوع کووید-۱۹ مدعی پیروزی شد، داستان‌های دلخراشی در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شود که نشان‌دهنده هزینه هنگفت انسانی چین است.» این خبرگزاری در ادامه می‌نویسد: «این شهر ۱۳میلیونی از ۲۳ دسامبر تحت قرنطینه شدید قرار گرفته است، زیرا با بدترین شیوع ویروس کرونا در این کشور از زمان ووهان، دست‌وپنجه نرم می‌کند.»

طی دو هفته گذشته، رسانه‌های اجتماعی چین مملو از پست‌هایی از ساکنان این کشور شده است که می‌گویند غذا، لوازم اولیه، حتی مراقبت‌های پزشکی دریافت نکرده‌اند. شبکه تلویزیونی سی ان ان بر اساس پستی از یکی از کاربران چینی، گفته بود ویدیویی که در سوم ژانویه منتشر شد و در آن یک زن که در خیابان نشسته و حوضچه‌ای از خون دور پاهایش جمع شده سرانجام دو ساعت بعد بستری شد. یکی از کاربران «Weibo» که پلتفرمی شبیه به اینستاگرام است، نوشت: «به جز کووید-۱۹، هیچ‌کس اهمیت نمی‌دهد که شما از چه می‌میرید.»

با این حال، هرچند که سی‌ان‌ان  اعلام کرد که نمی‌تواند به‌طور مستقل صحت این ویدیوها و پست‌ها را تایید کند، اما درباره این خبر گزارش می‌دهد که مشکل آن زن، ویروس زامبی نبوده، بلکه جنینش سقط شده است.

همین هم شد که به دنبال اعتراضات عمومی، مقامات شیان در یک کنفرانس خبری روز چهارشنبه گذشته به بیمارستان‌ها اعلام کردند که «نباید برای جلوگیری از درمان بیماران، از جمله بیماران بحرانی مانند زنان باردار، بهانه پیشگیری و کنترل همه‌گیری را داشته باشند.»

نمایی از حال و هوای شهر شیان که این روزها در قرنطینه شدید است.

تب خونریزی‌دهنده چیست؟

بازار شایعات در شبکه‌های اجتماعی و در بین کاربران چینی حسابی داغ است. شایعاتی که مردم کمتر از آن شنیده‌اند. درست مثل شایعه شیوع «تب خونریزی‌دهنده» که این روزها به اخبار قرنطینه در شهر شیان دامن زده است. تب خونریزی‌دهنده ویروسی می‌تواند توسط ویروس‌های ابولا، ماربورگ، لاسا، دنگی یا تب زرد ایجاد شود. خبرگزاری دولتی شیان نیوز گزارش داد که بیمارستان‌های این شهر موارد متعددی از تب خونریزی‌دهنده را از ابتدای زمستان امسال گزارش کرده‌اند. در حالی که متخصصان پزشکی اشاره می‌کنند که تب خونریزی‌دهنده یک بیماری عفونی رایج در شمال چین است -که معمولا در ماه اکتبر هر سال به اوج خود می‌رسد- کاربران اینترنت ابراز نگرانی کرده‌اند که شیوع این بیماری واقعا مثل طاعون است، بیماری‌ای که ده‌ها میلیون نفر را در طول قرن‌ها کشته است و در سال ۲۰۱۹ جان چندین نفر را در منطقه مغولستان داخلی چین گرفت.

رسانه‌های اجتماعی چین مملو از پست‌هایی از ساکنان این کشور شده است که می‌گویند غذا، لوازم اولیه، حتی مراقبت‌های پزشکی دریافت نکرده‌اند. شبکه تلویزیونی سی ان ان بر اساس پستی از یکی از کاربران چینی، گفته بود ویدیویی که در سوم ژانویه منتشر شد و در آن یک زن که در خیابان نشسته و حوضچه‌ای از خون دور پاهایش جمع شده سرانجام دو ساعت بعد بستری شد.

تب خونریزی‌دهنده عمدتا توسط جوندگان، موش صحرایی راه‌راه (Apodemus agrarius) و موش صحرایی نروژیRattus norvegicus) ) منتقل می‌شود. کسانی که گاز گرفته می‌شوند یا با خون یا مدفوع جوندگان حامل ویروس در تماس هستند ممکن است آلوده شوند و موارد جدی ممکن است منجر به مرگ شود.

با همه اینها این گزارش‌ها هنوز توسط منابع رسمی و سازمان بهداشت جهانی تایید نشده و ممکن است در حد همان شایعه باقی بمانند. درنهایت هم هیچ راهی وجود ندارد که بدانیم تب خونریزی‌دهنده در شیان چقدر واقعی است، اما از تمام شایعات و تصاویر و گزارش‌هایی که در این گزارش مطرح و تحلیل شده یک نتیجه مهم می‌توان گرفت که وجود ویروس زامبی یا هر چیزی شبیه به آن را رد می‌کند.

برداشت آخر

اینها تعدادی از «افسانه‌های» واکسن هستند و اما نتیجه این گرداب تحریف؟

بیایید با مرگ شروع کنیم. طبق آمارها ویروس کرونا باعث شد امید به زندگی در آمریکا تقریبا یک‌سال‌ونیم کاهش یابد و از ۷۷.۸ سال به ۷۷.۳ سال برسد. این شدیدترین کاهش از زمان جنگ جهانی دوم بود، زمانی که نازی‌ها و ژاپنی‌ها هر سال ده‌ها هزار آمریکایی را می‌کشتند. واقعیت این است که چین به‌عنوان محل تولد ویروس کرونا، هنوز هم بعد از گذشت دو سال از سیاست‌های سختگیرانه و اصطلاحا استراتژی «کووید صفر» دست برنداشته است. طبق این سیاست، در هر محله یا شهری که موارد ابتلای جدید پیدا شود، کل منطقه تعطیل و قرنطینه خواهد شد تا تمامی افراد مبتلا شناسایی و به بیمارستان منتقل شوند. از طرف دیگر دولت چین در تمام این مدت متهم به پنهان‌کاری در گزارش آمار کرونا در این کشور بوده است.

بنابراین به نظر می‌رسد اتفاقات شهر شیان نیز از این قاعده مستثنی نیست و با نزدیک‌شدن به سال نو چینی و برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی پکن، دولت چین اقدامات کنترلی و محدویت‌های شدید برای مقابله با ویروس کرونا را در دستور کار قرار داده، اما قرار نیست چیزی از جزئیاتش افشا کند. بنابراین با خیال راحت به زندگی خود ادامه دهید. فعلا خبری از زامبی‌ها نیست.